بیماری فیبروکیستیک پستان ، نامی برای بافت سالم پستان است که در بعضی مواقع دردناک می شود. این یک بیماری واقعی و خطرناک نیست. بیماری فیبروکیستیک پستان بسیار شایع است. برخی از متخصصان تخمین می زنند که حدود 50 درصد از زنان در سنین 20 تا 50 سال این تغییرات پستانی را تجربه می کنند. در حقیقت، متخصصان پزشکی، دیگر از اصطلاح “بیماری فیبروکیستیک پستان” استفاده نمی کنند و اکنون به عنوان “سینه های فیبروکیستیک” یا “تغییرات پستان فیبروکیستیک” عنوان می کنند، زیرا داشتن سینه های فیبروکیستیک در واقع بیماری محسوب نمی شود و تغییرات پستان به عنوان فیبروکیستیک، بافت طبیعی دسته بندی می شود.
اگرچه سینه فیبروکیستیک در بسیاری از زنان منجر به بروز هیچ علائمی نمی شود، اما برخی از خانم ها ممکن است درد پستان، حساسیت و لمس سینه را به خصوص در ناحیه فوقانی و خارجی سینه تجربه کنند. این علائم پستان درست قبل از قاعدگی بیشتر بروز پیدا می کنند. اقدامات ساده خودمراقبتی معمولاً می توانند ناراحتی همراه با سینه های فیبروکیستیک را کاهش دهد.
شیوع بیماری فیبروکیستیک پستان
تغییرات فیبروکیستیک پستان بیشتر در زنان از 20 تا 50 سالگی رخ می دهد. به ندرت زنان یائسه تغییرات پستان فیبروکیستیک را تجربه می کنند، مگر اینکه آن ها تحت هورمون درمانی قرار گرفته باشند.
علت بیماری فیبروکیستیک پستان
علت دقیق تغییرات پستان های فیبروکیستیک مشخص نیست، اما متخصصان گمان می کنند هورمون های تولید مثل بخصوص استروژن در بروز این تغییرات نقش دارند. نوسان سطح هورمون در دوران چرخه قاعدگی می تواند باعث تغییرات پستان شود. تغییرات فیبروکیستیک پستان قبل از شروع قاعدگی، تشدید و با شروع دوره قاعدگی کاهش می یابد.
عوامل خطر بیماری فیبروکیستیک پستان
داشتن سینه های فیبروکیستیک خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش نمی دهد اما تغییرات در سینه می تواند تشخیص سرطان یا معاینه پستان و ماموگرافی را دشوارتر کند. مراکز پیشگیری از سرطان توصیه می کند که زنان بین 50 تا 74 سالگی هر دو سال یکبار ماموگرافی و همچنین خودآزمایی منظم سینه را انجام دهند و در صورت بروز هر نوع تغییرات غیر طبیعی به پزشک مراجعه کنند.
علائم بیماری فیبروکیستیک پستان
علائم و نشانه های سینه های فیبروکیستیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییرات مشابه در هر دو سینه
- درد عمومی یا حساسیت به پستان
- توده های پستان یا نواحی ضخیم شده
- ترشح سبز یا قهوه ای تیره نوک سینه که تمایل به نشت دارد.
- توده های پستان که از نظر اندازه با چرخه قاعدگی تغییر پیدا می کنند.
- افزایش ماهانه دردهای پستان یا برآمدگی ناشی از چرخه میانی تا قبل از پریود
تشخیص بیماری فیبروکیستیک پستان
آزمایشات برای ارزیابی وضعیت بیمار ممکن است شامل موارد زیر باشد:
معاینه بالینی سینه
پزشک با معاینه چشمی و دستی سینه ها و غدد لنفاوی واقع در ناحیه زیر گردن و زیر بغل، مناطق غیر طبیعی را از نظر این غدد بررسی می کند. در صورتی که سابقه پزشکی و معاینه بالینی بافت پستان را طبیعی نشان دهد بیمار به آزمایش های جانبی نیازی ندارد اما اگر پزشک توده جدیدی را شناسایی کند و به تغییرات فیبروکیستیک مشکوک شود، ممکن است چند هفته بعد، پس از قاعدگی، دوباره معاینه سینه را تکرار کند. اگر این تغییرات ادامه داشته باشد، به احتمال زیاد ماموگرافی یا سونوگرافی را برای بیمار تجویز می کند.
ماموگرافی
در صورت توده ضخیم و برجسته در پستان، پزشک ماموگرافی را توصیه می کند.
سونوگرافی
- سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصاویر استفاده می کند.
