کلستیرامین به به صورت پودری است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید آن را با یک نوشیدنی غیر گازدار یا سس سیب مخلوط کرده و میل کنید. این دارو برای درمان کلسترول بالا (هیپرلیپیدمی) و خارش ناشی از انسداد جزئی صفرا کاربرد دارد.
کلستیرامین به صورت پودر برای سوسپانسیون خوراکی و با نام تجاری داروی Prevalite در دسترس است. همچنین به عنوان یک داروی ژنریک موجود است. داروهای ژنریک معمولاً هزینه کمتری دارند.
این دارو ممکن است به عنوان بخشی از درمان ترکیبی استفاده شود. این بدان معناست که ممکن است لازم باشد آن را با سایر داروها مصرف کنید. کلستیرامین برای کاهش سطح کلسترول بالا استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. این دارو برای افرادی که با تغییر رژیم غذایی نتوانسته اند کلسترول خود را به اندازه کافی کاهش دهند، تجویز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. از این دارو برای درمان خارش ناشی از انسداد جزئی صفرا نیز استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
کلستیرامین چگونه اثر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند؟
کلستیرامین متعلق به دسته ای از داروها به نام تسکین دهنده اسیدهای صفراوی است. این دارو در موارد زیر کاربرد دارد:
- برای کلسترول بالا: این دارو با اسیدهای صفراوی در روده شما ترکیب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که مانع از جذب آنها به بدن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. وقتی اسیدهای صفراوی کمتری وارد بدن شود، کلسترول به اسیدها تجزیه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. تجزیه کلسترول به کاهش سطح کلسترول بدن کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
- برای خارش ناشی از انسداد جزئی صفرا: سطوح بالای اسیدهای صفراوی در پوست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث خارش شود. این دارو می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند این خارش را با جلوگیری از جذب اسیدهای صفراوی به بدن شما کاهش دهد.
عوارض مصرف کلستیرامین
سوسپانسیون خوراکی کلستیرامین باعث خواب آلودگی نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، اما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند عوارض جانبی دیگری ایجاد کند، از جمله:
- یبوست
- حالت تهوع
- استفراغ
- آروغ زدن
- تحریک پوست
- از دست دادن اشتها
- اسهال یا مدفوع شل
- ناراحتی معده یا درد معده
اگر این اثرات خفیف باشند، ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته از بین بروند. اگر آنها شدیدتر هستند یا از بین نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روند، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
برخی از عوارض جانبی جدی ناشی از این پودر و علائم آنها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سطوح پایین ویتامین K علائم که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث خونریزی یا کبودی راحت تر شود.
- کاهش سطح ویتامین B که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث تغییراتی در گلبول های قرمز در بدن شما شود و باعث کم خونی شود.
افزایش سطح اسید علائم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع
- استفراغ
- گیجی
- سردرد
- تنفس سریعتر از حد طبیعی
تداخل دارویی کلستیرامین
سوسپانسیون خوراکی کلستیرامین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند با سایر داروها، ویتامین ها یا گیاهان دارویی که ممکن است مصرف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید تداخل داشته باشد. تداخل زمانی است که یک ماده نحوه عملکرد دارو را تغییر دهد. این می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند مضر باشد یا از عملکرد خوب دارو جلوگیری کند.
برای پیشگیری از بروز تداخل، پزشک باید تمام داروهای شما را با دقت مدیریت کند. حتماً در مورد تمام داروها، ویتامین ها یا گیاهانی که مصرف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید. برای اینکه بدانید این دارو چگونه ممکن است با داروی دیگری که مصرف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید تداخل داشته باشد، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
کلستیرامین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند جذب سایر داروهای خوراکی توسط بدن را به تاخیر بیاندازد یا سرعت آن را کند کند. این وضعیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند مقدار دارو را در بدن شما کاهش دهد و مصرف آن تاثیری برای شما نداشته باشد. باید حداقل 1 ساعت قبل از مصرف کلستیرامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سایر داروهای خوراکی مصرف کنید. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- فنیل بوتازون
- وارفارین
دیورتیک های تیازیدی مانند:
- هیدروکلروتیازید
- اینداپامید
- متولازون
- پروپرانولول
- تتراسایکلین
- پنی سیلین جی
- فنوباربیتال
- داروهای تیروئید
- دیگوکسین
- استروژن ها / پروژستین ها، مانند قرص های ضد بارداری خوراکی
کلستیرامین با هضم چربی تداخل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و ممکن است مانع از ورود برخی ویتامین ها به بدن شما شود.
هشدارهای مهم هنگام مصرف کلستیرامین
مصرف این دارو می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند با بروز برخی عوارض جانبی همراه باشد، از جمله:
- انسداد کامل صفراوی: اگر انسداد کامل مجاری صفراوی خود دارید که اجازه نمی‌دهد صفرا در روده شما آزاد شود، نباید این دارو را مصرف کنید.
- سطوح پایین ویتامین: این دارو ممکن است بدن شما را از جذب ویتامین K و فولات (نوعی ویتامین B) باز دارد. سطوح پایین این ویتامین ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به بروز برخی عوارض جانبی شود و در صورت صدمه دیدن احتمال خونریزی یا کبودی شما را افزایش دهد. پزشک در صورت نیاز به مصرف ویتامین های مکمل به شما اطلاع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.
- افزایش سطح اسید: این دارو می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند سطح اسید را در بدن شما افزایش دهد. اگر هنگام مصرف این دارو دچار کم انرژی، سردرد، حالت تهوع یا استفراغ هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
هشدار برای مبتلایان به شرایط خاص
مصرف این دارو در افراد مبتلا به یبوست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث ایجاد یا تشدید یبوست شود. اگر یبوست دارید، پزشک ممکن است دوز یا برنامه درمانی شما را تغییر دهد. اگر یبوست و به خصوص بیماری قلبی یا هموروئید دارید، پزشک احتمالا داروی شما را تغییر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.
