علت استفراغ در نوزادان می تواند از سوء هاضمه و گریه طولانی مدت تا ناهنجاری های دستگاه گوارش متغیر باشد. اگرچه استفراغ کوتاه مدت در نوزادان نگران کننده نیست، اما استفراغ مکرر نیاز به تشخیص علت اصلی و درمان دارد. همچنین والدین باید در هنگام بروز استفراغ در نوزادان برای پیشگیری از خطر کم آبی بدن، به دنبال درمان باشند. در مورد دلایل، درمان، درمان های خانگی استفراغ در نوزادان و زمان مراجعه به مراقبت های پزشکی بیشتر بدانید.
شایع ترین علت استفراغ در نوزادان
نوزادان به علت های مختلف ممکن است استفراغ کنند. برخی از شایع ترین علت استفراغ در نوزادان، عبارتند از:
ریفلاکس
مری در نوزادان هنوز کامل نشده است، بنابراین ممکن است شیر پس از تغذیه در مری برگردد. در این وضعیت احتمال دارد شیر از دهان یا بینی کودک خارج شود. به فرآیند بالا آوردن ریفلاکس معده و مری پس از شیردهی، تف کردن هم گفته می شود. این وضعیت به طور معمول با گذشت زمان بهتر خواهد شد. رفلاکس معمولاً در طی 18 ماهگی با رشد کودک از بین می رود.
آنفولانزای معده
آنفلوانزای معده که گاستروانتریت ویروسی نیز نامیده می شود، عفونت ویروسی معده است. علاوه بر استفراغ، اسهال، تب و درد شکم از علائم بروز گاستروانتریت است. در آنفلوانزای معده ممکن است نوزادان برای چند روز استفراغ کنند.
آلرژی غذایی
آلرژی یا عدم تحمل غذا ممکن است باعث استفراغ در نوزادان شود. آلرژی غذایی حتی می تواند باعث تورم و خارش لب و چشم شود. از طرفی هم نوع رژیم غذایی مادر می تواند یکی از دلایل حساسیت در نوزادان شیرخوار باشد. شیر، تخم مرغ، آجیل، ماهی، دانه ها و گندم از جمله مواد حساسیت زای رایجی هستند که در وقتی مادران در دوران بارداری از آنها تغذیه می کنند ممکن است منجر به بروز آلرژی در نوزادان شوند . واکنش ها و علائم آلرژیک مانند استفراغ، ممکن است از چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا ایجاد شود.
مسمومیت غذایی
مسمومیت غذایی ممکن است در نوزادانی که از شیشه شیر می خورند یا از شیر گرفته شده اند، رخ دهد. بطری های غیر استریل، غذاهای فاسد و غذا یا آب آلوده به باکتری سالمونلا یا E.coli می توانند مسمومیت غذایی ایجاد کنند و منجر به استفراغ و اسهال در نوزادان شوند.
مسمومیت
نوزاد شما ممکن است به طور تصادفی مواد سمی را ببلعد که باعث استفراغ او شود. با دور نگه داشتن مواد شیمیایی و شیمیایی سمی و خطرناک از کودک می توانید از بروز هر گونه مسمومیت جدی در نوزاد خود پیشگیری کنید.
پرخوری
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند یا با بطری تغذیه می شوند در صورت پرخوری ممکن است استفراغ کنند. سوراخ های بزرگ در شیشه های شیر می تواند دلیلی برای تغذیه بیش از حد در بیشتر نوزادان شیرده باشد. تغذیه بیش از حد از در کودکانی که تازه از شیر گرفته شده اند نیز می تواند منجر به استفراغ شود.
تنگی مادرزادی پیلور
تنگی مادرزادی پیلور، باریک شدن پیلوروس (بخشی از معده که به روده متصل است) از بدو تولد است. این بیماری از ورود غذا به روده جلوگیری می کند و باعث استفراغ شدید می شود. تنگی پیلور همچنین ممکن است باعث کمبودهای تغذیه ای شود. این بیماری به طور معمول از بدو تولد قابل تشخیص نیست اما به تدریج با گذشت زمان مشخص شده و علائم آن چهار تا شش هفته بدتر می شوند. در تنگی مادرزادی پیلور، نوزاد شما بسیار گرسنه است اما اندکی پس از غذا خوردن ممکن است استفراغ کند.