- اغلب به همراه ماموگرافی و در زنان کمتر از 30 سال انجام می شود.
سونوگرافی برای ارزیابی بافت متراکم پستان در زنان جوان گزینه مناسبی است. سونوگرافی همچنین می تواند به پزشک کمک کند تا کیست های پر از مایعات را از توده های جامد تشخیص دهد.
آسپیراسیون سوزن ریز
برای توده پستان که بسیار شبیه کیست است، پزشک ممکن است آسپیراسیون سوزن ریز را امتحان کند. این روش مفید را می توان در مطب انجام داد. یک آسپیراسیون سوزن ریز ممکن است کیست را از بین ببرد و ناراحتی را برطرف کند.
بیوپسی پستان
اگر ماموگرافی تشخیصی و سونوگرافی بیمار طبیعی باشد، اما توده باعث نگرانی فرد شده باشد پزشک می تواند برای تشخیص بهتر، بیوپسی و نمونه برداری از بافت سینه را تجویز کند. بیوپسی پستان یک روش برای از بین بردن نمونه کوچکی از بافت سینه برای تجزیه و تحلیل میکروسکوپی است. اگر در هنگام معاینه ناحیه مشکوکی تشخیص داده شود، رادیولوژیست ممکن است بیوپسی سینه با سونوگرافی یا بیوپسی استروتاکتیک را توصیه کند، که در این روش از ماموگرافی برای مشخص کردن محل دقیق بیوپسی استفاده می شود.
پیش آگهی بیماری فیبروکیستیک پستان
پیش آگهی مبتلایان به بیماری فیبروکیستیک پستان خوب است.
برخی از افراد علائم خاصی را تجربه نمی کنند و معمولاً نیازی به درمان های تهاجمی ندارد. در حالی که پزشکان علت دقیق بیماری فیبروکیستیک پستان را نمی دانند اما به نظر می رسد که تا حدودی هورمون ها عامل اصلی تغییر در پستان باشند. امتحان کردن ترکیبی از داروهای خانگی، مانند پدهای گرم کردن، داروهای ضد درد و پوشیدن سینه بند، می تواند در تسکین درد زنان موثر باشد. از طرفی هم علائم بیماری فیبروکیستیک پستان معمولاً پس از یائسگی کاهش می یابد.
درمان بیماری فیبروکیستیک پستان
در صورتی که بیماری فیبروکیستیک پستان، علائم خاصی را ایجاد نکرده و یا بروز علائم خفیف فرد نیاز به درمان ندارد. درد شدید یا کیست های دردناک و بزرگ همراه با سینه های فیبروکیستیک ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
گزینه های درمانی کیست پستان شامل موارد زیر است:
آسپیراسیون سوزن ریز
در این روش پزشک از یک سوزن نازک برای خارج کردن مایعات کیست های پستانی استفاده می کند.
جراحی
به ندرت ممکن است عمل جراحی برای برداشتن یک توده مانند کیست که پس از آسپیراسیون مکرر و نظارت دقیق برطرف نمی شود، لازم باشد.
پزشکان ممکن است داروهای مختلفی را برای بیماری فیبروکیستیک پستان توصیه کنند. داروهای بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن، ممکن است ناراحتی را کاهش دهند. داروهای ضد بارداری خوراکی، که سطح هورمون های مرتبط با چرخه قاعدگی زنان را کاهش می دهند، برای تسکین درد پستان می توانند موثر باشند. تحقیقات شامل 23 مطالعه و 2100 شرکت کننده، تأثیر داروها برای درد پستان را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. از بین این روش ها، ژل دیکلوفناک موضعی، یک داروی ضد التهابی غیراستروئیدی بود. نتایج نشان داد که ژل باعث کاهش درد شد.
گرما
استفاده از کمپرس و یا کیسه های آب گرم می تواند به کاهش درد در سینه ها کمک کند. اما زنان باید مراقب میزان داغ بودن کیسه ها باشند تا بتوانند از سوختگی پوست بدن جلوگیری کنند.
هورمون درمانی
هورمون درمانی ممکن است سطح هورمون ها را متعادل و به کاهش درد پستان کمک کند. پزشک ممکن است داروهای ضد بارداری خوراکی حاوی استروژن مصنوعی، پروژسترون یا هر دو را توصیه کند. همچنین تحقیقات نشان داده که استفاده از ژل پروژسترون در کاهش تعداد و اندازه کیست می تواند موثر باشد.
