سرطان مثانه سطحی چیست؟

سرطان مثانه، سرطانی است که از مثانه شروع می شود. سرطان مثانه سطحی به این معنی است که از پوشش داخلی مثانه شروع شده و فراتر از آن گسترش نیافته است. نام دیگر آن سرطان مثانه غیر تهاجمی عضلانی است. حدود 75 درصد از موارد جدید سرطان مثانه، سطحی هستند که آن را به شایع ترین نوع سرطان مثانه تبدیل می کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع مختلف سرطان مثانه سطحی، نحوه تشخیص آن و آنچه می توانید از درمان انتظار داشته باشید، ادامه مقاله از پزشکت را تا انتها بخوانید.

سرطان مثانه سطحی چه علائمی دارد؟

بارزترین علامت سرطان مثانه وجود خون در ادرار است. بسیاری از شرایط دیگر نیز می توانند باعث ایجاد خون در ادرار شوند. در برخی موارد ممکن است مقدار کمی خون وجود داشته باشد که حتی متوجه آن نشوید. در این موارد، پزشک ممکن است خون را در طول یک آزمایش معمول ادرار کشف کند. مواقع دیگر، مقدار خون در ادرار به قدری است که به راحتی قابل مشاهد است. در این شرایط خون در ادرار شما می تواند هفته ها یا حتی ماه ها به طور گاه به گاه بروز کند.

در اینجا برخی از علائم دیگر سرطان مثانه سطحی وجود دارد:

• تکرر ادرار
• درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• جریان ضعیف ادرار یا مشکل در ادرار کردن
• احساس می کنید که نیاز به ادرار کردن دارید حتی زمانی که مثانه شما پر نیست.

اشتباه گرفتن و تشخیص اشتباهی، این علائم با علائم عفونت دستگاه ادراری (UTI) آسان است. عفونت ادراری را می توان با یک آزمایش ساده ادرار تشخیص داد. اگر فکر می کنید که عفونت ادراری دارید، همیشه ایده خوبی است که به پزشک خود مراجعه کنید تا بتواند سایر شرایط را رد کند.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه هستند؟

هر ساله 70000 مورد جدید سرطان مثانه در ایالات متحده وجود دارد. نسبت بروز مرد به زن حدود 3 به 1 است. با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان مثانه افزایش می یابد.

شایع ترین عامل خطر سیگار کشیدن است که حداقل نیمی از موارد جدید را تشکیل می دهد. سایر عوامل خطر عبارتند از:

• استفاده بیش از حد فناستین، یک مسکن
• تحریک مزمن ناشی از کاتتریزاسیون طولانی مدت
• تحریک مزمن ناشی از یک بیماری انگلی به نام شیستوزومیازیس
• استفاده طولانی مدت از سیکلوفسفامید (سیتوکسان، نئوسار)، یک داروی شیمی درمانی و سرکوب کننده سیستم ایمنی
• قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی صنعتی مورد استفاده در صنایع رنگ، لاستیک، برق، کابل، رنگ و نساجی

سرطان مثانه سطحی چگونه تشخیص داده می شود؟

راه تشخیص این نوع از سرطان، معمولاً شامل تعدادی آزمایش است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایش ادرار (سیتولوژی ادرار ): یک پاتولوژیست نمونه ای از ادرار شما را زیر میکروسکوپ بررسی می کند تا سلول های سرطانی را جستجو کند.

سی تی اوروگرام: این یک آزمایش تصویربرداری است که نمای دقیقی از دستگاه ادراری شما برای بررسی علائم سرطان ارائه می دهد. در طول عمل، یک رنگ کنتراست به رگ دست شما تزریق می شود. با رسیدن رنگ به کلیه ها، حالب ها و مثانه، تصاویر اشعه ایکس گرفته می شود.

پیلوگرام رتروگراد: برای این آزمایش، پزشک یک کاتتر را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می کند. پس از تزریق رنگ کنتراست، می توان تصاویر اشعه ایکس را گرفت.

سیستوسکوپی: در این روش، پزشک لوله باریکی به نام سیستوسکوپ را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می کند. این لوله دارای عدسی است تا پزشک شما بتواند داخل مجرای ادرار و مثانه شما را از نظر ناهنجاری بررسی کند.

بیوپسی: پزشک شما می‌تواند در طول سیستوسکوپی (برداشتن تومور مثانه از طریق مجرای ادرار یا TURBT) نمونه‌ای از بافت بگیرد. سپس نمونه برای بررسی زیر میکروسکوپ به پاتولوژیست فرستاده می شود.

آزمایشات تصویربرداری

اگر بیوپسی سرطان مثانه را تأیید کند، ممکن است از آزمایش‌های تصویربرداری دیگری برای تعیین اینکه آیا سرطان گسترش یافته است استفاده شود. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سی تی اسکن
• اسکن ام‌آرآی
• اشعه ایکس قفسه سینه
• اسکن استخوان

اگر سرطان به خارج از پوشش مثانه گسترش نیافته باشد، سرطان سطحی یا مرحله صفر سرطان مثانه تشخیص داده می شود.

