هیپوگلیسمی در نوزادان بلافاصله پس از تولد شایع است، اما معمولا زمانی که شیرخوار شروع به تغذیه منظم می کند، این وضعیت برطرف می شود. پزشکان معمولاً زمانی که نوزاد هنوز در بیمارستان است، هیپوگلیسمی را تشخیص می دهند. تا زمانی که قند خونشان ثابت نشود، نوزادان مبتلا به هیپوگلیسمی را به خانه نمی فرستند و مرخص نمی کنند.
با این حال، گاهی اوقات هیپوگلیسمی ممکن است ادامه یابد یا عود کند. اگر هیپوگلیسمی بعد از 48 ساعت پس از تولد اتفاق بیفتد ، ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد.
هیپوگلیسمی در نوزاد قابل درمان است. با این حال، این وضعیت پزشکی بدون درمان، می تواند باعث آسیب و عوارض ماندگار شود. والدین و مراقبانی که متوجه علائم هیپوگلیسمی می شوند باید به سرعت اقدام کنند. پزشک ممکن است دادن ژل قند، تغذیه منظم تر یا مکمل شیر مادر با شیر خشک را توصیه کند. در این مقاله با علائم هیپوگلیسمی در نوزادان آشنا شوید. این مقاله همچنین علل، درمان و پیشگیری را پوشش می دهد.
علائم هیپوگلیسمی در نوزادان تازه متولد شده
بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز زایمان، قند خون را هنگام تولد برای نوزادانی که در معرض خطر هستند و پس از آن در فواصل منظم آزمایش می‌کنند. چون احتمال بروز افت قند خون در نوزادان در ساعات اولیه بعد از تولد وجود دارد. اکثر پزشکان گلوکز خون زیر 47 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dl) را تعریف هیپوگلیسمی در نوزادان می دانند.
هنگامی که یک نوزاد علائم دارد، والدین یا مراقب ممکن است متوجه بروز علائم زیر شوند:
- لرزش
- تشنج
- انرژی کم
- دمای بدن پایین
- عدم علاقه به غذا خوردن
- عضلات ضعیف یا فلاپی
- تغییر رنگ آبی یا سفید لب و پوست
اگر قند خون به مدت 3 روز یا بیشتر کاهش یابد یا پایین بماند، هیپوگلیسمی ممکن است شدیدتر شود.
اگر نوزادی هیپوگلیسمی داشته باشد چه باید کرد؟
بروز هیپوگلیسمی به طور موقت بلافاصله پس از تولد برای نوزادان کاملا رایج است. اگر این اتفاق بیفتد، پزشک قند خون آنها را کنترل می کند تا ببیند آیا به حالت عادی باز می گردد یا خیر. در این صورت ممکن است نیازی به درمان نباشد. با این حال، اگر نوزادی در روزها، هفته ها یا ماه های پس از تولد علائم هیپوگلیسمی را نشان می دهد، فوراً با پزشک تماس بگیرید .
پزشک ممکن است به دادن شیر مادر، شیر خشک یا مخلوطی از گلوکز و آب برای افزایش سطح قند خون نوزاد توصیه کند. آنها همچنین ممکن است مراجعه به یک مرکز بهداشتی را برای انجام آزمایش قند خون توصیه کنند.
علائم هیپوگلیسمی در نوزادان مشابه بسیاری از بیماری های دیگر است، بنابراین مشورت از یک متخصص مراقبت های بهداشتی مهم است. تغذيه سريع در بدو تولد و تغذيه مداوم مي تواند با اطمينان از اينكه شيرخوار تغذيه كافي دارد، خطر افت قند خون را كاهش دهد.
چه چیزی باعث هیپوگلیسمی در نوزاد می شود؟
دلایل مختلفی وجود دارد که یک نوزاد ممکن است دچار هیپوگلیسمی شود. از جمله موارد زیر است.
هیپوگلیسمی انتقالی
افت گلوکز خون یک واکنش طبیعی انتقال به زندگی خارج از رحم برای جنین است. این هیپوگلیسمی، به عنوان هیپوگلیسمی انتقالی شناخته می شود. تا زمانی که این افت قند خون موقت و خفیف باشد، معمولاً به نوزاد آسیب نمی رساند.
