در هفته 39 بارداری، جنین کاملا رشد کرده و بارداری شما ترم است. هر لحظه به زمان زایمان نزدیک تر می شوید. بسیاری از مادران باردار در هفته 39 بارداری زایمان می کنند. اما با این حال تعداد کمی از مادران باردار نیز نوزاد خود را در هفته 40 بارداری به دنیال می آورند.
رشد جنین در هفته 39 بارداری
در هفته 39 بارداری قد جنین از بالای سر تا پایین باسن تقریباً 35.4 سانتی متر است. همچنین جنین از فرق سر تا پاشنه پا در حدود 50.5 سانتی متر قد دارد. وزن جنین در هفته 39 بارداری در حدود 3403 گرم است. البته باید توجه داشت که وضعیت رشد هر جنین با جنین دیگر متفاوت است. بنابراین این ارقام تقریبی بوده و به صورت میانگین در نظر گرفته می شوند.
وزن و قد نوزاد در هنگام تولد
ممکن است نوزاد شما در هنگام تولد بزرگتر یا کوچکتر از حد متوسط باشد و این مساله کاملا طبیعی است. قد یک نوزاد سالم می تواند از 45 سانتی متر تا نزدیک به 55 سانتی مترمتغیر باشد. همچنین وزن یک نوزاد سالم معمولا بین 2500 گرم تا 4500 گرم متغیر است.
اندام های بدن جنین
در هفته 39 بارداری اندام های جنین به طور کامل شکل گرفته و قادر به عملکرد طبیعی در خارج از رحم هستند. اما، این باعث نمی شود که تصور کنید روزهای آخر بارداری از اهمیت کمتری برخوردار هستنند. در واقع جنین حتی در آخرین روزهای نزدیک به موعد زایمان نیز همچنان به رشد خود ادامه می دهد. در طول هفته 39 بارداری:
- جنین در حال آماده شدن برای زایمان و تولد است.
- مغز و ریه های جنین به رشد و تکامل خود ادامه می دهند.
- نوزاد هنوز حدود 800 گرم در هفته اضافه وزن گیری می کند.
سیستم ایمنی
سیستم ایمنی جنین در طول آخرین هفته های بارداری قوی تر می شود. در دوران بارداری، آنتی‌بادی‌های بدن مادر به جنین منتقل می شود. در نتیجه سیستم ایمنی بدن جنین تقویت شده و می تواند با انواع بیماری و عفونت ها مقابله کند. جنین از هفته 13 بارداری آنتی‌بادی‌های بدن مادر را از جفت دریافت می‌کند. اما با این حال اغلب آنتی بادی ها در طول آخرین هفته های بارداری به بدن جنین منتقل می شوند.
ترم کامل
در هفته 39 بارداری جنین به رشد کامل خود رسیده است. نوزاد ترم نوزادی است که بین هفته های 39 و 40 بارداری متولد می شود. نوزادانی که در این بازه زمانی به دنیا می آیند نسبت به نوزادان زودرس دارای سطح سلامت بالاتری هستند.
علائم شایع در هفته 39 بارداری
شما در طول هفته 39 بارداری تقریبا تمام علائم سه ماهه سوم بارداری که تا این مرحله داشته اید، را همچنان تجربه می کنید. در طول این هفته بدن شما به تدریج برای زایمان و تولد نوزاد آماده می شود. بزخی از مهمترین علائم هفته 39 بارداری عبارتند از:
نرم شدن دهانه رحم
در هفته 39 بارداری، جنین شما به احتمال زیاد به طور کامل چرخیده و سرش پایین و در داخل لگن قرار دارد. همانطور که سر جنین به تدریج به دهانه رحم نزدیک می شود، فشار سر جنین به آماده شدن دهانه رحم برای زایمان کمک می کند. در طول هفته 39 بارداری دهانه رحم برای سهولت زایمان نرم و کوتاه می شود. این وضعیت در اصطلاح پزشکی افاسمان نام دارد.
اتساع دهانه رحم
برای به دنیا آوردن نوزاد، دهانه رحم باید نرم، کوتاه و نازک شود. گشاد شدن دهانه رحم خروج نوزاد از کانال زایمان را آسان تر می کند. برای برخی از زنان، دهانه رحم به آرامی و به طور پیوسته در طول هفته های آخر بارداری متسع می شود. در حالیکه برای برخی دیگر از مادران همه چیز به سرعت و در طول زایمان رخ می دهد.
