پماد پروژسترون یک درمان طبیعی برای هورمون درمانی است. مصرف پروژسترون مصنوعی که در آزمایشگاه ساخته می شود عوارض زیادی دارد. عوارض مربوط با پروژسترون مصنوعی شامل سکته مغزی، قاعدگی غیرطبیعی، سرطان، حالت تهوع، تجمع مایعات در بافت اندام های محیطی، افسردگی و احتمال حمله قلبی است. به همین دلیل امروزه استفاده از پماد پروژسترون طبیعی طرفداران بیشتری پیدا کرده است.
پروژسترون در بدن توسط تخمدان و تقریباً 20 تا 30 میلی گرم در روز ساخته می شود. غده فوق کلیه، نیز مقداری پروژسترون تولید می کند. این ماده بیشتر در آخرین مرحله از چرخه قاعدگی تولید می شود. در طول هر سال، میزان تولید پروژسترون کمتر می شود و در دهه پنجم یا ششم زندگی کاملاً کاهش می یابد. این مکانیسم به عنوان یائسگی شناخته می شود. یائسگی به دلیل کاهش سطح پروژسترون در 90٪ زنان اتفاق میفتد.
پروژسترون چه کاربردی دارد؟
- پروژسترون اکثرا برای افزایش روند باروری موثر است. از مهمترین عملکردهای این هورمون، رشد رحم برای بارداری است.
- این هورمون دمای پایه بدن را افزایش می دهد و بنابراین، از آن به عنوان هورمون دمای گرم نیز یاد می شود.
- هنگام تخمک گذاری، ترشح پروژسترون به مدت 8 روز ادامه می یابد. وقتی بارداری اتفاق نیفتد، ترشح کمتر شده و باعث قاعدگی می شود.
- هورمون پروژسترون می تواند از بروز سرطات پستان جلوگیری کند؛ زیرا نقش موثری در تعادل هورمون استروژن دارد. غلظت بالای استروژن در بدن علت اصلی سرطان پستان است.
- پروژسترون در بدن به عنوان یک عامل موثر برای تولید هورمون های دیگر مانند آدرنال، استروژن و تستوسترون عمل می کند.
- این هورمون اکثرا در تولید پماد هایی برای افزایش روند باروری، استفاده می شود. این پماد در بیمارانی که سطح پایین پروژسترون دارند کاربرد دارد.
پماد پروژسترون یکی از روش های درمانی است که در زنان یائسه استفاده می شود. این نوعی هورمون درمانی HRT است. هدف اصلی استفاده از پماد های پروژسترون تسکین علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، علائم پیری پوست است و همچنین از تحلیل رفتن استخوان که منجر به پوکی استخوان می شود جلوگیری می کند.
اثرات مفید پماد پروژسترون چیست؟
پروژسترون یک روش غیر جراحی ارزان برای باردار شدن است. بسیاری از اثرات مفید این هورمون برای بارداری، عبارتند از:
- افزایش میل جنسی
- برقراری تعادل سطح قند خون
- افزایش عملکرد هورمون تیروئید
- کاهش خطر سرطان پستان و تومور
- پیشگیری از گرفتگی در دوره پیش از قاعدگی
- پیشگیری از تجمع بافت چربی در ناحیه ران
- افزایش تشکیل بافت آندومتر درون رحم
- پیشگیری از انعقاد غیرعادی خون یا لخته شدن آن
- کمک به اکسیژن رسانی به تک تک بافت های بدن و به تأمین انرژی
- به عنوان یک هورمون پیشگیرانه برای کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان استفاده می شود.
پماد پروژسترون مصنوعی در مقابل پروژسترون طبیعی
پروژسترون مصنوعی که در آزمایشگاه ساخته می شود عوارض زیادی دارد. عوارض مربوط با پروژسترون مصنوعی شامل سکته مغزی، جریان قاعدگی غیرطبیعی، سرطان، حالت تهوع، تجمع مایعات در بافت اندام های محیطی، افسردگی و احتمال حمله قلبی است. به همین دلیل امروزه پماد پروژسترون طبیعی طرفداران بیشتری پیدا کرده است.
پروژسترون طبیعی بهتر است از گیاهانی مانند یام وحشی و سویا تهیه شود. با جایگزین کردن نوع طبیعی آن به جای مصنوعی می توان از بروز عوارض پروژسترون جلوگیری کنید.
چرا پروژسترون به صورت خوراکی تجویز نمی شود؟
مکانیسم طبیعی هورمون این است که توسط تخمدان در عروق لگن تولید و ترشح می شود و از طریق عمل پمپاژ قلب به قسمت های مختلف بدن می رسد.
