سطح طبیعی لنفوسیت و هر آنچه که باید بدانید.

لنفوسیت ها گلبول های سفید خون و یکی از انواع اصلی سلول های ایمنی بدن هستند. لنفوسیت ها در مغز استخوان ساخته می شوند و در خون و بافت لنفاوی وجود دارند. سطح طبیعی لنفوسیت موضوع مورد بحث این مقاله از پزشکت است. سیستم ایمنی بدن شبکه پیچیده ای از سلول ها است که به سلول های ایمنی معروف هستند. این سلول ها در برابر عوامل بیماری زای خارجی مانند باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و سلول های سرطانی از بدن دفاع می کنند. در این مقاله از پزشکت، به انواع مختلف لنفوسیت‌ها، سطح طبیعی این سلول ها در خون و و همچنین علل افزایش یا کاهش سطح لنفوسیت ها در بدن می‌پردازیم.

سطوح نرمال لنفوسیت ها

عوامل مختلفی از جمله نژاد، جنسیت و نوع سبک زندگی افراد می توانند بر سطح لنفوسیت ها در گردش خون تاثیر بگذارند. درصد لنفوسیت ها در کودکان و بزرگسالان با هم تفاوت دارد. ابتلا به بیماری های مختلف در هر سنی باعث افزایش درصد لنفوسیت ها در بدن می شود.

با این حال، نگه داشتن تعداد لنفوسیت‌های  بدن در محدوده طبیعی، برای اطمینان از عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن ضروری است.

برخی از سلول های لنفوسیت مسئول حمله به باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها هستند. برخی دیگر از لنفوسیت ها، سلول های خود بدن که ممکن است به دلیل ابتلا به ویروس یا سرطان به درستی کار نکنند، را مورد هدف قرار می دهند. داشتن لنفوسیت های بسیار زیاد یا خیلی کم می تواند نشانه ابتلا به بیماری باشد.

محدوده طبیعی لنفوسیت ها در کودکان،  بین 3000 تا 9500 لنفوسیت در 1 میکرولیتر خون است. تعداد لنفوسیت ها با افزایش سن تغییر می کند. به طوری که محدوده طبیعی لنفوسیت ها در بزرگسالان به 1000 تا 4800 لنفوسیت در 1 میکرولیتر (µL) خون می رسد.

مطالعه بیشتر: نوتروفیل بالا و لنفوسیت کم نشانه چیست؟

بالا بودن سطوح لنفوسیت ها به چه معناست؟

بالاتر بودن لنفوسیت ها از محدوده طبیعی در بسیاری از موارد یک وضعیت بی ضرر و موقت است، که به دلیل پاسخ طبیعی بدن به عفونت یا بیماری های التهابی رخ می دهد.

همچنین سطح بالای لنفوسیت ها می تواند نشانه ای از یک وضعیت جدی تر به نام لنفوسیتوز باشد. تعداد لنفوسیت‌های بیش از 4000 در هر 1 میکرولیتر خون در بزرگسالان را لنفوسیتوز می‌نامند. با این حال، این آستانه در آزمایشگاه ها و سنین مختلف افراد متفاوت است.

برخی از علل احتمالی لنفوسیتوز، عبارتند از:

• استرس
• آلرژی دارویی
• سل مایکوباکتریایی
• عفونت های ویروسی مانند HIV
• سرطان، مانند لنفوم غیر هوچکین
• عفونت های انگلی مانند توکسوپلاسما
• عفونت های باکتریایی، مانند بارتونلا هنسله

پزشک برای تشخیص علت اصلی لنفوسیتوز ابتدا در مورد علائم و سابقه پزشکی شما سوالاتی را می پرسد و سپس آزمایش‌های مختلفی را تجویز می کند. همچنین در برخی موارد ممکن است برای تشخیص دقیق بیماری به آزمایش‌های تکمیلی مانند آزمایش خون یا اسکن تصویربرداری پزشکی نیاز شود.

مطالعه بیشتر: شایع ترین بیماری های سیستم لنفاوی

چگونه سطح لنفوسیت ها را کاهش دهیم؟

سطح لنفوسیت ممکن است خود به خود یا پس از درمان به حالت عادی بازگردد. پزشک ابتدا علت اصلی لنفوسیتوز را شناسایی می کند تا از این راه بتواند بهترین راه حل برای کاهش سطح لنفوسیت را در اختیار شما قرار دهد.

