سندرم فلاپی عنبیه حین عمل (IFIS) باعث فلاپی عنبیه ( قسمت رنگی چشم) و کوچک تر شدن مردمک (مرکز سیاه چشم) در حین جراحی آب مروارید می شود. این وضعیت در برخی از افراد که از داروهای خاصی استفاده می کنند، از جمله داروهای رایجی که برای هیپرپلازی خوش خیم پروستات (پروستات بزرگ شده) تجویز می شوند، اتفاق می افتد. IFIS زیاد شایع نیست اما می تواند عوارضی ایجاد کند که برخی از آنها می توانند بینایی شما را بعد از جراحی تحت تاثیر قرار دهند.
سندرم فلاپی عنبیه اثر معکوس دارد و می تواند مردمک را منقبض (کوچکتر می کند) و شکل عنبیه را ضعیف می کند. اما بروز این وضعیت می تواند با برخی عوارض همراه باشد. برای همین ما سعی کرده ایم در این مقاله از پزشکت علل و علائم سندرم فلاپی عنبیه حین عمل و راهکارهای درمانی آن را مورد بررسی قرار دهیم.
علل سندرم فلاپی عنبیه حین عمل
مصرف برخی از دارو های خاص می تواند منجر به بروز سندرم فلاپی عنبیه حین عمل شود. رایج ترین دارویی که ممکن است منجر به IFIS شود فلوماکس (تامسولوسین) است. این دارو بیشتر برای درمان هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا بزرگ شدن پروستات تجویز شود. داروهایی مانند فلوماکس به شل شدن پروستات و بهبود تخلیه مثانه هنگام ادرار کمک می کند. همچنین می تواند عضلات عنبیه را شل کند که ممکن است منجر به سندرم فلاپی عنبیه شود.
دارو ها
سایر داروهایی که ممکن است باعث IFIS شوند عبارتند از:
- اوروکساترال (آلفوزوسین)
- آریسپت (دونپزیل)
- کاردورا (دوکسازوسین)
- سیمبالتا (دولوکستین)
- پروسکار (فیناستراید)
- مینی پرس (پرازوسین)
- نخل اره ای (یک داروی گیاهی برای BPH)
- راپافلو (سیلودوسین)
- ترازوسین
سایر داروها نیز ممکن است منجر به بروز سندرم فلاپی عنبیه حین عمل شوند. اگرچه تامسولوسین دارویی است که اغلب گزارش شده است. دسته های دارویی مرتبط با IFIS عبارتند از:
- آنتاگونیست های آلفا-1 (که مسدود کننده های آلفا-1 نیز نامیده می شوند)، به ویژه زیرگروه آلفا-1-A. آنتاگونیست های آلفا 1 شامل تامسولوسین و سایر داروهای ذکر شده در بالا هستند که به “سین” ختم می شوند. اگرچه برای مردان این نوع دارو برای بزرگ شدن پروستات تجویز می شود، اما گاهی اوقات برای زنان برای مشکلات ادراری یا سنگ کلیه تجویز می شود.
- مهار کننده های گیرنده آنژیوتانسین II مانند کوزار (لوزارتان) برای فشار خون بالا و نارسایی قلبی استفاده می شود.
- داروهای ضد روان پریشی مانند ابیلیفای (اریپیپرازول) و تورازین (کلرپرومازین) برای کمک به کنترل علائم روان پریشی استفاده می شوند.
- بنزودیازپین ها به اختلالات سلامت روان مانند اضطراب کمک می کنند.
علائم سندرم فلاپی عنبیه حین عمل
سندرم فلاپی عنبیه حین عمل می تواند با بروز برخی علائم احتمالی همراه باشد که مهمترین آنها عبارتند از:
- عنبیه موج می زند ، به این معنی که به نظر می رسد عنبیه به سمت بیرون حرکت می کند.
- انقباض مردمک زمانی است که مردمک ، مرکز سیاه چشم، منقبض شده و کوچکتر می شود.
- افتادگی عنبیه به بافتی از عنبیه اطلاق می‌شود که در یک آسیب در قرنیه (قسمت گنبدی شکل چشم) ظاهر می‌شود.
بروز این علائم حتی می تواند با برخی عوارض دیگری همراه باشد. برای پیشگیری از بروز عوارض احتمالی بهتر است در هنگام تجربه علائم سریعا به پزشک مراجعه کنید.
عوامل خطر سندرم فلاپی عنبیه حین عمل
برخی عوامل ممکن است خطر بروز سندرم فلاپی عنبیه حین عمل را تا حد زیادی افزایش دهند که مهمترین آنها عبارتند از:
- افزایش سن
- استفاده از داروهای آنتاگونیست آلفا-1، مانند فلوماکس (تامسولوسین).
- استفاده از سایر داروهای مرتبط با IFIS، مانند مهارکننده های گیرنده آنژیوتانسین II .
- داشتن فشار خون بالا. با این حال، محققان بحث می کنند که آیا فشار خون بالا یک عامل خطر واقعی برای IFIS است. یا اینکه برخی از داروهای فشار خون بالا این خطر را افزایش می دهند.
