هورمون های بدن مانند الاکلنگ هستند. تعادل در آنها باعث میشود، بدن همانطور که باید کار کند. اما هر گونه عدم تعادل در هورمون ها میتواند منجر به بروز عوارض زیادی در بدن شود. استروژن به عنوان هورمون زنانه و تستوسترون به عنوان هورمون مردانه شناخته شده هستند. اگرچه هر هورمون با جنس خاصی مشخص میشود، اما هر دو در زنان و مردان یافت میشوند. به طور متوسط، زنان دارای سطوح بالاتر استروژن و مردان دارای تستوسترون بیشتری هستند. در زنان، استروژن به شروع رشد جنسی کمک میکند. همراه با هورمون جنسی زنانه دیگری که به نام پروژسترون شناخته میشود ، چرخه قاعدگی زن را نیز تنظیم میکند و کل دستگاه تناسلی او را تحت تاثیر قرار میدهد. در زنان تا پیش از یائسگی ، سطح استروژن و پروژسترون از یک مرحله از چرخه قاعدگی به مرحله دیگر متفاوت است. در مردان، استروژن نیز نقش مهمی در عملکرد جنسی دارد.
علائم استروژن بالا در زنان
عدم تعادل سطح استروژن و تستوسترون در بدن ممکن است منجر به بروز علائم خاصی شود. در زنان، علائم احتمالی آن، عبارتند از:
- نفخ
- تورم و حساسیت در سینه ها
- توده های فیبروکیستیک در سینه
- کاهش میل جنسی
- دوره های قاعدگی نامنظم
- افزایش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
- نوسانات خلقی
- سردرد
- اضطراب و حملات پانیک
- افزایش وزن
- ریزش مو
- سر شدن دست ها یا پاها
- مشکل خواب
- خواب آلودگی یا خستگی
- مشکلات حافظه
مطالعه بیشتر: هورمون های جنسی زنانه
علائم استروژن بالا در مردان
اگرچه این هورمون به طور کلی یک هورمون زنانه نامیده میشود، اما بدن مردان هم تا حدودی استروژن میسازد. تعادل سالم استروژن و تستوسترون برای رشد و تکامل جنسی مهم است. هنگامیکه این هورمون ها نامتعادل میشوند، رشد و عملکرد جنسی شما ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.
علائم استروژن بالا در مردان، عبارتند از:
ناباروری. استروژن تا حدی مسئول ایجاد اسپرم سالم است. هنگامیکه سطح استروژن بالا باشد، سطح اسپرم ممکن است کاهش یابد و منجر به مشکلات باروری شود.
ژنیکوماستی. استروژن ممکن است رشد بافت سینه را تحریک کند. مردان با استروژن بیش از حد ممکن است دچار ژنیکوماستی شوند، وضعیتی که منجر به بزرگتر شدن سینه ها میشود.
اختلال نعوظ (ED). مردانی که سطوح بالای استروژن دارند ممکن است در نعوظ یا حفظ آن مشکل داشته باشند.
اگر پزشک شما تشخیص دهد که استروژن بالایی دارید، احتمالاً آزمایش خون را برای بررسی سطح هورمون شما تجویز میکند. نتایج این بررسی نشان میدهد که سطح استروژن شما خیلی کم یا خیلی زیاد است. سطح استروژن خون بر حسب پیکتوگرام در میلی لیتر (pg/mL) اندازه گیری میشود.
مطالعه بیشتر: سلامت مردان و آنچه که باید بدانید
استروژن و اثرات آن بر بدن
استروژن یک هورمون مهم برای سلامت مردان و زنان و رشد جنسی است که سطح کلسترول را تنظیم میکند، سلامت استخوان ها را حفظ میکند و بر خلق و خوی تأثیر میگذارد. در زنان، این هورمون بر بلوغ، چرخه قاعدگی، بارداری و یائسگی نیز تأثیر میگذارد.
سه نوع اصلی استروژن وجود دارد:
استرادیول: این قوی ترین شکل استروژن است و غلظت آن در زنان در سنین باروری بیشتر است. پزشکان از این شکل از استروژن به عنوان نشانگری برای سلامت تخمدان استفاده میکنند.
استرون: این نوع اولیه استروژن در مردان است. همچنین شکل اولیه استروژن در زنان پس از یائسگی است. تخمدان ها، جفت، بیضه ها و بافت چربی از آندروستندیون یا آندروژن ها استرون تولید میکنند.
استریول: جفت این نوع استروژن را تولید میکند که در دوران بارداری به اوج خود میرسد. با رشد جنین مقدار استریول افزایش مییابد.
هنگامیکه سطح استروژن افزایش یا کاهش مییابد، این میتواند بسیاری از نواحی بدن از جمله سیستم تولید مثل، پوست، مو، استخوان ها، ماهیچه ها، مغز و بافت سینه را تحت تاثیر قرار دهد. نوسانات میتواند این اثرات را در مردان نیز داشته باشد، زیرا هر فردی دارای مقداری بافت سینه است.
