توکوفوبیا، ترس از بارداری و زایمان است. زنانی که به این هراس مبتلا هستند از زایمان ترس دارند و اغلب از باردار شدن و یا زایمان خودداری می کنند و یا ممکن است در صورت باردار شدن، سزارین را به زایمان طبیعی ترجیه دهند. توکوفوبی در زنانی که هرگز باردار نشده اند هم دیده می شود اما بیشتر بر زنانی که تجربه زایمان قبلی دارند تاثیر می گذارد. بارداری و زایمان حوادث بسیار مهمی از زندگی زنان است. در حالی که می تواند باعث شادی زیادی شود ممکن است منبع استرس و اضطراب نیز باشد. زنان غالباً از درد طبیعی زایمان و احتمال اینکه اشتباهی در طی زایمان آن ها رخ دهد نگران هستند. این نگرانی های عادی است و تقریباً همه زنان باردار تا حدی آن را تجربه می کنند.
اضطراب معمولی بعد از زایمان با استفاده از درمان های پزشکی، آموزش، پشتیبانی اجتماعی و راهکارهای خودیاری برطرف می شود. اما گاهی اوقات، این ترس می تواند آسیب شناختی و آنقدر شدید شود که زنان به طور کلی از باردار شدن یا زایمان دوم خودداری کنند. ترس بیش از حد از بارداری و زایمان یا توکوفوبیا شش تا 10 درصد از خانم ها را تحت تأثیر قرار می دهد و بر خلاف سایر شرایط مرتبط با زایمان مانند افسردگی پس از زایمان، توکوفوبیا یک تشخیص نسبتاً ناشناخته است، اما بسیاری از زنان را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث رنج های عظیمی می شود.”
توکوفوبیا از کلمات یونانی توکو یعنی زایمان و فوبوس به معنی ترس شدید تشکیل شده است. زنان مبتلا به توکوفوبیا از عوارض دیر هنگام بارداری، سقط جنین و زایمان به دلیل خطرناک بودن آن ها وحشت دارند.
علت توکوفوبیا
توکوفوبی به دلایل مختلفی ایجاد می شود. برخی از عواملی که می تواند به پیشرفت این بیماری کمک کند می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ترس از درد
- ترس از زندگی با نوزاد
- عدم اعتماد به پزشکان
- ترس از عوامل ناشناخته
- سابقه سوءاستفاده جنسی
- عدم اطمینان در مورد زایمان و روند تولد
- از دست دادن کنترل و حفظ حریم خصوصی
- ترس از عوارض ناشی از تولد مانند پره اکلامپسی و مرگ
علاوه بر این، حمایت اجتماعی ضعیف از زنان در دوران بارداری می تواند باعث ترس او از زایمان شود یا ترس را بدتر کند.
علائم توکوفوبیا
توکوفوبیا نوعی فوبیای خاص و از انواع اختلال اضطراب است که در آن زنان یک ترس غیر منطقی از یک شیء یا موقعیت خاص را احساس می کنند.
علائم توکوفوبی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کابوس
- حملات هراس
- اختلال در خواب
- رفتارهای اجتنابی
- اضطراب و افسردگی
- اصرار بر سزارین برای تولد کودک
- احساس ترس از فکر کردن در مورد بارداری و زایمان
- ترس شدید از نقص هنگام تولد، زایمان و یا مرگ مادر
حتی در بعضی اوقات زنان از ترس باردار شدن از هرگونه فعالیت جنسی جلوگیری می کنند. مردان همچنین ممکن است توكوفیوبیا را تجربه كنند. محققان دریافته اند که مردان مبتلا به توکوفوبیا اغلب نسبت به سلامتی و وضعیت همسر و فرزند خود ترس شدید دارند.
انواع توکوفوبیا
توکوفوبیا به دو دسته توکوفوبیا اولیه و ثانویه طبقه بندی می شود:
توکوفوبیای اولیه
توکوفوبیای اولیه، ترس عمیق از زایمان است که در بزرگسالی ظاهر می شود و بر زنانی که هرگز باردار نشده اند، تأثیر دارد و در خانم هایی رخ می دهد که هرگز بارداری را تجربه نکرده اند. این نوع توکوفوبیا می تواند در دوران نوجوانی شروع شود همچنین ممکن است در دختران و زنانی که مورد تجاوز یا آزار جنسی قرار گرفته اند دیده شود. معاینات پزشکی در دوران بارداری و زایمان همچنین می تواند علت های دیگری برای توکوفوبیا اولیه باشند.
