علت تعریق شبانه در مردان چیست؟

علت تعریق شبانه در مردان در بسیاری از موارد پدیده ای کاملا طبیعی است، اما با این حال در برخی موارد می تواند نشانه ابتلا به یک بیماری باشد. هنگامی که دمای بدن به دلیل انجام فعالیت های سنگین و یا گرمای هوا بالا می رود، بدن شروع به عرق کردن می کند. این تعریق مانند یک ترموستات باعث تنظیم دمای بدن و در نتیجه خنک شدن شما می شود.

زمانی که دمای اتاق خواب شما خیلی بالا است و یا از یک پتوی خیلی سنگین استفاده می کنید، انتظار می رود که در هنگام خواب عرق کنید. اما اگر بدن شما در اثر عرق ریختن کاملا خیس شود به طوری که مجبور باشید ملحفه یا لباس خود را عوض کنید، این نشانه تعریق شبانه و یک مشکل اساسی در سلامت شما است. زیرا این تعریق در اثر فرایندهای فیزیولوژیک بدن شما رخ می دهد و به عوامل بیرونی مانند دمای اتاق یا گرمای هوا مربوط نیست. تعریق بیش از حد بدن در طول خواب در اغلب موارد با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن، درد، سرفه و اسهال همراه است.

چرا برخی مردها در شب زیاد عرق می کنند؟

بسیاری از بیماری های زمینه ای می توانند باعث تعریق در هنگام خواب شوند. در این متن به علل شایع تعریق شبانه در مردان و روش های پیشگیری از آن می پردازیم.

استرس

نگرانی بسیار شدید که از کنترل خارج می شود، یکی از دلایل مهم عرق کردن در روز و شب است. طبیعی است که افراد به خصوص در موقعیت های استرس زا دچار اضطراب می شوند. اما با این حال نگرانی مداوم که بر زندگی روزمره شما تأثیر می گذارد، می تواند وضعیتی به نام اختلال اضطراب فراگیر را در شما ایجاد کند. استرس و اضطراب جزء واکنش های طبیعی بدن در هنگام احساس خطر هستند. اما هنگامی که استرس به صورت مداوم ادامه پیدا کند باعث اختلال در زندگی روزمره می شود و همچنین زمینه را برای ابتلا به بیماری ها فراهم می کند.  برخی دیگر از علائمی که در اثر استرس زیاد در بدن رخ می دهند، عبارتند از:

• تهوع، اسهال
• اختلالات خواب
• مشکل در تصمیم گیری
• انقباض دردناک عضلات
• سندرم روده تحریک پذیر
• بی قراری و مشکل در تمرکز
• استرس زیاد و مداوم  در بسیاری از موارد جزء دلایل مهم تعریق شبانه در مردان است.

رفلاکس معده به مری

بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) یا ریفلاکس مزمن اسید، یک بیماری شایع گوارشی است که در آن اسید و محتویات  معده به طور منظم به مری برمی گردد. مری لوله‌ای است که دهان و معده را به هم متصل می‌کند. هنگامی که غذا به معده می رسد، دریچه ای که در انتهای مری قرار دارد به خوبی بسته نمی شود. ضعیف شدن اسفنکتر تحتانی مری باعث می شود اسید معده به مری برگردد و از طریق گلو به سمت بالا و دهان حرکت کند. این برگشت مداوم  اسید باعث تحریک و التهاب دیواره مری می شود. تعریق شبانه یکی دیگر از علائم GERD است. سایر علائم عبارتند از:

• سرفه کردن
• سوزش سردل
• مشکل در بلع
• سنگینی شکم
• درد قفسه سینه
• گلو درد و خشکی صدا
• احساس گیر کردن غذا در گلو
• برگشت غذای بلعیده شده به مری و دهان

درمان زودرس رفلاکس اسید معده به مری و مدیریت این بیماری در پیشگیری ار تعریق های شبانه تا حد بسیار زیادی موثر است.

