علت درد سمت چپ شکم چیست؟

علت درد سمت چپ شکم ممکن است در مردان و زنان با همدیگر متفاوت باشد. در برخی موارد درمان این علت ها به علت مخاطرات به جراحی نیاز دارد. برای اینکه بهتر بتوانید به علت درد سمت چپ شکم پی ببرید، باید ابتدا از اندام هایی که در این قسمت از بدن قرار دارند درک درستی داشته باشید. انتهای روده بزرگ، بخش های از روده کوچک، قسمت هایی از تخمدان و رحم، لوله فالوپ چپ و حالب چپ در این قسمت از بدن قرار دارند.

درد خفیف در سمت چپ شکم معمولاً نگران کننده نیست و ممکن است طی یک یا دو روز خود به خود برطرف شود؛ اما در صورتی که این درد با علائمی مانند تب، کاهش وزن بدون دلیل، مشاهده خون در مدفوع و احساس استفراغ دائم همراه باشد باید سریعا با پزشک خود تماس بگرید.

مهمترین عوامل ایجاد درد در سمت چپ پایین شکم، عبارتند از:

دیورتیکولیت

در بسیاری از موارد، درد سمت چپ و پایین شکم ناشی از دیورتیکولیت است. دیورتیکول به کیسه های کوچکی گفته می شود که به صورت برآمدگی هایی در نقاط ضعیف دیواره روده بزرگ ایجاد می شوند. این کیسه ها به تدریج ملتهب شده و باعث ایجاد عفونت می شوند. دیورتیکول عارضه بسیار شایعی است و حتی میزان ابتلا به آن بعد از 40 سالگی افزایش می یابد. دیورتیکول خفیف را می توان با استراحت، تغییر در رژیم غذایی و مصرف آنتی بیوتیک ها به راحتی درمان کرد. اما دیورتیکولیت شدید یا مزمن فقط با عمل جراحی قابل درمان است.

نفخ

یکی از علت های درد سمت چپ شکم تولید نفخ و گاز  شکمی است. عبور گاز از روده و آروغ زدن امری طبیعی است. گاز روده در سراسر دستگاه گوارش، از معده تا رکتوم یافت می شود. تولید نفخ و گاز نتیجه طبیعی هضم غذا است. عواملی مثل جویدن آدامس، بلعیدن بیش از حد هوا و مصرف غذاهای نفاخ باعث تولید نفخ و گازهای شکمی می شوند. تولید نفخ و گازهای شکمی معمولاً عارضه جدی نیست و با تغییر سبک زندگی می توان به راحتی از بروز آن پیشگیری کرد.

سوء هاضمه

سوء هاضمه یکی از بیماری های دستگاه گوارش است که معمولاً بعد از غذا خوردن اتفاق می افتد. معده شما هنگام خوردن اسید ایجاد می کند. این اسید می تواند مری، معده یا روده شما را تحریک کند. درد معمولاً در قسمت فوقانی شکم است اما در موارد نادر ممکن است در قسمت تحتانی شکم نیز احساس شود. سوءهاضمه معمولاً خفیف بوده و با حالت تهوع، سیری زودرس، درد و سوزش سردل همراه است.

فتق

یکی از علت های مهم درد سمت چپ شکم فتق است. به خارج شدن غیر طبیعی هر یک از اعضای بدن از محل اصلی خود فتق گفته می شود. این بیرون زدگی در نتیجه فشار اندام های داخلی یا سایر اعضای بدن از طریق عضله یا بافت اطراف آن رخ می دهد. در برخی موارد با لمس برآمدگی می توان وجود فتق در بدن را تشخیص داد. علائم فتق در هنگام بلند کردن اجسام سنگین شدیدتر می شود. همچنین فتق ممکن است به صورت یک توده یا برآمدگی در شکم یا کشاله ران ایجاد شود. این عارضه در مردان شایع تر از زنان است.

هر فتق با علائم مخصوص به خود را دارد. به عنوان مثال فتق های هیاتال برآمدگی ایجاد نمی کنند.

سنگ کلیه

سنگ کلیه تا هنگامی که حرکت نکند هیچ درد یا علامتی ندارد. درد هنگامی شروع می شود که سنگ در کلیه جا به جا شده و به سمت میزنای (لوله ای باریکی که کلیه را به مثانه وصل می کند) حرکت می کند. ادرار ابری یا بدبو و همچنین وجود خون در ادرار می تواند از علائم ابتلا به سنگ کلیه باشد.

