پروژسترون یک هورمون جنسی زنانه استروئیدی است که اغلب به عنوان هورمون زنانه ” خوب” در نظر گرفته می شود که اثرات استروژن را تنظیم و متعادل می کند. این در حالی است که سطوح بالای استروژن و سطوح پایین پروژسترون ممکن است منجر به بروز یکسری از علائم منفی شود. به همین دلیل، اکثر افراد به دنبال راهکارهایی برای افزایش سطح پروژسترون خود هستند. آیا راهی وجود دارد که بتوانیم به طور طبیعی سطح پروژسترون خود را بدون نیاز به قرص یا مکمل افزایش دهیم؟ ما در این مقاله از پزشکت سعی کرده ایم چهار روش موثر را برای افزایش طبیعی سطح پروژسترون بررسی کنیم. پس اگر به دنبال شناخت این راهکارها هستید، ادامه مقاله را تا انتها بخوانید.
پروژسترون چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
پروژسترون یک هورمون استروئیدی کلیدی است که در درجه اول توسط تخمدانها در زنان و به میزان کمتری توسط غدد فوق کلیوی و جفت در دوران بارداری تولید میشود. در مردان، مقدار کمی پروژسترون توسط بیضهها و غدد فوق کلیوی تولید میگردد. نقش اصلی پروژسترون در زنان، آمادهسازی رحم برای بارداری و حفظ آن در طول بارداری است.
این هورمون با ضخیم کردن دیواره رحم (اندومتر) محیطی مناسب برای لانهگزینی تخمک بارور شده فراهم میکند و پس از لانهگزینی، به حفظ بارداری کمک میکند. علاوه بر نقش حیاتی در سیستم تولید مثل، پروژسترون عملکردهای دیگری نیز در بدن دارد.
این هورمون در تنظیم چرخه قاعدگی، تأثیر بر خلق و خو و خواب، حمایت از سلامت استخوانها، و حتی نقش در عملکرد مغز و سیستم عصبی نیز دخیل است. سطح پروژسترون در طول چرخه قاعدگی زنان تغییر میکند و در نیمه دوم چرخه (بعد از تخمکگذاری) به اوج خود میرسد.
مطالعه بیشتر: ارتباط بین هورمون های جنسی و مشکلات زنان
علائم کمبود پروژسترون در زنان
کمبود پروژسترون در زنان میتواند منجر به طیف وسیعی از علائم شود که اغلب با عدم تعادل هورمونی مرتبط هستند. یکی از شایعترین علائم، بینظمی در چرخه قاعدگی است که ممکن است به صورت پریودهای نامنظم، طولانی یا کوتاه، یا حتی قطع قاعدگی بروز کند. همچنین، کمبود پروژسترون میتواند منجر به علائم پیش از قاعدگی (PMS) شدیدتر، مانند نوسانات خلقی، اضطراب، تحریکپذیری، نفخ و حساسیت سینهها شود.
مشکل در باردار شدن یا سقط جنینهای مکرر نیز میتواند از نشانههای کمبود پروژسترون باشد، زیرا این هورمون برای حفظ بارداری ضروری است. سایر علائم احتمالی شامل اختلالات خواب (به ویژه بیخوابی)، افزایش وزن، خستگی، سردرد، کاهش میل جنسی و خشکی واژن میباشند.
شدت این علائم میتواند در زنان مختلف متفاوت باشد و بسته به میزان کمبود پروژسترون و وضعیت سلامت کلی فرد متغیر است. تشخیص دقیق کمبود پروژسترون نیازمند آزمایش خون و ارزیابی توسط پزشک متخصص است.
روشهای طبیعی برای افزایش پروژسترون
برای افزایش سطح پروژسترون به طور طبیعی، میتوان از رویکردهای مختلفی در سبک زندگی و تغذیه بهره برد. این روشها میتوانند به بهبود تعادل هورمونی کمک کرده و علائم ناشی از کمبود پروژسترون را کاهش دهند.

بیش از ۱۱۲ پزشک آنلاین و آماده پاسخگویی
مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان و متخصصان زنان و زایمان
تغذیه مناسب برای افزایش پروژسترون
اگرچه هیچ غذایی به طور کامل حاوی پروژسترون نیست، اما با خوردن یک رژیم غذایی غنی از مواد معدنی و مواد مغذی خاص، می توانید به بدن خود کمک کنید تا مقدار کافی و بهینه پروژسترون مورد نیاز برای عملکرد فیزیولوژیکی بدن خود را بهبود ببخشید. برخی از غذاهایی که با مصرف آنها می توانید سطح پروژسترون خود را افزایش دهید، عبارتند از:
سبزیجات:
سعی کنید برای افزایش میزان B6 دریافتی خود تخم مرغ را در یک املت صبحگاهی حاوی قارچ های غنی از روی ترکیب کنید تا از هر دو ماده معدنی بهره مند شوید. سبزیجات دیگری که می توانید به رژیم غذایی خود اضافه کنید شامل نخود، سیب زمینی و لوبیا سبز است.
