عوارض تریلافون (پرفنازین)

تریلافون یا پرفنازین یک آنتی سایکوتیک در دسته ای به نام فنوتیازین ها است که برای استفاده جهت درمان اسکیزوفرنی تایید شده است. همچنین گاهی اوقات این دارو برای درمان اختلال دوقطبی و مدیریت شرایطی مانند حالت تهوع و استفراغ شدید تجویز می شود. پرفنازین امروزه به ندرت تجویز می شود و تا حد زیادی با آنتی سایکوتیک های نسل دوم با قدرت پایین جایگزین شده است. تریلافون یک آنتی سایکوتیک معمولی است، به این معنی که یکی از اولین نسل از داروهای ضد روان پریشی است که در دهه 1950 توسعه یافت.

این نکته بدان معناست که این دارو دارای عوارض جانبی بیشتر و بالقوه جدی تری نسبت به داروهای ضد روان پریشی جدیدتر دارد. با این حال، می تواند انتخاب خوبی برای درمان افراد خاص باشد. به علت بروز عوارض جانبی بالقوه ای که ممکن است پس از درمان از بین نروند، مهم است که با پزشک خود درباره مصرف این دارو صحبت کنید.

آیا مصرف داروی پرفنازین عوارض دارد؟

پرفنازین، یک داروی ضد روان پریشی خوراکی و تزریقی است که برای مدیریت اسکیزوفرنی استفاده می شود. پرفنازین یکی از قدیمی ترین و نسل اول داروهای ضد روان پریشی است. اگرچه مکانیسم دقیق داروهای ضد روان پریشی ناشناخته است، دانشمندان بر این باورند که ممکن است با مسدود کردن عملکرد دوپامین در مغز عمل کنند.

دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که برای برقراری ارتباط در مغز استفاده می شود. پرفنازین زمانی استفاده می شود که بیماران به سایر داروهای ضد روان پریشی پاسخ ندهند.

عوارض جانبی شایع مصرف پرفنازین، عبارت اند از:

• تشنج
• یبوست
• سرگیجه
• تاری دید
• خشکی دهان
• احتباس ادرار
• خواب آلودگی
• کاهش فشار خون
• بدتر شدن گلوکوم و افزایش یا کاهش گلوکز خون
• انقباضات غیرطبیعی عضلانی، مشکل در تنفس و بلع، و اسپاسم گردن

اگر از تریلافون استفاده می کنید، احتمالاً پزشک شما را از نزدیک تحت نظر خواهد گرفت و در صورت بروز علائم منفی، دوز مصرفی شما را کاهش داده یا متوقف خواهد کرد. اگر هر یک از عوارض جانبی زیر برطرف نشد یا آزاردهنده بود، با پزشک خود مشورت کنید:

• یبوست
• سرگیجه
• خشکی دهان
• گرفتگی بینی
• کاهش تعریق
• خواب آلودگی

سایر عوارض جانبی که کمتر شایع هستند ولی ممکن است رخ دهند، عبارت اند از:

• افزایش وزن
• کاهش توانایی جنسی
• ترشح غیرمعمول شیر
• تغییرات در دوره قاعدگی
• بروز تورم یا درد در سینه ها
• افزایش حساسیت پوست به نور خورشید (بثورات پوستی، خارش، قرمزی، یا آفتاب سوختگی شدید)

در صورت مشاهده هر کدام از این علائم، با پزشک خود صحبت کنید‌.

دیسکینزی دیررس

این وضعیت که یک اختلال حرکتی است و ممکن است پس از قطع مصرف دارو از بین نرود. علائم دیسکینزی دیررس شامل حرکات نرم و کرم مانند زبان یا سایر حرکات کنترل نشده دهان، زبان، گونه ها، فک، یا بازوها و پاها است.

