فیبریلاسیون دهلیزی

فیبریلاسیون دهلیزی ضربان قلب نامنظم و اغلب سریع است که می تواند خطر سکته مغزی، نارسایی قلبی و سایر عوارض مربوط به قلب را افزایش دهد. در حین بیماری، دو محفظه فوقانی قلب (دهلیز) دچار ضربان نامنظم می شوند. علائم بیماری اغلب شامل تپش قلب، تنگی نفس و ضعف است. یک نگرانی عمده در مورد فیبریلاسیون دهلیزی، احتمال ایجاد لخته های خون در دهلیز های فوقانی قلب است که این لخته ها می تواند به اندام های دیگر منتقل شده و منجر به انسداد جریان خون (ایسکمی) شوند.

درمان بیماری ممکن است شامل داروها و سایر مداخلات برای تغییر سیستم الکتریکی قلب باشد.

علائم فیبریلاسیون دهلیزی

برخی از مبتلایان هیچ علائمی ندارند. در صورت بروز، علائم بیماری عبارتند از:

• ضعف
• خستگی
• سبکی
• سرگیجه
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• کاهش توانایی ورزش
• تپش قلب (احساس ضربان قلب ناراحت کننده، نامنظم در قفسه سینه)

انواع فیبریلاسیون دهلیزی

ناپایدار و گاه به گاه: در این حالت آن را فیبریلاسیون دهلیزی پاروکیسمال می نامند. ممکن است علائمی ناپایدار داشته باشید که معمولاً چند ساعت طول می کشند. بعضی اوقات علائم به مدت یک هفته ادامه دارند علائم ممکن است به خودی خود از بین بروند یا احتیاج به درمان داشته باشید.

مداوم: در نوع فیبریلاسیون دهلیزی مداوم، ریتم قلب به تنهایی به حالت عادی بر نمی گردد. اگر این نوع بیماری را دارید، برای درمان ریتم قلب به روش هایی مانند شوک الکتریکی یا داروها احتیاج دارید.

ماندگار: فیبریلاسیون دهلیزی به صورت مداوم است و بیشتر از 12 ماه طول می کشد.

دائمی: در این نوع، ریتم غیر طبیعی قلب قابل ترمیم نیست و اغلب برای کنترل ضربان قلب و جلوگیری از لخته شدن خون به داروهایی نیاز دارید.

اگر درد قفسه سینه دارید، فوراً به پزشکی مراجعه کنید. درد قفسه سینه می تواند نشانگر حمله قلبی باشد.

علت فیبریلاسیون دهلیزی

ناهنجاری ها یا آسیب دیدن ساختار قلب شایع ترین علت بیماری است.

علل احتمالی این نوع بیماری عبارتند از:

• آپنه خواب
• حمله قلبی
• فشار خون بالا
• بیماری های ریه
• بیماری عروق کرونر
• جراحی قلب قبلی
• عفونت های ویروسی
• دریچه های قلبی غیر طبیعی
• عملکرد نادرست ضربان ساز طبیعی قلب
• نقایص قلبی که با آن متولد شده اید. (مادرزادی)
• غده تیروئید بیش فعال یا عدم تعادل متابولیک دیگر
• استرس به دلیل جراحی، ذات الریه یا بیماری های دیگر
• قرار گرفتن در معرض مواد محرک مانند داروها، کافئین، تنباکو یا الکل

با این حال، برخی از افرادی که این بیماری را دارند، هیچ نقص یا آسیب قلبی ندارند که به وضعیتی به نام فیبریلاسیون دهلیزی تنهایی معروف است. فیبریلاسیون دهلیزی تنهایی علت آن مشخص نیست و عوارض جدی نادر است.

شکاف دهلیزی: شکاف دهلیزی شبیه به فیبریلاسیون دهلیزی است، اما ریتم دهلیز سازمان یافته تری دارد. بعضی اوقات ممکن است دچار گرفتگی دهلیزی شوید که به این بیماری تبدیل می شود. عوامل خطر و علائم و علل شکاف دهلیزی همانند فیبریلاسیون دهلیزی است.

عوامل خطر فیبریلاسیون دهلیزی

برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به این نوع بیماری را افزایش دهند، که عبارتند از:

سن: هر چه سن شما بیشتر باشد، خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی بیشتر می شود.

بیماری قلبی: هرکسی که بیماری قلبی دارد خطر بیشتری را برای ایجاد فیبریلاسیون دهلیزی نشان می دهد.

