عارضه پوستی کهیر نوعی ضایعه پوستی برآمده، قرمز رنگ و خارش دار است که گاهی اوقات توسط یک آلرژن ایجاد می شود. آلرژن چیزی است که یک واکنش آلرژیک در بدن فرد ایجاد می کند. هنگامی که یک واکنش آلرژیک رخ می دهد، بدن پروتئینی به نام هیستامین آزاد می کند. هنگامی که هیستامین در داخل خون آزاد می شود، رگ های خونی ریز که به عنوان مویرگ شناخته می شوند، نشت پیدا کرده که باعث می شود تا مایعات در پوست جمع شده و باعث بروز ضایعات پوستی شود.
20 درصد از مردم سراسر دنیا حداقل یک بار به کهیر دچار شده اند. خوشبختانه این عارضه پوستی مسری نبوده و نمی تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. کهیر که به آن urticarial یا Hives نیز گفته می شود، واکنشی پوستی است که باعث ایجاد جوش های خارش دار در اندازه های بزرگ و کوچک بر روی سطح پوست می شود. کهیر ممکن است در نتیجه قرار گرفتن در محیط یا در معرض مواد مختلف به وجود بیاید. در برخی موارد مصرف غذاها یا داروهای خاص نیز ممکن است باعث بروز کهیر شود.
آنژیوادم ممکن است همراه با کهیر یا به تنهایی پوست را درگیر کرده و باعث تورم در لایه های عمیق تر پوست فرد مبتلا شود. آنژیوادم غالباً اطراف صورت و لب های فرد را درگیر می کند. کهیر و آنژیوادم دو عارضه شایع پوستی هستند که ممکن است در هر سن و برای هر فردی به وجود بیایند. بیشتر اوقات این عارضه های پوستی بی خطر بوده و بدون نیاز به درمان در عرض یک روز برطرف شده و هیچ علامتی از خود به جای نمی گذارند.
علت بروز کهیر پوستی
کهیر و آنژیوادم می تواند به دلایل زیر به وجود بیاید:
غذاها، بسیاری از غذاها می توانند باعث بروز واکنش و حساسیت در فرد مصرف کننده شوند. این مواد غذایی شامل صدف، ماهی، بادام زمینی، آجیل درختی، سویا، گندم، تخم مرغ و شیر می شوند.
داروها، مصرف بعضی از داروها نیز می تواند باعث بروز کهیر یا آنژیوادم در فرد مصرف کننده شود. این داروها شامل پنی سیلین، آسپرین، ایبوپروفن (Advil ،Motrin IB، دیگران)، ناپروکسن سدیم (Aleve) و داروهای فشار خون می شود.
آلرژن های موجود در هوا، گرده و سایر آلرژن های موجود در هوا که می توانند از طریق تنفس وارد بدن فرد شوند، می توانند باعث بروز کهیر شوند.
عوامل محیطی، عوامل محیطی زمینه ساز کهیر شامل نور خورشید، لرزش ناشی از استفاده از ماشین چمن زنی، دوش آب گرم یا حمام، وارد شدن فشار روی پوست مانند پوشیدن لباس تنگ یا خراشیده شدن پوست، استرس عاطفی، نیش حشرات و ورزش می شود.
درمان های پزشکی یا بیماری ها، کهیر و آنژیوادم گاهی اوقات در پاسخ به انتقال خون و عفونت توسط باکتری یا ویروس های ناشی از بیماری های مثل هپاتیت و اچ آی وی ایجاد می شود.
گاهی اوقات، به خصوص در کهیرهای مزمن نمی توان دریافت که چه عاملی باعث بروز کهیر شده است.
علائم و نشانه های کهیر
جوش ها و برآمدگی های ناشی از کهیر با موارد زیر همراه خواهد بود:
- قرمزی
- خارش متوسط تا شدید
- فرم دایره و بیضی مانند
- اندازه های کوچک (نخود) و اندازه های بزرگ (یک بشقاب)
اکثر کهیرها به سرعت و بدون نیاز به هیچ درمانی طی 24 ساعت از بین می روند. اما کهیر مزمن می تواند ماه ها یا سال ها ادامه داشته باشد.