برای افراد مبتلا به فنیل کتونوری (PKU): شکل سبک کلستیرامین حاوی 22.4 میلی گرم فنیل آلانین در هر دوز 5.7 گرم است. در صورت ابتلا به این بیماری شاید بهتر باشد از کلستیرامین معمولی استفاده کنید که حاوی فنیل آلانین نیست.
هشدار برای گروه های دیگر
برای زنان باردار: این دارو جزو داروهای حاملگی دسته C است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند نشان دهنده دو حالت باشد:
- بررسی های انجام شده بر روی حیوانات نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد که مصرف این دارو در زنان در دوران بارداری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند از اثرات نامطلوبی برای جنین داشته باشد.
- مطالعات کافی بر روی انسان انجام نشده است تا مطمئن شویم که چگونه دارو ممکن است بر جنین تأثیر بگذارد.
کلستیرامین در دستگاه گوارش باقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماند و به جریان خون نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد. با این حال، این دارو ممکن است جذب ویتامین های مورد نیاز بدن در دوران بارداری را کاهش دهد.
اگر چه مصرف این دارو در دوران شیردهی باعث انتقال آن به شیر مادر نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. با این حال، این دارو ممکن است میزان ویتامین های جذب شده توسط بدن مادر را کاهش دهد. در نتیجه، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند، ویتامین های مورد نیاز خود را دریافت نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. اگر به کودک خود شیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهید با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است لازم باشد شیردهی یا مصرف این دارو را متوقف کنید.
نحوه مصرف و دوز کلستیرامین
کلستیرامین برای درمان طولانی مدت استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. اگر آن را طبق دستور مصرف نکنید احتمال بروز برخی عوارض زیاد است.
اگر مصرف دارو را قطع کنید یا اصلا آن را مصرف نکنید: ممکن است کلسترول شما بهبود نیابد. این وضعیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته را افزایش دهد. اگر این دارو را برای خارش ناشی از انسداد جزئی صفرا مصرف کنید، احتمال دارد خارش شما بهتر نشود.
اگر دوزها را فراموش کردید یا دارو را طبق برنامه مصرف نکردید: ممکن است داروی شما به خوبی اثر نکند یا تاثیر آن به طور کامل از کار بیفتد. حتی کلسترول یا خارش شما بهبود نیابد.
مصرف بیش از حد آن احتمالاً مشکلات عمده ای ایجاد نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. اما مصرف بیش از حد ممکن است باعث بدتر شدن یبوست یا انسداد دستگاه گوارش شود.
ملاحظات مهم برای مصرف کلستیرامین
اگر پزشک شما کلستیرامین را برای شما تجویز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، این ملاحظات را در نظر داشته باشید:
- این دارو را با غذا مصرف کنید.
- آن را از دمای بالا دور نگه دارید.
- شما باید این دارو را همراه با وعده های غذایی مصرف کنید.
- با این دارو باید مایعات زیادی بنوشید. هر دوز را در حداقل 2 اونس مایع غیر گازدار مخلوط کنید. (اگر دارو را با یک نوشیدنی گازدار مخلوط کنید، کف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و ممکن است نوشیدن آن سخت باشد). قبل از مصرف، مخلوط را هم بزنید تا پودر حل شود. این دارو را می‌توان با سوپ‌های مایع یا میوه‌هایی که دارای مقدار زیادی آب هستند، مانند سس سیب یا آناناس له شده، مخلوط کرد.
- می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید یک روز قبل از مصرف دوز خود را با مایع مخلوط کرده و یک شب در یخچال نگهداری کنید. این ممکن است نوشیدن را آسان تر کند.
- پودر خشک را در دمای اتاق بین 68 درجه فارنهایت تا 77 درجه فارنهایت (20 تا 25 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.
- مخلوط را مانند نوشیدن یک لیوان آب بنوشید. آن را به آرامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ننوشید یا آن را برای مدت طولانی در دهان خود نگه ندارید. اگر این کار را انجام دهید، ممکن است دندان های شما تغییر رنگ دهد یا باعث پوسیدگی دندان شود.
- این دارو ممکن است مانع از جذب ویتامین K و فولات (نوعی ویتامین B) توسط بدن شما شود. سطوح پایین این ویتامین ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند مضر باشد. پزشک در صورت نیاز به مصرف ویتامین های اضافی به شما اطلاع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.
سخن آخر
داروهای دیگری نیز برای درمان بیماری شما وجود دارد. برخی از داروها ممکن است برای شرایط شما مناسب تر باشند. با پزشک خود در مورد سایر گزینه های دارویی که ممکن است برای شما مفید باشد مشورت کنید.
اگر یک نوبت را فراموش کردید به محض یادآوری دوز خود را مصرف کنید. اما اگر فقط چند ساعت قبل از نوبت بعدی برنامه ریزی شده خود را به یاد آوردید، فقط یک نوبت مصرف کنید. هرگز سعی نکنید با مصرف دو دوز در یک نوبت، دوز فراموش شده را جبران کنید. این وضعیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به افزایش یبوست شود.
در هنگام مصرف این دارو بهتر است سطح کلسترول، از جمله تری گلیسیرید خود را بررسی کنید. پزشک شما این آزمایش خون را اغلب در چند ماه اول درمان انجام می دهد. پس از مدتی مصرف این دارو، میزان کلسترول خود را حتما چک کنید.