مصرف خوراکی پروژسترون، باعث ترشح اسید شدید در معده می شود. اسید معده، پروژسترون را تحت تاثیر قرار می دهد و مقداری از آن را وارد کبد می کند. در این شرایط پروژسترون در کبد تجزیه و از طریق ادرار دفع می شود؛ بنابراین، فقط 15٪ تا 20٪ پروژسترون خوراکی به منطقه مورد نظر می رسد. بیمار برای مصرف خوراکی پروژسترون، باید بیش از 500٪ مقدار واقعی آن را مصرف کند، اما این مقدار باعث افزایش ترشح اسید در معده می شود. علاوه بر این، کبد احتمال دارد انواع مختلف متابولیت را تولید کند. پروژسترون با این متابولیت ها ترکیب شده و باعث واکنش های آلرژیک و همچنین منجر به عوارض جانبی زیادی می شود. به همین دلیل است که پماد پروژسترون بیشتر از نوع خوراکی آن کاربرد دارد.
چگونه از پماد پروژسترون استفاده کنیم؟
اگر می خواهید بهترین نتیجه را از مصرف پماد پروژسترون بگیرید، باید راهی را انتخاب کنید که مستقیماً این هورمون را به تخمدان منتقل کند.
این پماد دارای مقدار مناسب هورمون با عوارض جانبی ناچیز است. پروژسترون به صورت ژل یا پماد موجود است و هر دو به یک اندازه مفید هستند. استفاده از آن روی پوست بسیار مفید است و از این طریق دیگر عوارض گوارشی ندارد. در این صورت می تواند یک یا دو بار در روز استفاده شود. هنگامی که روی پوست قرار می گیرد، جذب بافت های چربی زیر پوست می شود. سپس بافت چربی هورمون را در رگ های لگن آزاد می کند. از طریق رگ های خونی به قلب رسیده و به قسمت های مختلف بدن پمپاژ می شود.
خانم ها احتمال دارد این پماد را روی شکم، صورت، ران داخلی، گردن، قفسه سینه، پستان، کف دست و پاها بمالد. برای عملکرد بهتر، داخل ران یا پایین شکم بهترین مکان برای استفاده از پماد است. این دو ناحیه بافت های چربی بیشتری دارند و مزیت دیگر آن نزدیک بودن به رحم و تخمدان است. همچنین احتمال دارد روی سطح واژن قرار گیرد تا هورمون مستقیماً وارد رگ های لگن شود و از آنجا همراه گردش خون طبیعی در بدن از طریق قلب گردش کند.
میزان مصرف پماد پروژسترون چگونه است؟
برای زنان قبل از یائسگی ۱۵ تا 24 میلی گرم در روز به مدت 14 روز قبل از دوره قاعدگی مفید است و باید روز قبل از پریود قطع شود. این بدان معناست که زنان باید پماد را از روز 12 قاعدگی شروع کنند و در روز 26 متوقف شوند. قطع کردن پماد باعث کاهش سطح پروژسترون و محرک قاعدگی می شود؛ بنابراین گرفتگی های قاعدگی در ناحیه تحتانی شکم ممکن اسن کاهش یابد.
برای زنان یائسه 15 میلی گرم در روز، در 25 روز اول ماه توصیه می شود. سپس مصرف آن 5 یا 6 روز متوقف شده و دوباره در اول ماه بعد شروع می شود.
در مورد فردی که سطح استروژن بالایی دارند برای شروع تخمک گذاری، دوز بالاتر تقریباً 40 میلی گرم دو بار در روز توصیه می شود. بعد از آن، دوز دارو کاهش می یابد و طبیعی می شود.
برخی از تحقیقات نشان می دهد که اگر زنان دوز را در روز تقسیم کرده و آن را دو بار استفاده کنند، موثرتر از این است که کل دوز را یک بار در روز استفاده کنید. هنگامی که زنان شروع به استفاده از پماد هورمونی می کنند، اثر آن 6 ساعت بعد مشخص می شود. تقسیم دوز دارو می تواند کمک زیادی به اثر بخشی دارو کند زیرا تقسیم باعث می‌شود دارو 12 ساعت کارایی داشته باشد.
مصرف زیاد پماد پروژسترون چه عوارضی دارد؟
پماد را نباید بیش از حد استفاده کرد زیرا باعث عدم تعادل هورمونی در بدن می شود. هنگامی که زنان شروع به استفاده از پماد هورمونی می کنند، اثر آن چند ساعت بعد مشخص می شود؛ اما استفاده بیش از حد آن می تواند منجر به بروز مشکلات و عوارض جانبی شود. گاهی اوقات، حتی می تواند منجر به حالتی به نام خستگی پوستی شود. پروژسترون زیاد می تواند عملکرد هورمون آدرنال، کورتیزول و تستوسترون را مختل کند؛ بنابراین، پماد پروژسترون باید با احتیاط استفاده شود.