در مرحله بعد، تومور درجه بندی می شود. تومورهای درجه پایین یا به خوبی تمایز یافته از نظر ظاهری شبیه به سلول های طبیعی هستند. آنها تمایل به رشد و گسترش آهسته دارند.

تومورهای درجه بالا یا با تمایز ضعیف، شباهت کمی به سلول های طبیعی دارند. آنها به طور کلی بسیار تهاجمی تر هستند.

انواع مختلف سرطان مثانه چیست؟

سرطان مثانه به دو نوع زیر تقسیم می شود:

• کارسینوم پاپیلاری
• کارسینوم تخت

انواع فرعی به نحوه رشد تومورها مربوط می شود.

کارسینوم های پاپیلاری

این سرطان به صورت برآمدگی های نازک انگشت مانند، معمولا به سمت مرکز مثانه رشد می کنند. این سرطان پاپیلاری غیر تهاجمی نامیده می شود. سرطان پاپیلاری با رشد آهسته و غیر تهاجمی ممکن است به عنوان PUNLMP یا نئوپلاسم یوروتلیال پاپیلاری با پتانسیل کم بدخیم نامیده شود.

کارسینوم های مسطح

این سرطان به سمت مرکز مثانه رشد نمی کنند، اما در لایه داخلی سلول های مثانه باقی می مانند. به این نوع کارسینوم مسطح در محل (CIS) یا کارسینوم مسطح غیرتهاجمی نیز گفته می شود.

اگر هر یک از این دو نوع به عمق مثانه رشد کند، به آن کارسینوم سلول انتقالی می گویند.

بیش از 90 درصد از سرطان‌های مثانه، سرطان‌های سلولی انتقالی هستند که به عنوان کارسینوم یوروتلیال نیز شناخته می‌شوند. اینها سرطان هایی هستند که از سلول های ادراری که داخل مثانه را پوشانده اند شروع می شوند. همین نوع سلول ها را می توان در دستگاه ادراری شما یافت. به همین دلیل است که پزشک دستگاه ادراری شما را از نظر وجود تومور معاینه می کند.

انواع کمتر رایج، عبارتند از:

• سارکوم
• آدنوکارسینوم
• کارسینوم سلول کوچک
• سرطان سلولی فلسی

اما سرطان مثانه سطحی، به این معنی است که در داخل پوشش مثانه سرطان وجود دارد، سرطان در مراحل اولیه است که به خارج از پوشش مثانه انتشار نیافته است.

سرطان چگونه درمان می شود؟

درمان اصلی سرطان مثانه سطحی، TURBT یا TUR (رزکسیون از طریق پیشابراه) است که برای برداشتن کل تومور استفاده می شود. درجه تومور به تعیین اینکه آیا به درمان بیشتری نیاز دارید یا خیر کمک می کند.

در برخی موارد ممکن است به شیمی درمانی نیاز داشته باشید. این می تواند شامل یک دوز واحد، معمولا میتومایسین، که بلافاصله پس از جراحی تجویز می شود، یا شیمی درمانی هفتگی که چند هفته بعد شروع می شود، باشد.

شیمی درمانی داخل مثانه مستقیماً از طریق کاتتر در مثانه انجام می شود. از آنجایی که به صورت داخل وریدی تجویز نمی شود و از طریق جریان خون شما عبور نمی کند، بقیه بدن شما را از اثرات شدید شیمی درمانی در امان می دارد.

اگر تومور با درجه بالا دارید، پزشک ممکن است باسیل داخل مثانه Calmette-Guerin (BCG) را توصیه کند، نوعی ایمونوتراپی که بعد از جراحی انجام می شود.

سرطان سطحی مثانه، می تواند عود کند و دوباره برگردد، بنابراین شما نیاز به نظارت دقیق دارید. پزشک شما احتمالاً سیستوسکوپی را هر سه تا شش ماه یک بار به مدت چندین سال توصیه می کند.

مراحل سرطان برای سرطان مثانه سطحی

شایع ترین سرطان سطحی مثانه مرحله Ta است. این تومور شبیه گل کلم در مثانه است و در هیچ یک از لایه های مثانه رشد نمی کند. درمان، بیشتر برای تومورها معمولاً مورد نیاز نیست. برای اطمینان از عدم بازگشت تومور، بیماران باید برای سیستوسکوپی منظم مراجعه کنند. در بیماران مبتلا به تومورهایی که عود می کنند، یا بیمارانی که بسیاری از این تومورها در جراحی اولیه دارند، می توان دارو را در داخل مثانه برای جلوگیری از عود سرطان تجویز کرد. سرطان های مرحله Ta با مقداری منظم عود می کنند، اما به ندرت به سرطان هایی تبدیل می شوند که می توانند به دیواره مثانه رشد کنند یا به سایر قسمت های بدن بروند.