آنژیوادم
آنژیوادم واکنشی شبیه به کهیر است که روی لایه های عمیق تر پوست فرد تأثیر می گذارد. این عارضه می تواند به تنهایی یا همراه با کهیر بر روی پوست فرد ظاهر شود.
علائم و نشانه های ناشی از آنژیوادم عبارتند از:
- درد یا گرم شدن مناطق آسیب دیده
- تورم و قرمزی مخصوصاً در اطراف چشم، گونه یا لب
- برآمدگی ها و جوش های که بروز آن ها ممکن است یک دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
زمان مراجعه به پزشک
معمولاً می توانید موارد خفیف کهیر یا آنژیوادم را در خانه و بدون نیاز به پزشک درمان کنید. اما اگر علائم بیش از چند روز ادامه داشت و در نتیجه درمان های خانگی بهبودی حاصل نشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. اگر فکر می کنید کهیر یا آنژیوادما به دلیل حساسیت شناخته شده به غذا یا مصرف داروی به خصوصی ایجاد شده، علائم شما ممکن است نشانه اولیه یک واکنش آنافیلاکسی (anaphylactic) باشد. اگر احساس می کنید مسیرهای تنفسی مثل زبان، لب، دهان یا گلوی تان دچار ورم شده یا در تنفس با مشکل روبرو هستید، سریعاً با اورژانس تماس گرفته یا پزشک مراجعه کنید.
عوامل خطر بروز کهیر
کهیر و آنژیوادم دو عارضه پوستی شایع است.
در صورت وجود موارد زیر شما در معرض ابتلا به کهیر و آنژیوادم قرار خواهید داشت:
- قبلاً دچار کهیر یا آنژیوادم شده باشید.
- واکنش ها آلرژیک و حساسیت های دیگری داشته اند.
- سابقه خانوادگی بروز کهیر، آنژیوادم یا آنژیوادم ارثی داشته باشید.
عوارض جانبی ابتلا به کهیر
اگر تورم باعث انسداد گلو و مسیر تنفسی فرد شود، آنژیوادما شدید بوده و می تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد. در صورت بروز این علائم فرد باید سریعاً به پزشک مراجعه کند.
پیشگیری از بروز کهیر
برای کاهش احتمال ابتلا به کهیر یا آنژیوادم بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:
از قرار گرفتن در معرض محرک های شناخته شده خودداری کنید. اگر می دانید چه چیزی باعث بروز و ایجاد کهیر در شما شده ، سعی کنید از قرار گرفتن در معرض آن ماده خودداری کنید.
حمام و تعویض لباس ها. اگر در گذشته ورود گرده به سیستم تنفسی یا تماس با حیوانات باعث ایجاد کهیر در شما شده است. هرگاه که در معرض گرده ها قرار گرفته یا حیوانی را لمس کردید، بلافاصله دوش گرفته و لباس های خود را عوض کنید.
تشخیص کهیر
پزشک برای تشخیص، تمام جوش ها و برآمدگی های به وجود آمده روی سطح پوست را معاینه کرده و در مورد تاریخچه پزشکی سؤالاتی خواهد پرسید تا دلایل احتمالی بروز علائم و نشانه های بیماری مشخص شود. در بعضی موارد ممکن است پزشک درخواست کند تا فرد آزمایش آلرژی پوستی یا سایر آزمایشات را انجام دهد.
درمان کهیر
اگر علائم کهیر خفیف باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. زیرا در اکثر موارد کهیر و آنژیوادم بدون نیاز به هیچ درمانی بعد از گذشت 24 ساعت بهبود خواهند یافت. اما درمان می تواند به کاهش خارش پوستی و علائم به وجود آمده بر روی پوست کمک کند. عارضه پوستی کهیر و آنژیوادم معمولاً با مصرف داروهای آنتی هیستامین درمان می شود. اما اگر تورم ناشی از این عارضه پوستی باعث انسداد گلو مجاری تنفسی فرد شود، خطرناک بوده و فرد مبتلا باید سریعاً تحت درمان قرار بگیرد.
