متخصص ایمونولوژی کیست؟ ایمونولوژیست که به آن آلرژیست نیز گفته میشود، یک پزشک متخصص در آلرژی ها و سایر اختلالات سیستم ایمنی است. ایمونولوژی یک تخصص فرعی پزشکی داخلی (مراقبت از بزرگسالان) یا اطفال (مراقبت از نوزادان تا دوران نوجوانی) است.
ایمونولوژیست ها به تشخیص، درمان و مدیریت بیماری های مربوط به سیستم ایمنی بدن کمک میکنند. پزشک عمومی شما اگر مشکوک به آلرژی یا سایر بیماری های مرتبط با سیستم ایمنی مانند آسم شود، ممکن است شما را به یک ایمونولوژیست ارجاع دهد. برای دریافت مشاوره و گفتگوی آنلاین با دکتر آلرژیست میتوانید از طریق اپلیکیشن یا وبسایت ما در پزشکت اقدام کنید.
ایمونولوژی یا ایمنی شناسی پزشکی چیست؟
ایمونولوژیست یعنی چه؟ ایمونولوژی یا ایمنیشناسی پزشکی شاخهای از علوم زیستی و پزشکی است که به مطالعه سیستم ایمنی بدن، ساختارها و مکانیسمهای دفاعی آن در برابر عوامل بیماریزا مانند ویروسها، باکتریها و سلولهای غیرطبیعی میپردازد. این علم بررسی میکند که چگونه بدن میان سلولها و مولکولهای خودی و غیرخودی تمایز قائل میشود و چه واکنشهایی برای مقابله با تهدیدها به کار میگیرد.
اهمیت ایمنیشناسی پزشکی در تشخیص، پیشگیری و درمان بیماریها بسیار برجسته است. از واکسنسازی و پیوند اعضا گرفته تا درمان بیماریهای خودایمنی، آلرژی و سرطان، این علم نقشی حیاتی دارد. در واقع ایمنیشناسی پلی میان علوم پایه و پزشکی کاربردی است که به درک بهتر بیماریها و توسعه روشهای نوین درمانی کمک میکند.
ایمونولوژیست کیست؟
دکتر ایمونولوژی چیست؟ ایمونولوژیست پزشکی، متخصصی است که در زمینه مطالعه و بررسی سیستم ایمنی بدن و عملکرد آن در سلامت و بیماریها آموزش دیده است. این پزشک به شناسایی اختلالات ایمنی مانند: آلرژیها، بیماریهای خودایمنی، نقصهای ایمنی و واکنشهای غیرطبیعی سیستم ایمنی میپردازد و نقش مهمی در تشخیص دقیق این بیماریها دارد.
علاوه بر تشخیص، ایمنیشناس بالینی روشهای درمانی مناسب مانند: درمانهای دارویی، ایمونوتراپی و توصیههای پیشگیرانه برای بیمارانی با مشکلات ایمنی ارائه میدهد. در واقع ایمنولوژیست پلی میان علوم پایه و مراقبتهای پزشکی است که به حفظ سلامت بدن در مواجهه با عوامل بیماریزا کمک میکند.
ایمونولوژیست ها چه بیماریهایی را درمان میکنند؟
ایمونولوژیست ها برای تشخیص، درمان و مدیریت شرایط مربوط به سیستم ایمنی آموزش دیده اند، مثلا:
- بیماری های چشمی ناشی از آلرژی
- پیوند سلول های بنیادی (مغز استخوان) یا پیوند اعضا
- واکنش های آلرژیک به داروها، غذا، نیش یا نیش حشرات، یا چیزهای دیگر
- آسم و سایر بیماری های تنفسی مانند سینوزیت و رینیت آلرژیک (تب یونجه)
- شرایط خود ایمنی (شرایطی که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به سلول های سالم حمله میکند).
- بیماری های پوستی مانند اگزما (نوعی درماتیت آتوپیک، وضعیت قرمز، خارش دار و ملتهب پوست)، کهیر (خارش خارشی که روی پوست ایجاد میشود) و درماتیت تماسی (بثورات خارش دار که از تماس مستقیم با یک آلرژن ایجاد میشود).