• تب
• تشنج
• گیجی
• خارش
• تاری دید
• چشم درد
• غش کردن
• نبض نامنظم
• راش یا کهیر
• افزایش تعریق
• کاهش فشار خون
• از دست دادن بینایی
• رنگ پریدگی پوست
• سفتی شدید عضلات
• افزایش ضربان قلب
• تنفس دشوار یا سریع
• فشار خون بالا یا پایین
• از دست دادن کنترل مثانه
• خستگی یا ضعف غیرمعمول
• احساس بی قراری با ناتوانی در نشستن
• بیماری اکستراپیرامیدال، نوعی اختلال حرکتی
• تورم در چشم ها، صورت، دهان، لب ها، زبان، گلو، بازوها، دست ها، پاها، مچ پا یا ساق پا

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به علت افزایش خطر مرگ در افراد سالمند (افراد 65 سال و بالاتر) مبتلا به روان پریشی مرتبط با زوال عقل، هشداری را در مورد تمام داروهای ضد روان پریشی از جمله تریلافون صادر کرده است.

سایر اثرات CNS پرفنازین

این اثرات شامل ادم مغزی، غیر طبیعی بودن پروتئین مایع مغزی نخاعی، تشنج، به ویژه در بیماران مبتلا به ناهنجاری های EEG یا دارای سابقه چنین اختلالات و سردرد است. علاوه براین، بروز سندرم بدخیم نورولپتیک در بیماران تحت درمان با داروهای آنتی سایکوتیک گزارش شده است.

خواب ‌آلودگی ممکن است به ‌ویژه در هفته اول یا دوم رخ دهد که پس از آن معمولاً از بین می ‌رود. اگر این عارضه مشکل ساز است، دوز را کاهش دهید. به نظر می رسد که اثرات خواب آور حداقل در بیمارانی که مجاز به ادامه فعالیت هستند، وجود داشته باشد.

اثرات نامطلوب رفتاری شامل تشدید متناقض علائم روان پریشی، حالت های کاتاتونیک مانند، واکنش های پارانوئید، بی حالی، هیجان متناقض، بی قراری، بیش فعالی، سردرگمی شبانه، رویاهای عجیب و غریب و بی خوابی نیز ممکن است مشاهده شوند. هنگام استفاده از فنوتیازین در دوران بارداری، بروز هیپررفلکسی در نوزادان گزارش شده است.

اثرات آلرژیک پرفنازین

مواردی مانند کهیر، اریتم، اگزما، درماتیت لایه بردار، خارش، حساسیت به نور، آسم، تب، واکنش های آنافیلاکتوئیدی، ادم حنجره، و ادم آنژیونورتیک از جمله این موارد اند. درماتیت تماسی در پرسنل پرستاری که دارو را تجویز می کنند نیز شایع است. در موارد بسیار نادر، حساسیت مفرط به فنوتیازین ها منجر به ادم مغزی، فروپاشی گردش خون و مرگ شده است.

سایر عوارض جانبی مصرف تریلوفان

سایر عوارض جانبی ناشی از مصرف تریلوفان، عبارت اند از:

• درد سینه
• افزایش وزن
• ناتوانی در نعوظ
• افزایش قند خون
• احساس اضطراب
• افزایش سطح پرولاکتین
• عملکرد جنسی غیر طبیعی
• عدم وجود دوره های قاعدگی
• پر شدن سینه به علت تولید شیر
• افزایش غیر طبیعی تون عضلانی
• نوعی اختلال حرکتی غیرطبیعی به نام دیسکینزی

در صورت مشاهده هر کدام از این عوارض جانبی، با پزشک خود تماس بگیرید.

مواردی مانند اپیستوتونوس، تریسموس، تورتیکولی ، رتروکلیس، درد و بی حسی اندام ها، بی قراری حرکتی، بحران چشمی، هیپررفلکسی، دیستونی شامل بیرون زدگی، تغییر رنگ، اسپاسم تونیک عضلات جونده، احساس سفتی گلو، احساس سفتی در گلو، گفتار نامفهوم، دیسفاژی ، آکاتیزیا، دیسکینزی، پارکینسونیسم و ​​آتاکسی، از جمله عوارض مصرف این دارو هستند.

