وقتی صحبت از بیماری تبخال میشود اکثر مردم به یک عفونت مقاربتی (STI) فکر میکنند که باعث شیوع زخم های دردناک در اندام های تناسلی (ارگان های جنسی) میشود. اما، تبخال میتواند بر مقعد نیز تأثیر بگذارد و منجر به بروز تبخال مقعدی شود. مانند تبخال تناسلی، تبخال مقعد نیز توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد میشود. تبخال مقعدی معمولاً از طریق رابطه مقعدی منتقل میشود اما در برخی موارد از طریق رابطه جنسی دهانی نیز منتقل میشود.
بررسی ها نشان می دهد که اکثر افرادی که به HSV مبتلا هستند علائمی ندارند (یا فقط علائم خفیفی دارند) اما همچنان میتوانند بدون اینکه بدانند ویروس را به دیگران منتقل کنند. برای اهمیت آن، ما سعی کرده ایم در این مقاله از پزشکت علل و علائم تبخال مقعدی و نحوه تشخیص، درمان و پیشگیری از این STI رایج را مورد بررسی قرار دهیم.
عفونت با ویروس هرپس مادام العمر است. این بدان معناست که وقتی ویروس را گرفتید، هرگز از بین نمیرود. در عوض، به شکل نهفته (خفته) در بدن میماند و میتواند در هر زمان دوباره فعال شود و علائمی را ایجاد کند.
عوامل متعددی HSV را از سایر انواع ویروس های تبخال متمایز میکند:
- اکثر عفونت های تبخال مقعدی توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV-2) ایجاد میشود. این یکی از دو سویه HSV است که از طریق تماس جنسی منتقل میشود و علت اصلی تبخال مقعدی در سراسر جهان است.
- نوع دیگری که میتواند باعث تبخال مقعدی شود، ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) است. این نوع عمدتاً با تبخال همراه است اما میتواند از طریق رابطه جنسی دهانی به مقعد نیز منتقل شود.
HSV-2 و HSV-1
در حالی که HSV-2 علت اصلی تبخال تناسلی است، طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، HSV-1 تعداد بیشتری از موارد را تشکیل میدهد.
شیوع تبخال مقعدی
HSV-2 یکی از شایع ترین بیماری های مقاربتی در جهان امروز است. بر اساس CDC، تقریباً یک نفر از هر 8 نفر در ایالات متحده در سنین 14 تا 49 سال به HSV-2 مبتلا شده است. با این اوصاف، اکثریت قریب به اتفاق از ابتلای خود به این ویروس آگاه نیستند زیرا ممکن است بیمار علائمی نداشته باشد.
در سال 2021، حدود 572000 نفر در سراسر کشور HSV-2 جدید دریافت کرده بودند.
خطر HSV-1 حتی بیشتر است. CDC نشان میدهد که از هر 5 نفر در ایالات متحده، 3 نفر در سن 50 سالگی HSV-1 خواهند داشت که تا حدی عامل افزایش تعداد عفونت های مقعدی و تناسلی مرتبط با HSV-1 است.
تبخال مقعدی چگونه پخش میشود؟
هر دو HSV-1 و HSV-2 از طریق تماس با فردی که ویروس در او دوباره فعال شده است منتقل میشود. با فعال شدن مجدد، پدیده ای به نام ریزش ویروس رخ میدهد که در آن ذرات ویروسی عفونی به معنای واقعی کلمه از بدن خارج میشوند.
اگرچه بیشترین مقدار HSV از طریق زخم های باز دفع میشود، ویروس میتواند از طریق پوست سالم در محل عفونت اصلی نیز دفع شود. در واقع، بیشتر انتقال های جنسی HSV-2 در دوره های ریزش بدون علامت اتفاق میافتد.
HSV-2 مقعدی عمدتاً از طریق رابطه جنسی مقعدی منتقل میشود. انتقال از دست به مقعد نیز امکان پذیر است (مانند انگشت گذاشتن مقعد پس از لمس زخم). همچنین امکان تلقیح خودکار با لمس زخم روی بدن خود و سپس مقعد وجود دارد.
HSV-1 مقعدی عمدتاً از طریق رابطه جنسی دهانی-مقعدی (همچنین به عنوان “ریمینگ” شناخته میشود) منتقل میشود.