داروها
برای درمان کهیر و آنژیوادم ممکن است داروهای زیر توسط پزشک تجویز شود:
داروهای ضد خارش
درمان های استاندارد برای بهبود کهیر و آنژیوادم آنتی هیستامین ها هستند که باعث خواب آلودگی فرد می شوند در نتیجه نباید در حین رانندگی یا فعالیت های که نیاز به تمرکز دارند از این داروها استفاده کنید. مصرف داروهای آنتی هیستامین باعث کاهش خارش، تورم و سایر علائم آلرژی شده و می توانید آن را بدون نسخه از داروخانه ها تهیه کنید. اما در موارد شدید کهیر، آنتی هیستامین های بدون نسخه مؤثر نبوده و باید از پزشک خود بخواهید تا آنتی هیستامین برای تان تجویز کند.
داروهای ضد التهاب
برای کهیر و یا آنژیوادم شدید ، پزشک ممکن است گاهی داروی کورتیکواستروئید خوراکی مانند پردنیزون را برای کاهش تورم ، قرمزی و خارش تجویز کند.
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
اگر آنتی هیستامین ها و کورتیکواستروئیدها مؤثر واقع نشد و علائم به شدت خود باقی بود، در چنین مواردی پزشک ممکن است داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن برای فرد مبتلا به کهیر یا آنژیوادم تجویز کند.
موارد اورژانسی
در حملات شدید کهیر یا آنژیوادم باید سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
در بعضی از موارد نیاز به تزریق فوری اپی نفرین نوعی آدرنالین خواهد بود. اگر حملات جدی بوده یا برگشت پذیر باشد، پزشک علاوه بر درمان ممکن است وسیله ای برای تزریق اپی نفرین در اختیارتان قرار دهد تا در موارد اورژانسی از آن استفاده کرده و حملات را مدیریت کنید.
سبک زندگی و درمان های خانگی
اگر مبتلا به کهیر خفیف یا آنژیوادم هستید، راهکارهای زیر می توانند مفید باشند:
از محرک ها خودداری کنید.
این موارد محرک می تواند شامل غذاها، داروها، گرده ها، شوره حیوانات خانگی، لاتکس و نیش حشرات شود. چنانچه فکر می کنید دارویی باعث بروز ورم در ناحیه تنفسی و انسداد مسیر تنفسی شده، مصرف دارو را کنار گذاشته و سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
از داروی ضد خارش بدون نسخه استفاده کنید.
آنتی هیستامین خوراکی بدون نسخه مانند لوراتادین (کلاریتین)، ستیریزین (آلرژی زیرتک) یا دیفن هیدرامین (بنادریل آلرژی، دیگر داروها) ممکن است به تسکین خارش کمک کند. اگر نیاز به آنتی هیستامین دارید که باعث خواب آلودگی و کاهش هوشیاری نشود، بهتر است با متصدی داروخانه یا داروساز در این مورد مشورت کنید.
کمپرس سرد
بهتر است قسمت درگیر پوست خود را با استفاده از حوله خنک شده یا کمپرس سرد خنک نگه دارید با این کار خارش ها کمتر شده و از آسیب رساندن به پوست خود جلوگیری خواهید کرد.
دوش آب سرد
دوش آب سرد و خوابیدن داخل آب سرد می تواند تا حد زیادی خارش بدنتان را کم کند. اما به خاطر داشته باشید که این شیوه برای کهیر مزمن و خارش های شدید مؤثر نبوده و باید تحت درمان دارویی قرار بگیرید.
لباس های نخی گشاد بپوشید.
از پوشیدن لباس های زبر، محکم یا از جنس پشم خودداری کنید. این کار به شما کمک می کند تا از تحریک پوست آسیب دیده خود جلوگیری کنید.
از قرار گرفتن در معرض نور خورشید بپرهیزید.
هنگام بیرون رفتن از منزل، به دنبال سایه باشید تا علائم کهیر و آنژیوادم بیشتر نشود.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
احتمال زیاد بعد از بروز علائم، برای تشخیص و درمان به پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد. پزشک پس از تشخیص برای درمان شما را به پزشک متخصص پوست یا متخصص درمان حساسیت ارجاع خواهد داد. از آن جایی که مدت زمان ملاقات و ویزیت پزشک کوتاه است. بهتر است با آمادگی کامل در مطب حضور پیدا کرده و از این زمان حداقلی نهایت استفاده را ببرید.