برای مثال، ویروس اپشتین بار (EPV) یکی از شایع‌ترین علل افزایش سطح غیرطبیعی لنفوسیت‌های بدن است. این ویروس می‌تواند باعث ابتلا به مونونوکلئوز (مونو) شود. مونوکلئوز یک بیماری عفونی و مسری است که اغلب از طریق بزاق و در هنگام بوسه به افراد سالم منتقل می شود. پزشکان معمولا برای درمان این عفونت مصرف مسکن های بدون نسخه را توصیه می کنند. استراحت کافی در این دوران باعث برطرف شدن علائم و بهبودی هر چه سریع تر شما می شود.

سایر علل احتمالی ممکن است به درمان های پزشکی نیاز داشته باشند. به عنوان مثال، لنفوسیتوز در برخی افراد ممکن است نشانه ابتلا به سرطان باشد. در این صورت پزشک ترکیبی از درمان های مختلف مانند شیمی درمانی و جراحی را برای درمان سرطان و کاهش سطح لنفوسیت ها توصیه می کند.

مطالعه بیشتر:  آزمایش آنتی بادی ویروس اپشتین بار

کاهش سطح لنفوسیت ها به چه معناست؟

تعداد غیر طبیعی و کم لنفوسیت ها در خون در اصطلاح پزشکی لنفوسیتوپنی نامیده می شود. در بزرگسالان، این مقدار معمولاً کمتر از 1000 لنفوسیت در 1 میکرولیتر خون است. کاهش غیر طبیعی سطح لنفوسیت ها می تواند در نتیجه موارد زیر باشد:

• بدن به اندازه کافی لنفوسیت نمی سازد.
• ابتلا به یک بیماری که لنفوسیت ها را از بین می برد.

بیماری های مرتبط با لنفوسیتوپنی عبارتند از:

• استروئید درمانی
• پرتودرمانی یا شیمی درمانی
• عفونت ها، مانند هپاتیت ویروسی
• بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس
• سرطان خون، مانند لنفوم غیر هوچکین

ابتلا به لنفوسیتوپنی در برخی موارد ارثی و در برخی دیگر از موارد اکتسابی است. به عنوان مثال، افراد مبتلا به سندرم  ویسکوت-آلدریچ (Wiskott-Aldrich) دارای جهش های ژنتیکی هستند که ظرفیت بدن برای تولید لنفوسیت ها را کاهش می دهد.

مطالعه بیشتر:  کاهش بیش از حد گلبول سفید

چگونه سطح لنفوسیت ها را بالا ببریم؟

پزشکان همیشه افزایش سطح لنفوسیت ها را توصیه نمی کنند. به عنوان مثال، افرادی که دارای موارد خفیف لنفوسیتوپنی بدون علت واضح هستند، نیاز به هیچ گونه درمان های پزشکی ندارند. زیرا لنفوسیتوپنی مختصر ممکن است پس از مدتی خود به خود برطرف شود.

درمان بیمارهای زمینه‌ای می‌تواند تعداد لنفوسیت‌ها را در گردش خون بدن افزایش دهد. به عنوان مثال، پزشکان برای درمان عفونت باکتریایی مصرف داروهای آنتی بیوتیک را تجویز می کنند. آنتی بیوتیک یکی از عواملی است که می تواند باعث کاهش غیرطبیعی سطح لنفوسیت ها در بدن شود.

در برخی از بیماری ها برای افزایش لنفوسیت ها به درمان های طولانی مدت نیاز است. به عنوان مثال، در افراد مبتلا به لوپوس، پزشک ترکیبی از داروهای مختلف را برای مدیریت این بیماری تجویز می کند. مدیریت بیماری می تواند لنفوسیت ها را به سطح طبیعی افزایش دهد.

مطالعه بیشتر: مواد مغذی تقویت کننده ایمنی بدن

انواع لنفوسیت ها

دو دسته از لنفوسیت ها وجود دارند که به لنفوسیت های B و لنفوسیت های T معروف هستند. این لنفوسیت ها معمولاً با نام سلول های B و سلول های T شناخته می شوند.

