شایع ترین علائم کمبود آهن خستگی، رنگ پریدگی و تنگی نفس می باشد. آهن یک ماده معدنی مهم در رژیم غذایی است که در عملکردهای مختلف بدن نقش دارد. حفظ سطح سالم آهن در بدن مهم است، با این وجود کمبود آهن شایع ترین کمبود تغذیه ای در جهان است. اگر به موقع کنترل نشود، می تواند منجر به کم خونی فقر آهن گردد.
برخی از دلایل عمده کمبود آهن در بزرگسالان، عدم تامین مناسب آهن از طریق رژیم غذایی، خونریزی مزمن، افزایش نیاز بدن به آهن در دوران بارداری و عدم توانایی در جذب مناسب آهن است. به طور کلی زنان به علت قاعدگی، در سال های زایمان بیشتر در معرض خطر کمبود آهن هستند. طبق آمار موسسه ملی قلب، ریه و خون، حدود 20 درصد از زنان در سن باروری دارای کم خونی فقر آهن هستند.
نقش آهن در بدن
- میوگلوبین. پروتئین ویژه ای است که به ذخیره اکسیژن در سلول های عضلانی کمک می کند. میوگلبین حاوی آهن است و مسئول رنگ قرمز عضله است.
- آنزیم ها. بسیاری از آنزیم ها در سراسر بدن حاوی آهن هستند، از جمله آنزیم هایی که در تولید انرژی حضور دارند. آنزیم ها نقش کاتالیزورها (افزایش سرعت واکنش شیمیایی) را ایفا می کنند.
- سیستم ایمنی. عملکرد سیستم ایمنی بدن، بخشی از آن بر آهن بدن کافی استوار است. سیستم ایمنی بدن ما را در مبارزه با عفونت کمک می کند.
- حمل و نقل اکسیژن. گلبول های قرمز شامل هموگلوبین، یک پروتئین پیچیده ای است که اکسیژن را از ریه ها به بقیه بدن حمل می کند. هموگلوبین بخشی از آهن است و حدود دو سوم آهن بدن را تشکیل می دهد.
طبق گفته های موسسه ملی بهداشت، میزان دریافتی روزانه توصیه شده به آهن برای زنان 19 تا 50 ساله 18 میلی گرم است. در دوران بارداری، زنان باید روزانه 27 میلی گرم آهن مصرف کنند. از طرف دیگر، میزان توصیه شده روزانه رژیم غذایی آهن برای مردان حدود 8 میلی گرم است. آهن کافی از بسیاری جهات می تواند بر روی بدن تأثیر بگذارد. بهتر است شایع ترین علائم کمبود آهن را بشناسید تا بتوانید در صورت بروز انها سریعا اقدام کنید.
خستگی
خستگی و بی حالی در افرادی که سطح آهن کمی دارند، شایع است. آهن در حفظ سطح بهینه هموگلوبین که ماده شیمیایی حامل اکسیژن در جریان خون است، نقش مهمی دارد. کمبود اکسیژن در بدن باعث خستگی و بی حالی مداوم می شود. یک مطالعه در سال 2000 منتشر شده در تحقیقات کیفیت زندگی نشان می دهد که کمبود آهن با کاهش سلامت عمومی و بهزیستی و افزایش خستگی همراه است.
بررسی ها نشان داده که رژیم غذایی و درمان مکمل کمبود آهن باعث بهبود سلامت عمومی و خستگی در زنان استرالیایی در سن باروری می شود. مکمل آهن در دوران قاعدگی، به کاهش خستگی کمک می کند.
اگر غالباً خسته هستید و احساس خستگی می کنید، خون خود را بررسی کنید تا متوجه شوید که آیا کمبود آهن دارید یا خیر. تشخیص زودرس و درمان به موقع به کاهش سریع علائم کمک خواهد کرد.
تنگی نفس
کمبود آهن منجر به کاهش اکسیژن رسانی در بدن می شود. کاهش سطح اکسیژن بدن منجر به تنگی نفس می شود. این تنگی نفس حتی می تواند کارهای روزمره فرد مانند بالا رفتن از پله ها، پیاده روی کوتاه یا حتی حمل اشیاء کوچک. را مختل کند. تنگی نفس می تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد و تنفس اغلب پس از یک دوره استراحت به حالت عادی باز می گردد. اگر این علائم دارید، سطح آهن خود را بررسی کنید. تنگی نفس همچنین می تواند به دلیل عفونت تنفسی، برونشیت مزمن، بیماری قلبی و آلرژی باشد که همه این موارد ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشد.
