بیماری عفونت های کلیوی کلا به عنوان پیلونفریت شناخته می شود و اغلب ناشی از عفونت در مجاری ادراری می باشد که به طور معمول از مثانه یا میزراه شروع و بعدها به یک یا هر دو کلیه گسترش می یابد وحتی با انتقال دادن باکتری توسط گردش خون باعث بروز عفونت های کشنده در بدن می‌شود. بیماری عفونت کلیه می تواند ناگهانی یا مزمن باشد. آن ها اغلب دردناک هستند و اگر به موقع درمان نشوند، می توانند خطرساز شوند.
شیوع بیماری عفونت کلیه
امروزه بیماری عفونت کلیه در سرتاسر جهان بسیار رایج و جزو شایع‌ترین بیماری های اورولوژی به شمار می‌رود. زنان (به خصوص مادران باردار)، از نظر ابتلا به عفونت های کلیوی بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به عفونت کلیه هستند، زیرا مجرای ادراری زنان کوتاه تر از مردان است. این امر دسترسی باکتری ها به مجاری ادراری آنها را آسان تر می کند. آمار کمی در مورد شیوع عفونت کلیه وجود دارد. یک منبع معتبر در سال 2007 گزارش داد که برای زنان، 12-13 مورد سرپایی و 3-4 مورد بستری در هر 10،000 زن وجود داشته است. این تعداد در مردان با 2-3 مورد سرپایی و 1-2 مورد سرپایی در هر 10،000 نر کمتر بود.
بیشترین شیوع در بین زنان و کودکان زیر 2 سال و افراد بالای 60 سال می باشد.
علائم بیماری عفونت کلیه
علائم عفونت کلیه معمولاً دو روز پس از عفونت ظاهر می شود. بسته به سن شما ممکن است علائم متفاوت باشد.
اغلب علائم هنگام ادرار کردن بیمار بدتر می شود. شایع ترین علائم عبارتند از:
-
- درد در شکم، کمر، کشاله ران
- حالت تهوع یا استفراغ
- تکرر ادرار
شایع ترین علت های تکرر ادرار
- سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
- وجود چرک یا خون در ادرار
- بوی بد ادرار یا ادرار ابری
- تب
- لرز غیرقابل کنترل
- عدم توانایی ادرار کردن کامل
کودكان زير 2 سال مبتلا به عفونت كليه ممكن است فقط تب بالايي داشته باشند و افراد بالای 65 سال فقط ممکن است مشکلاتی مانند سردرگمی ذهنی و گفتار ناموزون داشته باشند. علائم عفونت کلیه و عفونت مثانه ای متفاوت می باشد، در عفونت مثانه بیمار دچار احساس سوزش به هنگام دفع ادرار می شود. همچنین نیاز فرد بیمار دفع ادرار نیز افزایش می یابد و ممکن است دچار ادرار خونی نیز شود. اما علائم عفونت کلیه علاوه بر این موارد می تواند در برگیرنده احساس درد در کمر، تب و لرز نیز شود.
علت بیماری عفونت کلیه
یک عامل باکتریایی Escherichia coli (E.coli) شایع است. این باکتری ها در روده یافت می شوند و می توانند از طریق مجرای ادراری وارد مجاری ادراری شوند. (مجرای ادرار لوله ای است که ادرار را از بدن شما خارج می کند). این باکتری ها از آنجا به مثانه و کلیه ها تکثیر و گسترش می یابند. باکتری های حاصل از عفونت در نقاط دیگر بدن می توانند از طریق گردش خون به کلیه منتقل شوند و باعث بروز عفونت کلیه شوند. با اینکه این امر معمول نیست، ولی احتمال وقوع آن وجود دارد. به‌عنوان مثال ممکن است مفصل یا دریچه‌ی قلب مصنوعی عفونت کند و در نهایت موجب بروز عفونت کلیه شود.
همچنین عفونت کلیه می‌تواند پس از جراحی کلیه بروز کند، ولی احتمال آن کم است.
عوامل خطر بیماری عفونت کلیه
هر کس می تواند به عفونت کلیه مبتلا شود، اما چند عامل وجود دارد که این احتمال را بیشتر می کند:
- عفونت ادراری (UTI)
- بارداری
- سیستم ایمنی ضعیف در مبتلایان به دیابت، ایدز
- سنگ کلیه
- پروستات بزرگ شده
- مقاربت جنسی
- آسیب به نخاع یا آسیب عصبی به مثانه
- مشکل در تخلیه مثانه یا احتباس ادرار
- استفاده از سوند برای تخلیه ادرار
- پشتیبان ادرار Urine backup: این در شرایطی است که به جای خروج طبیعی یک طرفه، ادرار شما به یک یا هر دو کلیه بازگشت می خورد. به آن ریفلاکس vesicoureteral گفته می شود و بیشتر در کودکان مشاهده می شود.
تشخیص بیماری عفونت ادراری
پزشک معمولاً ضربان قلب، فشار خون، دما و تنفس بیمار را بررسی می کند تا وضعیت کلی سلامت آن ها را بررسی کند. پزشک همچنین علائم کمبود آب را بررسی می کند. برای معاینه در صورت وجود هرگونه حساسیت و درد به خصوص بر قسمت میانی و پایین کمر معاینه جسمی انجام می شود.
در زنان، پزشک می تواند معاینه لگن را انجام دهد تا بررسی شود که آیا بیماری التهابی لگن (PID) وجود دارد یا خیر. اگر زن در سن باروری باشد، ممکن است آزمایش بارداری توصیه شود. آزمایش ادرار می تواند وجود UTI اما نه محل آن را تعیین کند. با این حال، آزمایش ادرار که عفونت را تشخیص می دهد به پزشک کمک می کند تا یک تشخیص را پیدا کند.