غلات کامل:
وجود ماده ضد مغذی فیتات می تواند مانع از جذب روی در غلات کامل شود. اما ارزش افزودن آنها به رژیم غذایی خود را دارد زیرا حاوی سایر مواد مغذی حیاتی مانند منیزیم است که سطح پروژسترون را نیز افزایش می دهد.
شکلات تلخ:
می توانید شکلات بخورید و سطح منیزیم خود را بهبود بخشید! بهتر است 64 میلی گرم را در یک وعده 1 اونس دریافت کنید. اما مطمئن شوید که شکلات تلخ طبیعی را مصرف می کنید و نه چیزی با شکر یا شیرین کننده های دیگر. همچنین مصرف شکلات تلخ دوز خوبی از آنتی اکسیدان ها را در اختیار شما قرار می دهد تا به شما در مبارزه با بیماری کمک کند.
آجیل:
بادام، آجیل برزیلی و بادام هندی منابع خوبی از منیزیم با حدود 82 میلی گرم در هر اونس هستند. آنها را به عنوان میان وعده میل کنید یا به اسموتی ها یا سالادهای خود اضافه کنید تا سیستم ایمنی قوی و سالم داشته باشید. آجیل همچنین منبع عالی فیبر است.
آووکادو:
مصرف آنها می تواند 58 میلی گرم منیزیم مورد نیاز بدن شما را تامین کند. همچنین راه خوبی برای دریافت دوز مناسب از ویتامین های B، پتاسیم و چربی های تک غیراشباع هستند که برای قلب مفید شناخته می شود.
حبوبات:
این شامل انواع دانه های گیاهی، از عدس گرفته تا نخود و لوبیا مورد علاقه شما می شود. آنها را در سوپ سرو کنید یا در کنار ناهار یا شام خود قرار دهید. یک وعده لوبیا سیاه بخارپز شده 120 میلی گرم منیزیم بدن را تامین می کند.
ماهی (سالمون):
شش اونس ماهی سالمون 1.6 میلی گرم ویتامین B6، 94 درصد از مقدار توصیه شده روزانه را برای شما فراهم می کند.
تخم مرغ:
فرقی نمیکند آنها را بجوشانید، بپزید یا راحت بخورید. شما می توانید 10 درصد از ویتامین B6 مورد نیاز هر روز را زمانی که دو عدد از آنها را در هر وعده غذایی می خورید، دریافت کنید.
دانه:
خوردن یک مشت از کدو تنبل، کدو حلوایی یا دانههای کنجد، راهی عالی برای افزایش روزانه روی است. آنها همچنین دوز خوبی از فیبر و چربی های مفید را در اختیار شما قرار می دهند.
مطالعه بیشتر: آزمایش هورمونی در زنان و نتایج آن
ماست کم چرب:
این یکی دیگر از گزینه های غذایی عالی است که می توانید در رژیم غذایی خود بگنجانید. با مصرف ماست کم چرب در عین دریافت روی مورد نیاز برای کمک به سطح پروژسترون، خود را از مصرف مواد نامناسب دور نگه می دارید.
شیر:
نوشیدن شیر با تامین 5 میلی گرم ویتامین B6 در هر لیوان، راه آسانی برای بالا نگه داشتن سطح پروژسترون است. اگر تمایلی به نوشیدن مستقیم آن در یک لیوان ندارید، می توانید آن را در چای، قهوه خود قرار دهید یا در اسموتی مخلوط کنید.
هویج:
سعی کنید هویج را بهعنوان میانوعده بهجای مواد قندی و کالری بالا مصرف کنید.
ورزش و خواب کافی برای افزایش پروژسترون
ورزش منظم، به ویژه ورزشهای هوازی با شدت متوسط، میتواند به بهبود تعادل هورمونی و افزایش سطح پروژسترون کمک کند. با این حال، ورزش بیش از حد و شدید ممکن است اثر معکوس داشته باشد و سطح هورمونها را کاهش دهد. بنابراین، اعتدال در ورزش و یافتن تعادل مناسب اهمیت دارد. خواب کافی و با کیفیت نیز برای تنظیم هورمونها ضروری است.
کمبود خواب مزمن میتواند منجر به اختلال در تولید هورمونها، از جمله پروژسترون شود. تلاش برای داشتن یک برنامه خواب منظم و ایجاد محیطی آرام و مناسب برای خواب میتواند به بهبود سطح پروژسترون کمک کند. مدیریت استرس از طریق تکنیکهای آرامسازی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق نیز میتواند به تنظیم هورمونها کمک کند، زیرا استرس مزمن میتواند بر تولید پروژسترون تأثیر منفی بگذارد.