اسهال
افزایش هورمون هایی به نام پروستاگلاندین باعث ایجاد تغییراتی در دهانه رحم می شود. پروستاگلاندین ها به آماده سازی دهانه رحم برای زایمان کمک می کنند. اما از سویی دیگر افزایش مقدار این ترکیبات هورمونی در بدن باعث ابتلا مادران باردار به اسهال می شود.
نکاتی برای مراقبت از خود در هفته 39 بارداری
در هفته های آخر بارداری باید به تدریج خود را برای زایمان آماده کنید. راهکارهای ساده ای وجود دارد که می توانید به راحتی آنها را در خانه انجام دهید. این راهکارها به شما کمک می کنند که زایمانی آسان تر و سریع تر داشته باشید:
پیاده روی. برخی از متخصصان بر این باورند که ایستادن و حرکت کردن در روزهای آخر بارداری باعث می شود تا جنین بیشتر به سمت پایین و داخل لگن سر بخورد. این وضعیت باعث می شود که سر جنین به دهانه رحم فشار آورده و باعث شروع زایمان شود.
تحریک نوک سینه ها. تحریک نوک پستان باعث ترشح اکسی توسین می شود. این هورمون می تواند انقباضات رحمی را تحریک کند. بنابراین می توانید سینه های خود را ماساژ دهید، کمپرس گرم بمالید، از پمپ سینه استفاده کنید یا از شریک زندگی خود برای انجام این کار کمک بگیرید.
برقراری رابطه جنسی. برخی متخصصان معتقدند که پروستاگلاندین های موجود در مایع منی می توانند باعث تحریک زایمان شوند. از سویی دیگر عده ای دیگر از متخصصان عنوان می کنند که اکسی توسین آزاد شده در طول ارگاسم می تواند به بیرون راندن جنین از رحم کمک کند. هنوز هیچ کدام از این دو نظریه از نظر علمی ثابت نشده است. اما با این حال برقراری رابطه جنسی به شما کمک می‌کند تا از استرس زایمان دور بمانید.
مصرف روغن گل مغربی. روغن گل مغربی (Oenothera biennis) حاوی اسید لینولنیک است که می تواند تولید پروستاگلاندین ها را تحریک کند. شواهد علمی برای اثبات این نظریه کم است، اما به نظر می رسد که مصرف روغن مغربی در دوران بارداری بی خطر باشد. با این حال پیش از مصرف باید حتما با پزشک خود مشورت کنید.
چک لیست هفته 39 بارداری
- پیاده روی کنید.
- تمرینات کگل و ماساژ روزانه پرینه را به طور منظم انجام دهید.
- به مصرف ویتامین های دوران بارداری خود ادامه داده و مقدار زیادی آب بنوشید.
- مقاربت، ارگاسم، و یا تحریک نوک پستان را برای کمک به تحریک زایمان امتحان کنید.
- قبل از زایمان تمرینات مدیتیشن انجام داده و زمانی را به خواب و استراحت خود اختصاص دهید.
توصیه ای به والدین
آمیزش جنسی، رسیدن مادر به ارگاسم و تحریک نوک پستان ممکن است به تحریک زایمان کمک کند. اما در صورتی که مادر آینده روحیه قوی و آرام نداشته باشد به احتمال زیاد هیچ یک از موارد فوق کاری از پیش نخواهد برد. همچنین بهتر است در هنگام آمیزش جنسی نکات مهم زیر را رعایت کنید:
- اگر خونریزی دارید، از رابطه جنسی پرهیز کنید.
- فقط رسیدن به ارگاسم می تواند باعث ترشح اکسی توسین شود.
- در صورتی که کیسه آب شما پاره شده است، نباید آمیزش جنسی داشته باشید.
- انزال باید در داخل واژن انجام شود تا پروستاگلاندین های مایع منی باعث تحریک زایمان شوند.
- به دلیل بزرگ بودن شکم در ماههای آخر بارداری تا حد امکان از پوزیشن های جنسی راحت تر استفاده کنید.
در مطب پزشک
در ویزیت هفته 39 بارداری اندازه گیری ها و بررسی های معمول زیر انجام خواهد شد:
- آزمایش ادرار
- معاینه دهانه رحم
- اندازه گیری وزن
- بررسی فشار خون
- بررسی میزان تورم
- اندازه گیری قد جنین
- صحبت در مورد علائم
- بررسی وضعیت سلامت جنین
- گوش دادن به ضربان قلب جنین
در طول ویزیت می توانید تمام سوالات خود را در مورد زایمان و تولد نوزاد از پزشک بپرسید. افزایش اطلاعات شما باعث کاهش نگرانی ها و آمادگی بیشتر شما برای وضع حمل خواهد شد.
