اپیناستین، یک داروی تجویزی اپتامالیک (مصرف در داخل چشم) است که برای پیشگیری از خارش چشم، اشک و تورم ناشی از ورم ملتحمه آلرژیک (علائم آلرژی چشم) در بزرگسالان و کودکان 2 سال و بالاتر استفاده میشود. داروی اپیناستین به عنوان یک داروی آنتی هیستامین طبقه بندی میشود. آنتی هیستامینها، دستهای از داروهایی هستند که با مسدود کردن عملکرد یک ماده شیمیایی به نام هیستامین، علائم آلرژی را کاهش میدهند. وقتی بدن با یک ماده آلرژیزا به نام آلرژن مواجه میشود، هیستامین از برخی از انواع گلبولهای سفید (WBC) آزاد میشود.
اپیناستین با جلوگیری از ترشح هیستامین از ماست سلها، مانع از بروز عوارض آلرژی میشود. در واقع ماست سل نوعی WBC است. اپیناستین تنها به عنوان یک محصول دارویی عمومی در دسترس است. در حال حاضر، هیچ گونه تغییر نام تجاری درباره این محصول وجود ندارد.
کاربرد داروی اپیناستین
اپیناستین یک داروی چشمی است که برای تسکین علائم ورم ملتحمه آلرژیک در بزرگسالان و کودکان 2 سال و بالاتر استفاده میشود. ورم ملتحمه آلرژیک، یک وضعیت پزشکی آلرژیک در چشم است. این وضعیت با علائم خارش، قرمزی و اشک ریزی تشخیص داده میشود.
تقریباً 30٪ از جمعیت عمومی به آلرژی چشمی مبتلا هستند. همچنین تا 70٪ از افراد مبتلا به آلرژی بینی نیز آلرژی چشمی را تجربه میکنند. آلرژی چشمی زمانی اتفاق میافتد که بدن به محرکهای خاص (آلرژنها) واکنش نشان میدهد. این مواد محرک ممکن است شامل گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی و گرده گیاهان باشد.
پس از تماس با ماده محرک (آلرژن) که باعث بروز علائم آلرژی در چشم میشود، داروی اپیناستین را باید به سرعت در عرض سه تا پنج دقیقه مصرف کنید تا علائم شما تسکین یابد.
عوارض داروی اپیناستین
برخی از عوارض شایع ناشی از مصرف داروی اپیناستین، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- التهاب پلک ها
- سوزش، قرمزی یا خارش چشم
- بروز عفونتهای تنفسی فوقانی (URI)، مانند سرماخوردگی معمولی
در صورت بروز عوارض جدی، باید سریعاً با پزشک معالج خود تماس بگیرید. عوارض جدی ناشی از مصرف داروی اپیناستین و علائم آنها، میتواند شامل موارد زیر باشد: به طور کلی، برای محدود کردن احتمال بروز این عوارض شدید، از تماس نوک بطری اپیناستین به چشم یا هر سطح دیگری خودداری کنید. اگر مشکوک هستید که دچار آسیب چشمی یا عفونت شدهاید، فوراً با پزشک معالج خود تماس بگیرید. اگر واکنش آلرژیک شدید به اپیناستین را تجربه میکنید، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.
علائم یک واکنش آلرژیک شدید ممکن است شامل بروز خارش، تورم و مشکلات تنفسی باشد. در کارآزماییهای بالینی برای اطمینان از اثربخشی اپیناستین، دارو را توانستند تا هشت هفته بدون خطر کاهش اثربخشی در این دوره زمانی استفاده کنند.
نکات دارویی اپیناستین
هنگام استفاده از داروی اپیناستین، باید نکات احتیاطی زیر را در نظر بگیرید:
بروز واکنش آلرژیک شدید: در صورت داشتن حساسیت به داروی اپیناستین یا هر یک از ترکیبات تشکیل دهنده فرمولاسیون دارو، از مصرف اپیناستین خودداری کنید. شما میتوانید لیست کامل مواد تشکیل دهنده داروی اپیناستین را از پزشک یا داروساز دریافت کنید.
مصرف اپیناستین در افراد سالمند بالای 65 سال: طبق نتایج حاصل از تحقیقات، هیچ تفاوتی در پاسخ به اپیناستین بین افراد سالمند و جوان وجود نداشت.
استفاده از اپیناستین در کودکان: اطلاعات محدودی در مورد اثربخشی و ایمنی اپیناستین در کودکان کمتر از 2 سال وجود دارد.