سلول های B و سلول های T هر دو از سلول های بنیادی در مغز استخوان ساخته می شوند. برخی از لنفوسیت ها به غده تیموس می روند و در آنجا تمایز پیدا می کنند. به این گروه از لنفوسیت ها سلول های T گفته می شود. برخی دیگر از لنفوسیت ها در مغز استخوان باقی می مانند و به سلول های B تبدیل می شوند.

وظیفه سلول‌های B ساخت آنتی‌بادی است. آنتی بادی ها پروتئین‌هایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند تا با عوامل بیماری زای خارجی به نام آنتی‌ژن مبارزه کنند.

هر سلول B یک آنتی بادی خاص می سازد. هر آنتی بادی با یک آنتی ژن برای تخریب مطابقت دارد. فرآیند تطبیق شبیه به نحوه قرار گرفتن کلید در یک قفل است.

وظیفه سلول های T کمک به بدن برای کشتن سلول های سرطانی و کنترل پاسخ ایمنی به عوامل خارجی است. سلول های T این کار را با از بین بردن سلول های سرطانی بدن انجام می دهند.

نوع سوم لنفوسیت ها با عنوان سلول های کشنده طبیعی یا سلول NK شناخته می شوند. سلول های NK در کشتن سلول های سرطانی و سلول های آلوده به ویروس تخصص دارند.

مطالعه بیشتر:  شمارش تعداد سلول های T

نقش انواع مختلف لنفوسیت ها

انواع مختلفی از سلول های B و سلول های T در بدن یافت می شوند که هر کدام نقش های مهمی را در بدن و سیستم ایمنی برعهده دارند.

سلول های B

سلول های B دارای انواع مختلفی هستند، از جمله:

حافظه

سلول های B حافظه در بدن گردش می کنند تا به محض یافتن یک عامل بیماری زای خارجی، واکنش سریع آنتی بادی را آغاز کنند. این سلول ها برای ده ها سال در بدن باقی می مانند و تبدیل به سلول های حافظه می شوند. سلول های B حافظه آنتی ژن ها را به خاطر می آورند و به سیستم ایمنی بدن کمک می کنند تا به حملات آینده سریعتر پاسخ دهد.

تنظیم کننده

سلول های B تنظیم کننده فقط تعداد کمی از سلول های B را در افراد سالم تشکیل می دهند. اگرچه تعداد آنها کم است، اما وظایف بسیار مهمی را در بدن بر عهده دارند.

سلول های B تنظیم کننده دارای اثرات ضد التهابی محافظتی در بدن هستند. این سلول ها همچنین با چندین سلول ایمنی دیگر تعامل دارند و تولید سلول های T تنظیم کننده را افزایش می دهند.

سلول های پلاسما

سلول های B نوعی خاص از سلول های لنفوسیت هستند که به تمایز نهایی رسیده اند. به این معنی که این سلول ها تا حد زیادی تخصصی هستند و دیگر نمی توانند تقسیم شوند.

مطالعه بیشتر:  آزمایش پروتئین پلاسمای خون

سلول های T

سلول های T دارای انواع مختلفی هستند، از جمله:

کشنده. سلول های T کشنده یا سیتوتوکسیک سطح سلول ها را از نظر دارا بودن سلامت در بدن اسکن می کنند. سلول های T کشنده سلول هایی که سرطانی شده اند و یا دارای آلودگی میکروبی هستند، را بلافاصله از بین می برند.

کمکی. سلول های T کمکی به سلول های دیگر در سیستم ایمنی کمک می کنند تا پاسخ ایمنی را در برابر عوامل بیماری زای خارجی شروع و کنترل کنند.

انواع مختلفی از سلول های T کمکی وجود دارد که برخی از آنها در برابر انواع مختلف میکروب ها موثرتر از بقیه هستند.

سلول های T تنظیم کننده. وظیفه سلول های T تنظیم کننده این است که دیگر سلول های سیستم ایمنی بدن را کنترل یا سرکوب می کند. این سلول ها از ابتلا به بیماری های خود ایمنی پیشگیری می کنند و خطر ابتلا به بیماری های التهابی را کاهش می دهند.

