علائم بیماری های رحم، به بیماری زمینه ای و علت اصلی آن بستگی دارد. اما به طور کلی، تعدادی از بیماری ها مانند پولیپ، آندومتریوز، فیبروم و سرطان می توانند رحم را تحت تأثیر قرار دهند و باعث درد شوند. درد یا ناراحتی رحم معمولاً در ناحیه لگن و پایین شکم احساس می شود و اغلب به وسط شکم یا کمر انتشار می یابد.
علائم بیماری های رحم تا حدودی شبیه به هم هستند و ممکن است شامل خونریزی، قاعدگی نامنظم و نازایی باشد، بنابراین بهتر است برای تشخیص علت اصلی آنها به پزشک مراجعه کنید. برخی نگرانی ها جدی است، اما در برخی موارد علائم بیماری های رحمی جدی نیستند.
ساختار رحم
رحم شبیه گلابی در لگن و در پشت مثانه و در جلوی روده بزرگ قرار دارد. رحم در دوران بارداری بزرگ می شود و به طور کلی طی چند هفته پس از زایمان تقریباً به اندازه اصلی خود کاهش می یابد. در هر طرف رحم لوله های رحمی و تخمدان ها قرار دارد. رحم، واژن، تخمدان ها و لوله های رحمی سیستم تولید مثل زنان را تشکیل می دهند. با توجه به نزدیكی تمام این اندام ها، درد در ناحیه لگن می تواند به دلیل یك وضعیت رحم یا بیماری غیر از رحم باشد.
بیماری های رحم
بیماری مربوط به رحم می تواند از خود رحم شروع شود یا ممکن است توسط عواملی خارج از رحم مانند هورمون ها رخ دهد. اکثر این بیماری ها را می توان با دارو کنترل کرد، اما برخی از آنها ممکن است به برداشتن رحم طریق جراحی نیاز داشته باشند.
شایع ترین علائم بیماری های رحمی
دیسمنوره
دیسمنوره درد قاعدگی شدیدی است که می تواند قبل و یا در طول دوره قاعدگی رخ دهد. دیسمنوره معمولاً نشانه ای از بیماری رحم نیست و اغلب با داروهای ضد درد یا هورمون درمانی بهبود می یابد.
منوراژی
منوراژی خونریزی طولانی مدت یا بسیار شدید قاعدگی است. منوراژی می تواند بدون هیچ علت مشخصی رخ دهد، اما همچنین ممکن است ناشی از عدم تعادل هورمونی، فیبروم رحم، پولیپ، انواع خاصی از کنترل بارداری یا سرطان، در سایر شرایط باشد.
اغلب، منوراژی باعث کم خونی (تعداد گلبول های قرمز خون پایین) می شود، بنابراین ممکن است برای کنترل خونریزی و همچنین درمان کم خونی به درمان نیاز داشته باشید.
پرولاپس رحم
افتادگی یا پرولاپس رحم زمانی اتفاق میفتد که عضلات و رباط هایی که رحم را در جای خود نگه داشته اند ضعیف شده و باعث می شوند رحم نزدیک مثانه پایین بیاید. بسیاری از افراد با افزایش سن، افتادگی رحم خفیف تا متوسط دارند. شایعترین علائم آن فوریت و نشت ادرار است، اما موارد شدید به خصوص در حین یا بعد از رابطه جنسی نیز می تواند باعث درد شود.
رحم وارونه
رحم می تواند به سمت پشت ستون فقرات متمایل شود، که به آن رحم وارونه می گویند. در بیشتر اوقات، هیچ علامت مشخصی ندارد و بندرت در دوران بارداری عوارض ایجاد می کند. پزشک ممکن است در هنگام معاینه لگن، این وضعیت را تشخیص دهد.
ناهنجاری مادرزادی رحم
گاهی اوقات، رحم به طور غیر طبیعی شکل می گیرد. هر گونه ناهنجاری مادرزادی در رحم می تواند منجر به تداخل در بارداری شده و خطر سقط جنین را افزایش دهد. در صورت باردار بودن پزشک می تواند در سونوگرافی بارداری، ناهنجاری رحم را تشخیص دهد. حتی ناهنجاری های مادرزادی رحم در زمان بارداری و در اسکن توموگرافی شکمی (CT) یا سونوگرافی تشخیص داده می شود.
چندین ناهنجاری معمول وجود دارد:
رحم سپتوم: در این وضعیت رحم از دو قسمت جداگانه تشکیل می شود که بافت رحم به طور کامل یا تقریباً کامل دو طرف را از هم جدا می کند.
رحم دو شاخدار: در این وضعیت رحم به شکل قلب است و در نتیجه دو نیمه تقریباً برابر را تشکیل می دهد.