فتق مختنق
در حین فتق، روده ها از طریق ناحیه ضعیف شده عضله شکم از حفره شکم خارج می شوند. فتق مختنق وضعیتی است که در آن خون رسانی به قسمت فتق قطع می شود. استفراغ، گریه مداوم به دلیل درد و پوشک با خون (خون در مدفوع) ممکن است نشان دهنده فتق مختنق شده در نوزادان باشد که نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد.
انواژیناسیون یا درهم رفتگی روده
انواژیناسیون یا درهم رفتگی روده شرایطی است که بخشی از روده به قسمت دیگر تا می خورد. اگرچه ممکن است این وضعیت در هر نقطه از روده اتفاق بیفتد، اما در محل اتصال ایلئوسکال، جایی که روده کوچک و روده بزرگ به هم متصل هستند، رایج است. استفراغ شدید، رنگ پریدگی، کم آبی بدن و حالت هیپوتونیک از علائم رایج است. همچنین ممکن است مدفوع شبیه ژله قرمز در نوزادان مشاهده کنید.
نوزادان مبتلا به عفونت تمایل به استفراغ همراه با تب دارند. با این حال، ناهنجاری های ساختاری و عملکردی، مانند ریفلاکس و تنگی پیلریک، ممکن است همیشه باعث تب نشوند. بنابراین نمی توان تب را یک علامت اصلی برای ارزیابی شدت استفراغ یا عاملی برای تعیین نیاز به مراقبت های پزشکی دانست.
در استفراغ نوزادان چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر کودک کمتر از سه ماه دارد، پس از اولین علائم استفراغ به پزشک مراجعه کنید. اگرچه استفراغ گاه به گاه طبیعی است، اما در نوزادانی که بیمار هستند، کم آبی بدن یا استفراغ مکرر دارند باید به پزشک مراجعه شود.
در صورت بروز بیماری های زیر بهتر است به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید:
- گریه برای مدت طولانی یا تب شدید.
- ادرار تیره یا وضعیتی که کودک ادرار نمی کند.
- علائم کم آبی، مانند گودی چشم، خشکی دهان و گریه بدون اشک.
- شکم متورم یا شکمی که هنگام لمس کردن دردناک به نظر می رسد.
- اسهال یا یبوست نیز ممکن است نشان دهنده مشکلات GI در نوزادان باشد.
- استفراغ به رنگ زرد مایل به سبز یا آبی می تواند به دلیل انسداد روده باشد.
- استفراغ پرتابه ای (اجباری). استفراغ اجباری ممکن است تنگی پیلور در نوزادان را نشان دهد.
- وجود خون در پوشک ها می تواند نشانه ای از عفونت یا آلرژی باشد زیرا ممکن است باعث ایجاد خون در مدفوع شود.
- استفراغی که بیش از یک روز طول بکشد یا استفراغ مکرر. این وضعیت می تواند نشان دهنده عفونت یا ناهنجاری ساختاری باشد.
- ظاهر استفراغ خونی یا قهوه ای می تواند خونریزی در دستگاه گوارش را نشان دهد. اگر در استفراغ کودک شیرخوار خود خون مشاهده کردید، مطمئن شوید که هیچ شکاف یا خونریزی در نوک سینه های مادر وجود ندارد زیرا نوزادان ممکن است هنگام شیر خوردن خون را ببلعند.
نوزادان ممکن است در اثر استفراغ مداوم دچار کم آبی شوند. همچنین احتمال دارد به طور تصادفی استفراغ را ببلعند، که می تواند خطر پنومونی آسپیراسیون را افزایش دهد.
درمان های خانگی برای استفراغ در نوزادان
هدف اصلی درمان های خانگی، پیشگیری از کم آبی بدن به دلیل از دست دادن آب و الکترولیت از طریق استفراغ است. شما می توانید بعد از مشورت با پزشک متخصص اطفال، درمان های خانگی برای استفراغ کودک را امتحان کنید. آنها ممکن است بر اساس وزن، سن و علائم کودک شما مراقبت در منزل را توصیه کنند.
