خروپف صدایی خشن یا بلندی است که از جریان هوا در بافت های گلو ایجاد و باعث می شود که بافت ها هنگام نفس کشیدن لرزش داشته باشند. تقریباً همه افراد خروپف می کنند، اما در برخی از افراد خروپف کردن می تواند به یک مشکل مزمن تبدیل شود و حتی ممکن است علائم یک بیماری باشد. خروپف در طولانی مدت می تواند باعث اختلال در خواب و خستگی در طول روز، افزایش تحریک پذیری، افزایش مشکلات سلامتی فرد شود و حتی در خواب اطرافیان مشکل ایجاد کند. تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن و ترک مصرف الکل، درمان های پزشکی و روش های جراحی می توانند میزان خروپف را کاهش دهند. با این حال، روش های درمانی برای همه افرادی که خروپف می کنند مناسب یا لازم نیستند.
علائم خروپف
خروپف اغلب با یک اختلال خواب به نام آپنه خواب انسدادی (OSA) همراه است. همه افرادی که خروپف می کنند دارای OSA نیستند. اما خروپف همراه با هر یک از علائم زیر می تواند نشان دهنده بیماری باشد:
- فشار خون بالا
- اختلال در تمرکز
- گلو درد هنگام بیداری
- سردردهای صبحگاهی
- احساس خفگی در خواب
- درد قفسه سینه در شب
- آپنه خواب یا قطع تنفس در خواب
- خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
- خروپف های بلند همراه با اختلال در خواب دیگران
- عدم توجه، مشکلات رفتاری یا عملکرد ضعیف در مدرسه، در کودکان
OSA معمولاً به عنوان خروپف با صدای بلند و به دنبال آن قطع خروپف و توقف تنفس تعریف می شود که این قطع یا مکث در تنفس می تواند فرد را از خواب بیدار کند. این الگوی مکث های تنفسی ممکن است بارها در طول شب تکرار شوند. افراد مبتلا به آپنه خواب انسدادی معمولاً در هر ساعت حداقل 5 بار نفس کشیدن آن ها دچار مشکل شده و ممکن است از خواب بیدار شوند. در کودکان مشکلات بینی و گلو مانند لوزه های بزرگ شده و چاقی اغلب راه هوایی کودک را باریک و منجر به OSA می شود.
علت خروپف
خروپف از عوامل مختلفی مانند ویژگی های ساختاری دهان و سینوس های فرد، مصرف الکل، آلرژی، سرماخوردگی و وزن زیاد ناشی می شود. هنگامی که فرد از خواب سبک وارد مرحله خواب عمیق می شود، عضلات موجود در پشت کام نرم، زبان و گلو آرام می شوند. در این صورت بافت های موجود در گلو شل شده و بخشی از راه هوایی فرد را مسدود کرده و می لرزانند. هرچه راه هوایی فرد باریک تر باشد، جریان هوا قوی تر و لرزش ها بیشتر و خروچف فرد بلند تر می شود. برخی شرایط زیر می تواند در انسداد مسیرهای هوایی فرد تأثیر بگذارند و باعث خروپف شوند:
- ویژگی های ساختاری دهان فرد
- عدم خواب کافی می تواند منجر به خروپف فرد شود.
- داشتن یک کام نرم با ضخامت کم که می تواند مسیر هوایی فرد را تنگ کند.
- بافت های اضافی در قسمت پشتی گلوی افراد چاق که می تواند راه های هوایی آن ها را تنگ کند.
- قطعه مثلثی بافتی که از کام نرم (uvula) آویزان شده که می تواند جریان هوا را مختل کرده و لرزش را افزایش دهد.
- مصرف الکل قبل از خواب می تواند باعث خروپف شود. الکل عضلات گلو را شل کرده و دفاع طبیعی فرد را در مقابل انسداد مجاری هوایی کاهش می دهد.