مکمل
برخی مکمل ها ممکن است به کاهش درد همراه با بیماری فیبروکیستیک پستان کمک کنند. یک مطالعه شامل 94 شرکت کننده با ناراحتی پستان به دلیل تغییرات فیبروکیستیک بود. آنها به سه گروه تقسیم شدند. یک گروه 1000 میلی گرم روغن گل پامچال عصرانه را دو بار در روز مصرف کردند. گروه دوم 50 میلی گرم ویتامین B6 دو بار در روز و گروه سوم دارونما دریافت کردند. شرکت کنندگان این قرص ها را به مدت 6 ماه مصرف کردند. نتایج نشان داد که افرادی که روغن گل پامچال و یا ویتامین B6 مصرف کرده بودند، کاهش شدت درد در 1، 2 و 3 ماه بعد درمان را گزارش دادند. هیچ تفاوتی در تسکین درد بین دو این مکمل وجود نداشت و به نظر می رسد این دو به یک اندازه در کاهش درد موثر هستند.
استفاده از سینه بند مناسب
اگرچه سینه بند نمی تواند بافت فیبروز را درمان کند، اما در کاهش ناراحتی و تسکین علائم احتمالی می تواند تا حدودی موثر باشد.
سبک زندگی و داروهای خانگی بیماری فیبروکیستیک پستان
برخی روش های درمانی خانگی می توانند علائم بیماری را تسکین دهند، عبارتند از:
- محدود کردن مصرف کافئین
- کاهش مصرف چربی در رژیم غذایی
- کاهش و یا توقف هورمون درمانی در یائسگی
- استفاده از سینه بند ورزشی در حین ورزش و هنگام خواب به خصوص در شرایط حساس بودن سینه ها
روش های پزشکی جایگزین
ویتامین ها و مکمل های غذایی ممکن است علائم درد پستان و شدت آن را برای برخی از خانم ها کاهش دهند. از پزشک خود بپرسید که آیا یکی از این موارد می توانند در تسکین علائم به شما کمک کند و درباره دوز و هرگونه عوارض جانبی احتمالی آن ها سؤال کنید:
- روغن گل پامچال عصرانه، این مکمل ممکن است تعادل اسیدهای چرب در سلول های بدن را تغییر دهد و در تسکین درد پستان موثر باشد.
- ویتامین E، مطالعات اولیه نشان داد که مصرف ویتامین E در درد پستان در زمان قبل از قاعدگی می تواند مفید باشد. در یک بررسی صورت گرفته مشخص شد که مصرف 200 واحد بین المللی (IU) ویتامین E در دو بار در روز به مدت دو ماه می تواند علائم را در زنان مبتلا به درد سینه بهبود می بخشد. اما مصرف آن بعد از چهار ماه هیچ فایده نداشته است. برای خانم های بزرگتر از 18 سال، زنان باردار و شیرده، حداکثر دوز ویتامین E به طور متوسط 1000میلی گرم در روز یا 1500 (IU) است. در صورت مصرف مکمل ها و عدم بهبودی درد در پستان بعد از چند ماه، مصرف آن ها باید قطع شوند.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
قبل از مراجعه به پزشک و ارزیابی وضعیت و تغییرات شرایط خود، می توانید برای آمادگی بهتر تمام علائم، اطلاعات كليدی شخصی، از جمله تاريخ و نتيجه هرگونه ماموگرافی قبلی، لیستی از تمام داروها، ویتامین ها، گیاهان و مکمل های مصرفی خود را یادداشت کنید و همراه خود داشته باشید.
سوالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- به چه نوع تست هایی نیاز دارم؟
- چه عاملی باعث ایجاد علائم من می شود؟
- آیا محدودیتی وجود دارد که باید رعایت کنم؟
- آیا مواد چاپی وجود دارد که بتوانم از آن استفاده کنم؟
- چه درمانی ممکن است به بهترین شکل ممکن انجام شود؟
- گزینه های اصلی رویکرد اصلی که پیشنهاد می کنید چیست؟
- آیا شرایط من خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد؟
پزشک ممکن است از شما سؤالاتی بپرسد، مانند:
- آیا سابقه خانوادگی سرطان دارید؟
- آیا علائم در یک یا هر دو سینه رخ می دهد؟
- آخرین ماموگرافی خود را چه زمانی انجام دادید؟
- آیا تاکنون مبتلا به سرطان پستان یا ضایعات پستانی بوده اید؟
- علائم شما چیست و چه مدت است که متوجه آن ها شده اید؟
- آیا درد پستان را تجربه می کنید؟ شدت درد شما به چه صورت است؟
آخرین دیدگاه‌ها