برق گرفتگی، هنگامی رخ می دهد که شخص با منبع انرژی الکتریکی در تماس باشد و انرژی الکتریکی در بخشی از بدن جریان پیدا کند و باعث ایجاد شوک شود. این می تواند هم بافت داخلی و هم بافت بیرونی بدن را بسوزاند و باعث آسیب اعضای بدن شود.
قرار گرفتن در معرض انرژی الکتریکی حتی احتمال دارد به هیچ وجه آسیبی ایجاد نکند.
از طرفی هم ممکن است به قدری شدید باشد که منجر به خسارت یا مرگ شود.
در بسیاری از افراد بی احتیاطی های در هنگام استفاده از لوازم برقی، سیم های برقی و مدارهای الکتریکی باعث برق گرفتگی می شود. علاوه بر این، صاعقه ها نوعی شکل طبیعی از برق گرفتگی می باشد.
سوختگی ها، شایع ترین آسیب ناشی از برق گرفتگی و ضربات صاعقه است.
علت برق گرفتگی
کودکان، نوجوانان و بزرگسالان در معرض شوک ولتاژ زیاد برق هستند. بیشتر این مرگ و میرها مربوط به جراحات شغلی است. برق کم ولتاژ (کمتر از 500 ولت) به طور عادی صدمات قابل توجهی به انسان وارد نمی کند. قرار گرفتن در معرض برق با ولتاژ بالا (بیش از 500 ولت) می تواند منجر به آسیب جدی در بافت شود. صدمات جدی برق گرفتگی معمولاً در محل ورود و خروج روی بدن ایجاد می شود. زیرا در مواقع برق گرفتگی فرد به بخشی از مدار الکتریکی تبدیل می شود.
اگر قصد دارید به کسی که دچار فشار زیاد ولتاژ شده است کمک کنید، باید بسیار مراقب باشید. احتمال دارد خودتان قربانی دیگر برق گرفتگی شوید.
اگر یک سیم برق به زمین افتاده باشد، ممکن است دایره ای از جریان برق از نوک سیم خارج شود، به خصوص اگر زمین مرطوب یا سیم با آب تماس داشته باشد. قربانی که از ارتفاع سقوط کرده یا دچار شوک شدید شده باشد احتمال دارد دچار جراحات متعدد و آسیب جدی در گردن شود. بنابراین تا رسیدن پرسنل فوریت های پزشکی نباید جابجا شود.
کودکان در برابر ولتاژ کم (110-220 ولت) موجود در جریان خانگی معمولی در معرض برق گرفتگی هستند.
هشدار:
رعد و برق یک شکل طبیعی از برق گرفتگی است که ممکن است باعث سوختگی خارجی نشود. اما به دلیل ایست قلبی یا تنفسی می تواند منجر به آسیب یا حتی مرگ شود. آسیب عصبی و انقباضات شدید عضلات در افرادی که در معرض رعد و برق قرار می گیرند، شایع است.
گذشته از منبع شوك، چند عامل دیگر در میزان آسیب و جراحات وارده ناشی از برق گرفتگی تاثیر دارند، از جمله:
- ولتاژ
- نوع جریان
- سلامت کلی فرد
- مسیر برق در بدن
- مدت زمان تماس با منبع
جریان متناوب نسبت به جریان مستقیم، خطرناک تر است زیرا باعث اسپاسم عضلانی می شود که جدا شدن فرد از منبع برق را سخت تر می کند.
علائم برق گرفتگی
علائم برق گرفتگی بستگی به شدت آن دارد و شامل موارد زیر است:
- تشنج
- سردرد
- سوختگی
- اسپاسم عضلانی
- مشکلات تنفسی
- ضربان قلب نامنظم
- از دست دادن هوشیاری
- مشکلات بینایی یا شنوایی
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن
برق گرفتگی همچنین می تواند باعث سندرم محفظه شود. سندرم محفظه زمانی رخ می دهد، که آسیب عضله باعث التهاب اندام می شود. به نوبه خود، این می تواند شریان ها را فشرده و منجر به مشکلات جدی سلامتی شود. ممکن است بلافاصله پس از شوک، سندرم محفظه قابل تشخیص نباشد، بنابراین به دنبال یک شوک، فرد باید به بازوها و پاهای خود توجه کند.
اگر دچار برق گرفتگی شوید، انجام هر کاری برای شما دشوار خواهد بود.