حرکت سنگ های کلیه با درد شدیدی همراه است. ممکن است در این زمان درد شدیدی در پهلو و پشت و زیر دنده های خود احساس کنید. این درد ممکن است به صورت موجی ایجاد شده و از لحظه ای به لحظه دیگر بهتر یا بدتر شود.

هیچ دلیل مشخصی برای ابتلا به سنگ کلیه وجود ندارد. سنگ های کلیه ممکن است در قسمت های مختلف دستگاه ادراری مانند مثانه ایجاد شوند. اما عواملی مانند عفونت های مزمن دستگاه ادارای می توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.

زونا

بیماری زونا به وسیله ویروسی به نام وارسلا زوستر ایجاد می شود. این ویروس عامل ایجاد بیماری آبله مرغان است. در صورت ابتلا به آبله مرغان این ویروس برای مدت ها در دستگاه عصبی فرد باقی می ماند. در طول این مدت اگر سیستم ایمنی بدن ضعیف شود این ویروس به صورت بیماری دردناکی به نام زونا ظاهر می شود.

ابتلا به این بیماری باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن، خارش و حساسیت به لمس در اندام ها می شود. همچنین عفونت زونا باعث ایجاد تاول هایی به خصوص در قسمت های سینه و پشت می شود. در بعضی افراد ممکن است این تاول ها بر روی گردن یا صورت هم ایجاد شوند. این تاول ها به مرور زمان پاره شده و باعث ایجاد ضایعات پوستی می شوند.

زونا در هر سنی می تواند رخ دهد ولی معمولا با افزایش سن و بعد از 50 سالگی خطر ابتلا به زونا افزایش می یابد. واکسن زونا می تواند به کاهش احتمال ابتلا به زونا کمک کند. در صورت ابتلا به بیماری زونا شروع سریع درمان می تواند دوره عفونت را کوتاه ترکرده و احتمال ابتلا به سایر عوارض را کاهش دهد.

علل درد سمت چپ شکم در زنان

درد قائدگی (دیسمنوره)

یکی از علل درد سمت چپ شکم در زنان دیسمنوره یا درد قائدگی است. گرفتگی عضلات معمولاً قبل و در طول دوره قاعدگی اتفاق می افتد. شدت این درد در خانم ها متفاوت است. در برخی از زنان این درد کاملا جزئی است، در حالیکه در برخی دیگر از آنها بسیار شدید است. طوری که باعث ایجاد اختلال در فعالیت های روزمره آنها می شود. این درد که در زیر شکم احساس می شود معمولا با علائمی مانند نفخ و حالت تهوع همراه است؛ اما به طور کلی دردهای قائدگی عارضه جدی نیستند و با گذشت زمان کاهش پیدا می کنند.

آندومتریوز

در بیماری آندومتریوز (دیواره داخلی رحم) که به طور معمول در داخل رحم قرار دارد در خارج از محل اصلی خود رشد می کند. این بیماری می تواند قسمت های محتلف بدن مخصوصا لگن و شکم را درگیر کند. آندومتریوز یکی از علل اصلی ناباروری در زنان است. ابتلا به این بیماری باعث درد لگن، درد در حین رابطه جنسی و قائدگی های سنگین می شود. این وضعیت معمولا با شروع یائسگی به طور کامل از میان می رود. علت ایجاد این بیماری هنوز ناشناخته است.

کیست تخمدان

کیست تخمدان، کیسه ای پر از مایعات است که در داخل یا روی سطح تخمدان ایجاد می شود. بیشتر کیست ها کوچک هستند. آنها هیچ گونه علائمی ندارند و در طی چند ماه بدون نیاز به درمان از بین می روند. اما کیست های تخمدان بزرگ می توانند باعث درد و ناراحتی شوند. همچنین ممکن است روی مثانه شما فشار وارد کنند و باعث تکرر ادرار شوند.

پاره شدن کیست می تواند مشکلات جدی مانند درد ناگهانی و شدید شکمی یا خونریزی داخلی ایجاد کند.

پیچ خوردگی تخمدان

یکی از علت های درد سمت چپ شکم در خانم ها پیچ خوردگی تخمدان است. کیست های بزرگ می توانند باعث چرخش ناگهانی تخمدان در بدن زنان شوند. در نتیجه تخمدان خود به خود به دور محور خودش پیچ می خورد. این تغییر وضعیت باعث می شود که جریان خون به سمت تخمدان متوقف شود. این بیماری ممکن است لوله های رحمی را هم درگیر کند. پیچ خوردگی تخمدان معمولا به دلیل استفاده از هورمون های تقویت تخمک گذاری اتفاق می افتد. همچنین احتمال پیچ خوردگی تخمدان در زنانی که کیست تخمدان دارند بیشتر است.