مرحله T1

سرطانی که در لایه بالایی مثانه (به نام lamina propria) رشد کرده است اما در عضله رشد نکرده است، سرطان T1 است. این سرطان ها پتانسیل بازگشت و همچنین رشد به عضله مثانه را دارند.

هنگامی که سرطان مثانه T1 یافت می شود، اولین گام اغلب این است که حدود 4 هفته دوباره به داخل مثانه نگاه کنید و بافت های بیشتری را از ناحیه ای که تومور در آن قرار داشت خارج کنید.

اگر هیچ تهاجمی به عضله پیدا نشود، اکثر بیماران مبتلا به سرطان مثانه مرحله T1 تحت درمان با دارویی به نام BCG قرار می گیرند.

یک درمان جایگزین و تهاجمی تر، برداشتن مثانه برای سرطان T1 است. برای بیمارانی که می خواهند سعی کنند مثانه را حفظ کنند، BCG به صورت هفتگی از حدود 1 ماه پس از برداشتن تومور به مثانه تزریق می شود.

این به جلوگیری از بازگشت تومور کمک می کند و به جلوگیری از توسعه بیماری مهاجم عضلانی کمک می کند. حدود 6 هفته پس از تکمیل BCG، پزشک دوباره سیستوسکوپی را انجام می دهد تا مطمئن شود که تمام سرطان از بین رفته است.

برخی از بیماران به این دارو پاسخ نمی دهند و گاهی اوقات نیاز به جراحی مثانه دارند. با این حال، اکثر بیماران به BCG پاسخ می دهند. نشان داده شده است که این نوع درمان بهتر از یک دوره منفرد BCG عمل می کند. همچنین، برخی از انواع تهاجمی تر سرطان مثانه T1 وجود دارد که باید با شیمی درمانی یا برداشتن کل مثانه درمان شوند. این انواع سرطان مثانه شامل سرطان سلول های کوچک، سرطان میکروپاپیلاری و سرطان هایی با تهاجم عروق لنفاوی است. و گاهی اوقات نیاز به برداشتن مثانه دارند.

پیش آگهی سرطان مثانه سطحی چیست؟

درمان و آزمایشات بعدی برای سرطان سطحی مثانه به طور کلی موفقیت آمیز است. اگر سرطان مثانه پاپیلاری غیر تهاجمی دارید، پیش آگهی شما خوب است. اگرچه ممکن است عود کند و نیاز به درمان بیشتری داشته باشد، اما این عود به ندرت رخ می دهد.

کارسینوم های تخت احتمال بیشتری دارد که دوباره عود کند و تهاجمی شود. به طور کلی، نرخ بقای پنج ساله برای سرطان مثانه غیرتهاجمی حدود 93 درصد است.

سخن آخر

سرطان مثانه سطحی را سرطان مثانه غیر مهاجم عضلانی نیز می نامند. این نوع سرطان مثانه در سطح پوشش داخلی مثانه یافت می شود. این شایع ترین نوع سرطان مثانه است و در حدود 75 درصد از بیماران جدید مبتلا به سرطان مثانه یافت می شود. بیماران اغلب به دلیل وجود خون در ادرار، مشکلات دفع ادرار یا تحریک هنگام ادرار کردن به این نوع سرطان مثانه مبتلا هستند. خون در ادرار توسط بیمار قابل مشاهده است (ادرار قرمز با یا بدون لخته) یا می تواند توسط پزشک در بررسی معمول ادرار در مطب پیدا شود. سرطان مثانه سطحی هم در مردان و هم در زنان دیده می شود. در زنان، علائم مربوط به سرطان مثانه گاهی با عفونت ادراری اشتباه گرفته می شود و تشخیص سرطان مثانه به تأخیر می افتد. سرطان مثانه با سابقه مصرف سیگار مرتبط است،

خوشبختانه سرطان مثانه سطحی بسیار قابل درمان است. قدم اول، تشخیص سرطان است. وقتی مشکوک به سرطان باشد، بیماران سی تی اسکن می کنند تا مشکلات کلیه، حالب (لوله بین کلیه و مثانه) و مثانه را بررسی کنند. سپس در مطب دکتر سیستوسکوپی می کنند. سیستوسکوپی با استفاده از یک تلسکوپ انعطاف پذیر کوچک، از طریق مجرای ادرار (لوله ای که ادرار از آن عبور می کند تا از مثانه خارج شود) به داخل مثانه نگاه می کند. سپس مثانه به دقت بررسی می شود. برخی از سرطان های بسیار کوچک مثانه را می توان با این تلسکوپ انعطاف پذیر در مطب برداشت و درمان کرد.