فشار خون بالا: داشتن فشار خون بالا، به خصوص اگر با تغییرات در شیوه زندگی یا داروها به خوبی کنترل نشود، می تواند خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی را افزایش دهد.

سایر بیماری های مزمن: افرادی که دارای بیماری های مزمن خاصی مانند مشکلات تیروئید، آپنه خواب، سندرم متابولیک، دیابت، بیماری مزمن کلیه یا بیماری ریه هستند، بیشتر در معرض خطر فیبریلاسیون دهلیزی قرار دارند.

نوشیدن الکل: در برای برخی از افراد، مصرف الکل می تواند فیبریلاسیون دهلیزی را ایجاد کند.

چاقی: افرادی که چاق هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی هستند.

سابقه خانوادگی: در بعضی از خانواده ها خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی شایع تر است.

عوارض فیبریلاسیون دهلیزی

گاهی اوقات فیبریلاسیون دهلیزی می تواند به عوارض زیر منجر شود:

سکته مغزی

در فیبریلاسیون دهلیزی، ریتم زیاد ممکن است باعث شود خون دهیلز جمع شده و لخته شود. لخته خون می توان به مغز برود و در آنجا باعث سکته مغزی شود. خطر سكته مغزی در فیبریلاسیون دهلیزی به سن، فشار خون بالا، دیابت، سابقه نارسایی قلبی یا سكته مغزی قبلی و سایر عوامل بستگی دارد. برخی از داروهای خاص مانند رقیق کننده خون می توانند خطر سکته مغزی یا صدمه به اندام های دیگر ناشی از لخته شدن خون را تا حد زیادی کاهش دهند.

نارسایی قلبی

فیبریلاسیون دهلیزی، به ویژه اگر کنترل نشود، ممکن است قلب را ضعیف کرده و منجر به نارسایی قلبی شود.

پیشگیری فیبریلاسیون دهلیزی

برای جلوگیری از فیبریلاسیون دهلیزی، مهم است که یک زندگی سالم داشته باشید تا خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهید.

یک شیوه زندگی سالم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• حفظ وزن مناسب
• افزایش فعالیت بدنی
• خوردن یک رژیم سالم قلب
• جلوگیری از استعمال سیگار
• محدود کردن یا جلوگیری از مصرف کافئین و الکل
• کاهش استرس، زیرا استرس و عصبانیت شدید می تواند باعث مشکلات ریتم قلب شود.
• احتیاط در استفاده از داروهای بدون نسخه، زیرا برخی داروهای سرماخوردگی و سرفه حاوی محرک هایی هستند که ممکن است ضربان قلب را تحریک کنند.

تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی

برای تشخیص بیماری، پزشک ممکن است علائم را بررسی کند، تاریخچه پزشکی شما را مرور کند و معاینه جسمی انجام دهد و چندین آزمایش برای تشخیص وضعیت شما توصیه کند، از جمله:

الکتروکاردیوگرام (ECG): یک ECG از گیرنده های متصل به قفسه سینه و بازوها برای درک و ضبط سیگنال های الکتریکی در هنگام عبور از شما استفاده می کند. الکتروکاردیوگرام، یک ابزار اصلی برای تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی است.

مانیتور هولتر: مانیتور هولتر، دستگاه قابل حمل ECG می باشد که فعالیت قلب را به مدت 24 ساعت یا بیشتر ثبت می کند، و اطلاعات طولانی مدت در مورد ریتم های قلب به پزشک می دهد.

هنگامی که علائم ضربان قلب تند را تجربه می کنید، یک دکمه را فشار داده و نوار ECG از چند دقیقه قبل و بعد ضبط می شود. مانیتور هولتر به پزشک اجازه می دهد تا در زمان علائم، ریتم قلب شما را بررسی کند.

اکوکاردیوگرام: در اکوکاردیوگرام از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر متحرک از قلب استفاده می شود. پزشک ممکن است از اکوکاردیوگرام برای تشخیص بیماری ساختاری قلب یا لخته شدن خون در قلب استفاده کند.

آزمایش خون: آزمایش خون به پزشک کمک می کند تا مشکلات تیروئید یا سایر مواد موجود در خون را که ممکن است منجر به فیبریلاسیون دهلیزی شود، را تایید یا رد کند.

اشعه ایکس قفسه سینه: تصاویر اشعه ایکس به پزشک کمک می کند تا وضعیت ریه ها و قلب شما را مشاهده کند. پزشک همچنین می تواند از اشعه ایکس برای تشخیص شرایط غیر از فیبریلاسیون دهلیزی استفاده کند.