هیپرهیدروزیس

هایپرهیدروزیس به فعالیت بیش از حد غدد عرق گفته می شود که با تعریق بیش از حد همراه است. اما هیپرهیدروزیس می تواند است در هر زمانی از شبانه روز و یا حتی در حین خواب رخ دهد. ابتلا به این وضعیت باعث اختلال در فعالیت های روزمره افراد می شود. هیپرهیدروزیس به دو شکل وجود دارد:

هیپرهیدروزیس اولیه. شایع ترین نوع است و معمولاً باعث تعریق بیش از حد در زیر بغل، دست ها، پاها و حتی پوست سر می شود. هیپرهیدروزیس اولیه ارثی است و از طریق ژن های شما منتقل می شود. سایر علل این بیماری هنوز به طور دقیق مشخص نیست. استرس، گرما و مصرف برخی غذاها مانند قهوه، شکلات و کره بادام زمینی باعث تعریق بیش از حد بدن می شوند.

هیپرهیدروزیس ثانویه. همراه با یک بیماری دیگر رخ می دهد و تقریبا تمام قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند پرکاری غده تیروئید، دیابت و پارکینسون می توانند باعث تعریق بیش از حد بدن شوند. این تعریق های شدید و مداوم شرایط را برای ابتلا به بیماری های قارچی پوست فراهم می کند. همچنین یائسگی و چاقی نیز در بسیاری از موارد منجر به هیپرهیدروزیس ثانویه می شوند.

تعریق شبانه فقط در افراد مبتلا به هیپرهیدروزیس ثانویه رخ می دهد. درمان بیماری زمینه ای باعث کاهش علائم و یا برطرف شدن تعرق شبانه در بیماران می شود.

مصرف برخی داروها

مصرف برخی داروها با عوارض مختلف همراه است، برخی از مهمترین این داروها عبارتند از:

• مواد مخدر
• استروئیدها
• آسپرین یا استامینوفن
• داروهای درمان دیابت
• داروهای ضد افسردگی، به ویژه SSRI ها
• در اغلب موارد با قطع مصرف داروها علائم تعریق شبانه نیز از بین می رود.

آپنه خواب

آپنه خواب که وقفه تنفسی در حین خواب نیز نامیده می شود، یکی از شایع ترین دلایل ابتلا به تعریق شبانه است. اما آپنه خواب زمانی رخ می دهد که تنفس در هنگام خواب مختل شود. درمان سریع و به موقع آپنه خواب اهمیت زیادی دارد زیرا در صورت عدم درمان، حتی تا صدها بار در شب تنفس را متوقف می کند. این اختلال خواب در حدود 25 درصد از مردان را تحت تاثیر قرار می دهد و بیشتر در افراد بالای 50 سال که دچار اضافه وزن و چاقی هستند، رخ می دهد.

انواع آپنه خواب عبارتند از:

آپنه خواب انسدادی. در این نوع اختلال خواب، زبان و بافت نرم پشت گلو راه هوایی را در حین خواب مسدود می کند. آپنه خواب انسدادی اغلب در افراد چاق و دارای اضافه وزن زیاد رخ می دهد. این وضعیت باعث توقف تنفس، احساس خفگی و از خواب پریدن های ناگهانی فرد در طول شب می شود.

آپنه خواب مرکزی.  در افراد مبتلا به اختلالات سیستم عصبی مرکزی مانند سکته مغزی رخ می دهد. سکته مغزی باعث آسیب دیدن ساقه مغز می شود. ساقه مغز از قسمت های بسیار مهم مغز است که وظیفه کنترل تنفس را بر عهده دارد. اما آپنه خواب در بسیاری از موارد باعث تعریق شبانه می شود، سایر علائم آپنه خواب عبارتند از:

• سردرد
• خروپف
• تکرر ادرار در شب
• افسردگی یا اضطراب
• اختلال عملکرد جنسی
• خواب آلودگی در روز
• بی قراری و بیداری های مکرر در شب
• بیدار شدن با احساس خفگی یا نفس نفس زدن
• فراموشی، تحریک پذیری و مشکل در تمرکز
• خشکی دهان یا گلو درد هنگام بیدار شدن از خواب

آپنه خواب با سایر بیماری ها مانند افزایش فشار خون، سکته مغزی و دیابت مرتبط است. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از علائم بالا حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

کاهش تستوسترون

کاهش تستوسترون علت مستقیم تعریق شبانه نیست، اما با این حال با بیماری های دیگری مانند آپنه خواب مرتبط است، که می تواند باعث تعریق بیش از حد بدن در هنگام خواب شود.