بروز و شدت این نشانه ها معمولاً با افزایش دوز افزایش می یابد، اما تنوع فردی قابل توجهی در تمایل به ایجاد چنین علائمی وجود دارد. علائم اکستراپیرامیدال معمولاً با مصرف همزمان داروهای ضد پارکینسون موثر مانند بنزتروپین مزیلات و یا با کاهش دوز قابل کنترل است. با این حال، در برخی موارد، این واکنش های خارج هرمی ممکن است پس از قطع درمان با پرفنازین (پرفنازین) باقی بمانند.

عوارض جانبی قطع مصرف تریلافون

عوارض جانبی احتمالی قطع مصرف تریلافون، عبارت اند از:

• دل درد
• سرگیجه
• تهوع و استفراغ
• لرزش انگشتان و دست ها
• علائم دیسکینزی دیررس، مانند پف کردن گونه ها، حرکات سریع یا ظریف و کرم مانند زبان، حرکات جویدن کنترل نشده، یا حرکات کنترل نشده بازوها یا پاها

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

سایر گزینه های دارویی برای درمان اختلال دوقطبی

داروهایی که معمولاً برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:

داروهای ضد اضطراب: این داروها را می توان برای کمک به رفع اضطراب و مشکلات خواب تجویز کرد.

تثبیت کننده های خلق و خو: این داروها شامل داروهایی مانند لیتوبید (لیتیوم)، دپاکوت (دیوالپروکس سدیم)، تگرتول (کاربامازپین) و لامیکتال (لاموتریژین) هستند و برای کمک به متعادل ساختن خلق و خوی شما تجویز می شوند.

داروهای ضد روان پریشی: گزینه های جدیدتر، عبارت اند از زیپرکسا (اولانزاپین)، ریسپردال (ریسپریدون)، ابیلیفای (اریپیپرازول) و سروکل (کوتیاپین). اگر هنوز با علائم شیدایی و افسردگی رو به رو هستید، ممکن است یک داروی ضد روان پریشی به برنامه درمانی شما اضافه شود.

داروهای ضد افسردگی: پزشک ممکن است یک داروی ضد افسردگی تجویز کند تا به حداقل رساندن اثرات علائم افسردگی در شما کمک کند. از جمله این داروها، عبارت اند از پروزاک (فلوکستین)، سلکسا (سیتالوپرام)، زولافت (سرترالین)، پاکسیل (پاروکستین)، لکساپرو (اسیتالوپرام)، افکسور (ونلافاکسین)، سیمبالتا (دولوکستین) و ولبوترین (بوپروپیون).

تداخل دارویی

تداخلات دارویی پرفنازین شامل پروکائین آمید، سوتالول، آمیودارون و دوفتیلید است که بر ضربان و ریتم قلب تأثیر می گذارد، زیرا می تواند باعث بروز ضربان غیر طبیعی قلب شود. داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین، سرترالین و ضد افسردگی های سه حلقه ای ممکن است تجزیه پرفنازین را کاهش دهند که منجر به افزایش سطح خونی و بروز عوارض جانبی پرفنازین می شود.

پرفنازین باید با احتیاط با داروهایی که سیستم عصبی مرکزی را تضعیف می ‌کنند و باعث آرام‌ بخشی یا خواب ‌آلودگی می‌شوند، مانند آلپرازولام ، کلونازپام ، زولپیدم ، کدئین ، مورفین و الکل مصرف شود. چنین ترکیباتی می توانند باعث آرامبخشی بیش از حد، خواب آلودگی، ضعف ، گیجی، اختلال گفتار و در موارد شدید کما یا مرگ شوند.

همچنین ترکیب الکل با پرفنازین خطر ابتلا به فشار خون پایین را افزایش می دهد.

استفاده از پرفنازین در بارداری

استفاده از پرفنازین در دوران بارداری به اندازه کافی مورد مطالعه قرار نگرفته است. نوزادانی که در سه ماهه سوم بارداری در معرض داروهای ضد روان پریشی قرار می گیرند، پس از تولد در معرض خطر علائم خارج هرمی و ترک مصرف هستند. از جمله این علائم، عبارت اند از:

• لرزش
• تحریک
• هیپرتونی
• هیپوتونی
• خواب آلودگی
• اختلال تغذیه ای

استفاده ایمن از پرفنازین توسط مادران شیرده ثابت نشده است. بنابراین قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.