رحم Didelphys: در این وضعیت رحم، به ویژه در نزدیکی دهانه تحتانی، دارای دو قسمت است که هر یک دهانه رحم جداگانه ای دارند.
رحم تک شاخ: در رحم تک شاخ، رحم کوچکتر به نظر می رسد، زیرا ممکن است یک قسمتی از آن فشرده یا رشد نیافته باشد، در نتیجه فقط یک حفره “واقعی” ایجاد می شود که اندازه آن کوچک است.
بیماری التهابی لگن
وقتی باکتری ها یا ارگانیسم ها وارد دهانه رحم می شوند و به سمت بالا انتشار می یابند، عفونت می تواند یک یا چند اندام لگن از جمله رحم، دهانه رحم و لوله های رحمی را تحت تأثیر قرار دهد. به این وضعیت بیماری التهابی لگن می گویند. علائم شامل ناراحتی، ترشح، بوی بد و فوریت ادرار یا درد است.
پولیپ رحمی
بسیاری از افراد پولیپ رحم دارند که این رشد کوچک و نرم در داخل رحم است که می تواند باعث درد، خونریزی شدید قاعدگی، لکه بینی بین پریود و خونریزی بعد از سکس شود.
فیبروم رحمی
فیبروم ها در دیواره های رحم هستند. گاهی اوقات، یک فیبروم توسط ساقه به خارج رحم متصل می شود. آنها می توانند به اندازه یک دانه یا یک نخود یا به اندازه یک خربزه نارنجی یا کوچک باشند. علائم فیبروم شامل خونریزی شدید یا طولانی مدت بین یا هنگام قاعدگی، درد لگن و یا فشار، کمر درد، درد هنگام مقاربت و مشکل در بارداری است.
اگرچه فیبروئیدهای رحمی را گاهی تومور می نامند. اما سرطان نیستند و به بافت حمله نمی کنند و مانند سرطان به سایر قسمت های بدن سرایت نمی کنند.
هیپرپلازی آندومتر
هیپرپلازی آندومتر شرایطی است که در آن تکثیر بیش از حد سلولهای آندومتر (پوشش داخلی رحم) باعث ضخیم شدن بیش از حد آن و در نتیجه خونریزی غیرطبیعی می شود. هیپرپلازی آندومتر سرطان نیست. اما در بعضی موارد، می تواند منجر به سرطان رحم شود. به ویژه هنگامی که همراه با آدنومیوز (رشد بافت آندومتر در دیواره عضلانی رحم) رخ دهد. علائم هیپرپلازی آندومتر شامل خونریزی غیرطبیعی واژن، ترشحات واژن یا پاپ اسمیر غیرطبیعی است.
آندومتریوز
با آندومتریوز، همان نوع بافتی که رحم شما را پوشانده است، در قسمت های دیگر بدن، معمولاً در شکم یا تخمدان رشد می کند. آندومتریوز می تواند باعث تجمع بافت اسکار در اطراف اندام های آسیب دیده شود. غالباً، افرادی که آندومتریوز دارند، هیپرپلازی آندومتر را هم تجربه می کنند. علائم شامل قاعدگی دردناک یا طولانی، خونریزی نامنظم یا لکه بینی، درد در حین رابطه جنسی یا بعد از آن، درد در شکم یا روده و درد در هنگام دفع ادرار یا در حین دفع مدفوع است.
اسکار رحم (سندرم آشرمن)
وجود چسبندگی پس از جراحی رحم، پرتودرمانی یا آسیب را سندرم آشرمن می نامند. معمولاً چسبندگی رحمی علائمی ایجاد نمی کند، اما ممکن است در طول دوره های قاعدگی منجر به خونریزی جزئی شود و خطر ناباروری و سقط جنین را افزایش دهد. موارد شدید می تواند باعث درد یا عفونت می شود.
سرطان رحم
سرطان رحم، به طور معمول به عنوان سرطان آندومتر نامیده و باعث خونریزی غیرطبیعی واژن می شود. در صورت انتشار به درمان تهاجمی نیاز دارد.
درد مزمن لگن
اگر دلیل قابل مشخصی برای درد لگن وجود نداشته باشد، ممکن است درد مزمن لگن تشخیص داده شود. این وضعیت در صورت تشدید درد به درمان نیاز دارد.
علائم بیماری های رحمی
به طور کلی، علائم بیماری های رحم، عبارتند از:
- درد کمر
- ترشحات واژن
- مشکل ادرار کردن
- درد یا ناراحتی لگن
- مشکل بارداری و باروری
- دوره های قاعدگی نامنظم
در طول چرخه قاعدگی، تغییرات رحم منجر به بروز برخی بیماری های رحمی و علائم آنها می شود.
