رنگ پریدگی پوست باعث می شود که پوست روشن تر از حد طبیعی خودش باشد. رنگ پریدگی می تواند در افراد مختلف با هر رنگ پوست ایجاد شود. رنگ پریدگی همچنین باعث می شود که بسترهای ناخن سفید شوند. تغییر رنگ ناشی از رنگ پریدگی بر روی لب ها، لثه ها و زبان نیز تأثیر می گذارد.
احتمال اصلی رنگ پریدگی می تواند به این دلیل باشد که هموگلوبین غنی از اکسیژن در نزدیکی سطح پوست وجود ندارد. هموگلوبین، پروتئینی در سلولهای قرمز خون است که اکسیژن را حمل می کند. چندین بیماری می توانند سطح هموگلوبین را کاهش دهند.
رنگ پریدگی با وضعیت های مربوط به کاهش رنگدانه های پوست فرق دارد. برخی شرایط ژنتیکی مانند آلبینیسم و ویتیلیگو بر رنگدانه پوست تأثیر می گذارد. تغییرات رنگدانه ای همچنین می تواند در اثر آسیب پوستی مانند سوختگی یا جراحت ایجاد شود. در این موارد، ملانوسیت های بدن، درگیر هستند. ملانوسیت ها سلول هایی هستند که رنگ پوست را تعیین می کنند.
رنگ پوست توسط عوامل مختلفی تعیین می شود، از جمله:
- ضخامت پوست
- مقدار ملانین در پوست
- مقدار جریان خون به پوست
رنگ پریدگی شاید در قسمت های زیر نیز مشاهده شود:
- زبان
- ناخن
- کف دستان
- غشاهای مخاطی داخل دهان
- غشاهای داخلی درب پایین چشم
رنگ پریدگی می تواند جلوه ای از احساساتی مانند ترس (“رنگ پریده مانند یک شبح”)، یا نشانه ای از مشکلات جدی پزشکی مانند کم خونی شدید، عفونت جریان خون یا سرمازدگی باشد.
رنگ پریدگی در پلک های داخلی، بدون توجه به نژاد، نشانه ای از کم خونی است. همچنین شاخص حساس کم خونی شدید محسوب می شود.
شایع ترین علل رنگ پریدگی
کم خونی
یکی از دلایل عمده رنگ پریدگی پوست، کم خونی است. کم خونی به گروهی از بیماری ها گفته می شود که از وجود سلول های قرمز سالم به اندازه کافی در خون پیشگیری می کند. گلبول های قرمز خون حاوی هموگلوبین هستند که اکسیژن را حمل می کنند. بدون هموگلوبین و اکسیژن کافی، پوست می تواند رنگ پریده شود.
فقر آهن، متداول ترین نوع کم خونی است و در آن فرد دارای آهن کافی نیست. کم خونی فقر آهن هنگامی رخ می دهد که بدن قادر به جذب صحیح آهن نباشد یا خونریزی باعث کاهش آن شود.
کم خونی می تواند مزمن یا حاد باشد. کم خونی حاد معمولاً نتیجه از دست دادن سریع خون در اثر ضربه، جراحی یا خونریزی داخلی است که غالباً از معده یا دستگاه گوارشی ایجاد می شود.
کم خونی مزمن شایع است. علت آن می تواند کمبود آهن، ویتامین B-12 یا فولات در رژیم غذایی باشد. دلایل ژنتیکی کم خونی مانند بیماری سلول داسی شکل و تالاسمی نیز وجود دارد. در این شرایط، بدن هموگلوبین را بی اثر می کند. این پروتئین موجود در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را حمل می کند.
کم خونی مزمن همچنین می تواند در اثر بیماری هایی مانند نارسایی مزمن کلیه یا کم کاری تیروئید ایجاد شود. برخی از سرطان ها که بر استخوان ها یا مغز استخوان تأثیر می گذارند نیز می توانند به دلیل تولید ضعیف سلول های خونی در طی چند هفته تا چند ماه، باعث کم خونی شوند.