آیا تبخال مقعدی مزمن است؟
اگر به HSV-1 یا HSV-2 مبتلا شوید تا آخر عمر این وضعیت با شما ادامه دارد. به این ترتیب، عفونت مزمن (مداوم) در نظر گرفته میشود. با این وجود، فراوانی و شدت این شیوع در طول زمان کاهش مییابد.
شیوع های مکرر تبخال مقعدی
طبق یک مطالعه در سال 2018 در مجله بیماری های عفونی، تا 25٪ از افراد مبتلا به HSV-2 شیوع مکرر از این بیمار را تجربه میکنند که به طور متوسط حدود چهار شیوع در سال است. اما در نهایت، هیچ راهی برای تشخیص اینکه چه کسی علائم تبخال مقعدی را ایجاد میکند، علائم شدید چقدر خواهد بود، یا اینکه آیا شیوع مکرر یا کمی دارند وجود ندارد.
شرح علائم تبخال مقعدی
تبخال مقعدی میتواند باعث بروز تاول های کوچک و آبکی در داخل و اطراف مقعد شود که در نهایت به زخم های باز دردناک تبدیل میشود. سپس زخم های ترشح شده به سرعت پوسته میشوند و روند بهبودی را آغاز میکنند.
در طی شيوع اوليه، علائم شبيه آنفولانزا از جمله سردرد، تب، دردهای عضلانی، خستگی و التهاب غدد لنفاوی در کشاله ران، ممکن است قبل از تاول ها ظاهر شوند. شیوع های بعدی به مراتب کمتر از اولی شدید هستند.
بر اساس نامش، تبخال مقعدی پوست و یا غشاهای مخاطی اطراف مقعد و راست روده را تحت تاثیر قرار میدهد. مانند همه ویروس های تبخال، HSV-1 و HSV-2 با ورود به سلول های عصبی نزدیک نخاع در بدن باقی میمانند. در طول دورههای نهفتگی طولانی مدت، ویروس نهفته خواهد بود و تا حد زیادی توسط سیستم ایمنی دیده نمیشود.
زمانی که ویروس دوباره فعال شود، راه خود را از طریق مسیر سلول های عصبی به سطح پوست طی میکند. در پوست شروع به ساختن و ریختن کپی از خود میکند، چه تاول ایجاد شود یا نشود.
اندازه تبخال مقعدی
تاول تبخال مقعدی معمولاً کوچک است، فقط 1 تا 3 میلی متر (کمتر از 1/8 اینچ) اندازه دارد، تاول ها گاهی اوقات میتوانند به تاول های بزرگتر و در نهایت به یک زخم پوستی قرمز و ملتهب تبدیل شوند.
ظاهر
شیوع تاول های تبخال معمولاً در خوشه هایی رخ میدهد. تاول ها دارای یک سر کوچک و پر از مایع خواهند بود که خود به خود یا هنگام مالش یا خراشیده میشود. زخم پوستی بهوجود آمده دارای ویژگیهای مشخصی است، از جمله:
- زخم مقعر (کاسه ای شکل) با عمق و اندازه یکنواخت
- مرکز تراوش و قرمز شده
- یک حاشیه “پانچ بیرون” با لبه های کمی برجسته
- پوسته مایل به سفید یا زرد
درد یکی از ویژگی های رایج تبخال مقعدی است. احساس درد ناشی از آسیب التهابی ناشی از فعال شدن مجدد ویروس به اعصاب است که منجر به درد عصبی معروف به پردردی میشود.
درد ناشی از تبخال مقعدی میتواند به خصوص در هنگام اجابت مزاج یا زور زدن شدید باشد. ساییدگی ناشی از دفع مدفوع یا پاک کردن مقعد گاهی اوقات میتواند باعث درد زیاد شود.
در برخی موارد، درد عصبی فراتر از محل زخم مقعد به یک یا هر دو طرف دنبالچه گسترش مییابد.
با این حال، همه زخم های تبخال دردناک نیستند. برخی از افراد ممکن است فقط سوزش یا خارش خفیف را تجربه کنند. دیگران ممکن است احساس سوزن سوزن شدن را توصیف کنند.
زمان شیوع تبخال مقعدی
علت اینکه چرا فعال شدن مجدد HSV-2 رخ میدهد یا اینکه چرا برخی افراد بیشتر از دیگران مستعد فعال شدن مجدد هستند، هنوز مشخص نیست.
با این اوصاف، محرک های رایج برای فعال شدن مجدد تبخال، از جمله بیماری، استرس و خستگی وجود دارد. قاعدگی همچنین میتواند باعث شیوع بیماری شود.