درمان فیبریلاسیون دهلیزی

درمان مناسب، به مدت زمان ابتلا به بیماری و علائم و علت اصلی فیبریلاسیون دهلیزی بستگی دارد.

به طور کلی، اهداف درمانی برای فیبریلاسیون دهلیزی عبارتند از:

• تنظیم مجدد ریتم یا کنترل ضربان
• جلوگیری از لخته شدن خون

در بعضی موارد، ممکن است شما نیاز به یک درمان تهاجمی تر مثل اقدامات پزشکی با استفاده از کاتتر یا جراحی داشته باشید.

در بعضی از افراد، یک رویداد خاص یا یک بیماری زمینه ای مانند اختلال تیروئید ممکن است باعث ایجاد فیبریلاسیون دهلیزی شود. درمان بیماری زمینه ای می تواند به رفع مشکلات ریتم قلب شما کمک کند. اگر علائم شما آزار دهنده باشد یا اگر در مراحل اولیه از بیماری باشید، پزشک ممکن است تنظیم مجدد ریتم را توصیه کند.

تنظیم مجدد ریتم قلب

در حالت ایده آل، برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی، ضربان قلب و ریتم به حالت عادی تنظیم می شود. برای اصلاح وضعیت، پزشکان ممکن است بسته به علت اصلی فیبریلاسیون دهلیزی و مدت زمان طولانی آن، ریتم قلب را با استفاده از روشی به نام کاردیوورس قلب، تنظیم کنند.

کاردیورژن به دو روش قابل انجام است:

قلبی برقی

در این روش کوتاه، یک شوک الکتریکی از طریق گیرند های که روی قفسه سینه قرار دارد، به قلب منتقل می شود. شوک فعالیت الکتریکی قلب را برای لحظه ای کوتاه متوقف می کند. هدف تنظیم مجدد ریتم طبیعی قلب است. قبل از عمل به شما یک داروی آرام بخش داده می شود، پس نباید شوک الکتریکی را حس کنید. همچنین ممکن است قبل از عمل داروهایی را برای کمک به ترمیم ضربان قلب طبیعی (ضد آریتمی) دریافت کنید.

قلبی با مواد مخدر

بسته به وضعیت قلب، ممکن است از طریق IV یا دهان داروها را دریافت کنید تا به بازگشت قلب به ریتم عادی کمک شود. این کار اغلب در بیمارستان با کنترل مداوم بر ضربان قلب انجام می شود. اگر ریتم قلب به حالت عادی برگردد، پزشک اغلب همان داروی ضد آریتمی یا داروی مشابه را تجویز می کند تا از پیشرفت بیشتر فیبریلاسیون دهلیزی جلوگیری شود. قبل از عمل، شاید شما را به مدت چند هفته داروی رقیق کننده خون مصرف کنید تا خطر لخته شدن خون و سکته مغزی کاهش یابد. اگر فیبریلاسیون دهلیزی شما بیش از 48 ساعت به طول انجامید، ممکن است لازم باشد حداقل یک ماه بعد از آن از دارو استفاده کنید تا از لخته شدن خون در قلب جلوگیری کنید.

حفظ ریتم قلب معمولی

بعد از انجام عملیات قلب برقی، پزشک شاید داروهای ضد آریتمی را برای پیشگیری از وقایع بعدی فیبریلاسیون دهلیزی تجویز کند.

اگرچه داروها به حفظ ریتم طبیعی قلب کمک می کنند، اما می توانند عوارض جانبی داشته باشند، از جمله:

• حالت تهوع
• سرگیجه
• خستگی

به ندرت، داروهای ضد آریتمی ممکن است باعث آریتمی بطنی شوند و به طور نامحدود مورد نیاز باشد.

حتی با وجود داروها، احتمال عود و برگشت فیبریلاسیون دهلیزی وجود دارد.

کنترل ضربان قلب

ممکن است داروهای تجویز شده برای کنترل سرعت ضربان قلب و بازگرداندن آن به میزان عادی تجویز شود که عبارتند از:

• مسدود کننده های بتا

می توانند به کاهش سرعت ضربان قلب در زمان استراحت و فعالیت بپردازند و باعث عوارض جانبی مانند افت فشار خون شوند.