مطالعه بیشتر: تست استرادیول (E2)
در صورت لزوم همین الان با متخصص زنان آنلاین در پزشکت تلفنی مشورت کنید.
سطح طبیعی استروژن در زنان
طبق گفته آزمایشگاههای پزشکی مایو، سطوح زیر استرون و استرادیول برای زنان طبیعی در نظر گرفته میشود:
استرون | استرادیول | |
زن قبل از بلوغ | غیر قابل کشف – 29 pg/ml | غیر قابل کشف – 20 pg/ml |
ماده نابالغ | 10-200 pg/ml | غیر قابل کشف – 350 pg/ml |
زن بالغ قبل از یائسگی | 17-200 pg/ml | 15-350 pg/ml |
زن بالغ یائسه | 7-40 pg/ml | <10 pg/ml |
در دختران و زنان قبل از یائسگی، سطح استرادیول در طول چرخه قاعدگی بسیار متفاوت است.
سطح نرمال استروژن در مردان
طبق آزمایشگاه پزشکی مایو، سطوح زیر استرون و استرادیول برای مردان طبیعی در نظر گرفته میشود:
استرون | استرادیول | |
نر پیش از بلوغ | غیر قابل کشف – 16 pg/ml | غیر قابل کشف – 13 pg/ml |
نر نابالغ | غیر قابل کشف – 60 pg/ml | غیر قابل کشف – 40 pg/ml |
مرد بالغ | 10-60 pg/ml | 10-40 pg/ml |
شایع ترین علل افزایش استروژن
سطح استروژن در بدن ممکن است به طور طبیعی و بدون هیچ علت مشخصی افزایش پیدا کند، اما استروژن بیش از حد نیز میتواند در اثر مصرف برخی داروها ایجاد شود. به عنوان مثال، درمان جایگزین استروژن، یک درمان محبوب برای علائم یائسگی ، ممکن است باعث افزایش سطح استروژن تا حد زیادی شود.
همچنین بدن ممکن است دچار کاهش سطح تستوسترون یا پروژسترون شود که میتواند تعادل هورمونی شما را بر هم بزند. افزایش سطح استروژن نسبت به سطح پروژسترون، به عنوان غالب استروژن شناخته میشود.
مطالعه بیشتر:غذاهای کاهش دهنده تستوسترون
عوامل زیادی ممکن است در افزایش سطح استروژن نقش داشته باشند، از جمله:
چاقی:
به دلیل اینکه بافت چربی استرون تولید میکند، اضافه وزن میتواند منجر به مقادیر بالاتر استروژن شود.
مطالعه بیشتر: کدام هورمون ها باعث افزایش وزن می شوند؟
استرس:
استرس باعث افزایش سطح کورتیزول میشود. هنگامیکه سطح کورتیزول به طور مداوم بالا بماند، این هورمون میتواند سطح پروژسترون را کاهش دهد، که میتواند تأثیر منفی بر استروژن داشته باشد.
مصرف الکل:
نوشیدن بیش از حد الکل سطح استرادیول را افزایش میدهد و متابولیسم استروژن را برای بدن سخت تر میکند.
دیسبیوز:
دیسبیوز روده زمانی رخ میدهد که فرد دارای گونههای مضر باکتری یا گونههای مفید کافی در روده بزرگ خود نباشد. برخی از انواع باکتری های روده میتوانند میزان خلاص شدن بدن از شر استروژن اضافی را کاهش دهند که منجر به سطوح بالاتر در بدن میشود.
قرار گرفتن در معرض زنواستروژن:
این مواد شیمیایی در صورت ورود به بدن استروژن را تقلید میکنند. به عنوان مثال میتوان به بیسفنول A (BPA) و فتالات ها اشاره کرد که در برخی از پلاستیک ها وجود دارند. فتالات ها همچنین در برخی از محصولات مراقبت شخصی مانند صابون ها و شامپوها وجود دارند.
داروها:
برخی از داروها ممکن است استروژن را افزایش دهند یا پروژسترون را سرکوب کنند.
بیماری های زمینه ای:
برخی از شرایط سلامتی با تسلط استروژن ارتباط دارند یا به آن منجر میشوند. اینها عبارتند از سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ، فیبروم رحم، اندومتریوز ، و برخی سرطان ها. مقاومت به انسولین همچنین باعث افزایش سطح استروژن میشود.
در مردان، در صورت پایین آمدن سطح تستوسترون، استروژن میتواند نسبت به مقدار تستوسترون در بدن افزایش یابد.
مطالعه بیشتر: رژیم غذایی برای بهبود مقاومت به انسولین
استروژن بالا چگونه درمان میشود؟
برای مدیریت میزان بالای استروژن یا استروژن، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز و جراحی را توصیه کند یا شما را تشویق کند که رژیم غذایی خود را تنظیم کنید.