تشخیص بیماری های رحمی
سابقه پزشکی و علائم بیمار می توانند در تشخیص علت اصلی علائم بیمار موثر باشند. پزشک براساس، این علائم می تواند سایر آزمایشات تشخیصی مناسب را تجویز کند. چندین آزمایش تشخیصی وجود دارد که پزشک ممکن است در نظر بگیرد.
معاینه لگنی می تواند مشکلات مانند رحم پرولاپس یا رحم رتروگراد را تشخیص دهد. معاینه لگن نمی تواند داخل رحم را به اندازه کافی ارزیابی کند و در صورت نیاز به بررسی قسمت های داخلی تر رحم پزشک ممکن است سایر آزمایشات تشخیصی را تجویز کند.
پاپ اسمیر یک آزمون تشخیصی مهم که می تواند تغییرات در سلول های گردن رحم شناسایی است. از آنجا که دهانه رحم به رحم متصل است، اگر اخیراً آزمایش پاپ اسمیر انجام نداده اید، در صورت بروز علائم بیماری رحم، پزشک احتمالاً به شما پیشنهاد می کند که پاپ اسمیر را انجام دهید.
تجزیه و تحلیل ادرار می تواند عفونت ها و گاهی سلول های سرطانی را شناسایی کند، که می تواند علائم شما را توضیح دهد.
نمونه های خون می توانند تغییرات هورمونی را تشخیص دهند که ممکن است ناشی از یا منجر به شرایط رحم باشد.
آزمایشات تصویربرداری، مانند اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا سونوگرافی، در عکس برداری از رحم مفید است و می تواند ناهنجاری های آناتومیکی مانند افتادگی رحم، ناهنجاری رحم یا رحم رتروگراد را تشخیص دهد. در این آزمایشات اغلب از رنگی استفاده می شود که می تواند به داخل رگ خونی تزریق شود تا ساختارها تجسم یابد.
روش های مداخله ای تصویربرداری را به سطح بعدی می رساند. به عنوان مثال، هیستروسکوپی شامل قرار دادن یک لوله در دهانه رحم برای تصویربرداری قسمت داخلی رحم است، در حالی که هیستروسالپلنگوگرافی یا سونوهیستروگرام شامل تزریق مایع یا رنگ در دهانه رحم برای تهیه تصاویر از قسمت داخلی رحم است.
درمان بیماری های رحمی
درمان مناسب برای وضعیت رحم و بیماری های مربوط به رحن به علت آن بستگی دارد. دارو، درمان های هورمونی، جراحی یا سایر اقدامات ممکن است لازم باشد:
- آنتی بیوتیک: عفونت مانند بیماری التهابی لگن نیاز به درمان آنتی بیوتیکی دارد.
- هورمون درمانی: آندومتریوز غالباً با داروهایی مانند داروهای ضد بارداری هورمونی برای کاهش علائم درمان می شود. به همین ترتیب، در صورت شدید بودن علائم، هایپرپلازی آندومتر، دیسمنوره و منوراژی با هورمون درمانی قابل درمان هستند.
- آمبولیزاسیون: فیبروم رحم را می توان با آمبولیزاسیون درمان کرد، این یک روش کم تهاجمی است که باعث کاهش خونرسانی به بافت رحم برای کوچک شدن فیبروم می شود. پولیپ ها همچنین می توانند با آمبولیزاسیون کنترل شوند، اما معمولاً نیازی به درمان ندارند.
- جراحی: افتادگی رحم با جراحی قابل درمان است و موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی برداشتن رحم داشته باشند.
- معاینه منظم: افرادی که ناهنجاری مادرزادی رحم دارند، به ندرت نیاز به جراحی پیدا می کنند، اما اغلب در بارداری برای کاهش احتمال سقط جنین به مشاهده و مراقبت دقیق احتیاج دارند. رحم رتروگراد به ندرت به درمان نیاز دارد. اما در صورت بروز می تواند به استراتژی های سبک زندگی برای مدیریت نشت ادرار نیاز داشته باشد.
گاهی اوقات، بسته به شدت بیماری و نحوه پیشرفت، ممکن است ترکیبی از رویکردهای درمانی مورد نیاز باشد.
سخن آخر
اگر علائمی از بیماری رحم دارید، تشخیص علت اصلی آن دشوار است. شایع ترین بیماری هایی که رحم را تحت تأثیر قرار می دهند، قابل کنترل و درمان هستند، اما برخی از بیماری ها حتی با درمان نیز ممکن است به طور کامل از بین نرود. بر همین اساس، بهتر است در صورت بروز هر گونه علائم مربوط به بیماری های رحمی حتما با متخصص زنان و زایمان مشاوره کنید.
آخرین دیدگاهها