ناهنجاری های شریانی

ناهنجاری های شریانی (AVM) یا بدشکلی های شریانی یک درهم آمیختگی غیرطبیعی عروق خونی است که شریان ها و رگ ها را به هم وصل می کند و منجر به اختلال در جریان طبیعی خون و گردش اکسیژن می شود. شریان ها مسئول دریافت خون غنی از اکسیژن از قلب به مغز هستند. رگ ها خون تخلیه شده اکسیژن را به ریه ها و قلب باز می گردانند. هنگامی که یک AVM این روند حساس را مختل کند، بافت های اطراف ممکن است اکسیژن کافی دریافت نکنند و شریان و رگ های آسیب دیده می توانند ضعیف و پاره شوند.

ناهنجاری های شریانی در مغز ممکن است منجر به خونریزی در مغز، سکته مغزی یا آسیب مغزی شود. ناهنجاری شریانی می تواند در هر نقطه از بدن ایجاد شود اما بیشتر اوقات در مغز یا ستون فقرات رخ می دهد. علت AVM ها مشخص نیست. آنها به ندرت جنبه ژنتیکی دارند. پس از تشخیص، یک AVM مغز اغلب با موفقیت درمان می شود تا از بروز عوارض جلوگیری شود یا کاهش یابد.

علل ناهنجاری های شریانی

AVM در اثر ایجاد ارتباط مستقیم غیر طبیعی بین عروق و رگ ها ایجاد می شود، اما متخصصان علت اصلی این فرایند را تشخیص نداده اند. برخی تغییرات ژنتیکی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند.

عوامل خطر ناهنجاری های شریانی

به ندرت، داشتن سابقه خانوادگی AVM ممکن است خطرناک باشد؛ اما بیشتر انواع AVM ارثی نیست. برخی از شرایط ارثی ممکن است خطر ابتلا به AVM را افزایش دهد. این موارد شامل: telangiectasia هموراژیک ارثی (HHT) است که به آن سندرم اسلر- وبر-رندو نیز گفته می شود.

علائم ناهنجاری های شریانی

علائم AVM به مکانی که ناهنجاری در آن رخ داده بستگی دارد. اغلب اولین علائم و نشانه ها پس از خونریزی ظاهر می شوند و می توانند شامل موارد زیر باشند:

تشنج
سردرد
خون ریزی
تهوع و استفراغ
از دست دادن هوشیاری
از دست دادن تدریجی عملکرد عصبی

سایر علائم ممکن عبارتند از:

توهم
گیجی
کمردرد
سرگیجه
عضلات ضعیف
ضعف در اندام تحتانی
فلج در یک قسمت از بدن
از دست دادن حافظه یا دمانس
مشکلات زبان گفتار یا درک کردن (آفازی)
اختلال در انجام وظایفی که نیاز به برنامه ریزی دارند (آپراکسی)
احساسات غیر طبیعی از جمله بی حسی، سوزن سوزن شدن یا درد ناگهانی
از دست دادن هماهنگی (آتاکسی) که می تواند باعث ایجاد مشکل در راه رفتن شود
مشکلات بینایی، از جمله از دست دادن بخشی از بینایی، از دست دادن کنترل حرکات چشم یا التهاب بخشی از عصب بینایی کودکان و نوجوانان ممکن است در یادگیری یا رفتار دچار مشکل شوند.

یک نوع AVM باعث علائمی می شود که کمی بعد از تولد و یا هنگام تولد ظاهر می شوند. علائم شامل موارد زیر است:

تشنج
عدم پیشرفت
نارسایی احتقانی قلب
ورم های متورم روی پوست سر
هیدروسفالی (تجمع مایعات در مغز که باعث بزرگ شدن سر می شود.)

زمان ضرورت مراجعه به پزشک

اگر هر یک از علائم و نشانه های AVM مانند سردرد، سرگیجه، مشکلات بینایی و تغییر در شناخت یا عملکرد عصبی را دارید، به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از AVM ها در حال حاضر غالباً پس از انجام سی تی اسكن یا MRI به دلایلی كه مستقیماً با AVM ارتباطی ندارند به طور تصادفی تشخیص داده می شوند.