- گشاد شدن مردمک 6.5 میلی متری (میلی متر) یا کوچکتر، همراه با خطر تامسولوسین، با بروز IFIS مرتبط است.
تشخیص سندرم فلاپی عنبیه حین عمل
تشخیص سندرم فلاپی عنبیه حین عمل بیشتر با بروز علائم آن انجام می شود. از زمانی که اولین شناسایی IFIS در سال 2005 گزارش شد، چشم پزشکانی که عمل جراحی آب مروارید را انجام می دهند، از خطر ابتلا به IFIS که توسط برخی داروها ایجاد می شود آگاه تر شده اند.
برای تشخیص بهتر باید قبل از جراحی آب مروارید لیست داروهای مصرفی خود را به چشم پزشک بگویید. آنها می تواند راهکارهایی را برای مدیریت روند مصرف دارو هایی که ممکن است خطر بروز سندرم فلاپی عنبیه حین عمل را افزایش دهند را ارائه دهند.
دستورالعمل‌هایی که در سال 2014 توسط آکادمی چشم پزشکی آمریکا و انجمن آمریکایی جراحی آب مروارید و انکساری منتشر شد، اشاره می‌کند که افراد مبتلا به آب مروارید که باعث علائم بصری می‌شوند بهتر است قبل از مصرف داروهای آنتاگونیست آلفا 1 مانند تامسولوسین، جراحی آب مروارید را انجام دهند. حتی توصیه می شود کسانی که آب مروارید با هیپرپلازی خوش خیم پروستات دارند به عنوان یک گزینه درمانی اولیه مصرف یک آنتاگونیست غیرانتخابی آلفا-1 را در نظر بگیرند.
اگر فردی در حال حاضر از دارویی مانند تامسولوسین استفاده می کند، چشم پزشک ممکن است توصیه کند دارو را به مدت چهار تا هفت روز قبل از جراحی آب مروارید قطع کند تا از بروز عوارض احتمالی جراحی پیشگیری شود. هرگز استفاده از داروها را بدون مشورت با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود متوقف نکنید.
برخی از جراحان چشم ممکن است سعی کنند از داروهای خاصی قبل از جراحی در افراد در معرض خطر استفاده کنند. این داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آتروپین موضعی با یا بدون اپی نفرین. به نظر می رسد این ترکیب باعث کاهش وقوع IFIS در افراد با ریسک بالاتر می شود.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی موضعی مانند تورادول (کتورولاک). این ممکن است به افزایش گشاد شدن مردمک در طول جراحی کمک کند.
پیشگیری از سندرم فلاپی عنبیه حین عمل
چندین راهکار برای پیشگیری از بروز سندرم فلاپی عنبیه حین عمل در افرادی که در معرض خطر ابتلا به آن قرار دارند، در دسترس است که عبارتند از:
- عمل جراحی را زیر نظر مجرب ترین جراح چشم در تیم جراحی انجام دهید.
- برخی از مراحل مرتبط با تکنیک جراحی آب مروارید را کمی تغییر دهید. به عنوان مثال، رایج ترین تکنیک جراحی که برای جراحی آب مروارید در ایالات متحده استفاده می شود، فیکوامولسیفیکاسیون نام دارد. این شامل استفاده از مایعی است که توسط یک دستگاه خاص برای تسهیل برداشتن آب مروارید ارائه می شود. برای افراد در معرض خطر، جراح چشم می تواند از مایع با جریان کمتر و مقدار کمتری برای کمک به کنترل رفتار عنبیه استفاده کند.
- استفاده از برش های کشیده قرنیه قدامی. این ممکن است شدت IFIS را در مردمک های گشاد شده که کمتر از 4.5 میلی متر نیستند کاهش دهد.
درمان سندرم فلاپی عنبیه حین عمل
در صورتی که سندرم فلاپی عنبیه در حین جراحی آب مروارید رخ دهد، جراح چشم اقدامات خاصی را برای جلوگیری از مشکلات بعدی انجام می دهد، برخی از آنها عبارتند از:
- استفاده از وسیله ای به نام حلقه انبساط مردمک. این به حفظ اندازه مردمک بزرگتر در حین جراحی کمک می کند.
- استفاده از جمع کننده عنبیه این به کشش ملایم عنبیه در حین جراحی کمک می کند.
- انواع خاصی از دستگاه های ویسکوزجرجی چشمی محلول هایی هستند که در حین جراحی در چشم استفاده می شوند. به عنوان مثال، دستگاه ویسکوز جراحی چشمی مناسب ممکن است به گشاد نگه داشتن مردمک کمک کند. یکی دیگر از گزینه های حفظ گشاد شدن مردمک، استفاده از اپی نفرین و فنیل افرین تزریقی به چشم است.