پیچ خوردگی تخمدان در زنان شایع نیست. این اتفاق معمولاً در طی سالهای باروری در زنان رخ می دهد. بهترین درمان این عارضه عمل جراحی است. در طول عمل جراحی پیچ خوردگی تخمدان را باز می کنند. تخمدان معمولا مدت کوتاهی بعد از عمل بهبود پیدا می کند.

بارداری خارج رحمی

در بارداری خارج رحمی، تخمک بارور در جایی خارج از رحم لانه گزینی کرده و در همانجا شروع به رشد می کند. بارداری خارج رحمی معمولاً در داخل لوله های فالوپ (لوله هایی که تخمدان را به رحم وصل می کنند) رخ می دهد. این عارضه ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد. گاهی هم ممکن است تخمک بارور در داخل لوله های فالوپ رشد کند و باعث پاره شدن لوله های رحمی و یا حتی از بین رفتن کامل آنها شود.

در صورت آسیب دیدن لوله های فالوپ فقط با عمل جراحی می توان آنها را ترمیم کرد. در بارداری خارج رحمی امکان جا به جایی تخمک و یا ادامه بارداری وجود ندارد. تنها راه برای پیشگیری از عوارض بعدی این است که بارداری هر چه سریع تر خاتمه پیدا کند.

بیماری التهابی لگن PID

بیماری التهابی لگن عفونت سیستم تولید مثل در زنان است. این وضعیت معمولاً به دلیل بیماریهای مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک ایجاد می شود، اما انواع دیگر عفونت ها نیز می توانند منجر به PID شوند. زنانی که در سنین باروری هستند بیشتر به این عفونت مبتلا می شوند. علائم این بیماری حتی با وجود آسیب شدید به دستگاه تناسلی معمولا خفیف و جزئی هستند. این مساله باعث می شود بیماری دیر تشخیص داده شود. بیماری التهابی لگن در صورتی که به موقع درمان نشود می تواند باعث ناباروری در زنان شود.

علل درد سمت چپ شکم در مردان

فتق اینگوینال

فتق اینگوینال که هرنیا نیز نامیده می شود یک نوع فتق شکمی است. در این بیماری روده یا بافت های چربی به دلیل ضعیف شدن عضلات دیواره شکم به کانال های اینگوینال فشار وارد کرده و دچار بیرون زدگی می شوند. کانال اینگوینال در سمت چپ پایین شکم قرار دارد. این نوع فتق در خانم ها بسیار کم دیده می شود و در مردان شیوع بیشتری دارد.

این وضعیت معمولا با لمس برآمدگی تشخیص داده می شود و فقط با عمل جراحی قابل درمان است. ابتلا به فتق اینگوینال علت مشخصی ندارد، اما بعضی عوامل مانند چاقی، ایستادن های طولانی مدت و سابقه ژنتیکی احتمال ابتلا به این وضعیت را افزایش می دهند.

برخی علائم عبارتند از:

• تورم و بزرگ شدن کیسه بیضه
• ضعف، سنگینی، سوزش یا درد در کشاله ران
• درد در کشاله ران که هنگام کشیدگی، بلند کردن اجسام سنگین، سرفه یا در طی فعالیت بدتر می شود.
• یک برآمدگی کوچک در کنار کشاله ران که با گذشت زمان بزرگتر شده و هنگام خوابیدن معمولاً از بین می رود.

پیچ خوردگی بیضه

پیچ خوردگی بیضه باعث کاهش جریان خون در بیضه ها و ایجاد درد و تورم شدید در این ناحیه می شود. در اثر قطع شدن گردش خون ممکن است بافت بیضه کم کم از بین برود. علت این بیماری ناشناخته است.

پیچ خوردگی بیضه ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما بیشتر در پسران 12 تا 16 ساله رخ می دهد. درد شکم، حالت تهوع و درد ناگهانی بیضه مهمترین علائم پیچش بیضه هستند. این وضعیت با عمل جراحی درمان می شود. عمل جراحی از آسیب رسیدن به بیضه پیشگیری کرده و باعث می شود توانایی باروری شما حفظ شود.