علائم هشدار دهنده تبخال مقعدی
تقریباً 50 درصد از افراد مبتلا به تبخال مقعدی مکرر علائم هشدار دهنده اولیه شیوع بیماری را خواهند داشت که به عنوان علائم پیشدرآمد شناخته میشود. این علائم ممکن است ساعت ها یا چند روز قبل از ظاهر شدن تاول های مقعدی، اغلب با خارش، سوزن سوزن شدن، یا درد در باسن، پاها یا باسن شروع شوند.
گاهی اوقات افراد علائم تبخال مقعدی را با سیاتیک اشتباه میگیرند (درد عصبی که از پاها عبور میکند).
تشخیص تبخال مقعدی
تبخال مقعدی معمولاً با معاینه فیزیکی، بررسی تاریخچه پزشکی شما و سواب زخم مقعد قابل تشخیص است. از این سواب میتوان برای انجام آزمایش تقویت اسید نوکلئیک (NAAT) استفاده کرد، که حساس ترین شکل آزمایشی است که HSV را بر اساس ماده ژنتیکی آن شناسایی میکند. اگر این آزمایش در دسترس نباشد، سواب همچنین میتواند برای کشت (رشد) ویروس در آزمایشگاه برای شناسایی مثبت استفاده شود.
همچنین آزمایشهای خونی وجود دارد که میتواند پروتئینهای ایمنی به نام آنتیبادیها را که سیستم ایمنی در پاسخ به HSV-1 یا HSV-2 تولید میکند، شناسایی کند. در حالی که آزمایش خون ممکن است بتواند نوع HSV شما را تشخیص دهد، اما معمولا نمیتواند به شما بگوید چه زمانی به ویروس مبتلا شده اید.
آزمایش خون HSV فقط برای افرادی که علائم تبخال دارند توصیه میشود. غربالگری روتین HSV برای افراد بدون علامت توصیه نمیشود.
صحبت در مورد تبخال با شریک زندگی خود
داشتن تبخال به این معنا نیست که نمیتوانید با فردی که تبخال ندارد رابطه جنسی داشته باشید. با این گفته، باید اقدامات احتیاطی را انجام دهید و با هر شریک جنسی که دارید صادقانه صحبت کنید. این وضعیت ممکن است شما را واردار کند که به شریک خود در مورد تبخال مقعدی صحبت کنید.
در حالی که داشتن رابطه جنسی ایمن و محافظت شده کلید اصلی پیشگیری از بیماری است، ابزارهای پیشگیرانه دیگری نیز در دسترس هستند. این شامل استفاده روزانه از داروهای ضد ویروسی در افراد مبتلا به تبخال مکرر است که دفعات شیوع را 70٪ تا 80٪ و خطر انتقال به شرکای جنسی را کاهش میدهد.
تبخال مقعدی چگونه درمان می شود؟
هیچ درمانی برای تبخال مقعدی وجود ندارد. بلکه عفونت با داروهای ضد ویروسی درمان میشود. سه داروی ضد ویروسی که معمولاً برای درمان تبخال مقعدی استفاده میشوند و میتوانند با غذا یا بدون غذا مصرف شوند، عبارتند از :
- فامویر (فامسیکلوویر)
- والترکس (والاسیکلوویر)
- زوویراکس (آسیکلوویر)
درمان شیوع های بعدی
دوره های بعدی به طور ایده آل باید ظرف 72 ساعت پس از اولین ظهور تاول ها درمان شوند. در صورتی که علائم اولیه شیوع بیماری را تشخیص دهید، حتی میتوان قبل از این نیز درمان را شروع کرد.
افراد مبتلا به همهگیریهای مکرر میتوانند از پزشک معالج خود درباره درمان سرکوبکننده HSV که در آن یک ضد ویروس با دوز پایین روزانه برای کاهش فراوانی و شدت شیوع تبخال استفاده میشود، سؤال کنند.
مراحل بهبود زخم مقعد
اولین قسمت تبخال مقعدی معمولاً 2 تا 12 روز (به طور متوسط 4 روز) پس از قرار گرفتن در معرض ویروس رخ میدهد. 2 ظاهر تاولها و زخمها میتواند حدود 10 تا 15 روز باقی بماند و با کاهش ریزش ویروس به تدریج از بین برود.
هنگامیکه زخمها پوسته میشوند و تاولهای جدیدی تشکیل نمیشوند، معمولاً طی دو تا چهار هفته بهبود مییابند. به طور معمول، زخم ها هیچ جای زخم دائمی باقی نمیگذارند.