حافظه. سلول های T حافظه، از بدن در برابر آنتی ژن های شناسایی شده محافظت می کنند. این سلول ها پس از پایان عفونت برای مدت طولانی در بدن زنده می مانند و به سیستم ایمنی کمک می کنند تا عفونت های قبلی را به خاطر بسپارند.

اگر همان میکروب برای بار دوم وارد بدن شود، سلول‌های T حافظه آن را به خاطر می‌آورند و به سرعت تکثیر می‌شوند و به بدن کمک می‌کنند تا سریع‌تر با آن مبارزه کند.

سلول های T کشنده طبیعی. سلول های T کشنده طبیعی یک گروه ترکیبی از سلول های T هستند که ویژگی های مشترک سلول های T و سلول های کشنده طبیعی را دارند. آنها می توانند سایر سلول های ایمنی را تحت تأثیر قرار دهند و پاسخ های ایمنی بدن را کنترل کنند.

غربالگری سلول های B و T

شمارش لنفوسیت ها بخشی از شمارش کامل خون (CBC) است. اگر پزشک به وجود بیماری یا عفونت مشکوک باشد، ممکن است ازمایش CBC را برای شما تجویز کند.

در این آزمایش ها تعداد لنفوسیت های خون اندازه گیری می شود. این آزمایش سطح انواع اصلی گلبول های سفید خون را در بدن اندازه گیری می کند.

غربالگری سلول های B و T تخمینی از میزان سلول های T و B در خون به شما ارائه می دهد.

نتایج آزمایش تعداد سلول‌های طبیعی و غیرطبیعی در گردش خون بدن را نشان می دهد. وجود سلول های غیر طبیعی  به وجود احتمالی یک بیماری اشاره دارد. در این صورت، پزشک احتمالاً آزمایش های دیگری را برای تأیید تشخیص خود درخواست می کند.

بالا بودن بیش از حد سلول های T نسبت به محدوده طبیعی معمولا نشان دهنده ابتلا به یکی از بیماری های زیر است:

• عفونت های انگلی مانند توکسوپلاسموز
• یا عفونت ویروسی، مانند مونونوکلئوز عفونی
• عفونت های مقاربتی (STIs)، مانند سیفلیس
• سل، (بیماری که ریه ها و سایر اندام ها را درگیر می کند)
• لوسمی لنفوبلاستیک حاد سلول T (سرطان گلبول های سفید خون)
• مولتیپل میلوما (نوعی از سرطان خون که از مغز استخوان شروع می شود.)

بالا بودن بیش از حد سلول های B نسبت به سطح طبیعی لنفوسیت در اغلب موارد نشان دهنده ابتلا به بیماری های زیر است:

• مولتیپل میلوما
• لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
• ماکروگلوبولینمی والدنستروم یا بیماری والدنستروم که نوعی سرطان است.

پایین بودن بیش از حد سلول های T نسبت به سطح طبیعی لنفوسیت معمولا نشان دهنده ابتلا به بیماری های زیر است:

• سرطان
• سندرم دی جورج
• بیماری های مادرزادی
• بیماری اکتسابی کمبود سلول T، مانند HIV

پایین بودن بیش از حد سلول های B نسبت به محدوده طبیعی معمولا نشان دهنده ابتلا به بیماری های زیر است:

• سندرم دی جورج
• لوسمی لنفوبلاستیک حاد سلول B
• HIV یا بیمارهای مشابه دیگری که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شوند.

سخن آخر

به طور کلی تعداد غیرمعمول بالا یا پایین لنفوسیت ها ممکن است به خودی خود علائم یا مشکلات جدی ایجاد نکند. افزایش سطح لنفوسیت ها می تواند پاسخ طبیعی بدن به یک عفونت و یا بیماری التهابی باشد و اغلب پس از مدتی به سطوح طبیعی برمی گردد.

اما با این حال اگر تعداد لنفوسیت ها برای مدتی طولانی بالا یا پایین بماند، نشانه ای از ابتلا به یک بیماری است.

درمان سطوح غیر طبیعی لنفوسیت ها به عوامل مختلفی از جمله علت و شدت بیماری بستگی دارد و اشکال خفیف ممکن است اصلاً نیازی به درمان نداشته باشند.