- مشکلات بینی مانند احتقان مزمن بینی یا انحراف بینی می توانند در خروپف فرد نقش داشته باشد.
- معمولاً هنگام خوابیدن به پشت، بیشترین صدا را دارد زیرا اثر گرانش بر گلو، مجاری هوایی را تنگ می کند.
نظارت بر علت خروپف برای تعیین روند درمان
نظارت بر خروپف می تواند در تشخیص علت اصلی آن، عوامل تحریک کننده خروپف و نحوه جلوگیری از توقف آن کمک کند. برای شناسایی الگوهای خروپق خود بهتر است جزییات و علائم خود را در یک دفتر یادداشت کنید و از اطرافیان خود بخواهید در این کار به شما کمک کنند و اگر به تنهایی زندگی می کنید می توانید از یک دوربین برای ظبط وقایع خواب خود استفاده کنید.
الگوی خروپف |
علت احتمالی |
خروپف با دهان بسته | اختلالات ساختاری دهان و دندان |
خروپف با دهان باز | علت مربوط به بافت های موجود در گلو |
خروپف هنگام خوابیدن روی پشت | احتمالاً خروپف خفیف ، در این صورت تغییر عادات خواب و شیوه زندگی می تواند مؤثر باشد. |
خروپف درتمام موقعیت های خواب | خروپف شدیدتر که ممکن است به یک درمان جامع تر نیاز داشته باشد. |
عوامل خطر خروپف
عوامل خطری که می توانند میزان خروپف را افزایش دهند، عبارتند از:
جنسیت
مردان بیشتر از زنان احتمال دارد خروپف یا آپنه خواب داشته باشند.
اضافه وزن
افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند، بیشتر به خروپف و یا انسداد خواب دچار می شوند.
داشتن راه هوایی باریک
کام نرم و یا لوزه های بزرگ یا آدنوئید می توانند، راه هوایی فرد را باریک کرده و باعث خروپف شوند.
نوشیدن الکل
الکل عضلات گلو را شل می کند و خطر خروپف را افزایش می دهد. مصرف الکل، استعمال سیگار و برخی از داروهای خاص مانند آرامش دهنده هایی مانند لورازپام (آتیوان) و دیازپام (Valium) می توانند باعث افزایش لرزش عضلات و منجر به خروپف بیشتر شود.
داشتن سابقه خانوادگی
وراثت یک عامل خطر بالقوه برای OSA می باشد.
تشخیص خروپف
برای تشخیص علت و ارزیابی شدت خروپف، پزشک علائم و سابقه پزشکی فرد را بررسی می کند و معاینه جسمی را انجام می دهد، حتی ممکن است از شریک زندگی بیمار سؤالاتی در مورد زمان و چگونگی خروپف فرد بپرسد.
تصویربرداری
احتمال دارد پزشک، آزمایش تصویربرداری مانند اشعه ایکس، اسکن توموگرافی کامپیوتری یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی را تجویز کند. این آزمایشات ساختار مسیرهای هوایی فرد را برای مشكلاتی مانند سپتوم انحرافی بررسی می كنند.
مطالعه خواب
بسته به شدت خروپف و سایر علائم، پزشک ممکن است یک مطالعه خواب را پشنهاد دهد. مطالعات خواب گاهی ممکن است در خانه انجام شود. با این وجود، بسته به سایر بیماری و علائم بیمار، شاید او نیاز داشته باشد یک شب را در مرکز خواب بماند تا با یک مطالعه، تحت عنوان پلی سومونوگرافی، تجزیه و تحلیل عمیقی روی تنفس فرد هنگام خواب بیمار انجام شود.