مصرف اپیناستین در بارداری
در مطالعات حیوانی موش صحرایی، دوزهای بسیار بالای اپیناستین خوراکی (مصرف از راه خوراکی) اثرات منفی بر روی جنین داخل رحم نداشت. در مطالعات حیوانی خرگوش، دوزهای بسیار بالا با کم وزنی نوزادان مرتبط بود. اطلاعات کافی در مورد ایمنی و اثربخشی اپیناستین در بانوان باردار و اثر آن بر روی جنین وجود ندارد.
اگر قصد بارداری دارید یا باردار هستید، پیش از مصرف داروی اپیناستین، با پزشک زنان خود صحبت کنید.
مصرف اپیناستین در شیردهی
در مطالعات حیوانی موش، اپیناستین وارد شیر مادر شد. در انسان، هیچ اطلاعاتی در مورد استفاده از اپیناستین در دوران شیردهی وجود ندارد. با این حال، پس از مصرف اپیناستین در چشم، انتظار میرود سطوح بسیار پایینی از دارو وارد شیر مادر شود. در نتیجه، انتظار میرود که اپیناستین به میزان بسیار وارد بدن جنین شود.
اگر میخواهید در دوران شیردهی از قطره چشمی اپیناستین استفاده کنید، به خاطر داشته باشید که حداقل یک دقیقه پس از مصرف اپیناستین در چشم، مجرای اشک خود را فشار دهید. همچنین میزان اضافی قطره چشمی اپیناستین را با دستمال پاک کنید. اگر قصد شیردهی دارید، با پزشک معالج خود صحبت کنید. آنها به شما کمک میکنند تا مزایا و خطرات مصرف اپیناستین را در دوران شیردهی بسنجید.
موارد منع مصرف اپیناستین
اطلاعات محدودی در مورد مصرف بیش از حد اپیناستین در دسترس است. به این ترتیب اگر مقادیر بیش از حدی از داروی اپیناستین را مصرف کردید، با پزشک معالج خود مشورت کنید.
در طول مصرف اپیناستین، پزشک معالج باید به طور منظم وضعیت سلامتی شما را بررسی کند. اگر از لنزهای تماسی استفاده میکنید، قبل از ریختن قطره در چشمان خود، آنها را بردارید. حداقل 10 دقیقه پس از استفاده از این دارو، قبل از قرار دادن مجدد لنزهای تماسی، صبر کنید.
فقط در صورتی باید از لنزهای تماسی استفاده کنید که چشمان شما قرمز نیستند. این دارو نباید برای درمان تحریک ناشی از لنزهای تماسی استفاده شود. اگر علائم شما یا فرزندتان در عرض چند روز بهبود نیافت یا بدتر شد، با پزشک معالج خود مشورت کنید.
قبل از استفاده از داروی اپیناستین، اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می کند، با پزشک معالج خود مشورت کنید:
- بروز واکنش آلرژیک شدید: اگر به داروی اپیناستین یا هر یک از اجزای آن (مواد تشکیل دهنده فرمولاسیون) واکنش آلرژیک شدید دارید، پس مصرف این دارو گزینه مناسبی برای شما نیست.
- بارداری: اطلاعات کافی در مورد ایمنی و اثربخشی اپیناستین در افراد باردار و جنین آنها وجود ندارد. با پزشک معالج خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از داروی اپیناستین در دوران بارداری صحبت کنید.
- استفاده از لنز تماسی: اگر چشمان شما قرمز شده است، از لنز استفاده نکنید. داروی اپیناستین نباید برای درمان سوزش چشم مرتبط با لنز استفاده شود. به طور کلی، مواد نگهدارنده موجود در قطره چشمی داروی اپیناستین نیز میتوانند توسط لنز تماسی جذب شوند.
بنابراین، این نکته را به یاد داشته باشید که قبل از استفاده از قطره اپیناستین، لنزهای تماسی خود را بردارید. 10 دقیقه پس از مصرف قطره اپیناستین در چشم خود، میتوانید دوباره از لنزهای تماسی استفاده کنید.
تداخلات دارویی اپیناستین
در صورت مصرف چند داروی چشمی به طور همزمان بهتر است داروهای خود را بلافاصله یکی پس از دیگری استفاده نکنید. زمان مصرف داروی اپیناستین را از سایر داروهای چشمی تقریباً پنج دقیقه به تاخیر بیندازید. برای دستیابی به اطلاعات دقیق تر در مورد تداخلات دارویی اپیناستین، با داروساز یا پزشک معالج خود صحبت کنید.
علاوه براین مطمئن شوید که با پزشک معالج خود در مورد سایر داروهایی که مصرف میکنید یا قصد مصرف آنها را دارید، از جمله داروهای مصرفی بدون نسخه (OTC)، محصولات مکمل بدون نسخه، ویتامینها، گیاهان دارویی یا داروهای گیاهی صحبت کنید.