هیپوگلیسمی انتقالی به این دلیل رخ می دهد که جنین در داخل رحم، مواد مغذی خود را از جفت از طریق بند ناف دریافت می کند. درست پس از تولد، متخصصان مراقبت‌های بهداشتی بند ناف را می‌بندند و قطع می‌کنند و مانع از عرضه گلوکز معمول نوزاد می‌شوند. معمولاً وقتی شیرخوار شروع به تغذیه منظم می کند، هیپوگلیسمی انتقالی به سرعت خود را اصلاح می کند. اما در برخی از نوزادان، این افت بسیار زیاد است و باعث کاهش خطرناک گلوکز خون می شود.
غذای ناکافی
برخی از نوزادان در بدو تولد غذای کافی دریافت نمی کنند. این وضعیت زمانی که در شیردهی تاخیر وجود داشته باشد، زمانی که والدین یا مراقب او زود یا بر اساس تقاضا شیر نمی دهند، یا زمانی که مشکلاتی در تامین شیر مادر وجود دارد، ممکن است رخ دهد.
شرایط پزشکی
بیماری های زمینه ای مختلفی وجود دارد که می تواند باعث اختلال در تغذیه نوزادان یا مشکل در جذب و ذخیره انرژی شود. این می تواند دلیل هیپوگلیسمی مداوم باشد. برخی از بیماری های زمینه ای که ممکن است باعث ایجاد یا افزایش احتمال این وضعیت در نوزادان شود، عبارتند از:
- گالاکتوزمی
- کم کاری تیروئید
- عدم تحمل فروکتوز
- هیپرانسولینیسم مادرزادی
استروئیدهای قبل از زایمان
طبق بررسی های صورت گرفته، هیپوگلیسمی یک عارضه جانبی رایج داروی استروئیدی بتامتازون است. گاهی اوقات، پزشکان یک دوره از این دارو را به افراد بارداری که در معرض خطر زایمان زودرس هستند تجویز می کنند، زیرا باعث تسریع رشد ریه جنین می شود. این بررسی ها نشان می دهد که بستن بند ناف با تأخیر می تواند محافظتی در برابر این عارضه جانبی در نوزادان نارس دیررس ایجاد کند.
عوامل خطر افت قند خون در نوزادان
نوزاد تازه متولد شده در صورتی که یکی از ویژگی های زیر را داشته باشد بیشتر در معرض ابتلا به هیپوگلیسمی است.
وزن زیاد در بدو تولد
نوزادانی که برای سن حاملگی خود بزرگ هستند نیازهای متابولیک و گلوکز بیشتری دارند. این می تواند احتمال هیپوگلیسمی را افزایش دهد. زیرا در این شرایط احتمال دارد نوزاد گلوکز مورد نیاز خود را از شیر مادر یا شیر خشک دریافت نکنند. نوزادانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری متولد می شوند، نسبت به سن حاملگی خود وزن بیشتری دارند و بزرگتر هستند.
وزن کم در بدو تولد
نوزادانی که نسبت به سن خود، کوچک هستند ذخایر چربی کمتر و ذخیره گلیکوژن کمتری دارند. این بدان معنی است که آنها کمتر قادر به تولید گلوکز هستند و احتمال کاهش قند خون در آنها بیشتر است، به خصوص اگر مشکل دیگری مانند تاخیر در تغذیه در این نوزادان وجود داشته باشد.
نارس بودن
نوزادان نارس مشکلاتی مشابه نوزادان کوچک دارند. ممکن است گلوکز کافی تولید نکنند. آنها همچنین احتمال دارد در شیردهی مشکل داشته باشند یا به مشکلات مربوط به تامین شیر مادر مواجهه شوند.
عوارض حین زایمان
نوزادانی که فشار پری ناتال را تجربه می کنند، بیشتر در معرض خطر هیپوگلیسمی هستند. این به این دلیل است که آنها نیاز به انرژی بیشتری دارند. فشار پری ناتال، شامل عوارض زایمان مانند ناراحتی جنین، اکلامپسی یا هیپوترمی می شود.