رنگ پریدگی
یکی دیگر از شایع ترین علائم کمبود آهن رنگ پریدگی است. در شرایط کاهش سطح آهن، بدن قادر به تولید هموگلوبین کافی نیست. هموگلوبین منجر به رنگ قرمز خون و حتی رنگ پوست صورت می شود. در شرایط کمبود آهن، پوست شروع به از بین رفتن رنگ طبیعی خود می کند و به اصطلاح رنگ پریده می شود. این علامت در افرادی که دارای پوستی روشن و نازک تر هستند، بیشتر دیده می شود. صرف نظر از رنگ پوست، کاهش سطح آهن باعث می شود قسمت داخلی لب ها، لثه ها و قسمت داخلی پلک های زیرین قرمز تان کمرنگ به نظر برسند. در صورت رنگ پریدگی که هیچ علائم دیگری ندارید به پزشک مراجعه کنید.
شکنندگی ناخن ها
اگر ناخن های شما کمرنگ، شکننده و سست به نظر می رسند، می تواند نشانه ای از کمبود آهن باشد. در کنار ناخن های شکننده، برآمدکی یا شکل قاشقی در ناخن ها می تواند نشانگر کاهش سطح آهن در بدن باشد. سطح آهن پایین مانع از توانایی بدن در تولید هموگلوبین می شود و اکسیژن رسانی به کل بدن از جمله ناخن را مختل می کند. کمبود اکسیژن، رشد ناخن ها را مختل می کند. بررسی ها نشان می دهد که تقریباً هر کمبود تغذیه ای می تواند بر رشد ناخن ها تأثیر بگذارد و آهن یکی از آنهاست. جدا از کمبودهای تغذیه ای، پیری، استفاده طولانی مدت از لاک ناخن و قرار گرفتن در معرض مکرر در آب می تواند منجر به شکنندگی ناخن ها شود.
ریزش مو
دلایل احتمالی زیادی برای ریزش مو وجود دارد و کمبود آهن یکی از آنهاست. کمبود آهن نسبت به پیوند بسیار نزدیک تری با ریزش مو دارد. مصرف کافی آهن ممکن است عامل اصلی ترمیم رشد مو باشد. زنان مبتلا به فقر آهن در معرض خطر ریزش مو تلوژن قرار دارند. فقر آهن می تواند عاملی در ایجاد یا بدتر شدن ریزش موی الگوی زن بخصوص در زنان یائسه باشد. برای فهمیدن اینکه آیا فقر آهن علت ریزش مو شماست، اندازه گیری میزان فریتین در خون بسیار مهم است.
میل به خوردن مواد غیر غذایی
پیکا شرایطی است که در آن فرد به مواد غیر مغذی که می تواند خطرات سلامتی قابل توجهی به همراه داشته باشد، علاقه زیادی دارد و می خواهد آنها را بخورد. این وضعیت می تواند نشانه کمبود آهن یا سایر مواد مغذی در بدن باشد. متخصصان پیکا را نشانه مهمی از کمبود آهن دانستند که هرگز نباید از آن چشم پوشی کرد. بررسی ها نشان می دهد زنان باردار با کمبود سطح آهن، تمایل به خوردن یخ، گرد و غبار خلاء، پودر کودک، صابون و سایر کالاهای غیرغذایی دارند.
افزایش حساسیت به سرما
اگر حتی در یک هوای دلپذیر، احساس سرما می کنید و به دنبال پتو می گردید، بهتر است وضعیت خودتان را از نظر کمبود آهن بررسی کنید. آهن به سلول های قرمز خون کمک می کند تا اکسیژن را در تمام بدن منتقل کنند که به نوبه خود گرما و سایر مواد مغذی را به کل سیستم بدن انتقال می دهد.
در شرایط کمبود آهن، گلبول های قرمز نمی توانند کار خودشان را به درستی انجام دهند. این وضعیت منجر به افزایش حساسیت به سرما و لرز می شود. علاوه بر این، آهن برای عملکرد مناسب غده تیروئید بسیار حیاتی است که به تنظیم دمای بدن کمک می کند. اختلال عملکرد تیروئید، باعث عدم تحمل سرما می شود. حتی در این شرایط ممکن است در یک هوای گرم هم احساس سرما کنید. افزایش حساسیت به سرماخورگی علامتی است که نشان می دهد بدن با مشکلی روبرو شده و باید به پزشک مراجعه کنید.