برخی از انواع دیگر کم خونی، عبارتند از:
- کم خونی الاستیک، هنگامی روی می دهد که مغز استخوان، ساخت سلول های قرمز خون را متوقف می کند.
- کم خونی همولیتیک، که شامل تخریب گلبول های قرمز در طحال یا جریان خون است.
- کم خونی سلول داسی شکل، که ژنتیکی است و شامل تغییر شکل گلبول های قرمز خون است.
بیماری های خاصی از جمله سرطان می تواند باعث کم خونی و خونریزی شدید شود.
فرد مبتلا به کم خونی احتمال دارد احساس خستگی کند و دچار تنگی نفس شود. کم خونی نیاز به درمان پزشکی دارد. هر فردی که به داشتن آن مشکوک است باید با پزشک مشورت کند.
خون ریزی
هر نوع خونریزی بیش از حد می تواند ذخایر آهن بدن را تخلیه کرده و سطح هموگلوبین را کاهش و باعث رنگ پریدگی شود. خونریزی شدید که باعث رنگ پریدگی شود، نیاز به فوریت پزشکی دارد. اگر فرد هنوز به طور فعال خونریزی می کند، زندگی او در معرض خطر است و باید کمک اضطراری دریافت کند.
برخی از نمونه های خونریزی که می تواند باعث رنگ پریدگی شوند ،عبارتند از:
- خونریزی بدنبال جراحی
- خونریزی شدید پس از زایمان
- خونریزی داخلی ناشی از آسیب اخیر
- خونریزی دستگاه گوارش ناشی از آسیب یا زخم
- دوره قاعدگی بسیار سنگین که بیش از یک پد در ساعت خیس می کند.
کمبود ویتامین
سوء تغذیه شدید، تولید سلول های خونی سالم را برای بدن دشوار می کند. کم خونی ناشی از کمبود ویتامین می تواند زمانی ایجاد شود که فرد دارای سطح کافی ویتامین B-12 نباشد، که به آن فولات نیز می گویند. هر فردی که به این نوع کم خونی مبتلا باشد احتمال دارد بسیار رنگ پریده و زود خسته شود. کمبود B-12 زمانی روی می دهد که دستگاه گوارش نمی تواند ویتامین را به درستی جذب کند.
آزمایش خون می تواند کمبود ویتامین در فرد را مشخص کند. اگرچه مکمل های ویتامین احتمال دارد کمک کنند، اما برخی از کمبودهای تغذیه ای ناشی از مشکلات جذب است. هرکسی که مشکوک به کمبود ویتامین است باید برای تشخیص با پزشک مشورت کند.
عفونت ها
طیف وسیعی از عفونت ها می توانند باعث رنگ پریدگی شوند. یکی از جدی ترین موارد آنها، سپسیس است، نوعی عفونت که می تواند در اثر ورود باکتری به جریان خون ایجاد شود. اگر این باکتری ها به گلبول های قرمز خون آسیب برسانند، می تواند باعث رنگ پریدگی فرد شود. سپسیس، یک فوریت پزشکی است که معمولاً فرد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک و ماندن در بیمارستان دارد.
رنگ پریدگی همچنین می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- عفونت هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا
- مشکلات تنفسی مرتبط با عفونت که باعث کم شدن سطح اکسیژن خون می شود.
خستگی
خستگی می تواند باعث رنگ پریدگی فرد شود. با این حال، محققان هنوز علت آن را شناسایی نکرده اند. نویسندگان در بررسی سال 2013خاطرنشان کردند که خستگی همچنین می تواند باعث قرمز شدن چشم فرد شود. در بعضی موارد، خستگی – به ویژه خستگی مزمن – علامت یک بیماری زمینه ای مانند کم خونی است.