مکملها و داروهای گیاهی برای افزایش پروژسترون
برخی مکملها و داروهای گیاهی ممکن است به طور طبیعی به افزایش سطح پروژسترون کمک کنند، اگرچه تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد و قبل از مصرف هرگونه مکمل یا داروی گیاهی، مشورت با پزشک ضروری است. ویتامین C میتواند در افزایش سطح پروژسترون نقش داشته باشد. ویتامین B6 نیز در تنظیم هورمونهای جنسی مؤثر است. منیزیم به عنوان یک ماده معدنی ضروری در تولید هورمونها و کاهش استرس نقش دارد.
گیاه پنج انگشت (Vitex agnus-castus) یکی از شناختهشدهترین داروهای گیاهی برای تنظیم هورمونهای زنانه است و ممکن است به افزایش پروژسترون کمک کند. ماکا (Lepidium meyenii) نیز یک گیاه آداپتوژن است که ممکن است بر تعادل هورمونی تأثیر مثبت بگذارد. با این حال، اثربخشی و ایمنی این مکملها و داروهای گیاهی در افراد مختلف میتواند متفاوت باشد و مصرف خودسرانه آنها توصیه نمیشود.
آیا داروهای پزشکی برای افزایش پروژسترون لازم است؟
در مواردی که کمبود پروژسترون شدید باشد و علائم قابل توجهی را برای فرد ایجاد کند یا منجر به مشکلاتی مانند ناباروری یا سقط جنین مکرر شود، ممکن است داروهای پزشکی برای افزایش سطح پروژسترون ضروری باشند.
درمانهای هورمونی جایگزین (HRT) که شامل تجویز پروژسترون مصنوعی (پروژستین) است، یکی از روشهای رایج برای جبران کمبود این هورمون میباشد. این داروها میتوانند به اشکال مختلفی مانند قرص، کرم، ژل یا شیاف واژینال تجویز شوند. تصمیم برای استفاده از داروهای پزشکی برای افزایش پروژسترون باید توسط پزشک متخصص و پس از ارزیابی دقیق سطح هورمونها و شرایط بالینی فرد گرفته شود. در برخی موارد، ممکن است درمانهای ترکیبی شامل تغییرات در سبک زندگی و مصرف داروهای پزشکی در نظر گرفته شود تا بهترین نتیجه حاصل گردد.
مطالعه بیشتر: آمپول پروژسترون برای چیست؟
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت تجربه علائم مرتبط با کمبود پروژسترون، به ویژه بینظمیهای قاعدگی، مشکلات باروری، علائم شدید PMS، اختلالات خواب مداوم یا سایر علائم نگرانکننده، مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان ضروری است. پزشک با بررسی شرح حال، انجام معاینات لازم و درخواست آزمایش خون برای اندازهگیری سطح هورمونها، میتواند تشخیص دقیقی ارائه دهد.
همچنین، در صورتی که از روشهای طبیعی برای افزایش پروژسترون استفاده میکنید و بهبودی در علائم مشاهده نمیکنید، یا اگر علائم شما بدتر میشوند، مشورت با پزشک برای بررسی بیشتر و در نظر گرفتن گزینههای درمانی دیگر اهمیت دارد. خوددرمانی و تأخیر در مراجعه به پزشک میتواند منجر به عدم تشخیص صحیح و به تعویق افتادن درمان مناسب شود.
سخن آخر درباره افزایش پروژسترون
همانطور که دریافتید، پروژسترون نقش حیاتی در سلامت زنان و باروری ایفا میکند و کمبود آن میتواند منجر به طیف وسیعی از علائم ناخوشایند شود. خوشبختانه، روشهای مختلفی برای افزایش سطح این هورمون وجود دارد، از تغییرات در سبک زندگی و تغذیه گرفته تا استفاده از مکملها و در صورت لزوم، داروهای پزشکی.
شناخت علائم کمبود پروژسترون و پیگیری آنها اهمیت بسزایی دارد. اگر با نشانههایی نظیر بینظمیهای قاعدگی، مشکلات باروری، علائم شدید پیش از قاعدگی یا اختلالات خواب مواجه هستید، توصیه میشود که برای ارزیابی دقیق و دریافت راهکارهای مناسب به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
به خاطر داشته باشید که قبل از اقدام به مصرف هرگونه مکمل یا داروی گیاهی برای افزایش پروژسترون، مشورت با پزشک ضروری است. همچنین، در مواردی که نیاز به درمان دارویی باشد، پزشک با در نظر گرفتن شرایط فردی شما، بهترین گزینه را تجویز خواهد کرد.
برای سهولت دسترسی به متخصصان زنان و دریافت مشاوره در خصوص افزایش پروژسترون و مدیریت علائم ناشی از کمبود آن، میتوانید از اپلیکیشن پزشکت استفاده کنید. این اپلیکیشن امکان مشاوره پزشکی تلفنی با متخصصان زنان را در هر زمان و مکانی برای شما فراهم میآورد تا بتوانید به سوالات خود پاسخ دهید و راهنماییهای لازم را دریافت نمایید.
2 دیدگاه
مطالبتون عالی بود ممنون از سایت خوب پزشکت
نوشته تون راجع به این موضوع ،واقعا عالی و کمک کننده بود . سپاس از شما