بررسی ها نشان می دهد مردان مبتلا به آپنه خواب شدید سطح تستوسترون پایین‌تری دارند. کاهش سطح تستوسترون باعث اضافه وزن می شود. از سویی دیگر چاقی و اضافه وزن نیز یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند تعریق شبانه را بدتر کند.

اختلالات هورمونی

غدد درون ریز سطح هورمون های بدن را کنترل می کند. بنابراین هر گونه اختلالات هورمونی می تواند باعث تعریق شبانه شود. اختلالات هورمونی زمینه را برای ابتلا به بسیاری از بیماری ها فراهم می کنند، از جمله:

پرکاری تیروئید. این بیماری در اثر فعالیت بیش از حد غده تیروئید رخ می دهد.

دیابت شیرین یا افزایش سطح قند خون. این بیماری ناشی از مصرف بیش از حد انسولین یا سایر داروهای دیابت است. علاوه بر آن هیپوگلیسمی یا کاهش شدید قند خون نیز می تواند باعث تعریق شبانه شود.

اختلال عملکرد هیپوتالاموس. هیپوتالاموس ناحیه ای از مغز است که دمای بدن را کنترل می کند. اختلال در عملکرد غده هیپوتالاموس در بسیاری از موارد با تعریق های شبانه همراه است.

فئوکروموسیتوم. این بیماری نادر به دلیل وجود تومور در غدد فوق کلیوی رخ می دهد و باعث افزایش هورمون آدرنالین و علائمی مانند تعریق شبانه می شود.

سندرم کارسینوئید. این بیماری در اثر رشد نوعی تومور در ریه ها یا دستگاه گوارش رخ می دهد.

ابتلا به بیماری های بالا در اغلب موارد با علائم مختلفی از جمله تعریق شبانه همراه است.

سرطان و درمان های آن

تعریق شبانه در موارد خاص می تواند نشانه سرطان باشد. بعضی از سرطان های بدخیم مانند سرطان لنفوم می‌توانند منجر به تعریق شبانه بیش از حد شوند. بنابراین، در صورت تعریق شدید شبانه، توجه به علائم و مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

درمان های سرطان مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی نیز در اغلب موارد یکی از علل مهم تعریق شبانه در مردان هستند. مردانی که پس از تشخیص سرطان پروستات یک یا هر دو بیضه خود را از طریق عمل جراحی بر می دارند، در اغلب موارد دچار تعریق شبانه می شوند. هورمون درمانی برای درمان سرطان پروستات نیز محرکی برای ابتلا به تعریق های شبانه در مردان است.

متأسفانه، تعریق شبانه در بسیاری از موارد به مدت طولانی با افراد باقی می ماند. بنابراین بیمارانی که درمان را به پایان رسانده اند ممکن است هنوز هم علائمی مانند تعریق شبانه را تجربه کنند.

عفونت یا بیماری عفونی

ابتلا به بیماری های مختلف عفونی نیز یکی از عوامل مهم تعریق های شبانه در مردان است.  برخی از مهمترین بیماری های عفونی عبارتند از:

سل (TB). یک عفونت باکتریایی است که معمولاً به ریه ها حمله می کند. بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه چندین بار در هفته دچار تعرق شبانه می شوند. این بیماری در برخی کشورها شیوع بیشتری دارد.

ایدز. این بیماری در اثر آلودگی به ویروس (HIV) رخ می دهد و باعث نقص سیستم ایمنی بدن می شود.