سردردهای مکرر
سردردهای مکرر می تواند ناشی از کمبود آهن باشد. کمبود آهن از رسیدن اکسیژن کافی به مغز جلوگیری می کند. این شرایط می تواند منجر به التهاب در شریان های مغز و سردرد شود. این نوع سردرد می تواند تمرکز یا آرامش شما را بر هم بزند.
کم خونی فقر آهن در زنان مبتلا به میگرن خالص قاعدگی (PMM) و میگرن های مرتبط با قاعدگی (MRM) شایع است که ممکن است یک مکانیسم اساسی برای تشدید حملات میگرنی باشد. از طرفی هم کم خونی فقر آهن به طور قابل توجهی با PMM / MRM همراه است. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تعیین روابط پیچیده بین استروژن، متابولیسم آهن و اختلال عملکرد دوپامین و تأثیر آنها بر میگرن مورد نیاز است. سردردهای مکرر نباید نادیده گرفته شود و باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
افسردگی
حفظ سطح مناسب آهن در بدن برای سلامتی جسمی و روانی مهم است. سطح آهن سالم برای گیرنده های حرکتی و رشد و عملکرد عاطفی اجتماعی بسیار ضروری است، زیرا به حمل اکسیژن در جریان خون کمک می کند. یکی از تأثیرات احتمالی سطح آهن پایین، کمبود اکسیژن در مغز است که می تواند منجر به بروز مشکلات روانی از جمله افسردگی شود. کم خونی فقر آهن با افزایش خطر ابتلا به اختلال افسردگی یک قطبی و همچنین اختلال دو قطبی، اختلال اضطراب، نقص توجه / بیش فعالی (ADHD)، تأخیر در پیشرفت و عقب ماندگی ذهنی در کودکان و نوجوانان همراه است. با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است تا مکانیسم ارتباط بین کم خونی فقر آهن و اختلالات روانپزشکی مشخص شود.
در حالی که کمبود آهن ممکن است تنها دلیل افسردگی نباشد، اما می تواند منجر به علایم افسردگی از جمله اشتهای ضعیف، تحریک پذیری، خستگی و نوسانات خلقی شود. از این رو همیشه بهتر است که با پزشک مشورت کنید.
سندرم پاهای بی قرار
سندرم پاهای بی قرار، شرایطی است که باعث تحریک غیرقابل ارادی حرکت پاهای شما می شود و معمولاً زمانی که احساس ناراحتی می کنید رخ می دهد. سندرم پاهای بی قرار بیشتر در ساعات عصر یا شب در مواقع نشستن یا دراز کشیدن اتفاق می افتد.
سندرم پاهای بی قرار که اکنون به عنوان بیماری ویلیس- اکبوم شناخته می شود، می تواند در هر سنی شروع شده و به طور کلی با افزایش سن بدتر می شود. حتی می تواند خواب و فعالیت های روزانه شما را مختل کند. مراحل ساده، مانند مراقبت و تغییر سبک زندگی می تواند به درمان بیماری کمک کند. داروها همچنین برای بسیاری از مبتلایان به سندرم پاهای بی قرار موثر بوده است. افرادی که کمبود آهن سلولی دارند بیشتر مستعد ابتلا به سندرم پاهای بی قرار هستند. مطالعه ای در سال 2003 توسط موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، سندرم پاهای بی قرار را به تجزیه نادرست آهن در سلول های مغزی خاص پیوند می دهد.
نکاتی برای پیشگیری از کمبود آهن
- غلات و نان های صبحانه غنی شده با آهن را انتخاب کنید.
- برای تقویت جذب آهن حتما به اندازه کافی غذاهای سرشار از ویتامین C بخورید.
- از چای و قهوه بیش از حد، به ویژه در زمان وعده های غذایی خودداری کنید. زیرا تانن موجود در آنها باعث جذب آهن می شود.
- غذاهای سرشار از آهن مانند گوشت گاو، جگر، صدف، لوبیا، غلات غنی شده، آب انار، چغندر و سبزیجات برگ تیره مانند اسفناج میل کنید.
- همچنین ممکن است نیاز به مصرف مکمل های آهن داشته باشید، اما همیشه قبل از مصرف آنها با پزشک خود مشورت کنید. به خاطر داشته باشید که مکمل های آهن ممکن است عوارض جانبی مانند تهوع، ناراحتی در دستگاه گوارش و مدفوع رنگ تیره ایجاد کنند.
- از مصرف آهن به مقدار زیاد خودداری کنید. این بیماری می تواند به اندام های داخلی آسیب برساند و خطر ابتلا به دیابت، آریتمی قلبی و سرطان کبد را به ویژه در افراد مسن افزایش می دهد.
آخرین دیدگاهها