عوارض ناهنجاری های شریانی

شایعترین عارضه AVM خونریزی است. در صورت عدم توجه، خونریزی می تواند آسیب عصبی قابل توجهی ایجاد کند. خونریزی می تواند کشنده باشد.

تشخیص ناهنجاری های شریانی

برای تشخیص AVM، پزشک علائم را بررسی کرده و معاینه جسمی را انجام می دهد.

آزمایشاتی که معمولاً برای کمک به تشخیص AVM استفاده می شود، عبارتند از:

آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی MRA. MRA از الگوی و سرعت و فاصله جریان خون در ناهنجاریهای عروقی استفاده می کند.
توموگرافی کامپیوتری (CT). سی تی اسکن برای ایجاد تصاویری از سر، مغز یا نخاع از اشعه X استفاده می کند و می تواند خونریزی را تشخیص دهد.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی MRI .MRI از آهنرباهای قدرتمند و امواج رادیویی برای نشان دادن تصاویر دقیق از بافت ها استفاده می کند. MRI می تواند تغییرات کوچکی در این بافت ها را تشخیص دهد.
سونوگرافی Transcranial Doppler. این نوع سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویری از جریان خون برای کمک به تشخیص AVM های بزرگ و متوسط و همچنین خونریزی استفاده می کند.
آنژیوگرافی مغزی. این آزمایش همچنین به نام شریانی (arteriography) شناخته می شود، از یک رنگ مخصوص به نام ماده کنتراست تزریق شده در شریان استفاده می کند. این رنگ ساختار رگهای خونی را برجسته می کند تا آنها را بهتر از اشعه X نشان دهند.

درمان ناهنجاری های شریانی

درمان AVM به جایی که ناهنجاری در آن یافت شود، علائم و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. بعضی اوقات، ممکن است یک AVM با آزمایشات تصویربرداری منظم کنترل شود. سایر AVM ها نیاز به درمان دارند. تعیین اینکه آیا AVM به درمان نیاز دارد یا نه به عوامل زیر بستگی دارد:

اگر AVM مشکلی داشته باشد.
اگر AVM به اندازه کافی کوچک باشد.
اگر محل AVM در بخشی از مغز باشد که می توان به آن دسترسی پیدا کرد.

داروها

داروها می توانند به مدیریت علائمی مانند تشنج، سردرد و کمردرد کمک کنند.

عمل جراحی

درمان اصلی AVM جراحی است. اگر در معرض خطر خونریزی شدید قرار داشته باشید جراحی توصیه شود. این عمل جراحی ممکن است AVM را به طور کامل از بین ببرد. این روش درمانی معمولاً زمانی استفاده می شود كه AVM كوچك باشد و در منطقه ای واقع شود كه جراحان می توانند AVM را با خطر کمی برای ایجاد صدمه قابل توجهی به بافت های مغزی از بین ببرند.

آمبولیزاسیون درون عروقی نوعی جراحی است که در آن جراح سوند را از طریق سرخرگ ها به AVM متصل می کند. سپس ماده ای برای ایجاد لخته خون مصنوعی در وسط AVM تزریق می شود تا به طور موقت جریان خون کاهش یابد. این روش ممکن است قبل از انجام نوع دیگری از جراحی انجام شود تا به کاهش خطر عوارض کمک کند. بعضی اوقات از جراحی رادیولوژی استفاده می شود. این روش معمولاً روی AVM های کوچک که پارگی ندارند انجام می گیرد. در این روش از پرتوهای شدید و بسیار متمرکز پرتویی برای آسیب رساندن به رگ های خونی و متوقف کردن خونرسانی به AVM استفاده می شود.