اندوکاردیت. عفونت التهاب دریچه های قلب است که در اثر آلودگی های باکتریایی و قارچی رخ می دهد.

استئومیلیت. عفونت حاد استخوان است. در این بیماری عفونت از طریق گردش خون به استخوان ها نفوذ می کند.

آبسه پیوژنیک نام دیگر این بیماری آبسه کبدی است. ابتلا به این بیماری باعث تشکیل کیسه های پر از چرک در کبد می شود.

چگونه از تعریق شبانه پیشگیری کنیم؟

در اغلب موارد درمان علت اصلی تعریق شبانه، بهترین راه برای پیشگیری از این وضعیت است. با این حال روش های بسیار زیاد و مختلفی وجود دارد که می تواند به کاهش علائم یا برطرف شدن تعریق شبانه کمک کند. از جمله:

تغییر سبک زندگی

مهمترین تغییرات سبک زندگی برای رفع تعریق های شبانه عبارتند از:

نوشیدن آب خنک.  نوشیدن یک لیوان آب خنک و یا گرفتن دوش آب سرد می تواند به کاهش دمای بدن قبل از خواب کمک کند.

پوشیدن لباس های راحتی. استفاده از لباس های نخی باعث تنفس بهتر پوست و بدن می شود. پوشیدن لباس های تنگ یکی از دلایل مهم تعریق های شبانه است.

کاهش مصرف کافئین و غذاهای تند. مصرف چای و قهوه را در ساعات قبل از خواب کاهش دهید. این نوشیدنی ها می توانند دمای بدن شما را بالا ببرند و باعث تعریق شبانه شوند.

خنک نگه داشت اتاق خواب. یک اتاق خواب گرم می تواند باعث تعریق شبانه شود. بنابراین تا حد امکان از پتوها و ملحفه‌های سبک ‌وزن استفاده کنید. تهویه ها را در طول شب روشن بگذارید. پنجره ها را باز کنید تا هوای تازه  وارد اتاق شود. اگر تعریق شبانه به طور جدی بر خواب شما تأثیر می گذارد، تشک هایی را خریداری کنید که قابلیت تنفس بیشتری دارند.

مصرف داروها

اگر هیچ یک از تغییرات سبک زندگی در رفع تعریق شبانه موثر نبود، می توانید با نظر پزشک از دارو استفاده کنید. پزشک در مردانی که به فشار خون بالا و مشکلات پروستات مبتلا هستند، معمولاً مصرف داروهای آلفا بلاکر را تجویز می کند. برخی از مهمترین داروهای آلفا بلاکر عبارتند از:

• هایترین (ترازوسین)
• کاردورا (دوکسازوسین)
• مینی پرس (پرازوسین)

آلفا بلاکرها می توانند باعث کاهش فشار خون، سرگیجه، سردرد و افزایش خطر نارسایی قلبی شوند، بنابراین این داروها را باید با احتیاط مصرف کنید.

مکمل ها

مصرف برخی از محصولات طبیعی و مکمل‌ها مانند فیتواستروژن‌ها، و ویتامین E می تواند تا حدودی از ابتلا به تعریق های شبانه پیشگیری کند.

اما با این حال استفاده از این مکمل ها در برخی موارد ممکن است با داروهای مصرفی شما تداخل داشته باشد. به همین علت باید هرگونه مکمل را حتما زیر نظر پزشک متخصص مصرف کنید.

در تعریق شبانه چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که تعریق شبانه دارای ویژگی های زیر باشد، باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید:

• به طور منظم رخ می دهد.
• باعث اختلالات شدید خواب می شود.
• بر سایر بخش های زندگی روزمره تأثیر می گذارد.
• با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن، درد یا اسهال همراه است.

مراجعه به موقع به پزشک در درمان سریع تر و کوتاه شدن دوره بهبودی نقش بسیار مهمی دارد. بنابراین در صورت مشاهده علائم بالا هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. پزشک پس از معاینات و آزمایش های لازم، با توجه به علت تعریق شبانه درمان های لازم را برای شما تجویز خواهد کرد.