مشکلات تنفسی
اختلال تنفسی، مانند COPD، احتمال دارد اکسیژن خون را کاهش دهد و منجر به رنگ پریدگی شود. اختلالات تنفسی دریافت اکسیژن کافی را برای فرد دشوار می کند و این می تواند منجر به رنگ پریدگی شود. بیماری انسدادی مزمن ریوی و سرطان ریه دو نمونه از این شرایط هستند.
مشکلات حاد تنفسی، مانند مواردی که در اثر حمله آسم یا شوک آنافیلاکتیک ایجاد می شوند، می توانند سطح اکسیژن خون را نیز کاهش دهند. علاوه بر این، در برخی از افراد به علت سیانوز، رنگ پوست آلی ایجاد می شود.
مشکلات تنفسی شدید که باعث رنگ پریدگی می شوند، نشان می دهد که فرد اکسیژن کافی دریافت نمی کند.
اختلالات ژنتیکی
برخی از اختلالات ژنتیکی نادر بر سلولهای قرمز خون – یا به طور خاص هموگلوبین – تأثیر می گذارد و باعث رنگ پریدگی مزمن می شود. معمولاً یک فرد در تمام طول زندگی خود رنگ پریده خواهد بود.
یکی از این موارد کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز (G6PD) است. این اختلال تقریباً همیشه در مردان ایجاد می شود و باعث تجزیه زودرس گلبول های قرمز و منجر به کم خونی همولیتیک می شود. احتمال دارد فرد بسیار رنگ پریده باشد و اطراف چشم آن زرد شود.
سرطان
برخی از سرطان ها می توانند باعث رنگ پریدگی شوند. به عنوان مثال، سرطان ریه می تواند توانایی تنفس فرد را محدود کرده و منجر به کمبود اکسیژن شود.
همچنین، سرطان خون بر توانایی بدن در تولید گلبول های قرمز خون تأثیر می گذارد، باعث رنگ پریدگی و کاهش سطح اکسیژن خون می شود.
انسداد شریانی اندام
انسداد شریانی یا کمبود گردش خون در اندام ها می تواند باعث رنگ پریدگی موضعی شود. این به طور معمول در بازوها یا پاها روی می دهد. اندام به دلیل کمبود گردش خون احتمال دارد دردناک و سرد شود.
چه موقع با پزشک تماس بگیریم؟
اگر رنگ پریدگی فرد همراه با تب شدید، درد معده یا زردی پوست یا چشم باشد، فرد باید با پزشک تماس بگیرد.
وقتی رنگ پریدگی تنها علامتی است که فرد احساس می کند، معمولاً مراجعه فوری به پزشک لازم نیست. اگر رنگ پریدگی از بین نرفت یا بدتر شد، ظرف چند روز به پزشک مراجعه کنید.
در صورت بروز رنگ پریدگی همراه موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
- دل درد
- تب شدید
- هرگونه تب در نوزاد
- زرد شدن پوست یا چشم
- علائم عفونت، مانند غدد لنفاوی ملتهب
در صورت بروز رنگ پریدگی به دنبال فوریت های پزشکی باشید:
- با مشکل تنفس، مانند تنگی نفس
- نوزاد تازه متولد شده با عفونت تنفسی
- در طی یک دوره خونریزی یا به دنبال آن
تشخیص علت رنگ پریدگی
رنگ پریدگی، فشار خون پایین و نبض ضعیف و سریع علائم بیماری جدی است. درد و حساسیت شکمی احتمال دارد به این معنی باشد که خونریزی داخلی باعث رنگ پریدگی می شود. اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، شاید لازم باشد پزشک فوراً آزمایشات بالینی را برای تعیین علت اصلی بیماری انجام دهد.