شیوع های بعدی معمولاً کوتاه تر و شدت کمتری دارند. برای این همهگیریها، ریزش ویروس ممکن است تنها سه روز تا هفتهها طول بکشد.
چگونه با تبخال مقعدی از رابطه جنسی لذت ببریم؟
استفاده مداوم از کاندوم سنگ بنای پیشگیری از STI از جمله تبخال مقعدی است. با این حال، بر خلاف بسیاری از بیماریهای مقاربتی دیگر، کاندوم در پیشگیری از تبخال مؤثر نیست، زیرا ریزش ویروس در قسمتهایی از بدن که با کاندوم پوشانده نشده است، رخ میدهد. این شامل باسن و کشاله ران نیز میشود.
برای کاهش خطر انتقال، افرادی که مبتلا به تبخال مقعدی هستند باید از راهبردهای پیشگیری بیشتری استفاده کنند، از جمله:
- استفاده از سدهای دندانی برای رابطه جنسی دهانی، از جمله لبه زدن
- پرهیز از رابطه جنسی در هنگام شیوع بیماری (یا زمانی که علائم اولیه شیوع وجود دارد).
- استفاده از درمان ضد ویروسی سرکوب کننده
سوالات متداول
از کجا بفهمیم تبخال است یا هموروئید؟
هموروئید (وریدهای متورم و ملتهب در مقعد و رکتوم) میتواند باعث خارش مقعد و درد مشابه تبخال مقعدی شود. با تبخال مقعدی، معمولاً مجموعهای از تاولهای قرمز رنگ در اطراف مقعد وجود دارد که باز میشوند و زخمهای دردناکی ایجاد میکنند. بواسیر معمولاً باعث تورم عمومیتر و توده ای بالش مانند در اطراف مقعد میشود.
چگونه به همسرتان بگویید که تبخال مقعدی دارید؟
در حالی که گفتن تبخال به کسی کار دشواری است، اما به شریک زندگی خود در مورد اینکه تبخال چیست، چگونه منتقل میشود و راه های پیشگیری از آن، صحبت کنید.
سخن آخر
تبخال مقعدی یک عفونت مقاربتی (STI) است که عمدتاً توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV-2) ایجاد میشود. به ندرت، تبخال مقعدی میتواند توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) که معمولاً با تبخال همراه است بروز پیدا کند.
تبخال مقعدی باعث ایجاد تاول های ریز در اطراف مقعد میشود که باز هستند و زخم های دردناکی ایجاد میکنند. پس از ترشح و پوسته پوسته شدن، زخم ها در عرض دو تا چهار هفته بهبود مییابند.
تبخال مقعدی میتواند از طریق تماس مستقیم با زخم منتقل شود، اما همچنین میتواند از طریق تماس پوست به پوست با فردی که HSV-2 دارد اما هیچ علامتی ندارد، منتقل شود.
در حالی که هیچ درمانی برای تبخال مقعدی وجود ندارد، شیوع آن را میتوان با داروهای ضد ویروسی درمان کرد. همچنین میتوانید با استفاده از کاندوم و بند دندان، داروهای ضد ویروسی روزانه برای سرکوب ویروس، اجتناب از رابطه جنسی در هنگام شیوع بیماری و کاهش تعداد شرکای جنسی، خطر انتقال را کاهش دهید.
تبخال مقعدی و HIV
از آنجایی که تبخال مقعدی زیاد جدی و با گذشت زمان شدت کمتری پیدا میکند، برخی افراد آن را به اندازه چیزی مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) جدی نمیگیرند . این کار ممکن است یک اشتباه باشد.
ابتلا به تبخال مقعدی میتواند خطر ابتلا به HIV را افزایش دهد. از یک طرف، زخم های باز دسترسی آسان اچ آی وی به بدن را فراهم میکنند.
اگر اچ آی وی دارید، شیوع تبخال میتواند با افزایش میزان دفع اچ آی وی به انتقال ویروس کمک کند. این امر میزان HIV را در مایع منی، مایعات واژن و ترشحات مقعدی افزایش میدهد و به نوبه خود خطر انتقال را افزایش خواهد دارد.
مهم است که به یاد داشته باشید که اقدامات جنسی ایمن تر، از جمله استفاده مداوم از کاندوم، محافظت در برابر همه بیماری های مقاربتی از جمله HIV را فراهم میکند.
آخرین دیدگاهها