آزاتیوپرین (Imuran®)، دارویی است به شکل قرص که برای درمان بیماری های ایمنی، به ویژه مولتیپل اسکلروزیس (MS) مورد استفاده قرار می گیرد. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که آزاتیوپرین می تواند تعداد دوره های شعله ور شدن را در بیماران مبتلا به ام اس عودکننده کاهش دهد. همچنین می تواند از تشکیل ضایعات جدید جلوگیری کند. آزاتیوپرین معمولاً ایموران یا آزامون نامیده می شود.
آزاتیوپرین برای چیست؟
Azathioprine یک داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی است، به این معنی که پاسخ دفاعی (ایمنی) بدن را ضعیف می کند. این دارو برای درمان تعدادی از شرایط خودایمنی مرتبط با سیستم ایمنی “بیش از حد فعال” مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و آرتریت روماتوئید استفاده می شود. خودایمنی به این معنی است که بدن شما بدون هیچ دلیل یا دلیل شناخته شده واقعی به خود “حمله” می کند. Imuran همچنین برای جلوگیری از رد پیوند برای افرادی که جراحی پیوند انجام داده اند استفاده می شود.
نحوه مصرف آزاتیوپرین (Imuran®)
آزاتیوپرین به شکل قرص در دسترس است که به صورت خوراکی مصرف می شود. دوز مصرفی آن در بیماران مختلف، متفاوت است و تعیین دوز بر اساس تعداد گلبول های سفید و وزن بیمار صورت می گیرد. پزشک معالج ممکن است دوز دارو را با مقدار کم شروع کند و مقدار آن را به تدریج افزایش دهد. آزاتیوپرین دو بار در روز مصرف می شود. این در قرص های 50 میلی گرمی موجود است که در صورت لزوم به راحتی می توانید آن را نصف کنید. برای کاهش تهوع و علائم شکمی می توانید این دارو را همراه با غذا مصرف کنید.
مهم است که این دارو را به طور منظم طبق دستور مصرف کنید. مصرف آن را قطع نکنید مگر اینکه به شما دستور داده شده باشد. دارو را بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.
شروع مصرف آزاتیوپرین می تواند منجر به بروز حالت تهوع خفیف شود. این عارضه تا حدود زیادی طبیعی است و با عادت کردن بدن به دارو از بین می رود. اگر حالت تهوع شدید همراه با استفراغ دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
در حالی که این دارو را مصرف می کنید، ممکن است از شما خواسته شود که به طور منظم آزمایش های خون (شمارش سلول های خون و آزمایش عملکرد کبد) را برای ارزیابی اثربخشی دارو و مراقبت از پاسخ شما به دارو انجام دهید.
مصرف آزاتیوپرین در بارداری
استفاده از این دارو در دوران بارداری می تواند به جنین شما آسیب برساند. برای جلوگیری از باردار شدن از یک روش موثر پیشگیری از بارداری استفاده کنید. اگر فکر می کنید در حین استفاده از این دارو باردار شده اید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
توصیه های دارویی آزاتیوپرین
این دارو ممکن است خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان، به ویژه پوست، سیستم لنفاوی (لنفوم) یا خون (لوسمی) را افزایش دهد. اگر در مورد این خطر نگرانی دارید با پزشک خود مشورت کنید. همچنین هنگامی که در خارج از منزل هستید به طور منظم از کرم ضد آفتاب یا لوسیون ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) حداقل 15 استفاده کنید. از ساعت 10 صبح تا 3 بعدازظهر لباس محافظ و کلاه بپوشید و از تابش مستقیم نور خورشید دور بمانید.
در مدتی که تحت درمان با آزاتیوپرین هستید و پس از قطع درمان با آن، هیچ گونه ایمن سازی (واکسن) را بدون تأیید پزشک انجام ندهید. آزاتیوپرین ممکن است مقاومت بدن را کاهش دهد و تزریق واکسن را بی تاثیر کند. علاوه بر این، نباید در اطراف افراد دیگری که در خانواده خود زندگی می‌کنند و واکسن‌های ویروس زنده دریافت می‌کنند، باشید، زیرا این احتمال وجود دارد که آنها ویروس را به شما انتقال دهند.
دستورالعمل های مصرف داروی آزاتیوپرین
سعی کنید دوز خود را هر روز در زمان مشخصی مصرف کنید. آزاتیوپرین بهتر است با معده خالی، حداقل 1 ساعت قبل یا 3 ساعت بعد از غذا یا شیر مصرف شود.
قرص های خود را به طور کامل با یک نوشیدنی آب قورت دهید. قرص ها را نشکنید، نجوید یا خرد نکنید.
اگر مصرف دوز آزاتیوپرین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به نوبت بعدی است، نوبت بعدی را در زمان مناسب مصرف کنید. دو دوز را باهم مصرف نکنید.
مصرف آزاتیوپرین را به طور منظم ادامه دهید. آزاتیوپرین فوراً اثر نمی کند. معمولاً چند هفته یا چند ماه طول می کشد تا متوجه مزایای کامل آن شوید.
برای پیشگیری از بروز هرگونه تداخل دارویی بهتر است در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید. مصرف مهارکننده های ACE به طور خاص با آزاتیوپرین توصیه نمی شود زیرا ممکن است تعداد گلبول های سفید خون را کاهش دهند.
آزاتیوپرین ممکن است با چند دارو و مکمل های گیاهی تداخل داشته باشد، بنابراین قبل از شروع آزاتیوپرین یا قبل از شروع هر داروی جدید، از جمله داروهایی که می توانید بدون نسخه بخرید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
آزاتیوپرین با چه داروهایی تداخل دارد؟
در صورت مصرف مرکاپتوپورین (Purinethol®) از این دارو استفاده نکنید. استفاده از این داروها با هم می تواند عوارض ناخواسته جدی ایجاد کند.