دارو:
اگر در حین انجام هورمون درمانی، استروژن بالایی داشته باشید، ممکن است پزشک برنامه هورمون درمانی شما را تغییر دهد تا تعادل هورمونی سالم تری داشته باشد.
اگر نوعی سرطان دارید که به استروژن حساس است، سطوح بالای استروژن میتواند سرطان را بدتر کند. در این شرایط پزشک ممکن است داروهایی را برای جلوگیری از اتصال سلول های سرطانی به استروژن تجویز کند. به عنوان مثال، آنها ممکن است تاموکسیفن و یا یک مهارکننده آروماتاز تجویز کنند. این نوع دارو، آنزیم آروماتاز را از تبدیل آندروژن ها به استروژن متوقف میکند. این دسته از داروها عبارتند از:
- آناستروزول (آریمیدکس)
- اگزمستان (آروماسین)
- لتروزول (Femara)
در موارد دیگر، آنها ممکن است دارویی تجویز کنند که تخمدان ها را از تولید استروژن باز میدارد، از جمله:
- گوسرلین (زولادکس)
- لوپرولید (لوپرون)
مطالعه بیشتر: هورمون درمانی برای مردان
عمل جراحی:
اگر نوعی سرطان حساس به استروژن دارید، پزشک ممکن است اووفورکتومی را نیز توصیه کند. اووفورکتومی یک نوع جراحی است که برای برداشتن تخمدان ها استفاده میشود. از آنجایی که تخمدان ها بیشتر استروژن را در بدن زنان تولید میکنند، حذف آنها باعث کاهش سطح استروژن میشود. این امر باعث یائسگی جراحی میشود.
در صورتی که در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه یا تخمدان هستید، پزشک شما ممکن است اوفورکتومی را نیز توصیه کند. در صورت هر یک از شرایط زیر احتمال دارد در معرض خطر بسیار بالایی باشید:
- شما سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه یا سرطان تخمدان دارید.
- آزمایش شما برای یک جهش خاص در ژن BRCA1 یا BRCA2 مثبت است.
- تست شما برای یک جهش خاص در سایر ژن های مرتبط با خطر سرطان مثبت است.
بر اساس موسسه ملی سرطان (NCI) به نظر میرسد برداشتن هر دو تخمدان خطر ابتلا به سرطان سینه را در بیماران بسیار پرخطر تا حدود 50 درصد کاهش میدهد. پزشک همچنین میتواند از پرتودرمانی برای غیرفعال کردن تخمدان ها استفاده کند.
رژیم غذایی:
برای کمک به کاهش سطح استروژن، پزشک ممکن است تغییراتی را در عادات غذایی شما توصیه کند. به عنوان مثال، شما را به خوردن یک رژیم غذایی کم چرب و پر فیبر و یا کاهش وزن اضافی کنند.
مطالعه بیشتر: 17 ماده غذایی غنی از استروژن
عوارض افزایش سطح استروژن
سطوح بالای استروژن میتواند شما را در معرض خطر ابتلا به برخی بیماری های دیگر قرار دهد. به عنوان مثال، افزایش سطح استروژن یک عامل خطر برای سرطان سینه و سرطان تخمدان است. بر اساس انجمن سرطان آمریکا (ACS) غلبه بر افزایش استروژن همچنین میتواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد. حتی سطوح بالای استروژن ممکن است شما را در معرض خطر بیشتر لخته شدن خون و سکته قرار داده و غلبه استروژن همچنین ممکن است احتمال اختلال عملکرد تیروئید را افزایش دهد. اگر علائم غیرطبیعی و غیر عادی دارید حتما با پزشک مشورت کنید. درمان استروژن بالا و هر علت زمینه ای مهم است. درمان میتواند علائم و خطر بروز عوارض احتمالی را کاهش دهد.
سخن آخر
استروژن نوعی هورمون جنسی است که نقش اساسی در بدن دارد. سطوح غیر طبیعی میتواند بر بسیاری از جنبه های سلامت تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، سطوح بالای استروژن ممکن است باعث افزایش وزن، خلق و خوی ضعیف و سندرم پیش از قاعدگی شدید (PMS) در زنان شود. استروژن در مردان نیز وجود دارد اما در مقادیر بسیار کمتر. سطوح استروژن بیش از حد سالم میتواند نعوظ را دشوار کند.
افزایش و کاهش سطح استروژن تا حدی طبیعی است، اما اگر سطح استروژن به طور مداوم بالا بماند، مشکلات جدی تری ممکن است رخ دهد. هنگامیکه استروژن نسبت به پروژسترون در زنان بالا باشد، به عنوان غالب استروژن شناخته میشود .
آخرین دیدگاهها