- برای کمک به جلوگیری از افتادگی عنبیه، جراح چشم ممکن است سعی کند مایع پشت عنبیه را در حین جراحی آزاد کند، از محلول دستگاه ویسکوز جراحی چشمی بیشتری در جلوی عنبیه استفاده کند یا داروهای خاصی را تزریق کند که به گشاد شدن چشم کمک می کند.
عوارض سندرم فلاپی عنبیه حین عمل
سندرم فلاپی عنبیه حین عمل ممکن است عوارض متعددی ایجاد کند. برخی از این موارد را می توان در طول جراحی آب مروارید برطرف کرد. برخی دیگر نیاز به مدیریت طولانی مدت دارند. به همین دلیل است که چشم پزشکان برای کاهش خطر ابتلا به IFIS قبل از جراحی سوالاتی در مورد استفاده از دارو می پرسند. عوارض مرتبط با IFIS عبارتند از:
- خونریزی داخل چشم را هایفما نیز می گویند.
- ادم سیستوئید ماکولا یا تورم ماکولا که در مرکز بافت حساس به نور در پشت چشم به نام شبکیه قرار دارد . این ممکن است باعث کاهش دید شود.
- اندوفتالمیت، که یک عفونت جدی در چشم است که ممکن است منجر به از دست دادن بینایی شود.
- آسیب به عنبیه
- ایریدودیالیز یا جدا شدن عنبیه از بدن مژگانی
- اعوجاج دائمی مردمک چشم همراه با خیرگی
- فتوفوبیا یا حساسیت به نور روشن
- پارگی کپسول خلفی، که غشای نازک اطراف عدسی طبیعی چشم را تحت تاثیر قرار می دهد.
- جداشدگی شبکیه، زمانی است که شبکیه از محل قرارگیری خود در پشت چشم جدا می شود.
سوالات متداول
چگونه می توان از فلاپی عنبیه حین عمل پیشگیری کرد؟
همیشه نمی توان از عنبیه فلاپی حین عمل پیشگیری کرد، اما می توانید با قطع مصرف دارو هایی که احتمال بروز آن را افزایش می دهند تا حدود این خطر را کاهش دهید. این شامل برخی از داروهای آنتاگونیست آلفا-1 است که معمولاً برای هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا بزرگ شدن پروستات تجویز می شود.
چه داروهایی باعث ایجاد سندرم فلاپی عنبیه می شوند؟
تامسولوسین دارویی است که معمولاً با سندرم فلاپی عنبیه همراه است، همراه با آلفازوسین، دوکسازوسین، و برخی داروهای دیگر که آنتاگونیست آلفا-1 در نظر گرفته می شوند که ممکن است خطر را نیز افزایش دهند. دونپزیل و دولوکستین نیز ممکن است باعث سندرم فلاپی عنبیه شوند. داروهایی که بنزودیازپین ها، مهارکننده های گیرنده آنژیوتانسین II و داروهای ضد روان پریشی در نظر گرفته می شوند نیز با سندرم فلاپی عنبیه مرتبط هستند. علاوه بر این، نخل اره ای، یک درمان گیاهی برای هیپرپلازی خوش خیم پروستات، ممکن است خطر ابتلا به IFIS را افزایش دهد.
آیا سندرم فلاپی عنبیه، بینایی را تحت تأثیر قرار می دهد؟
سندرم عنبیه فلاپی در صورت بروز عوارض خاص می تواند بینایی را تحت تاثیر قرار دهد. عوارضی که ممکن است ناشی از سندرم فلاپی عنبیه باشد که بینایی را تحت تاثیر قرار می دهد شامل ادم ماکولا سیستوئید، جدا شدن شبکیه و عفونتی به نام اندوفتالمیت است. این موارد پس از جراحی آب مروارید نیاز به مدیریت دارند.
سخن آخر
سندرم فلاپی عنبیه حین عمل، ضعیف شدن شکل عنبیه را در حین جراحی آب مروارید توصیف می کند. این تضعیف در برخی از افراد که از داروهای خاصی استفاده می کنند، از جمله داروهای رایجی که برای هیپرپلازی خوش خیم پروستات تجویز می شوند، اتفاق می افتد. علاوه بر این، علائم IFIS در طول جراحی آب مروارید رخ می دهد، از جمله کوچکتر شدن مردمک چشم و به نظر می رسد که عنبیه به سمت بیرون حرکت می کند.
قبل از جراحی آب مروارید، اپتومتریست ها یا چشم پزشکان در مورد داروهای مورد استفاده برای تعیین اینکه آیا ممکن است خطر IFIS را افزایش دهند، سؤال می کنند. گاهی اوقات، آنها استفاده از دارو را با سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی تجویز می کنند تا احتمال بروز سندرم فلاپی عنبیه را کاهش دهند. جراحان چشم همچنین ممکن است اقدامات پیشگیرانه ای برای کاهش خطر IFIS انجام دهند. اگر IFIS رخ دهد، چشم‌پزشک می‌تواند آن را مدیریت کند، اما همچنان خطر عوارض بعدی وجود دارد.
آخرین دیدگاه‌ها