در یک پلی سومنوگرافی، فرد به تعداد زیادی گیرنده متصل شده و شرایط های مختلف او تحت بررسی قرار می گیرند. در طول مطالعه خواب، اطلاعات زیر ثبت می شود:
- تنفس
- امواج مغزی
- ضربان قلب
- مراحل خواب
- حرکات چشم و پا
- سطح اکسیژن خون
عوارض خروپف
خروپف بیشتر می تواند یک مزاحمت باشد. خروپف علاوه بر مختل کردن خواب اطرافیان، می تواند عوارض جانبی دیگری داشته باشد، از جمله:
- اختلال در تمرکز
- خواب آلودگی روزانه
- عصبانیت های مکرر
- افزایش خطر تصادفات به دلیل کمبود خواب
- افزایش خطر فشار خون بالا، بیماری های قلبی و سکته مغزی
- افزایش خطر بروز مشکلات رفتاری، از جمله پرخاشگری یا مشکلات یادگیری در کودکان مبتلا به OSA
درمان خروپف
برای درمان خروپف، پزشک به احتمال زیاد ابتدا تغییر شیوه زندگی را توصیه می کند، مانند:
- کاهش وزن
- ترک سیگار و الکل
- درمان احتقان بینی
- داشتن برنامه خواب کافی و منظم
همچنین برای خروپف همراه با OSA، راهکارهای زیر را پیشنهاد می کند:
- استفاده از دستگاه های دهان و دندان. دستگاه های دهان و دندان مطابق با فرم و ساختار دهان افراد در دسترس هستند که به پیشرفت موقعیت فک، زبان و کام نرم کمک می کنند تا هوای فرد باز نشود.
اگر تصمیم به استفاده از دستگاه دهان و دندان دارید، با متخصص دندان پزشک خود مشورت کنید تا دستگاه های متناسب با وضعیت شما را پیشنهاد دهد. ممکن است مجبور شوید حداقل هر شش ماه یک بار در طول سال اول و بعد از آن حداقل سالی یکبار برای بررسی وضعیت مناسب دستگاه ها و سلامت دهان و دندان خود به دندان پزشک مراجعه کنید. ترشح بیش از حد بزاق، خشکی دهان، درد فک و ناراحتی صورت از عوارض جانبی احتمالی استفاده از این وسایل می باشد.
فشار مستمر راه هوایی مثبت (CPAP)
این روش شامل پوشیدن ماسک بر روی بینی یا دهان هنگام خواب می باشد. این ماسک، هوای تحت فشار را از یک پمپ کوچک به سمت مجاری هوایی فرد هدایت می کند تا در حین خواب مجاری هوایی بیمار باز نگه داشته شوند. در این شرایط پمپ در کنار تختخواب فرد قرار می گیرد.
CPAP خروپف را از بین می برد و بیشتر در مواقعی کاربرد دارد که خروپف با OSA همراه باشد. اگرچه CPAP مطمئن ترین و مؤثرترین روش برای درمان OSA است، اما برخی از افراد آن را ناخوشایند می دانند یا در تنظیم نویز یا احساس دستگاه مشکل دارند.
جراحی فوقانی مجاری هوایی
چندین روش برای باز کردن مجاری هوایی فوقانی و جلوگیری از باریک شدن آن هنگام خواب وجود دارند.
به عنوان مثال، در روشی بنام uvulopalatopharyngoplasty (UPPP)، فرد تحت بیهوشی عمومی قرار می گرد و جراح بافت های اضافی را از گلو بیمار تراشیده و خارج می کند . روش دیگری به نام پیشرفت فک بالا (MMA) شامل حرکت دادن فک بالا و پایین به جلو است که به باز شدن مجاری هوایی فرد کمک می کند. فرسایش بافت پرتونگاری از سیگنال فرکانس رادیویی با شدت کم برای کوچک کردن بافت در کام نرم، زبان یا بینی استفاده می کند.
یک روش جراحی جدیدتر به نام تحریک عصب هیپوگلوزال از تحریک عصب کنترل کننده زبان استفاده می کند و باعث می شود زبان هنگام نفس کشیدن راه هوایی را مسدود نکند.
uvulopalatoplasty با کمک لیزر
(LAUP) برای کوتاه کردن یوولا (بافت نرم آویزان در پشت گلو) از لیزر استفاده و برش هایی کوچک در کف نرم هر دو طرف ایجاد می کند. با ایجاد برش، بافت های اطراف سفت می شوند و از لرزش هایی که باعث خروپف می شوند جلوگیری می کنند.