• مسدود کننده های کانال کلسیم

مسدود کننده های کانال کلسیم می توانند ضربان قلب را کنترل کنند، اما در صورت نارسایی قلبی یا فشار خون پایین، ممکن است از مصرف این داروها جلوگیری شود. بعضی اوقات داروها برای کنترل فیبریلاسیون دهلیزی مؤثر نیستند. در این موارد، پزشک ممکن است روشی را برای از غیر فعال نمودن ناحیه بافت قلبی که باعث ایجاد سیگنال های الکتریکی نامنظم شده، توصیه کند. این گزینه ها می توانند شامل موارد زیر باشند:

• فرسایش کاتتر

پزشک لوله های بلند و نازک (کاتتر) را در کشاله ران وارد کرده و آنها را از طریق رگ های خونی به قلب شما هدایت می کند. فرسایش قلبی بدون نیاز به داروها یا دستگاه های قابل کاشت ممکن است آریتمی را اصلاح کند.

• روش ماز

در روش پیچ و خم تغییرات مختلفی وجود دارد. پزشک ممکن است از اسکالپل، فرکانس رادیویی یا کرایوتراپی استفاده کند تا باعث درمان فیبریلاسیون دهلیزی شود. روش های جراحی دارای میزان موفقیت بالایی هستند، اما ممکن است فیبریلاسیون دهلیزی بازگردد. در این صورت، ممکن است شما به معالجه قلبی دیگری نیاز داشته باشید. از آنجا که روش جراحی به عمل جراحی قلب باز نیاز دارد، به طور کلی برای افرادی که با سایر روش های درمانی، درمان نمی شوند صورت می گیرد.

جلوگیری از لخته شدن خون

بسیاری از مبتلایان به فیبریلاسیون دهلیزی یا افرادی که تحت درمان خاص قرار دارند، در معرض خطر بالایی از لخته شدن خون هستند که می تواند منجر به سکته مغزی شود. اگر بیماری قلبی دیگر همراه با فیبریلاسیون دهلیزی وجود داشته باشد، این خطر حتی بیشتر است.

پزشک ممکن است داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقاد خون) تجویز کند.

بسته شدن زائده دهلیزی چپ

پزشک شما ممکن است روشی را بنام بسته شدن زائده دهلیزی چپ در نظر بگیرد.

در روش بسته شدن زائده دهلیزی چپ، پزشکان سوند را از طریق ورید در پا وارد می کنند و در نهایت آن را به سمت حفره فوقانی قلب سمت چپ (دهلیز چپ) هدایت می کنند. وسیله ای به نام دستگاه بسته شدن زائده دهلیزی چپ به وسیله آن در داخل سوند قرار داده می شود تا یک کیسه کوچک (زائده) در دهلیز چپ بسته شود. بسته شدن زائده دهلیزی چپ، خطر لخته شدن خون را در افراد خاص با فیبریلاسیون دهلیزی کاهش دهد. کاندیداهای روش بسته شدن زائده دهلیزی چپ ممکن است شامل افرادی باشد که مشکل دریچه قلب ندارند، چون بیشتر در معرض خطر لخته شدن خون و خونریزی هستند و قادر به مصرف ضد انعقاد نیستند.

سبک زندگی و درمان های خانگی فیبریلاسیون دهلیزی

ممکن است شما نیاز به ایجاد تغییر در شیوه زندگی داشته باشید که باعث بهبود سلامت کلی قلب شما شود.

پزشک ممکن است چندین تغییر شیوه زندگی را پیشنهاد دهد، از جمله:

غذاهای سالم قلب بخورید: یک رژیم غذایی سالم بخورید که کم نمک و چربی های جامد و سرشار از میوه، سبزیجات و غلات کامل باشد.

به طور منظم ورزش کنید: روزانه ورزش کنید و فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.

ترک سیگار: اگر سیگار می کشید، در مورد راهکارها یا برنامه هایی با پزشک خود صحبت کنید تا به شما در قطع عادت به سیگار کمک کند.

وزن مناسب خود را حفظ کنید: اضافه وزن خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد. کاهش وزن سالم می تواند به مدیریت علائم این نوع بیماری کمک کند و ممکن است نتایج انجام کاتتر را بهبود بخشد.

فشار خون و سطح کلسترول را کنترل کنید: برای اصلاح فشار خون بالا یا کلسترول بالا، از تغییر در شیوه زندگی استفاده کنید.

از مصرف الکل خودداری کنید: نوشیدن الکل می تواند احتمال ابتلا به بیماری را افزایش دهد.

• معاینات پزشکی را پیگیری کنید.
• داروهای خود را طبق دستورالعمل مصرف کنید و به طور منظم جلسات پیگیری را با پزشک خود انجام دهید.
• در صورت بدتر شدن علائم، به پزشک خود بگویید.