اگر از آزاتیوپرین برای آرتریت استفاده می کنید، مطمئن شوید که پزشکتان می داند که کلرامبوسیل (Leukeran®)، سیکلوفسفامید (Cytoxan®، Neosar) یا ملفالان (Alkeran®) را برای درمان آرتریت خود دریافت کرده اید. استفاده از آزاتیوپرین بعد از این داروها ممکن است خطر عوارض ناخواسته را افزایش دهد. اگر در این مورد سوالی دارید با پزشک خود صحبت کنید.
آزاتیوپرین می تواند با داروهای مورد استفاده برای درمان نقرس مانند آلوپورینول و فبوکسوستات تداخل داشته باشد. همچنین مشخص شده است که با برخی از داروهای مورد استفاده برای کنترل فشار خون بالا مانند وارفارین تداخل دارد. بنابراین مطمئن شوید که در مورد داروهایی که مصرف می کنید با تیم روماتولوژی خود مشورت کنید، زیرا آنها ممکن است به شما پیشنهاد دهند که یک DMARD جایگزین را شروع کنید. در صورت نیاز می‌توانید از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) یا مسکن‌ها استفاده کنید، مگر اینکه پزشکتان توصیه دیگری کند.
داروهای ضد نسخه یا داروهای گیاهی را بدون مشورت با پزشک یا داروساز خود مصرف نکنید زیرا برخی از آنها ممکن است با آزاتیوپرین واکنش بدی نشان دهند.
عوارض قرص آزاتیوپرین
بدن اکثر بیماران این دارو را به راحتی تحمل می کند. اما احتمال بروز عوارضی هنگام مصرف آن وجود دارد. البته مهم است که به یاد داشته باشید که همه این عوارض جانبی را تجربه نمی کنند. اما باید در صورت بروز هر یک از واکنش های زیر باید با پزشک خود تماس بگیرید:
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- خون در ادرار یا مدفوع
- کبودی غیر معمول
- ایجاد زخم ها و زخم های دهان
- افزایش سوزش معده، درد شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- تغییر در رنگ و بافت مو، همراه با ریزش مو (این تغییرات معمولاً موقتی هستند.)
- کاهش مقاومت در برابر عفونت (از آنجایی که آزاتیوپرین یک داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی است، می تواند تعداد گلبول های سفید خون را کاهش و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.)
خطر بروز عفونت هنگام مصرف آزاتیوپرین
در هنگام مصرف این دارو اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از عفونت انجام دهید. از هر کسی که ممکن است عفونت داشته باشد دوری کنید و هر گونه علائم عفونت را به پزشک خود اطلاع دهید. در هنگام ابتلا به هر گونه عفونت احتمالی بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. احتمال دارد دوز مصرفی شما را کاهش دهد.
همچنین بهتر است در صورت بروز علائم هشدار دهنده عفونت سریعا به پزشک معالج خود مراجعه کنید، از جمله:
- گلودرد، خارش گلو یا درد هنگام بلع
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- علائم شبیه آنفولانزا (لرز، درد، سردرد یا خستگی)
- بثورات پوستی. درد، حساسیت، قرمزی یا تورم
- تب بیش از 100 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) عرق یا لرز
- زخم یا بریدگی که خوب نمی شود. زخم قرمز، گرم یا تخلیه کننده
- تخلیه سینوس، احتقان بینی، سردرد، یا حساسیت در امتداد استخوان گونه
- سرفه خشک یا مرطوب مداوم که بیش از دو روز طول بکشد. لکه های سفید در دهان یا روی زبان
- مشکل در ادرار کردن: درد، سوزش، اصرار مداوم یا تکرر ادرار. ادرار خونی، کدر یا بدبو، یا مدفوع سیاه و قیری رنگ
اقدامات لازم برای کاهش خطر عفونت
اقدامات احتیاطی خاصی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید، به خصوص زمانی که گلبول های سفید خون شما پایین است، تا خطر عفونت یا خونریزی را کاهش دهید:
- اگر می توانید از افراد مبتلا به عفونت دوری کنید. اگر فکر می کنید دچار عفونت شده اید یا اگر دچار تب یا لرز، سرفه یا گرفتگی صدا، درد کمر یا پهلو، یا دردناک یا مشکل ادرار می شوید، در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کنید.
- در صورت مشاهده هرگونه خونریزی یا کبودی غیرمعمول، مدفوع سیاه ویا مدفوع قیری، خون در ادرار یا مدفوع، یا لکه های قرمز روی پوست خود، در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کنید.
- هنگام استفاده از مسواک معمولی، نخ دندان یا خلال دندان مراقب باشید. پزشک، دندانپزشک یا پرستار شما ممکن است راه های دیگری را برای تمیز کردن دندان ها و لثه ها توصیه کند. قبل از انجام هر گونه کار دندانپزشکی با پزشک خود مشورت کنید.
- به چشم‌ها یا داخل بینی‌تان دست نزنید، مگر اینکه دست‌هایتان را شسته باشید و چیز دیگری را لمس نکرده باشید.
- از ورزش های تماسی یا سایر موقعیت هایی که ممکن است کبودی یا آسیب دیدگی ایجاد شود، خودداری کنید.
- این دارو ممکن است خطر ابتلا به عفونت ها، از جمله عفونت مغزی جدی به نام لوکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده را افزایش دهد. همچنین استفاده طولانی مدت از این دارو ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع تومورها را افزایش دهد. این عارضه معمولاً پس از 10 سال استفاده مداوم یا با دوز 600 گرمی در طول عمر رخ می دهد.
آخرین دیدگاه‌ها