برای آمادگی بیشتر می توانید از موارد زیر استفاده کنید:
- لیستی از علائم و نشانه ها و مدت زمان بروز علائم خود آماده کنید.
- داروها، ویتامین ها، داروهای گیاهی و مکمل های مصرفی خود را لیست کرده و همراه با میزان مصرف روی کاغذ بنویسید.
- هر گونه سؤالی که در ذهن دارید را روی کاغذ یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
در مورد کهیر و آنژیوادم، سؤالاتی که بهتر است بپرسید عبارتند از:
- بهترین اقدام و شیوه درمانی چیست؟
- علل احتمالی دیگر بروز این علائم چیست؟
- می توان انتظار چه نتیجه ای را از درمان داشت؟
- وضعیت و علائم به وجود آمده موقتی است یا مزمن؟
- چه عاملی باعث ایجاد علائم این بیماری شده است؟
- آیا برای تأیید تشخیص نیاز به انجام آزمایش به خصوصی دارم؟
- گزینه های اصلی درمانی که برای بهبود بیماری ام پیشنهاد می کنید، شامل چه مواردی می شود؟
- آیا به داروهای تجویزی نیاز دارم یا می توانم از داروهای بدون نسخه برای معالجه بیماری ام استفاده کنم؟
- آیا امکان این وجود دارد که صبر کنم تا بیماری ام بهبود یابد یا حتماً باید تحت درمان دارویی قرار بگیرم؟
توقع و انتظارات از پزشک معالج
- از چه زمانی علائم به وجود آمده است؟
- آیا دچار آلرژی یا حساسیت خاصی هستید؟
- آیا علائم به مرور زمان دچار تغییر شده است؟
- آیا تاکنون واکنش پوستی مشابهی داشته اید؟
- آیا متوجه چیزی شده اید که علائم شما را بدتر یا بهتر کند؟
- به محض ظاهر شدن علائم، پوست چه واکنشی نشان داد؟
- چه نسخه هایی، داروهای بدون نسخه یا مکملی مصرف می کنید؟
- آیا ضایعات پوستی شما عمدتاً با خارش، سوزش یا لکه همراه است؟
- آیا ضایعات پوستی شما بدون ترک یا کبودی یا علامت کاملاً از بین می رود؟
- آیا اخیراً سلامت کلی شما تغییری کرده است؟ آیا تب داشتید یا وزن کم کردید؟
- آیا برای اولین بار غذای جدیدی را امتحان کرده اید، مواد شوینده خود را تغییر داده اید یا حیوان خانگی جدیدی گرفته اید؟
- آیا شروع به مصرف داروهای جدید کرده یا دوره جدیدی از دارویی را که قبلاً مصرف کرده اید شروع کرده اید؟
- آیا تا به حال شخص دیگری در خانواده شما این نوع واکنش پوستی را تجربه کرده است؟
- آیا سایر اعضای خانواده شما دچار آلرژی یا حساسیت خاصی هستند؟
- از چه روش های درمانی در منزل استفاده کرده اید؟
نتیجه گیری
کهیر نوعی ضایعه پوستی برآمده، قرمز رنگ و خارش دار است که گاهی اوقات توسط یک آلرژن ایجاد می شود. آلرژن چیزی است که یک واکنش آلرژیک در بدن فرد ایجاد می کند. هنگامی که یک واکنش آلرژیک رخ می دهد، بدن پروتئینی به نام هیستامین آزاد می کند. هنگامی که هیستامین در داخل خون آزاد می شود، رگ های خونی ریز که به عنوان مویرگ شناخته می شوند، نشت پیدا کرده که باعث می شود تا مایعات در پوست جمع شده و باعث بروز ضایعات پوستی کهیر شود. معمولاً کهیر نیاز به درمان نداشته و بعد از گذشت 24 ساعت علائم آن بهبود خواهد یافت.
آخرین دیدگاه‌ها