کاشت Palatal یا روش ستون
این روش شامل قرار دادن ایمپلنت های پلاستیکی کوچک به کف نرم می شود که از ریزش کف نرم که می تواند باعث خروپف شود جلوگیری می کند.
اثربخشی این جراحی ها متفاوت است و پیش آگهی هریک از این روش ها می تواند چالش برانگیز باشد.
طب جایگزین
خروپف مشکلی کاملا شایع می باشد و برخی محصولات بیفردری مانند اسپری بینی یا روش های درمانی هومیوپاتی ممکن است بتوانند در بهبود آن موثر باشند.
سبک زندگی و درمان خانگی خروپف
برای پیشگیری از بروز خروپف و یا بهبود علائم خود می توانید راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:
اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.
افرادی که دارای اضافه وزن هستند ممکن است دارای بافت های اضافی در گلو باشند که این بافت ها خروپف را بدتر می کند. کاهش وزن می تواند منجر به کاهش خروپف شود.
موقعیت خواب مناسبی را انتخاب کنید.
دراز کشیدن روی پشت باعث می شود تا زبان فرد به سمت عقب در گلو قرار بگیرد که در این صورت، مجاری هوایی فرد باریک شده و تا حدودی مانع جریان هوا می شود. سعی کنید در موقع خواب روی پهلوهای خود بخوابید.
سر تخت خود را بلند کنید.
بالا بردن سطح تختخواب فرد در حدود 4 اینچ می تواند به کاهش خروپف شما کمک کند.
نوارهای بینی یا یک رقیق کننده بینی را امتحان کنید.
نوارهای چسبنده ای که بر روی پل بینی قرار می گیرند، باعث می شوند تا فضای عبور بینی فرد افزایش یافته، و تنفس تقویت شود. یک گشادکننده بینی، نوار چسب محکم است که در سوراخ بینی قرار می گیرد و با کاهش مقاومت در برابر جریان هوا به فرد کمک می کند تا راحت تر نفس بکشد. نوار بینی و رقیق کننده بینی خارجی برای افراد مبتلا به OSA مؤثر نیستند.
احتقان بینی یا انسداد بینی را درمان کنید.
آلرژی یا سپتوم انحرافی می تواند جریان هوا را در بینی فرد محدود کند. دراین صورت فرد مجبور می شود از طریق دهان نفس بکشد. اگر احتقان مزمن دارید از پزشک خود در مورد اسپری استروئیدی سوال کنید. برای اصلاح نقص ساختاری در مجاری هوایی، مانند انحراف بینی، ممکن است فرد به عمل جراحی نیاز داشته باشد.
از مصرف محرک ها خودداری کنید.
سیگار و مصرف الکل را ترک و مصرف آرام بخش ها را محدود کنید. آرام بخش ها و الکل سیستم عصبی مرکزی شما را تحت فشار قرار می دهند و باعث بدتر شدن خروپف می شوند.
خواب کافی داشته باشید.
بزرگسالان باید حداقل هفت ساعت خواب داشته باشند. ساعت های توصیه شده خواب برای افراد مختلف با توجه به سن، متفاوت است. کودکان در سن پیش دبستانی باید روزانه 10 تا 13 ساعت خواب کافی داشته باشند. کودکان سن مدرسه به 9 تا 12 ساعت خواب نیاز دارند و نوجوانان باید روزی 8 تا 10 ساعت کافی داشته باشند.
سوراخ های بینی خود را پاک کنید.
