کیست استخوانی ساب کندرال چیست؟

کیست استخوانی ساب کندرال یکی از مشکلات نسبتاً شایع ارتوپدی است که معمولاً در مفاصل تحمل‌کننده وزن مانند زانو یا لگن مشاهده می‌شود. این نوع کیست‌ها اغلب به صورت تصادفی و در طی تصویربرداری‌های پزشکی کشف می‌شوند و ممکن است هیچ علامت واضحی نداشته باشند. با این حال، در برخی موارد، می‌توانند منجر به درد، اختلال در حرکت یا آسیب بیشتر به مفصل شوند. در این مقاله، به بررسی کامل کیست استخوانی ساب کندرال، علل بروز آن، روش‌های تشخیص، درمان‌های موجود و راهکارهای پیشگیری خواهیم پرداخت.

کیست استخوانی ساب کندرال چیست؟

کیست‌های استخوانی ساب کندرال (Subchondral Bone Cysts) که به اختصار SBCs نیز نامیده می‌شوند، در واقع کیسه‌های کوچک مملو از مایع هستند که در داخل مفاصل و به طور خاص در استخوان ساب کندرال تشکیل می‌گردند. استخوان ساب کندرال، لایه‌ای از بافت استخوانی است که درست در زیر غضروف مفصلی قرار دارد و نقش مهمی در تحمل وزن و کاهش فشار در مفاصل حیاتی مانند زانو، باسن و شانه‌ها ایفا می‌کند.

مایع درون این کیست‌ها عمدتاً از اسید هیالورونیک تشکیل شده است. این ماده همان جزء اصلی مایع سینوویال است که وظیفه روان‌سازی مفاصل و تسهیل حرکت بدون اصطکاک استخوان‌ها را بر عهده دارد.

این کیست‌ها بیشتر در افراد مبتلا به آرتروز یا سایر بیماری‌های مفصلی دیده می‌شوند و به‌طور خاص در مفاصلی که تحت فشار زیادی هستند، شایع‌ترند.

مطالعه بیشتر: علائم هشدار دهنده روماتیسم مفصلی

تفاوت کیست ساب کندرال با دیگر کیست‌های استخوانی

برخلاف کیست‌های استخوانی دیگر مانند کیست ساده استخوان یا کیست آنوریسمی، کیست‌های ساب کندرال بیشتر به آسیب‌های مکانیکی یا تحلیل غضروفی مربوط هستند و با اختلال در عملکرد مفصل ارتباط دارند.

علل ایجاد کیست استخوانی ساب کندرال

اگرچه این عارضه برای اولین بار در دهه 1940 میلادی شناسایی شد، اما پزشکان هنوز به طور قطعی در مورد مکانیسم دقیق شکل‌گیری کیست‌های استخوانی ساب کندرال به توافق نرسیده‌اند. با این حال، یک نظریه غالب وجود دارد که نقش آرتروز را در این میان برجسته می‌کند.

بر اساس این نظریه، آرتروز می‌تواند منجر به افزایش جریان خون به لایه ساب کندرال استخوان شود. این افزایش فشار و گردش خون در نهایت ممکن است به تشکیل کیست‌ها بیانجامد. همچنین، پدیده اسکلروز ساب کندرال، که به معنای افزایش تراکم استخوانی در این ناحیه است، نیز می‌تواند در ایجاد این کیست‌ها نقش داشته باشد.

تحلیل غضروف مفصلی

در بسیاری از موارد، این کیست‌ها به دلیل تخریب یا نازک شدن غضروف مفصلی به‌وجود می‌آیند. زمانی که غضروف دچار آسیب می‌شود، مایع مفصلی ممکن است به استخوان زیر آن نفوذ کند و باعث تشکیل کیست شود.

بیش از ۱۰۵ پزشک آنلاین و آماده پاسخگویی

مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان و متخصصان ارتوپدی

گفتگو با پزشک

آرتروز و ساییدگی مفصل

یکی از دلایل اصلی ایجاد کیست ساب کندرال، آرتروز یا استئوآرتریت است. این بیماری با تخریب تدریجی غضروف همراه است و فشار مزمن روی استخوان زیرین منجر به ایجاد حفره‌های کیستی می‌شود.