افزایش وزن
شما در مراحل پایانی بارداری خود هستید. اگر قبل از باردار شدن در شاخص توده بدنی طبیعی BMI: 18.5-24.9 قرار داشتید، توصیه می شود که در طول بارداری تقریباً 14 تا 16 کیلوگرم وزن اضافه کنید. با این حال، افراد با یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین، بسته به وضعیت خود و توصیه پزشک، ممکن است وزن گیری بیشتر یا کمتری داشته باشید.
پارگی کیسه آب
در هفته 39 بارداری ممکن است پزشک پاره کردن کیسه آب را به شما توصیه کند. اگر دهانه رحم شروع به گشاد شدن کرده باشد، پزشک می تواند برای شروع زایمان کیسه آب را در هنگام معاینه داخلی پاره کند.
برای انجام این کار پزشک پس از پوشیدن دستکش با استفاده از یک انگشت غشاهای کیسه آب را به آرامی پاره می‌کند. در حالت طبیعی کیسه آب به دیواره رحم متصل است. در نتیجه، پاره شدن غشاها باعث جدا شدن کیسه آمنیوتیک از دیواره رحم می شود.
پاره شدن کیسه آب ترشح پروستاگلاندین ها را تحریک می کند. پروستاگلاندین ترکیبات هورمونی هستند که باعث باز و نازک شدن دهانه رحم می شوند. ترشح این هورمون ها تاثیر زیادی در سهولت زایمان دارد.
پاره شدن کیسه آب ممکن است نیاز به القاء زایمان را در مادران باردار کاهش دهد.
ویزیت های آتی پزشک
شما به موعد زایمان بسیار نزدیک هستید. بنابراین هفته بعد که به پزشک متخصص زنان مراجعه می کنید ممکن است در اتاق زایمان باشید. اما اگر زایمان شما تا هفته 40 بارداری طول بکشد پزشک شما را با دقت بیشتری تحت نظر قرار می دهد. در هفته 40 بارداری آزمایشات زیر توصیه می شود:
- داپلر شریان نافی
- تست استرس انقباضی
- یا تست بیوفیزیکال پروفایل BPP
- تست بدون استرس جنین (NST)
در هفته 39 بارداری شما تقریبا همه نکات مهم در مورد مراقبت های بارداری را می دانید. اما با این حال ممکن است سوالات یا نگرانی های زیادی در مورد زایمان و تولد نوزاد داشته باشید.
احتمال زایمان در هفته 39 بارداری
احتمال بسیار زیادی وجود دارد که نوزاد شما در همین هفته متولد شود. بنابراین باید خود را برای زایمان کاملا آماده کنید. بین سال‌های 2007 تا 2015 در کشور آمریکا بررسی های زیادی بر روی 34 میلیون مادر باردار انجام شد. نتایج این بررسی ها نشان داد که 54 تا 60 درصد از نوزادان، بین هفته های 39 تا 40 بارداری به دنیا می‌آیند.
ترس از بند ناف
بسیاری از مادران نگران هستند که بند ناف دور گردن جنین بپیچد. این وضعیت معمولا در 20٪ تا 30٪ از زایمان ها رخ می دهد. پیچیدن بند ناف به دور گردن جنین خطرناک بوده و می تواند باعث خفگی جنین در رحم مادر شود. این وضعیت اغلب در ماههای آخر بارداری رخ می دهد. در صورت پیچیده شدن محکم بند ناف به دور گردن جنین ممکن است پزشک زایمان سزارین را به شما توصیه کند.
در بیشتر مواقع، بند ناف دور گردن جنین شل بوده و هیچ گونه فشاری به گردن جنین وارد نمی کند. بنابراین پزشک می تواند بند ناف را به راحتی در حین زایمان از روی سر نوزاد بلغزد. با این حال، اگر بند ناف محکم بسته شده باشد، پزشک ممکن است قبل از تولد نوزاد، بند ناف را پاره کند.
فشرده شدن بند ناف به دو گردن جنین زیاد رایج نیست اما با این حال خطرناک است. این وضعیت می تواند باعث عوارضی مانند کاهش فشار خون، مشکلات تنفسی و در برخی موارد مرگ جنین شود. بنابراین اگر بند ناف دور گردن جنین باعث کاهش خونرسانی به جنین شود پزشک بلافاصله سزارین اورژانسی را توصیه می کند.
به طور کلی شما در هفته 39 بارداری به ترم کامل رسیده اید، به این معنی که می توانید هر روز انتظار زایمان و تولد نوزاد خود را داشته باشید.