- بیماری های گوارشی مرتبط با ایمنی مانند ازوفاژیت ائوزینوفیلیک (شرایط آلرژیک که در آن لوله غذا به درستی منقبض نمیشود).
اگر از حساسیتهای پوستی رنج میبرید، خوشبختانه چندین راهکار ساده و خانگی برای تسکین علائم این عارضه وجود دارد که میتوانید از آنها کمک بگیرید. اطلاعات بیشتر در مقاله: درمان خانگی آلرژی پوستی
همه ایمونولوژیست ها مستقیماً با بیماران سر و کار ندارند. برخی در یک محیط آزمایشگاهی و برای پیشبرد مطالعه ایمونولوژی تحقیق خواهند کرد. آنها ممکن است که روی تحقیقات توسعه واکسن یا تحقیقات ضد رد پیوند اعضا کار کنند.
ایمونولوژیست چگونه بیماری ها را تشخیص میدهد؟
یک ایمونولوژیست میتواند آزمایش هایی را برای کمک به تشخیص آلرژی و سایر شرایط سیستم ایمنی تجویز کند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند.
1. آزمایش های آنتی بادی
این آزمایش ها سطح آنتی بادی ها را در خون شما بررسی میکنند. هنگامیکه سیستم ایمنی بدن شما یک مهاجم خارجی مانند یک ویروس را شناسایی میکند، با تولید آنتی بادی با پاتوژن مهاجم مبارزه میکند.
گاهی اوقات، سیستم ایمنی در پاسخ به محصولات غذایی خاص یا سایر آلرژن ها، آنتی بادی تولید میکند. بدن همچنین ممکن است به دلیل اختلالات خود ایمنی آنتی بادی تولید کرده و آنها را علیه سلول های خود بدن هدایت کند.
2. پچ تست
تست پچ میتواند علت واکنش های آلرژیک مربوط به پوست را تشخیص دهد. این تست شامل قرار دادن یک چسب روی پوست حاوی آلرژنهای شدید است. پس از حدود دو روز، پزشک ناحیه مورد نظر را برای بررسی واکنش بررسی میکند.
برای اطلاع از شرایط آماده شدن برای تست آلرژی بخوانید: تست آلرژی چیست و چه کاربردی دارد؟
3. آزمایشات سلول T
این آزمایش سطح سلول های T، سلول های ایمنی تخصصی را در خون شما اندازه گیری میکند. پزشک شما این آزمایش را برای بررسی سلامت سیستم ایمنی شما تجویز میکند.
4. تست خراش پوستی
یک ایمونولوژیست ممکن است این آزمایش را برای کمک به شناسایی مواد غذایی بالقوه یا آلرژن های محیطی مانند گرده یا کپک توصیه کنند. یک متخصص پزشکی ماده حساسیت زا را روی پوست پشت یا ساعد شما خراش میدهد. اگر علائمی مانند قرمزی، تورم یا خارش را تجربه کردید، این نشانه آلرژی به ماده خاص خواهد بود.
ایمونولوژیست ها چگونه بیماری را درمان میکنند؟
پس از تشخیص، ایمونولوژیست شما میتواند گزینه های درمانی را برای بیماری شما توصیه کند. دوره درمان به تشخیص شما بستگی دارد؛ اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تغییر سبک زندگی
- تغییرات رژیم غذایی
- درمان های مکمل برای مدیریت علائم
- درمان با سلول های بنیادی یا ایمونوگلوبولین
- داروها، خوراکی یا موضعی، بسته به شرایط شما
- نسخه ای برای تزریق اپی نفرین ، مانند EpiPen، برای واکنش های آلرژیک شدید
به منظور اطلاع از نقش و عملکرد اپی نفرین این مقاله از پزشکت را مطالعه کنید.
فوق تخصص ایمونولوژیست
ایمونولوژیست ها پزشکانی هستند که دوره تحصیلی دانشکده پزشکی را گذرانده اند. بعد از دانشکده پزشکی، آموزش دستیاری برای داخلی یا اطفال آنها سه تا چهار سال طول میکشد. آنها باید گواهینامه پزشکی داخلی (American Board of Internal Medicine) یا اطفال (American Board of Pediatrics) را داشته باشند و دو سال آموزش در زمینه آلرژی و ایمونولوژی را پشت سر بگذارند.