پماد پروژسترون طبیعی باعث اختلال در چرخه طبیعی قاعدگی می شود. فرد باید این پماد را بعد از فرآیند تخمک گذاری شروع کند. استفاده آن قبل از دوره تخمک گذاری ممکن است اثربخشی معکوس داشته باشد و حتی منجر به سقط جنین شود.
عوارض جانبی پماد پروژسترون چیست؟
عوارض جانبی ناشی از استفاده پماد پروژسترون احتمال دارد بر اساس محصولی که استفاده می کنید بسیار متفاوت باشد. مهمترین عوارض جانبی که زنان تجربه می کنند، حساسیت به ماده موثر موجود در محصول است. سایر علائم مربوط به آن افزایش متوسط وزن، خواب آلودگی، حالت تهوع، سردرد و درد پستان (ماستالژی) است.
یکی از رایج ترین عوارض جانبی پماد پروژسترون، افزایش وزن در زنان است. پروژسترون طبیعی تأثیرات فوق العاده ای در کاهش وزن دارد؛ اما از طرف دیگر، پماد پروژسترون باعث افزایش وزن می شود. پروژسترون طبیعی با افزایش متابولیسم تیروئید، کاهش سطح انسولین و غیره باعث کاهش وزن می شود.
بسیاری از پزشکان با هورمون درمانی به دلیل عوارض جانبی شدید آن مخالفت کردند. هورمونی درمانی با خطر سرطان تخمدان را افزایش می دهد. علاوه بر سرطان تخمدان، می تواند باعث مشکلات قلبی، مشکلات انعقادی، آندومتریوز و فیبروم رحم نیز شود.
چرا باید تعادل استروژن و پروژسترون را به طور طبیعی حفظ کنیم؟
سطح بالای استروژن و سطح پایین پروژسترون خون می تواند به دوره های دردناک قاعدگی منجر شود؛ بنابراین، تعادل این دو هورمون ها در سطح مساوی در درمان گرفتگی های قاعدگی کمک می کند. این تعادل می تواند با افزودن دانه های کتان و کنجد به رژیم غذایی حاصل شود. کاهش استرس با تمرین یوگا و مدیتیشن مفید خواهد بود.
فواید روانشناختی پماد پروژسترون چیست؟
در زنانی که از افسردگی پس از زایمان رنج می برند از پروژسترون به عنوان روش اصلی درمان استفاده می کنند. به این دلیل که پروژسترون روحیه را بالا می برد و به عنوان یک ضد افسردگی طبیعی عمل می کند. همچنین، با تسکین علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، به عنوان یک قرص نشاط آور می تواند کاربرد داشته باشد.
در دوران قاعدگی چه زمان باید از پماد پروژسترون استفاده کنید؟
بهترین کار این است که مصرف پماد های پروژسترون خود را بین تاریخ تخمک گذاری (روز 14 سیکل قاعدگی) تا دو یا سه روز قبل از شروع قاعدگی شروع کنید. پماد پروژسترون فقط در زمانی که در این دوره خاص استفاده شود، در ایجاد باروری موثر است.
علائم سطح پایین پروژسترون چیست؟
کاهش سطح پروژسترون می تواند منجر به بروز علائم زیر شود:
- فیبروم
- ناباروری
- گر گرفتگی
- آندومتریوز
- افزایش وزن
- نوسانات خلقی
- سر درد های میگرنی
- نا هنجاری های چرخه قاعدگی
بعد از چند روز می توانم انتظار داشته باشم که پماد پروژسترون تأثیر بگذارد؟
پروژسترون خوراکی در مقایسه با پماد های موضعی پروژسترون موثرترند. به این دلیل که دو تا سه ماه طول می کشد تا تأثیر بگذارند. در عین حال، پماد پروژسترون نیم ساعت تا یک ساعت طول می کشد تا اثرکند. برای جلوگیری از عدم تعادل ناگهانی هورمون، بهتر است از پماد پروژسترون استفاده شود.
آیا می توانید از پماد پروژسترون برای باروری استفاده کنید؟
از پماد های پروژسترون برای افزایش قدرت باروری استفاده می شود. این پماد فقط در صورت تجویز یک متخصص زنان و زایمان باید استفاده شود. مصرف آن از روز تخمک گذاری آغاز می شودو تا روزی که پریود شروع شود ادامه می یابد. تاریخ تخمک گذاری در یک چرخه قاعدگی روز 14 است. پماد پروژسترون باید روی ناحیه گردن، بازو و قسمت داخلی ران قرار گیرد تا بسیار موثر باشد.