تروما و ضربه

ضربه‌های شدید یا تکراری به مفاصل نیز می‌تواند موجب آسیب به لایه‌های زیر غضروف و تشکیل کیست ساب کندرال شود.

مطالعه بیشتر: روشهای درمانی آرتروز 

علائم کیست ساب کندرال

علائم کیست‌های استخوانی ساب کندرال اغلب با علائم آرتروز همپوشانی دارند و تشخیص افتراقی ممکن است در ابتدا دشوار باشد. با این حال، در برخی موارد، علاوه بر علائم معمول آرتروز، نشانه‌های زیر نیز ممکن است ظاهر شوند:ناراحتی

• ناراحتی و درد خفیف تا شدید
• کاهش انعطاف پذیری مفاصل
• مشکل در حرکت دادن مفاصل
• برآمدگی کیست:در برخی موارد، ممکن است یک کیسه کوچک و پر از مایع به صورت برجستگی در نزدیکی مفصل قابل لمس باشد.

مطالعه بیشتر: تفاوت کیست و تومور چیست؟

عوامل خطر ابتلا به کیست استخوانی ساب کندرال

با توجه به ارتباط نزدیک کیست‌های استخوانی ساب کندرال با آرتروز، عوامل خطر ابتلا به این کیست‌ها تا حد زیادی مشابه عوامل خطر ابتلا به آرتروز هستند. برخی از مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:

• چاقی و اضافه وزن: تحقیقات متعدد نشان داده‌اند که وزن بالا فشار مضاعفی بر مفاصل تحمل‌کننده وزن، به ویژه زانوها، وارد می‌کند و خطر ابتلا به آرتروز و به تبع آن کیست‌های استخوانی را افزایش می‌دهد. این فشار می‌تواند بر سایر مفاصل مانند لگن و حتی دست‌ها نیز تاثیر بگذارد.
• مصرف دخانیات: مواد شیمیایی موجود در سیگار و سایر دخانیات می‌توانند به بافت غضروف آسیب برسانند و در افراد مبتلا به آرتروز، احتمال بروز کیست‌های استخوانی را در طول زمان بیشتر کنند.
• سابقه خانوادگی: زمینه ارثی نقش مهمی در استعداد فرد به ابتلا به آرتروز و کیست‌های استخوانی ساب کندرال دارد. اگر بستگان درجه یک شما به این عارضه مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما نیز افزایش می‌یابد.
• فرم غیر طبیعی مفصل و هم تراز نبودن: ساختار غیرطبیعی مفاصل می‌تواند خطر آسیب‌دیدگی و در نتیجه ابتلا به آرتروز و کیست‌های استخوانی را افزایش دهد.
• صدمات مفصلی در گذشته: آسیب‌های سنگین و مکرر به مفاصل در طول زندگی، به ویژه در اثر فعالیت‌های پرفشار، می‌تواند به مرور زمان منجر به فرسودگی غضروف و افزایش احتمال تشکیل کیست‌های استخوانی شود.
• جنسیت: آمارها نشان می‌دهد که زنان نسبت به مردان بیشتر مستعد ابتلا به کیست‌های استخوانی ساب کندرال هستند.

تشخیص کیست استخوانی ساب کندرال

تشخیص کیست‌های استخوانی ساب کندرال معمولاً با استفاده از روش‌های تصویربرداری انجام می‌شود:

• تصویربرداری با اشعه ایکس: در بسیاری از موارد، کیست‌ها در تصاویر رادیوگرافی قابل مشاهده هستند.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): اگر کیست در عکس اشعه ایکس به خوبی مشخص نباشد، پزشک ممکن است برای بررسی دقیق‌تر ساختار مفصل و تشخیص کیست، MRI را تجویز کند.

علاوه بر تصاویر، پزشک برای تشخیص دقیق، در مورد سابقه پزشکی بیمار، علائم آرتروز و عوامل خطر احتمالی نیز سوالاتی خواهد پرسید. این اطلاعات به همراه یافته‌های تصویربرداری به تشخیص نهایی کمک می‌کند.