ایمونولوژی یک تخصص فرعی از اطفال یا طب داخلی است و برخی از ایمونولوژیستها ممکن است در موارد زیر تخصص بیشتری داشته باشند:
- سرطان
- جراحی پیوند عضو
- بیماری های عفونی خاص، مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
اگر دچار ویروس HIV هستید و حس دیگری به زندگی دارید، خواندن این مقاله را به شدت به شما پیشنهاد میکنیم: زندگی با HIV چگونه است؟
اختلال عملکرد ایمنی و ایمونولوژی بالینی
سیستم ایمنی یک سیستم بسیار منظم و متعادل است و هنگامی که تعادل آن به هر دلیلی به هم بخورد، ممکن است منجر به بروز برخی بیماری شود. تحقیقات در این زمینه شامل مطالعه بیماری هایی است که در اثر اختلال عملکرد سیستم ایمنی ایجاد میشود.
اختلالات نقص ایمنی شامل مشکلاتی در سیستم ایمنی است که توانایی این سیستم را برای ایجاد یک دفاع مناسب مختل میکند؛ در نتیجه این اختلالات تقریباً همیشه با عفونتهای شدید همراه هستند که ادامه مییابند، عود میکنند و یا منجر به عوارض میشوند.
بیماری های خود ایمنی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به بدنی که قرار است از آن محافظت کند حمله میکند. افرادی که از بیماری های خودایمنی رنج میبرند نقصی در سیستم بدن خود دارند.
بیماریهای خودایمنی را میتوان به دو دسته زیر تقسیم بندی کرد:
- نقص ایمنی اولیه معمولاً از بدو تولد وجود دارد، عموماً ارثی است و نسبتاً نادر است. چنین مثالی نقص ایمنی متغیر رایج (CVID) است. بیماریهای خودایمنی «اولیه»، مانند دیابت نوع 1، که ممکن است از بدو تولد یا در اوایل زندگی ظاهر شود.
- بیماری های خودایمنی «ثانویه» که در مراحل بعدی زندگی به دلیل عوامل مختلف ظاهر میشوند. آرتریت روماتوئید و مولتیپل اسکلروزیس به این نوع خود ایمنی تعلق دارند.
همچنین بیماریهای خودایمنی میتوانند موضعی باشند، مانند بیماری کرون که بر دستگاه گوارش تأثیر میگذارد.
1. آلرژی
تقریباً هر ماده ای میتواند باعث ایجاد آلرژی (یک آلرژن) شود؛ اما معمولاً آلرژی پس از خوردن انواع خاصی از مواد غذایی مانند بادام زمینی یا استنشاق مواد موجود در هوا مانند گرده یا گرد و غبار ایجاد میشود.
در واکنش های آلرژیک، بدن معتقد است که آلرژن ها خطرناک هستند و بلافاصله موادی برای حمله به آنها تولید میکند. این باعث میشود سلول های سیستم ایمنی مواد شیمیایی قوی مانند هیستامین را آزاد کنند که باعث التهاب و بسیاری از علائم مرتبط با آلرژی میشود.
2. آسم
آسم یک بیماری ناتوان کننده و گاهی کشنده است. معمولاً زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به ذرات استنشاق شده از هوا پاسخ میدهد و در طول زمان میتواند منجر به ضخیم شدن راههای هوایی در بیماران شود.
3. سرطان
محققان با آگاهی از اینکه فرار از سیستم ایمنی میتواند در درمان سرطان موثر باشد، سیستم ایمنی بدن را برای شکست سرطان (ایمونوتراپی) دستکاری میکنند.
چه زمانی باید به ایمونولوژیست مراجعه کنیم؟
سیستم ایمنی ترکیبی پیچیده از اندامها، سلولها و مواد شیمیایی است که از بدن شما در برابر باکتریها، ویروسها یا سایر مهاجمان مضر محافظت میکند. اختلالات سیستم ایمنی جدی است و باید توسط یک متخصص درمان شود.