نوزادانی که تحت این نوع فشار قرار می‌گیرند ممکن است به طور موقت سطح انسولین بالایی داشته باشند. در نتیجه ممکن است افت قند خون آنها تا چند روز و یا هفته ادامه داشته باشد.
تشخیص و درمان افت قند خون در نوزادان
اگر گلوکز خون نوزاد 40 میلی گرم در دسی لیتر در 4 ساعت اول زندگی یا 45 میلی گرم در دسی لیتر در 4 تا 24 ساعت اول کمتر شود، پزشک ممکن است تعداد دفعات تغذیه را برای افزایش گلوکز خون توصیه کند.
در بسیاری از موارد، انجام این کار با شیر مادر امکان پذیر است. با این حال، اگر امکان تغذیه بیشتر با شیر مادر وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است مکمل شیر خشک را پیشنهاد کند. یکی از چالش های ارائه شیر خشک بلافاصله پس از تولد این است که ممکن است شیردهی را تحت تاثیر قرار دهد.
یک بررسی در سال 2021 نشان می دهد که پزشکان به طور فزاینده‌ای توصیه می‌کنند بهبود سطح گلوکز خون در نوزادان با ژل قند خوراکی شروع شود، زیرا برخی شواهد نشان می‌دهند که این امر بر شیردهی تأثیر نمی‌گذارد.
اگر هیپوگلیسمی شدید باشد یا به ژل قند خوراکی پاسخ ندهد، پزشک ممکن است گلوکز وریدی را توصیه کند. نوزادانی که گلوکز خون بسیار پایینی دارند ممکن است نیاز به بستری در بخش مراقبت های ویژه نوزادان برای نظارت بیشتری داشته باشند.
عوارض هیپوگلیسمی در نوزادان
هیپوگلیسمی به این معنی است که یک نوزاد قند کافی در خون خود ندارد تا انرژی کافی برای سوخت بدن یا مغز خود را تامین کند.
هیپوگلیسمی گذرا که به سرعت برطرف می شود بعید است مضر باشد. با این حال، هیپوگلیسمی شدید و پایدار یا درمان نشده ممکن است باعث عوارض جدی شود، از جمله:
- مشکلات رشدی
- ضربه مغزی
- تشنج
- مرگ
چگونه از افت قند خون در نوزادان پیشگیری کنیم؟
هیپوگلیسمی انتقالی بلافاصله پس از تولد طبیعی است، اما برخی روش ها می توانند خطر تبدیل شدن هیپوگلیسمی را به یک مشکل پایدار کاهش دهند، از جمله:
- تغذیه فوری در یک ساعت اول بعد از تولد
- شناسایی زود هنگام نوزادانی که در معرض خطر هیپوگلیسمی هستند.
- شناسایی زود هنگام نوزادانی که در معرض خطر هیپوگلیسمی هستند.
- آزمایش گلوکز 30 دقیقه پس از اولین تغذیه برای نوزادان در معرض خطر
- در نظر گرفتن مکمل های اولیه برای نوزادانی که مشکلات تغذیه دارند.
آزمایش گلوکز بعد از تولد از هیپوگلیسمی جلوگیری نمی کند، اما می تواند وضعیت را زود تشخیص دهد و به شما امکان می دهد درمان در اسرع وقت شروع شود. حتی احتمال آسیب بیشتر را کاهش می دهد.
سخن آخر
هیپوگلیسمی در نوزادان، شایع و بلافاصله پس از تولد موقت است. با این حال، هیپوگلیسمی مداوم یا شدید بسیار جدی است. درمان سریع می تواند جان یک نوزاد را نجات دهد. اگر نوزاد علائم بالقوه هیپوگلیسمی را نشان می دهد، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
هیپوگلیسمی در نوزادان می تواند ترسناک باشد، اما این وضعیت قابل درمان است. والدین و مراقبانی که می خواهند به طور انحصاری نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه کنند، ممکن است در مورد خطرات و فواید مکمل با شیر خشک، از جمله اینکه آیا و چه زمانی شیر خشک ضروری است، تعجب کنند. بهتر است قبل از امتحان کردن هر راهکار دیگر با پزشک مشورت کنند.
آخرین دیدگاه‌ها