اما اگر فکر می کنید به شدت شوکه شده اید، سعی کنید از موارد زیر شروع کنید:
- هرگونه سوختگی را با گاز استریل بپوشانید.
- حرکت نکنید، مگر اینکه بخواهید از منبع برقی فاصله بگیرید.
- هر چه سریع تر از منبع برق جدا شده و در صورت امکان با مراکز خدمات فوریتی تماس گرفته شود.
- در صورتی که احساس شوک جزئی کردید هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید، حتی اگر علائم قابل توجهی نداشته باشید.
کمک به کسی که دچار برق گرفتگی شده
اگر شخص دیگری دچار شوک شد، چندین نکته را در خاطر داشته باشید تا هم به آن ها کمک کنید و هم خود را در امان نگه دارید:
- سعی کنید فرد را گرم نگه دارید.
- با کسی که دچار برق گرفتگی شده، اگر هنوز در تماس با منبع برق قرار دارد تماس برقرار نکنید.
- کسی را که شوکه شده است حرکت ندهید، مگر اینکه آن ها در معرض شوک بیشتر باشند.
- در صورت امکان جریان برق را قطع کنید. وگرنه، منبع برق را با شیء غیر رسانا از فرد، جدا کنید.
- فقط مطمئن شوید که از چیزی که مرطوب یا فلزی باشد برای قطع جریان برق استفاده نشود. چوب و لاستیک دو گزینه خوبی هستند.
- اگر فرد از خطوط برق ولتاژ بالا که هنوز روشن هستند دچار برق گرفتگی شده، حداقل 20 قدم از آن ها دور شوید.
- اگر شخص مشکلات تنفسی داشته باشد، هوشیاری خود را از دست داده، دچار تشنج، درد عضلانی یا بی حسی شده یا با علائم مسئله قلبی از جمله ضربان سریع قلب با اورژانس تماس بگیرید.
شخصی که دچار برق گرفتگی شده است، ممکن است شواهد خارجی بسیار کمی از آسیب دیدگی داشته باشد یا برعکس، دچار سوختگی شدید باشد.
حتی احتمال دارد برخی از افراد پس از برق گرفتگی یا صاعقه، دچار ایست قلبی شوند.
سوختگی معمولاً در نقاط تماس با منبع برق و زمین شدیدتر است. دست، پاشنه پا و سر نقاط مشترک تماس هستند که احتمال دارد بیشتر آسیب ببینند.
خطرات برق گرفتگی
برق گرفتگی، علاوه بر سوختگی ممکن است باعث اسپاسم عضلانی و آسیب نخاعی گردد. ممکن است فرد دچار آسیب دیدگی داخلی، تنگی نفس، درد قفسه سینه یا درد شکم شود.
درد در دست یا پا یا ناهنجاری در قسمتی از بدن می تواند نشانگر شکستگی استخوان ناشی از برق گرفتگی باشد.
در کودکان، سوزش دهان ناشی از گاز گرفتن سیم برق به عنوان سوختگی روی لب به نظر می رسد. این منطقه قرمز یا تیره می شود.
به دنبال برق گرفتگی با ولتاژ کم، در شرایط زیر با پزشک تماس بگیرید:
- سوختگی هایی که به خوبی بهبود نمی یابند.
- هر نوع سوختگی که باعث آسیب شدید به پوست شده است.
- سوختگی با افزایش قرمزی، درد یا ترشح چرک همراه هستند.
- هرگونه برق گرفتگی در زنانی که بیش از 20 هفته باردار هستند.
- در صورتی که بیش از 5 سال از آخرین واکسن کزاز شما می گذرد.
در صورت مشاهده هرگونه بی حسی، سوزن سوزن شدن، فلج، بینایی، شنوایی یا گفتار و علائم نگران کننده دیگر به دنبال درمان باشید.
تشخیص برق گرفتگی
در بخش اورژانس، دغدغه اصلی پزشک این است که آیا برق گرفتگی باعث آسیب دیدگی قابل توجهی شده است یا آسیب دیدگی سطحی می باشد. ممکن است در اثر برق گرفتگی، عضله، قلب، مغز یا استخوان ها یا اندام های دیگر از بدن آسیب ببیند. پزشک بسته به سابقه و معاینه جسمی ممکن است آزمایشات مختلفی را انجام دهد.