وقتی بیمار هستید یا یک واکنش آلرژیک دارید، سیستم ایمنی شما آنطور که باید کار نمیکند. چندین دهه پیش، اختلالات ایمنی نادر در نظر گرفته میشد. اکنون از طریق بهبود آزمایشات و تشخیص، ایمونولوژیست ها میتوانند فورا بیماری ها را تشخیص دهند و آنها را درمان کنند.
برای تصمیم گیری در مورد بهترین روش درمانی، یک ایمونولوژیست باید بداند که چه چیزی باعث واکنش آلرژیک میشود. از شما توضیح مفصلی در مورد علائم و محرک های احتمالی آنها خواسته میشود.
ایمونولوژیست یک سری آزمایشات را برای شناسایی آلرژن یا ماده ای که باعث واکنش شما میشود انجام میدهد. هر آزمایش حاوی مقادیر کمی از آلرژن های احتمالی است که ممکن است باعث بروز واکنش و پاسخ سیستم ایمنی بدن شما شود.
ایمونولوژی دامپزشکی چیست؟
ایمونولوژی دامپزشکی شاخه ای از ایمونولوژی است که به بهبود سلامت حیوانات اختصاص دارد. حیوانات نیز مانند انسانها از بیماریهای سیستم ایمنی رنج میبرند. حیوانات وحشی، اهلی و مزرعه معمولاً در معرض طیف وسیعی از باکتریها، ویروسها و انگلهای خطرناک هستند که زندگی آنها را تهدید میکند.
عفونت های حیوانات میتواند اثرات گسترده ای بر بخش های انسانی مانند غذا و کشاورزی داشته باشد. علاوه بر این بسیاری از عفونتهای حیوانی میتوانند به طور طبیعی از طریق عوامل مختلف منتقل شوند تا انسانها را آلوده کنند و بالعکس.
به عنوان مثال عفونت های به خوبی مطالعه شده از جمله آنفولانزای خوکی و پرندگان و همچنین، مالاریا و بیماری لایم به دلیل انتقال از حیوانات و حشرات به انسان است؛ بنابراین بسیار مهم است که این نوع بیماری ها به طور موثر کنترل شوند. این اقدامات نه تنها از انتقال بیشتر به سایر حیوانات و انسان ها جلوگیری میکند، بلکه هرگونه عوارض مخرب اجتماعی و اقتصادی را کاهش میدهد.
دریافت مشاوره تخصصی پزشکی از ایمونولوژیستها در پزشکت
سلامت سیستم ایمنی شما ارزشمند است و ما در پزشکت همراه شما هستیم. با مشاوره تخصصی از ایمونولوژیستهای بالینی مجرب ما میتوانید بیماریهای مرتبط با سیستم ایمنی، آلرژیها، حساسیتها و مشکلات خودایمنی را به طور حرفهای مدیریت کنید.
ایمونولوژیستهای ما با بررسی دقیق وضعیت سلامت شما، تشخیص درست و برنامه درمانی شخصیسازیشده ارائه میدهند. ما از پیشگیری و واکسیناسیون گرفته تا درمانهای تخصصی، همراه شما هستیم تا زندگی سالمتر و بدون نگرانی از مشکلات ایمنی را تجربه کنید. همین امروز نوبت خود را از پزشکت رزرو کنید و سلامت خود را به دست متخصصان بسپارید.
سخن آخر
ایمونولوژیست یا آلرژیست-ایمونولوژیست پزشکی است که در درمان بیماری های مرتبط با سیستم ایمنی از جمله آلرژی ها تخصص دارد. برخی از ایمونولوژیستها مستقیماً با افرادی که به دنبال مراقبت و درمان هستند سر و کار دارند؛ در حالی که برخی دیگر در یک محیط تحقیقاتی کار میکنند.
برای اختلالات خودایمنی، زمانی که سیستم ایمنی شما برای محافظت از بدن شما به درستی عمل نمیکند، ممکن است چندین سیستم بدن شما تحت تاثیر قرار گیرند. برای همین بهتر است در صورت بروز علائم بیماری های خودایمنی به یک ایمونولوژیست مراجعه کنید؛ اما آنها احتمالاً با متخصصان دیگری مانند روماتولوژیست از نزدیک همکاری میکنند یا شما را به آنها ارجاع میدهند.