برخی از آزمایشاتی که پزشک ممکن برای تشخیص عفونت ادراری استفاده کند شامل موارد زیر است:
معاینه رکتوم برای مردان
- این کار ممکن است برای بررسی بزرگ شدن پروستات و انسداد گردن مثانه انجام شود.
آزمایش ادرار
- نمونه ادرار تحت میکروسکوپ برای باکتری ها و همچنین گلبول های سفید، که بدن شما برای مقابله با عفونت تولید می کند، معاینه می شود.
تست سی تی اسکن، ام آر آی یا تست سونوگرافی
- این ها تصاویری کامل از کلیه ها را ارائه می دهند.
درمان بیماری عفونت کلیه
درمان به شدت عفونت کلیه بستگی دارد. اگر عفونت خفیف و کم باشد، آنتی بیوتیک خوراکی اولین خط درمان است. پزشک شما قرص های آنتی بیوتیکی را برای مصرف در خانه تجویز می کند. هنگامی که نتایج آزمایشات ادرار به چیزی خاص تر از عفونت باکتریایی شما می رسد، نوع آنتی بیوتیک ممکن است تغییر کند. معمولاً باید دو یا چند هفته دیگر به مصرف آنتی بیوتیک ادامه دهید.
پزشک ممکن است بعد از معالجه، کشت ادرار را پیگیری کند تا مطمئن شود عفونت از بین رفته است و هنوز برنگشته است. در صورت لزوم، ممکن است دوره دیگری از آنتی بیوتیک ها دریافت کنید. برای یک عفونت جدی تر، پزشک ممکن است شما را در بیمارستان نگه دارد تا آنتی بیوتیک های داخل وریدی و مایعات داخل وریدی دریافت کند. بعضی اوقات ممکن است عمل جراحی برای اصلاح انسداد یا شکل مشکلی در مجاری ادراری شما لازم باشد. این به جلوگیری از عفونت های کلیوی جدید کمک می کند.
پیش آگهی بیماری عفونت کلیه
شما باید در طی چند روز از مصرف آنتی بیوتیک احساس بهتری داشته باشید. مطمئناً تمام دوره های آنتی بیوتیکی را که پزشک تجویز کرده است به پایان می رسانید تا عفونت برنگردد. دوره معمول آنتی بیوتیک ها دو هفته است. برای رفع ناراحتی از عفونت و کاهش درد از پد گرمکن بر روی معده یا پشت خود کمک بگیرید. روزانه 6-8 لیوان هشت لیوان آب بنوشید. آب به بیرون راندن باکتری های دستگاه ادراری کمک می کند.
عوارض بیماری عفونت کلیه
اگر عفونت شما درمان نشود یا به صورت ضعیف درمان نشود، عوارض جدی وجود دارد:
- ممکن است به طور دائمی به کلیه های شما آسیب برساند و منجر به بیماری مزمن کلیه یا به ندرت نارسایی کلیه شود.
- ممکن است دچار زخم کلیوی یا فشار خون بالا شوید، اما این نادر است.
- پیلونفریت آمفیزماتوز: (EPN) این یک عارضه بسیار نادر، بالقوه کشنده است EPN یک عفونت شدید است که در آن بافت های کلیوی به سرعت از بین می روند. باکتری هایی که باعث عفونت می شوند، گاز سمی را آزاد می کنند که در کلیه جمع می شود و باعث تب، حالت تهوع، درد شکم، استفراغ و سردرگمی می شود.
- آبسه کلیه: چرک در بافت کلیه در آبسه تجمع می یابد. علائم آن شامل خون در ادرار، کاهش وزن و درد شکم است. بعضی اوقات برای بیرون کشیدن چرک به عمل جراحی نیاز است.
- مسمومیت با خون یا سپتی سمی: همچنین یک عارضه نادر اما احتمالاً تهدید کننده زندگی، باعث می شود باکتری ها از کلیه ها با جریان خون پخش شوند و در نتیجه در هر قسمت از بدن از جمله ارگان های اصلی عفونت ایجاد شود. این یک وضعیت اورژانس پزشکی است و بیماران معمولاً در بخش مراقبت های ویژه (ICU) قرار می گیرند.
- عوارض بارداری: در زنانی که در دوران بارداری دچار عفونت کلیه می شوند، احتمال افزایش زایمان در نوزادان با وزن کم افزایش می یابد.
پیشگیری عفونت کلیه
اغلب، عفونت کلیه نتیجه یک عفونت از قبل موجود در مجاری ادراری است. بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد عفونت کلیه عدم وجود باکتری در مجرای ادراری یا مثانه است.
راهکارهای پیشگیری ازعفونت کلیه عبارتند از:
- مایعات به خصوص آب زیادی بنوشید.
- به محض نیاز ادرار کنید. در صورت احساس نیاز به ادرار، از تأخیر ادرار جلوگیری کنید.
- مثانه را بعد از مقاربت خالی کنید. ادرار کردن هر چه سریعتر بعد از مقاربت به پاک کردن باکتری ها از مجرای ادراری کمک می کند و خطر ابتلا به عفونت را کاهش می دهد.
- استفاده از محصولات زنانه در ناحیه دستگاه تناسلی از قبیل اسپری های دئودورانت در ناحیه تناسلی که می تواند تحریک کننده باشد جلوگیری کنید.
- پس از گذر از مدفوع، مقعد را از جلو به عقب پاک کنید.این باعث کاهش خطر انتشار باکتری ها به دستگاه تناسلی می شود.
- مقدار زیادی فیبر بخورید تا مدفوع به راحتی بیرون بیاید و تحریک نشود یا باعث ایجاد ضایعات پوستی شود. یبوست خطر ابتلا به عفونت کلیوی را افزایش می دهد.
آخرین دیدگاه‌ها