داروهای مشابه با اپیناستین
اپیناستین یک قطره چشمی آنتی هیستامین است. از جمله قطرههای چشمی آنتی هیستامین، عبارتاند از:
- اپتیوار (آزلاستین)
- Zaditor (کتوتیفن)
- زرویات (سیتریزین)
- لاستاکافت (آلکافتادین)
- Bepreve (بپوتاستین)
- پاتادی یک بار در روز (الوپاتادین)
از بین تمام این قطرههای چشمی آنتی هیستامین، کتوتیفن، آلکافتادین و الوپاتادین به راحتی به عنوان محصولات OTC در دسترس هستند. به غیر از داشتن فعالیت آنتی هیستامینی، قطرههای زیر نیز جزو قطرههای معمولی چشمی هستند که ممکن است اثرات ضد آلرژی داشته باشند:
- لاستاکافت (آلکفتادین)
- Bepreve (بپوتاستین)
- پاتادی یک بار در روز (الوپاتادین)
این سه قطره چشمی علاوه بر جلوگیری از ترشح هیستامین از ماست سلها، ممکن است سایر مواد شیمیایی را که در شرایط آلرژیک باعث بروز علائم حساسیت میشوند، مهار کند. علاوه براین داروی Lastacaft ممکن است علائم شما را با اثرات خود بر سایر WBC ها تسکین دهد.
به طور کلی، Lastacaft و Bepreve دارای فعالیت آنتی هیستامین قوی تری هستند و در تسکین علائم بیمار، سریعتر عمل میکنند. Lastacaft قوی ترین فعالیت آنتی هیستامینی را دارد.
نکاتی برای حفظ سلامتی در طول مصرف اپیناستین
در صورتی که از قطرههای چشمی اپیناستین استفاده میکنید، به احتمال زیاد آلرژی چشمی بر کیفیت زندگی شما تأثیر منفی گذاشته است. ممکن است روشهای درمانی مختلفی را امتحان کرده باشید. در حالی که ابتلا به آلرژی چشمی، چالشهای خود را دارد، راههایی وجود دارد که عمل به آنها به بهبود کیفیت زندگی شما کمک میکند.
داروهای مرتبط با آلرژی چشم را طبق توصیه پزشک معالج خود مصرف کنید. سعی کنید زمانی که میزان گردهها بالا است، مانند ساعات اواسط صبح و اوایل عصر، بیرون نروید. میزان گرده ممکن است در روزهای بادی زیاد باشد. علاوه بر این، با استفاده از عینک آفتابی در خارج از خانه، از چشمان خود در برابر گردهها محافظت کنید.
از مالش چشمهای خود که ممکن است منجر به تحریک چشم و بدتر شدن علائم چشمی شود، اجتناب و سعی کنید پنجرههای خانه را بسته نگه دارید. واحدهای تهویه مطبوع را تمیز نگه دارید. به طور کلی ملافههای خود را در آب داغ حدود ۵۴ درجه سانتی گراد بشویید و از روکشهای بالش ضد کنه استفاده کنید.
با حفظ رطوبت خانه بین 30 تا 50 درصد، از رشد کپک در خانه جلوگیری کنید. حمام، آشپزخانه و زیرزمین خود را به طور مرتب تمیز کنید. از مواد و لوازم رطوبت گیر در مکانهای مرطوب مانند زیرزمین استفاده کنید همچنین مهم است که به طور مرتب رطوبت گیر خود را تمیز کنید.
دستها و لباسهای خود را پس از دست زدن به حیوانات خانگی بشویید. در صورت امکان سعی کنید حیوانات خانگی را خارج از خانه خود نگه دارید. در نهایت، استفاده از کفپوشهای چوبی، کاشی یا مشمع کف اتاق را، از آنجایی که راحت تر تمیز میشوند، در نظر بگیرید.
آیا علاوه بر اپیناستین باید داروی دیگری مصرف کنم؟
پاسخ این سوال به وضعیت بیمار بستگی دارد. متخصصان معمولاً اسپریهای بینی استروئیدی مانند فلوناز آلرژی Relief (فلوتیکاسون) یا Nasacort Allergy 24 Hour (تریامسینولون) را برای درمان بسیاری از علائم آلرژی از جمله خارش چشم تجویز میکنند.
با این حال، برخی از افراد ممکن است از اسپری بینی استروئیدی و قطرههای چشمی آنتی هیستامین برای تسکین علائم آلرژی چشمی نیز استفاده کنند.