پزشک علائم و سابقه پزشکی را بررسی می کند، معاینه فیزیکی انجام می دهد و ضربان قلب و فشار خون را بررسی می کند. رنگ پریدگی را اغلب می توان از طریق بینایی تشخیص داد، اما تشخیص آن در رنگ های تیره دشوار است. اگر چهره شما تیره تر است، احتمال دارد پزشک پلک های داخلی و غشاهای مخاطی را از نظر از دست دادن رنگ بررسی کند.
از آزمایش های زیر برای ارزیابی علل رنگ پریدگی استفاده می شود:
شمارش کامل خون (CBC). این آزمایش کمک می کند که کم خونی یا عفونت را درمان کنید.
تعداد رتیکولوسیت ها. این آزمایش خون به پزشک کمک می کند تا ببیند مغز استخوان چقدر کار می کند.
ازمایش مدفوع. این آزمایش وجود خون در مدفوع را بررسی می کند، که احتمال دارد خونریزی داخلی روده را نشان دهد.
تست بارداری سرم. این آزمایش حاملگی را منتفی می داند. کم خونی، که می تواند باعث رنگ پریدگی شود، در بارداری شایع است.
آزمایشات عملکرد تیروئید. این سری آزمایشات میزان هورمون تیروئید را بررسی می کند. تیروئید کم کار می تواند باعث کم خونی شود.
آزمایشات عملکرد کلیه. از آنجا که نارسایی کلیه می تواند باعث کم خونی شود، شاید پزشک آزمایش BUN یا آزمایش خون کراتینین را برای بررسی عملکرد کلیه انجام دهد.
اسکن کمبود ویتامین. پزشک احتمال دارد آزمایش سطح سرمی آهن، ویتامین B-12 یا فولات را تجویز کند تا ببیند آیا کمبود تغذیه باعث کم خونی شده است.
اشعه ایکس شکم. این یک آزمایش غیرتهاجمی است که با استفاده از اشعه ایکس اعضای شکم را بررسی می کند.
سونوگرافی شکم. این آزمایش غیرتهاجمی با استفاده از امواج صوتی مشکلات موجود در بدن را تشخیص می دهد.
سی تی اسکن شکمی. این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس تصاویری با وضوح بالا از اندام ها و رگ های خونی در شکم ایجاد می کند.
تصلب شرایین. این آزمایش شامل تزریق رنگ به شریان اندام است تا به پزشک کمک کند انسداد را تشخیص دهد.
درمان رنگ پریدگی
درمان به علت رنگ پریدگی بستگی دارد. گزینه ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل
- مصرف مکمل های آهن، ویتامین B-12 یا فولات
- مصرف دارو یا درمان برای مدیریت مشکلات پزشکی مداوم
- جراحی، معمولاً فقط در موارد شدید از دست دادن خون یا برای درمان انسداد شریانی
پیش آگهی رنگ پریدگی
رنگ پریدگی می تواند در سراسر پوست ایجاد شود یا به صورت موضعی تر ظاهر شود. رنگ پریدگی موضعی معمولاً یک اندام را درگیر می کند. در صورت بروز ناگهانی رنگ پریدگی عمومی یا رنگ پریدگی اندام باید با پزشک مشورت کنید.
رنگ پریدگی می تواند در هر فردی با هر نوع پوستی رخ دهد. رنگ پریدگی گاهی اوقات می تواند نشانه ای از یک مشکل شدید سلامتی یا بیماری باشد. با این حال، تقریباً همه علل رنگ پریدگی بخصوص با مراقبت سریع، کاملاً قابل درمان است. برای رنگ پریدگی بدون دلیل، خصوصاً در صورت وجود علائم همراه با پزشک تماس بگیرید.
عواقب رنگ پریدگی درمان نشده به علت اصلی بستگی دارد. موارد حاد رنگ پریدگی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. رنگ پریدگی مداوم اغلب با دارو قابل درمان است. با این حال، تشخیص صحیح در مورد علت رنگ پریدگی کلیدی در درمان به موقع و مناسب است.
آخرین دیدگاه‌ها