اگر بینی چرکی دارید، سینوس ها را با سالین قبل از خواب بشویید. استفاده از یک اسپرس شستشوی خالص یا نوارهای بینی نیز می تواند به شما در راحت تر تنفس هنگام خواب کمک کند. اگر حساسیت دارید، کنه های گرد و غبار و شوره های حیوان خانگی را در اتاق خواب خود کاهش دهید یا از یک داروی آلرژی استفاده کنید.
هوای اتاق خواب را مرطوب نگه دارید.
هوای خشک می تواند غشاها را در بینی و گلو تحریک کند، بنابراین اگر مشکل تورم بینی وجود دارد، استفاده از یک مرطوب کننده ممکن است برای شما موثر باشد.
شش تمرین برای کاهش خروپف
مطالعات نشان می دهد که با تلفظ صداهای خاص واکه و پیچ خوردن زبان به روش های خاص، عضلات دستگاه تنفسی فوقانی را تقویت کرده و خروپف را کاهش می دهند. برای انجام این تمرینات، مراحل زیر را در نظر بگیرید:
- هر واکه (aeiou) را به مدت سه دقیقه در روز با صدای بلند تکرار کنید.
- نوک زبان خود را پشت دندان های جلویی بالا قرار دهید. روزانه سه دقیقه زبان خود را به عقب بکشید.
- دهان خود را ببندید و لب های خود را بکشید و 30 ثانیه آن ها را نگه دارید.
- با باز کردن دهان، فک خود را به سمت راست حرکت داده و به مدت 30 ثانیه نگه دارید. این کار را برای سمت چپ تکرار کنید.
- با باز کردن دهان، ماهیچه را در پشت گلو خود بطور مکرر به مدت 30 ثانیه منقبض کنید. نکته: به آینه نگاه کنید تا uvula (“توپ حلق آویز”) رو به بالا و پایین حرکت کند.
- برای یک تمرین سرگرم کننده تر، وقت خود را صرف خواندن کنید. آواز خواندن می تواند کنترل عضلات در گلو و کف نرم را افزایش و خروپف ناشی از عضلات را کاهش دهد.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
برای آمادگی بیشتر هنگام مراجعه به پزشک می توانید علائمی را که تجربه کرده اید را بنویسید و لیستی از تمام داروها و اطلاعاتی در مورد سابقه پزشکی خود تهیه کنید. بهتر است در هنگام مراجعه به پزشک از شریک زندگی خود و یا یکی از آشنایان خود بخواهید همراه شما بیایند تا بتواند در مورد علائم شما هنگام خواب به پزشک توضیحات لازم را ارائه کند.
برای خروپف، برخی از سؤالات که باید از پزشک خود بپرسید، عبارتند از:
- به چه نوع تست هایی نیاز دارم؟
- در طول تست خواب چه اتفاقی میفتد؟
- چه چیزی باعث می شود که هنگام خواب خروپف کنم؟
- آیا خروپف من نشانه ای از موارد جدی تر مانند OSA است؟
- چه درمانی برای خروپف وجود دارد، و کدام یک را توصیه می کنید؟
- برای بهبود کیفیت خواب و کاهش خروچف، چه کارهای می توانم انجام دهم؟
- بیماری دیگری دارم. چگونه می توانم به بهترین شکل این شرایط را با هم مدیریت کنم؟
پزشک ممکن است برای تشخیص بهتر، سوالاتی از فرد بپرسد:
- خروپف شما از چه زمانی شروع شده است؟
- آیا در طول روز احساس خواب آلودگی می کنید؟
- آیا غالباً در طول شب از خواب بیدار می شوید؟
- آیا به علت احساس خفگی از خواب بیدار می شود؟
- آیا خروپف شما به موقعیت های خاص خواب بستگی دارد؟
- آیا هر شب یا فقط یک بار در یک زمان معین خروپف می کنید؟
- فکر می کنید چه عاملی باعث بهتر و یا بدتر شدن خروپف شما می شود؟
- خروپف شما چقدر بلند هستند؟ آیا شریک خواب شما را آزار می دهد؟
آخرین دیدگاهها