تصمیم گیری در مورد درمان و یا عدم درمان AVM تصمیمی است که بیمار و پزشک می توانند با دقت در مورد آن مشورت و مزایای احتمالی آن را در برابر خطرات را بررسی کنند. بعد از درمان AVM، ممکن است به جلسات درمانی منظم و آزمایشات تصویربرداری بیشتری نیاز داشته باشد.

توصیه به بیماران مبتلا به ناهنجاری های شریانی

فهمیدن اینکه AVM دارید می تواند ترسناک باشد. شاید فکر کنید کنترل کمی بر روی سلامتی خود دارید؛ اما می توانید برای کنار آمدن با احساساتی که همراه با تشخیص و بهبودی است قدم بردارید.

روابط اجتماعی خود را نگه دارید. حفظ روابط نزدیک با دیگران به در بهبودی کمک می کند. دوستان و خانواده می توانند از شما در موارد زیادی مانند همراهی در جلسات پزشکان به عنوان پشتیبانی عاطفی عمل کنند.
احساسات خود را بپذیرید. عوارض AVM مانند خونریزی و سکته مغزی می تواند باعث بروز مشکلات عاطفی و همچنین مشکلات جسمی شود. کنترل احساسات ممکن است دشوار باشد و می تواند منجر به بروز برخی از تغییرات عاطفی و خلقی ناشی از آسیب به خودی خود شود.
کسی را پیدا کنید که با او صحبت کند. فردی را پیدا کنید که مایل به گوش دادن به حرف های باشد و درباره امیدها و ترس های خود صحبت کند. آن فرد یک دوست یا عضو خانواده باشد. مشورت با یک مشاور، مددکار اجتماعی گروه پشتیبانی نیز ممکن است مفید باشد.
در مورد AVM به اندازه کافی اطلاعات کسب کنید تا در مورد مراقبت خود تصمیمات آگاهانه بگیرید. در مورد اندازه و محل AVM خود از پزشک خود بپرسید و گزینه های درمانی را بررسی کنید. کسب اطلاعات بیشتر در مورد AVM می تواند به در اعتماد به نفس در تصمیم گیری های درمانی کمک کند. در مورد گروه های پشتیبانی در منطقه خود از پزشک خود سؤال کنید.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

یک AVM در شرایط اضطراری بلافاصله پس از خونریزی تشخیص داده می شود. همچنین ممکن است بعد از سایر علائم اسکن تصویربرداری سریع تشخیص داده شود؛ اما در بعضی موارد، AVM هنگام تشخیص یا درمان یک وضعیت پزشکی نامربوط پیدا می شود. در این صورت ممکن است به پزشک معالج در شرایط مغز و سیستم عصبی (عصب شناس، عصب رادیولوژی مداخله یا جراح مغز و اعصاب) ارجاع داده شوید.

برای آمادگی بیشتر در هنگام مراجعه به پزشک بهتر است:

لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید را بنویسید.
علائمی را که تجربه کردید بنویسید، از جمله مواردی که ممکن است به دلیل دلیل قرار ملاقات ارتباطی نداشته باشد.
از محدودیت های قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین وقت، حتماً بپرسید که آیا پیشاپیش کاری وجود دارد که بخواهید انجام دهید.

وقت با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات به شما کمک می کند تا بیشترین وقت خود را در کنار هم داشته باشید. در مورد AVM، برخی از سؤالات اساسی که از پزشک خود می پرسید شامل موارد زیر است:

چه پیگیری هایی را باید انجام دهم؟
علل احتمالی دیگر علائم من چیست؟
چه نتیجه ای می توان انتظار داشت؟
برای تأیید تشخیص چه آزمایشاتی لازم است؟
گزینه های درمانی من و جوانب مثبت و منفی برای هر کدام چیست؟

این آزمایشات اطلاعاتی در مورد اندازه و محل AVM برای راهنمایی گزینه های درمانی را در اختیار پزشک قرار می دهد. پزشک ممکن است سوالاتی از شما برای تشخیص بهتر بپرسد، از جمله: