فیبرومیالژی یا فیبرومیالژیا (Fibromyalgia)، بیماری مزمنی است که باعث درد، حساسیت عضلات، تاندون ها و مفاصل می شود. این علائم اغلب با اختلال در خواب، خستگی مزمن، اضطراب، افسردگی و اختلال در عملکرد روده همراه است. علت و درمان فیبرومیالژیا ناشناخته است، اما داروها و درمان های جایگزین می توانند به کاهش علائم کمک کنند. گاهی اوقات از فیبرومیالژیا به عنوان سندرم فیبرومیالژیا یاد می شود.
هیچ آزمایش تشخیصی خاصی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد. همین موضوع ممکن است پزشکان را در حین تلاش برای تشخیص در طول درمان دچار مشکل کند. همچنین، علائم فیبرومیالژیا می تواند شبیه علائم سایر شرایط باشد، که ممکن است منجر به تشخیص اشتباه شود.
فیبرومیالژیا و آرتروز فیبرومیالژیا یک نوع آرتریت (بیماری مفاصل) نیست، بلکه یک اختلال عضلانی است.
فیبرومیالژیا و آرتریت می توانند باعث درد و خستگی قابل توجهی شوند و همچنین توانایی فرد را برای انجام فعالیت های روزانه مختل کنند. با این حال، علائم فیبرومیالژیا به طور معمول بر خلاف علائم آرتروز در طول زمان بدتر نمی شوند. شایع است که فیبرومیالژیا با بیماری مفصلی دیگری مانند لوپوس سیستمیک یا آرتریت روماتوئید همراه باشد.
شیوع فیبرومیالژی یا فیبرومیالژیا (Fibromyalgia)
فیبرومیالژیا در زنان بیشتر از مردان شایع است. 90 درصد از کل مبتلایان به فیبرومیالژیا را زنان تشکیل می دهند. ممکن است وجود هورمون ها علت این تفاوت بزرگ جنسیتی باشند، اما دلیل دقیق آن ناشناخته است.
هیچ دلیل مشخصی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد، اما نظریه های زیادی برای توضیح علل احتمالی وجود دارد. اعتقاد بر این است که فیبرومیالژیا از ترکیب بسیاری از عوامل استرس زای فیزیکی و عاطفی در مقابل یک اتفاق ناشی می شود. در برخی از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا، سطوح سیگنال شیمیایی عصبی به نام ماده P وجود دارد که سیگنال های درد را تقویت می کند.
سطوح سروتونین در مغز نیز در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا نسبتاً پایین گزارش شده است. سروتونین یک پیام رسان شیمیایی مغز (انتقال دهنده عصبی) است که با آرامش بخش و کاهش دهنده اضطراب همراه است.
بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا دچار اختلال در حرکت سریع چشم یا خواب هستند که از خواب عمیق جلوگیری می کند و اغلب باعث خستگی آنها می شود. شروع فیبرومیالژیا با ناراحتی روانی، ضربه و عفونت همراه خواهد بود.
علائم فیبرومیالژیا
علامت کلی فیبرومیالژیا درد است. بیماران نسبت به محرک های حسی مختلف حساسیت بیشتری دارند و آستانه درد آنها به طور غیرمعمول پایین است. درد فیبرومیالژیا عموماً گسترده است و هر دو طرف بدن را درگیر می کند.
درد معمولاً گردن، باسن، شانه ها، بازوها، قسمت بالای کمر و قفسه سینه را درگیر می کند. درد می تواند سراسر بدن را فرا گیرد، از جمله نقاط حساس دردناک، درد عمیق عضلات، سردردهای مزمن، کمر درد بی وقفه یا گردن درد. درد فیبرومیالژیا می تواند با سر و صدا، تغییر آب و هوا و استرس احساسی تشدید شود.
درد فیبرومیالژیا ممکن است ناشی از کاهش جریان خون در قسمت هایی از مغز باشد که به طور معمول به بدن کمک می کند تا با درد کنار بیاید.
نقاط حساس فیبرومیالژیا مناطق موضعی بدن هستند که نسبت به لمس ملایم حساس هستند. حتی لمس خفیف این نواحی می تواند باعث درد شود. نقاط حساس فیبرومیالژیا معمولاً در اطراف آرنج، شانه ها، زانو، باسن، پشت سر و کناره های سینه قرار دارند.
خستگی در 90 درصد از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا رخ می دهد و می توان آن را فلج کننده، خسته کننده و شبیه آنفولانزا توصیف کرد. بیماران حتی ممکن است بعد از ساعت ها استراحت در رختخواب احساس خستگی کنند.
بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا فاقد سطح عمیق و ترمیمی خواب هستند که به آن خواب غیر سریع چشم (NREM) می گویند. در نتیجه، بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا اغلب صبح ها بیدار می شوند بدون اینکه استراحت کامل داشته باشند، حتی اگر به نظر برسد که آنها به اندازه کافی ساعت خواب داشته اند.
علائم فیبرومیالژیا در زنان
همانطور که می دانیم، زنان بیشتر از مردان به فیبرومیالژیا مبتلا می شوند. زنان درد فیبرومیالژیا را به عنوان یک درد کسل کننده که از ماهیچه ها شروع می شود، توصیف کرده اند. زنان همچنین ممکن است در به خاطر سپردن و تمرکز مشکل داشته باشند یا هنگام صحبت کردن کلمات را با هم مخلوط کنند. این علائم “فیبرو مه” نامیده می شود زیرا ذهن آنها اغلب دچار گیجی است.
زنان همچنین ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- میگرن
- سندرم پای بی قرار
- روده و مثانه تحریک پذیر
- درد هنگام مقاربت جنسی
- حساسیت به صداهای بلند و نورهای روشن
مه فیبرو، مه فیبرومیالژیا و مه مغزی، از علائم فیبرومیالژیا است. مه فیبرو اصطلاحی است که برای توصیف مشکلات شناختی ناشی از فیبرومیالژیا به کار می رود. بیمارانی که دچار مه فیبرو هستند احساس سرماخوردگی دارند و دائماً داروی سرماخوردگی مصرف می کنند. مه فیبرو می تواند به کیفیت خواب بیمار مربوط باشد، اما علت قطعی مه فیبرو هنوز نامشخص است.
علائم مه فیبرو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در مکالمه
- فراموش کردن برنامه ها
- از دست دادن حافظه کوتاه مدت
- ناتوانی در به خاطر سپردن اطلاعات جدید
تشخیص فیبرومیالژی یا فیبرومیالژیا (Fibromyalgia)
تشخیص بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا برای پزشکان می تواند دشوار باشد زیرا علائم آنها در بسیاری از بیماری های دیگر شایع است. بسیاری از بیماران دچار افسردگی، آرتریت التهابی، درد مزمن میوفاشیال یا بیماری عدم تحمل سیستماتیک شده اند. در نهایت، تشخیص فیبرومیالژیا صرفاً بر اساس موارد بالینی بر اساس سابقه پزشک و معاینه فیزیکی انجام می شود.
در بیماران مبتلا به درد مزمن گسترده بدن، تشخیص فیبرومیالژیا را می توان با شناسایی نواحی حساس به حساسیت انجام داد. بیماران فیبرومیالژیا به طور معمول حداقل 11 مورد از 18 نقطه حساس کلاسیک فیبرومیالژیا را دارند. پزشکان همچنین ممکن است میزان خستگی، اختلالات خواب و میزان استرس بیمار را پرس و جو کنند. قبل از اینکه تشخیص فیبرومیالژیا در نهایت تأیید شود، درد عضلانی باید بیش از سه ماه وجود داشته باشد.
آزمایش تشخیصی بالینی فیبرومیالژیا
هیچ آزمایش خون یا اشعه ایکس وجود ندارد که پزشک را به طور مشخص برای تشخیص فیبرومیالژیا کمک کند. آزمایشات اغلب برای حذف سایر تشخیص های احتمالی انجام می شود. هنگامی که پزشک آزمایش های تشخیصی را بررسی کرد، معیارهای زیر برای تشخیص صددرصد فیبرومیالژیا استفاده می شود:
- درد حداقل سه ماه وجود داشته است.
- درد در هر چهار ربع بدن گسترده شده است.
- هیچ بیماری دیگری وجود ندارد که این علائم را ایجاد کند.
تشخیص افتراقی فیبرومیالژی یا فیبرومیالژیا (Fibromyalgia)
از آنجا که هیچ آزمایش خون ساده یا اشعه ایکس نمی تواند به شما بگوید که مبتلا به فیبرومیالژیا هستید، علائم ممکن است مشابه علائم سایر بیماری ها باشد. بسیاری از بیماری ها می توانند باعث درد در نواحی مختلف بدن شوند و پزشک شما ممکن است بخواهد آزمایش خون یا اشعه ایکس را انجام دهد تا بیماری هایی را که شبیه فیبرومیالژیا می باشند را رد کند. شرایط زیر می تواند فیبرومیالژیا را تقلید کند:
- آرتروز
- لوپوس
- سرطان
- افسردگی
- بیماری استخوان
- کمبود ویتامین D
- بیماری پاراتیروئید
- بیماریهای عضلانی
- بیماری های عفونی
- سندرم خستگی مزمن
- سندرم روده تحریک پذیر
- افزایش کلسیم خون (هایپرکلسمی)
- سطح پایین هورمون تیروئید (کم کاری تیروئید)
درمان فیبرومیالژیا
اگرچه هیچ درمانی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد، اما درمان می تواند برخی از علائم را تسکین دهد. از آنجا که علائم متنوع است و در بین بیماران متفاوت است، برنامه های درمانی باید برای هر بیمار شخصی باشد. برنامه های درمانی زمانی موثرتر هستند که آگاهی دادن به بیمار، کاهش استرس، ورزش منظم و داروها با هم ترکیب شوند. همچنین داروهای جایگزین و عادات شیوه زندگی وجود دارد که ممکن است به کاهش علائم فیبرومیالژیا کمک کند. در نهایت، پزشک، فیزیوتراپیست و بیمار ممکن است همگی در مدیریت فیبرومیالژیا نقش فعالی ایفا کنند.
آموزش به بیمار
آموزش به بیمار اولین گام مهم در کمک به بیماران برای درک و کنار آمدن با علائم متنوع آنها است. متأسفانه، همه پزشکان از نزدیک با تغییرات این بیماری آشنا نیستند. گروههای حمایتی، بیمارستانهای محلی و بخشهای محلی بنیاد آرتروز به منابع آموزشی مهمی برای بیماران و پزشکان تبدیل شده است.
کاهش استرس
سطوح استرس در بین بیماران متفاوت است، بنابراین روشهای کاهش استرس باید در درمان فیبرومیالژیا فردی باشد. بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا اعتراف می کنند که هنگام اضطراب فیبرومیالژیا احساس اضطراب، عصبی و حتی وحشت می کنند. بنابراین، استرس ممکن است نقش بسیار مهمی در ایجاد علائم فیبرومیالژیا داشته باشد.
اندازه گیری میزان استرس در بیماران مختلف بسیار دشوار است زیرا افراد واکنش های متفاوتی به برخی رویدادها نشان می دهند. کاهش استرس در درمان فیبرومیالژیا باید فردی باشد. این ممکن است شامل تغییر ساده استرس در خانه یا محل کار، نوارهای آرامش بخش، مشاوره روانشناسی و یا حمایت از طرف اعضای خانواده، دوستان و پزشکان باشد.
گاهی اوقات، تغییرات عوامل محیطی (مانند سر و صدا، دما و قرار گرفتن در معرض آب و هوا) می تواند علائم فیبرومیالژیا را تشدید کند و این عوامل باید اصلاح شوند. مدیریت استرس در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا ممکن است منجر به کاهش اضطراب، افسردگی و خستگی شود. همچنین ممکن است بیماران خواب بهتر و افزایش کیفیت زندگی را تجربه کنند.
ورزش
مهمترین درمان برای درد عضلات، ورزش منظم کم فشار است. حفظ وضعیت و سلامت ماهیچه ها با ورزش منظم میزان ناراحتی را کاهش می دهد. تمرینات هوازی مانند شنا، دوچرخه سواری، پیاده روی و ماشینهای اسکی روی زمین ثابت می تواند درمانهای موثر فیبرومیالژیا باشد. رژیم های ورزشی زمانی مفید هستند که هر روز، صبح ها انجام شوند. ورزش مانند مسکن طبیعی است که می تواند خلق و خوی فرد را نیز تقویت کند. ورزش ممکن است با افزایش سطح عمیق خواب موثر واقع شود.
رژیم غذایی
یک راه خوب برای شروع شناسایی غذاهایی که ممکن است علائم فیبرومیالژیا را تشدید کنند، رعایت یک رژیم غذایی روزانه است.
برخی از بیماران متوجه شده اند که هنگام خوردن غذاهای خاص احساس بهتری دارند. ممکن است برای بیماران مفید باشد که علائم خود را پس از صرف غذا ثبت کنند. ثبت علائم به بیمار این امکان را می دهد که غذاهایی را که ممکن است علائم فیبرومیالژیا را کاهش یا بدتر کند یا مربوط به بیماری دیگری باشد تشخیص دهند.
رژیم غذایی مناسب همیشه ایده خوبی برای افراد است. با این حال، رژیم ها یا غذاهای خاصی وجود دارد که علائم بیماران را کاهش می دهد. رژیم های گیاهی یا وگان دو رژیم غذایی هستند که ممکن است به شما کمک کنند. برای مبارزه با خستگی، از خوردن غذاهای شیرین خودداری کنید و از غذاهایی که به شما انرژی می دهند، مانند بادام، کلم بروکلی، لوبیا، بلغور جو دوسر و نان سبوس دار استفاده کنید.
اجتناب از الکل و کافئین قبل از خواب می تواند به ایجاد یک خواب آرام تر کمک کند. اگر بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر هستند، رژیم غذایی باید تنظیم شود تا از تشدید روده جلوگیری شود. به همین ترتیب، هنگامی که بیماران مبتلا به سیستیت بینابینی هستند، باید از غذاهایی که مثانه را تحریک می کنند اجتناب کنند.
داروها
به طور سنتی، موثرترین داروها برای درمان فیبرومیالژیا داروهای ضدافسردگی بوده اند. به نظر می رسد داروهای ضدافسردگی خستگی را کاهش می دهد، درد و اسپاسم عضلات را تسکین می دهد و باعث ایجاد خواب عمیق در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا می شود. نمونه هایی از داروهای ضدافسردگی که معمولاً در درمان فیبرومیالژیا استفاده می شوند عبارتند از آمی تریپتیلین (Elavil) و دوکسپین (Sinequan).
دولوکستین (Cymbalta)، milnacipran (Savella و ونلافاکسین (Effexor) نیز از داروهای ضد افسردگی هستند که فیبرومیالژیا را درمان می کنند. مطالعات نشان داده است که افزودن فلوکستین (پروزاک) یا داروهای مرتبط با آن به دوز کم آمی تریپتیلین باعث کاهش بیشتر درد عضلانی، اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا می شود. این ترکیب همچنین در ارتقاء خواب آرام و بهبود حس رفاه موثرتر است.
تزریق موضعی
درد فیبرومیالژیا ممکن است با تزریق بی حسی موضعی (مانند لیدوکائین یا مارکائین) کاهش یابد. این دارو را می توان به بافت های محیطی مانند عضلات شانه یا باسن یا نقاط حساس تزریق کرد. هنگام تزریق پزشک یک سوزن کوچک را مستقیماً در نقطه حساس وارد کرده و بی حسی را تزریق می کند که به آن، تزریق نقطه ماشه ای گفته می شود.
درمان های جایگزین فیبرومیالژی یا فیبرومیالژیا
درمان های جایگزین برای برخی از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا خوب عمل می کند. داروهای جایگزین ممکن است به بیماران اجازه دهد تا داروهای خود را کاهش داده و فعالیت های عادی را افزایش دهند. پزشکان می توانند به بیماران در یافتن راهی قابل قبول برای ترکیب طب سنتی با درمان های جایگزین یا داروهای طبیعی کمک کنند. درمان های جایگزین همچنین ممکن است بتوانند خواب آرام را افزایش داده و درد فیبرومیالژیا را کاهش دهند. قبل از استفاده از درمان های جایگزین، با پزشک خود مشورت کنید.
درمان های جایگزین برای فیبرومیالژیا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای گیاهی- اکیناسه، کوهوش سیاه، اسطوخودوس، خار شیر و ویتامین های گروه B
- مکمل های غذایی طبیعی-5-HTP، ملاتونین، L-carnitine، SAM-e و پروبیوتیک ها
آخرین دیدگاه‌ها