آزمایشات جانبی برای تشخیص آسیب دیدگی ناشی از برق گرفتگی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سی تی اسکن
- آزمایش شمارش کامل خون
- الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب برای بررسی قلب
- آزمایش ادرار برای آنزیم های عضلانی (نشان دهنده آسیب دیدگی شدید عضلات)
- اشعه ایکس، برای تشخیص شکستگی یا جابجایی، که هر دو ممکن است در اثر برق نزدیک ایجاد شود.
پیش آگهی برق گرفتگی
بهبودی از برق گرفتگی بستگی به ماهیت و شدت جراحات دارد. میزان سوختگی، مهمترین عامل مؤثر در پیش آگهی است. اگر کسی که دچار شوک الکتریکی شده باشد، دچار ایست قلبی فوری و سوختگی شدید نشده باشد، به احتمال زیاد زنده می ماند.
عفونت، شایع ترین علت مرگ در افرادی است که به دلیل برق گرفتگی در بیمارستان بستری هستند.
آسیب الکتریکی به مغز ممکن است منجر به یک اختلال تشنج دائمی، افسردگی، اضطراب یا سایر تغییر شخصیت شود.
درمان برق گرفتگی
شوک های کم ولتاژ که منجر به علائم و سوختگی پوست نمی شود، معمولاً به مراقبت پزشکی نیاز ندارند.
درمان برق گرفتگی بستگی به شدت سوختگی یا ماهیت سایر آسیب های احتمالی دارد.
- سوختگی ها با توجه به شدت آن ها درمان می شوند.
- سوختگی جزئی می تواند با پماد موضعی و پانسمان های آنتی بیوتیکی برطرف گردد.
- سوختگی شدید تر ممکن است نیاز به عمل جراحی برای تمیز کردن زخم ها یا حتی پیوند پوست داشته باشد.
- سوختگی های شدید در بازوها، پاها یا دست ها احتمال دارد نیاز به عمل جراحی برای از بین بردن ماهیچه آسیب دیده یا حتی قطع عضو داشته باشد.
- آسیب دیدگی چشم نیاز به معاینه و درمان توسط چشم پزشک و متخصص چشم خواهد داشت.
- استخوان های شکسته برای تثبیت استخوان ها به اسپلینت، گچ گرفتن یا جراحی نیاز دارند.
- آسیب های داخلی ممکن است نیاز به بررسی بیشتر یا عمل جراحی داشته باشد.
پیشگیری برق گرفتگی
مراحل پیشگیری از آسیب الکتریکی عمدتا به سن افراد بستگی دارد.
برای کودکان کمتر از 12 سال
- بیشتر صدمات برقی در اثر سیم برق ایجاد می شود.
- سیم های منزل خود را بررسی کنید. سیم هایی را که پوشش خارجی آن ها پاره یا ترک خورده اند را تعویض کنید.
- اجازه ندهید که کودکان با یک سیم برق بازی کنند.
- برای محافظت از نوزادان در محل رفت و آمد و بازی کودک، از پوشش های خروجی برای وسایل برقی استفاده کنید.
- پریزهای برقی قدیمی و بدون پایه را با سیستم های زمینی تعویض کنید.
- محل های خروجی را در نزدیکی منبع آب (سینک، وان) با محل های خروجی ذوب شده GFCI جایگزین کنید.
در كودكان بزرگتر از 12 سال
- بیشتر صدمات برقی ناشی از اكتشاف و فعالیت های مربوط به سیستم های پرقدرت است.
- برای کودکان بزرگسال توضیح دهید که آن ها نباید در نزدیکی سیستم های ترانسفورماتور بازی کنند یا سایر سیستم های برقی را دستکاری کنند.
در بین بزرگسالان، استفاده از عقل سلیم می تواند به کاهش آسیب های الکتریکی کمک کند. افرادی که با برق کار می کنند باید قبل از کار بر روی سیستم های برقی، همیشه از خاموش بودن برق مطمئن باشند. از استفاده وسایل برقی در نزدیکی آب خودداری کنید و هنگام کار با برق در آب نایستید.
- در هنگام رعد و برق در فضای بیرون از منزل احتیاط کنید.
- با جستجوی پناهگاه در یک ساختمان محکم و یا دراز کشیدن، خود را از آسیب های رعد و برق محافظت کنید.
آخرین دیدگاهها