مراقبت در منزل برای جلوگیری از کم آبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- به نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند باید بیشتر اوقات شیر دهی ادامه پیدا کند.
- نوزادان تغذیه شده با شیرخشک هر 15 دقیقه و به مدت دو تا سه ساعت به محلول آب رسانی دهانی (ORS) نیاز دارند. در حالی که می توانید ORS را بدون نسخه بخرید، برای ارائه مقدار مصرف با پزشک مشورت کنید. میزان دوز مورد نیاز آن، بسته به وزن کودک، رژیم غذایی و شدت استفراغ ممکن است متفاوت باشد.
پس از استفراغ چه موقع به کودک شیر دهیم؟
در تصمیم گیری در مورد زمان تغذیه و عدم تغذیه کودک پس از استفراغ بهتر است راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:
- اگر کودک پس از استفراغ در مقابل تغذیه مقاومت می کند، قبل از تلاش دوباره مدتی صبر کنید.
- بهتر است بعد از استفراغ، شیردهی یا شیشه دادن را پیشنهاد دهید. اگر کودک شما آماده خوردن است، می توانید بلافاصله به او غذا دهید.
- مقدار کمی شیر مادر یا مایعات پس از استفراغ بدهید. تغذیه با شیر مادر یا مایعات پس از استفراغ، ممکن است به رفع حالت تهوع در نوزادان و کاهش تحریک گلو کمک کند. بهتر است با قاشق یا بطری به نوزادان بالای شش ماه آب بدهید.
اگر کودک گوش درد یا تب دارد، بهتر است پس از مشورت با پزشک متخصص اطفال، داروی ضد درد مانند استامینوفن بدهید. این دارو می تواند علائم را قبل از تغذیه مجدد تسکین دهد. اگر کودک شما استفراغ شدیدی دارد و از غذا دادن خودداری می کند، از یک متخصص اطفال مشورت بگیرید. عدم تغذیه بعد از استفراغ می تواند خطر کمبود آب بدن را افزایش دهد.
درمان استفراغ در نوزادان
متخصصان اطفال قبل از شروع درمان کودک را معاینه می کنند و در مورد علائم و نشانه های او سوالاتی را می پرسد. اگر کودک شما استفراغ طبیعی داشته و دلیل خاصی نداشته باشد، ممکن است داروهایی را برای کودک تجویز نکند. بسته به علت، گزینه های درمانی زیر توصیه می شود.
- آنتی بیوتیک ها برای عفونت باکتریایی تجویز می شوند.
- ناهنجاری ها و شرایط ساختاری ممکن است نیاز به اصلاح جراحی برای بهبود استفراغ داشته باشد.
- محلول آب رسانی دهانی را می توان به نوزادانی داد که می توانند بدون استفراغ مجدد آن را بنوشند.
- گاستروانتریت ویروسی و دیگر عفونت های ویروسی معمولا با مایعات و دیگر درمان های حمایتی برطرف می شوند.
- نوزادانی که دچار کم آبی شدید هستند و کسانی که از مصرف خوراکی مایعات خودداری می کنند ممکن است به مایعات داخل وریدی (IV) و الکترولیت نیاز داشته باشند.
توجه: به دلیل عوارض جانبی بالقوه، داروهای ضد استفراغ برای جلوگیری از استفراغ به کودکان زیر دو سال داده نمی شود.
اگر کودک شما استفراغ می کند، از فرستادن آنها به مهد کودک خودداری کنید تا از انتشار هرگونه عفونت منجر به استفراغ پیشگیری شود. واکسیناسیون علیه ویروس روتا و رعایت بهداشت شخصی می تواند خطر استفراغ ناشی از عوامل بیماری زا را کاهش دهد. نسبت به علائم و نشانه های ناهنجاری های ساختاری هوشیار باشید و در صورت نگرانی در مورد استفراغ کودک خود از مراجعه به پزشک متخصص اطفال دریغ نکنید.
آخرین دیدگاه‌ها