نکته مهم: ابتلا به آرتروز لزوماً به معنای ایجاد کیست استخوانی ساب کندرال نیست. مطالعات نشان داده‌اند که تنها درصد مشخصی از افراد مبتلا به آرتروز دچار این نوع کیست می‌شوند.

عوارض کیست استخوانی ساب کندرال

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که وجود کیست‌های استخوانی ساب کندرال در افراد مبتلا به آرتروز زانو می‌تواند روند از دست دادن غضروف و پیشرفت آرتروز را تسریع کند. همچنین، آمارها حاکی از آن است که احتمال نیاز به تعویض مفصل زانو در افرادی که به این کیست‌ها مبتلا هستند، به طور قابل توجهی بیشتر از سایرین است.

مطالعه بیشتر: آلندرونیک اسید برای تقویت استخوان

روش‌های درمان کیست ساب کندرال

درمان مستقیم کیست‌های استخوانی ساب کندرال معمولاً توصیه نمی‌شود و تمرکز اصلی بر مدیریت علائم آرتروز و کاهش فشار بر مفاصل است. روش‌های مختلفی برای این منظور وجود دارد:

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن می‌توانند به طور موقت درد و التهاب ناشی از آرتروز و کیست‌های استخوانی را تسکین دهند. با این حال، مصرف طولانی مدت NSAIDs بدون مشورت پزشک توصیه نمی‌شود.
• کاهش وزن: کاهش وزن در افراد چاق یا دارای اضافه وزن می‌تواند فشار وارده بر مفاصل را کاهش داده و سرعت تخریب غضروف را کندتر کند. این امر به طور غیرمستقیم می‌تواند از تشکیل کیست‌های جدید نیز جلوگیری کند.
• تغییر در سبک زندگی و فعالیت‌ها: اجتناب از فعالیت‌هایی که فشار زیادی بر مفاصل وارد می‌کنند و انتخاب ورزش‌های کم‌ضربه مانند شنا و دوچرخه‌سواری می‌تواند به حفظ سلامت مفاصل و کاهش علائم کمک کند.
• درمان با سونوگرافی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که درمان با سونوگرافی ممکن است در مدیریت درد و علائم آرتروز و کیست‌های استخوانی موثر باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
• فیزیوتراپی: در موارد خفیف دژنراتیو مفصل، که کیست استخوانی ساب کندرال می‌تواند یکی از نشانه‌های آن باشد، فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات اطراف مفصل و بهبود عملکرد آن کمک کند.
• تزریق داروهای تسکین‌دهنده درد: در صورت شدت یافتن درد، پزشک ممکن است تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی یا سایر مسکن‌ها را در مفصل آسیب‌دیده در نظر بگیرد.
• ترک سیگار: با توجه به نقش منفی دخانیات در تخریب غضروف، ترک سیگار می‌تواند به کاهش علائم آرتروز و کیست استخوانی ساب کندرال کمک کند.
• جراحی تعویض مفصل: در مواردی که علائم آرتروز یا کیست استخوانی بسیار شدید شده و کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار داده باشد، پزشک ممکن است جراحی تعویض مفصل را به عنوان آخرین راه حل در نظر بگیرد.
• جراحی برداشتن کیست: معمولاً برداشتن مستقیم کیست‌های استخوانی توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند خطر عفونت و مشکلات ترمیم زخم را افزایش دهد. با این حال، در موارد نادر که کیست بسیار بزرگ بوده و باعث محدودیت شدید حرکتی می‌شود، جراحی برداشتن کیست ممکن است در نظر گرفته شود.

پیشگیری و مراقبت‌های خانگی

سخن آخر

کیست استخوانی ساب کندرال معمولاً نشانه‌ای از تخریب تدریجی مفصل و غضروف است و می‌تواند بر کیفیت زندگی تأثیرگذار باشد. اگرچه این کیست‌ها همیشه با درد همراه نیستند، اما تشخیص و پیگیری مناسب آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورتی که دچار درد مفصل یا محدودیت حرکتی هستید، می‌توانید از طریق اپلیکیشن پزشکت به صورت آنلاین با پزشکان متخصص ارتوپدی مشورت کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.