علائم توکوفوبی اولیه:
- ترس از مرگ هنگام زایمان
- ترس از قربانی کردن برای نجات کودک
- ترس از بیمارستان، سوزن، خون، استفراغ
- ترس از حمله به یک شیء بیگانه، یک انگل
- ترس از عدم تحمل درد زایمان و زخم ماندن در اثر آن از نظر روحی و جسمی
- ترس از عدم تحمل بارداری به دلیل بیماری های جسمی و عاطفی، از جمله تهوع و افزایش وزن
- ترس از قرار گرفتن در معرض خود – خصوصاً نواحی دستگاه تناسلی – برای افراد غریبه، و لمس و دستکاری توسط غریبه ها، به ویژه مردان
توکوفوبی ثانویه
توکوفوبیای ثانویه، شیوع بیشتری را دارد و و می تواند بعد از زایمان های سخت و مشکل ایجاد شود. زنان مبتلا به توکوفوبیای ثانویه با نزدیک شدن به موعد مقصر، پریشانی و رنج را تجربه می کنند. توکوفوبیای ثانویه، در زنانی که قبلاً بارداری و زایمان را تجربه کرده اند رخ می دهد و اغلب از خود زایمان و یا سقط جنین ناشی می شود. با این وجود در خانمهایی که زایمان طبیعی راحتی داشته اند هم دیده می شود.
علائم توکوفوبی ثانویه
- ترس از عدم توانایی مراقبت از کودک
- ترس از داشتن یک کودک “غیر طبیعی”
- ترس از سزارین یا عدم توانایی داشتن آن
- ترس از شنیدن یا تأیید اعتبار یا درک آن توسط تیم پزشکی از نظر ترس، بهزیستی یا برنامه های زایمان
محققان دلایل مختلفی را برای توکوفوبیا تشخیص داده اند. برخی از این موارد شامل شنیدن داستان های ناراحت کننده از تجربیات زایمان زنان دیگر، ترس از مدیریت ناکافی درد و شرایط روانی قبل از بارداری مانند اضطراب و افسردگی است. زنان مبتلا به توكوفوبی نیز تمایل دارند كه از بعضی از افراد و موقعیت هایی كه به طور مستقیم یا غیرمستقیم با بارداری باید انجام دهند، جلوگیری كنند، از جمله:
- اجتناب از زنان باردار
- اجتناب از شیرخواران و کودکان خردسال
- خوداداری از صحبت کردن و یا خواندن درباره زایمان
- اجتناب از دوستان و اعضای خانواده که آنچه که باردارشدن را توصیه می کنند.
شیوع توکوفوبیا
ترس و نگرانی در مورد بارداری و زایمان تا حدودی، می توان طبیعی باشد. در واقع ترس تا یک میزان خاصی می تواند از بعضی جهات مفید باشد زیرا این ترس زنان را وادار می کند تا برای مقابله با این نگرانی ها به دنبال یادگیری های بیشتر و مشاوره باشند. به طوری که حدود 80 درصد از زنان باردار تا حدی احساس اضطراب و نگرانی نسبت به مواردی مانند درد، سلامتی و اطمینان در هنگام تولد دارند. در حالی که چنین نگرانی ها یک امر عادی است، اکثر خانم ها می توانند با کسب اطلاعات بیشتر در مورد روند زایمان، صحبت با سایر زنان و مشورت با مشاوره، با این نگرانی ها کنار بیایند.
با این حال، در برخی موارد، این ترس می تواند آنقدر شدید و ناتوان کننده باشد که ممکن است به عنوان توکوفوبی تشخیص داده شود. هنوز مشخص نیست که توکوفوبیا چقدر شایع است. برخی تحقیقات نشان می دهد که میزان شیوع آن در زنان بین 2 تا 15 درصد متغیر است، اگرچه شواهدی وجود دارد که نشان می دهد 20 تا 25 درصد از زنان ممکن است علائم شدید و ناتوان کننده ترس مربوط به زایمان را تجربه کنند. بين ترس از زايمان و توكوفوبي تفاوت هاي مهمي وجود دارد، هرچند كه اين دو اغلب با هم اختلاف دارند. ترس از زایمان شامل احساس ترس مداوم و افکار های منفی مربوط به زایمان است. سطح طبیعی ترس از زایمان نسبتاً پایین است ولی در موارد شدیدتر می تواند بر عملکرد روزانه زن تأثیر بگذارد.
توکوفوبی در مقابل PTSD
تحقیقات نشان داده در 3 درصد از زنان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) پس از تولد فرزندان خود دچار توکوفوبیا می شوند. علائم PTSD در بدو تولد می تواند شامل فلاش بک، استرس بیش از حد و کابوس در مورد زایمان باشد. توکوفوبیا در زنان با علائم PTSD، به عنوان توکوفوبی ثانویه تشخیص داده می شود. تفکیک بین تشخیص ها PTSD، افسردگی بعد از زایمان به منظور تشخیص نوع روند درمانی مناسب و مؤثر، اهمیت دارد.
درمان توکوفوبیا
به منظور اطمینان از سالم بودن مادر و کودک باید زنان مبتلا به توکوفوبیا تحت درمان قرار بگیرند. درمان توکوفوبیا می تواند شامل راهنمایی گرفتن از متخصص زنان و زایمان با هماهنگی روان شناس یا روان پزشک می باشد. یک روان شناسی می تواند به رفع علت های اصلی این اختلال کمک کند. در کنار روند درمانی، روان درمانی یک متخصص زنان و زایمان می توانند با آموزش های لازم در مورد بارداری و زایمان و مراقبت های بهداشتی مناسب به کاهش میزان اظطراب و استرس زن کمک کند. درمان توكوفوبیا رویكرد چند رشته ای را در بر می گیرد، كه شامل هم پشتیبانی روان پزشکی و هم از متخصصین زنان و زایمان و مامایی است.
روان درمانی
رفتار درمانی شناختی و روان درمانی نیز می توانند در درمان توکوفوبی موثر باشند CBT در طی یک روند درمانی کوتاه مدت می تواند به دلیل تمرکز روی علائم انتخاب خوبی برای درمان توکوفوبیا باشد.
داروها
داروها همچنین ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر روش های درمانی برای درمان افسردگی اساسی، اضطراب یا سایر اختلالات روان در درمان توکوفوبیا استفاده شوند. آگاهی و کسب اطلاعات در مورد روند زایمان و اینکه زنان در هنگام دردهای شدید تحت درمان دارویی قرار می گیرند در انتخاب نوع روند زایمان می تواند نقش به سزایی داشته باشد.
پشتیبانی
یافتن منابع پشتیبانی اجتماعی برای درمان توکوفوبیا اهمیت زیادی دارد. برای خیلی از زنان، صرفاً دانستن اینکه زنان دیگری هم وجود دارند که زایمان و بارداری می ترسند و می تواند تا حدودی باعث آرامش آن ها شود. مطالعات نشان داده اند که حمایت از زنان باردار با ترس شدید از بارداری و تولد می تواند یک راهکار مؤثر برای به حداقل رساندن علائم باشد. تحقیقات نشان داده است که حمایت از زنان با ترس شدید از تولد منجر به کاهش 50 درصدی میزان سزارین شده است.
پشتیبانی مؤثر می تواند به صورت یک به یک یا از طریق گروه های پشتیبانی توسط زنانی که قبلا فرد انها را می شناخته، مانند اعضای خانواده یا دوستان انجام شود اما متخصصین زنان، ماماها، روانشناسان یا مشاوران نیز می تواند از این زنان پشتیبانی کنند. تحقیقات نشان داده که داشتن یک تجربه مثبت هنگام تولد، باعث کاهش ترس از زایمان می شود.
سبک زندگی و درمان خانگی توکوفوبیا
در زنانی که احساس می کنند نسبت به زایمان و بارداری ترس زیادی دارند که این ترس می تواند بر زندگی آن ها تأثیر بگذارد، مراحلی وجود دارد که می توانند برای بهبود علائم خود در نظر بگیرند:
با افرادی که به آن ها اعتماد دارید صحبت کنید.
دانستن اینکه افرادی وجود دارند که ترس های شما را درک و از شما پشتیبانی می کنند می تواند در کاهش اضطراب موثر باشد. در مورد احساسات خواسته ها و نیازهای خود به خصوص در مورد گزینه های مدیریت درد زایمان با پزشک یا ماما خود مشورت کنید. اگر ترس از بارداری و یا زایمان در زندگی شما اختلالی ایجاد کرده است بهتر است به روانپزشک، روانشناس و یا مشاور مراجعه کنید.
در کلاس های پیش از دوران بارداری شرکت کنید
کسب اطلاعات در مورد دوران زایمان و کارهایی که می توانید برای مدیریت درد زایمان انجام دهید، می تواند به شما در بهبود علائم کمک کند. علاوه بر آن، از خواندن «داستان های و تماشای فیلم و کلیپ های ترسناک» در دوران بارداری خودداری کنید. شنیدن چنین داستان هایی می تواند میزان ترس را تشدید کند. درعوض، به دنبال اطلاعات پزشکی خوب باشید و به تجربیات مثبت افراد دیگر در رابطه با زایمان توجه کنید.
با یک روان شناس صحبت کنید.
در حالی که توکوفوبیا نادر است، اما می تواند تأثیر عمده ای بر زندگی و عملکرد زنان داشته باشد. افرادی که ترس شدیدی از زایمان دارند ممکن است از باردار شدن خودداری کنند. حمایت و درمان صحیح می تواند علت اصلی بیماری را برطرف علائم آن را مدیریت کند تا زنان یک بارداری سالم و تجربه مثبت داشته باشید. اگر نگران این هستید که ممکن است علائم توکوفوبی داشته باشید، حتما با پزشک خود صحبت کنید. CBT، شناخته شده ترین روش درمانی برای فوبیا، یک روش خط اول برای توکوفوبی است. هدف آن تغییر الگوهای تفکر یا رفتار در پشت مشکلات افراد به منظور تغییر شیوه احساس آن ها است. اما یک لیست انتظار شش ماهه وجود دارد.
آخرین دیدگاه‌ها