اگر به دیابت مبتلا شدهاید، باید بدانید که بدن شما قادر به هضم و استفاده صحیح از گلوکز حاصل از مواد غذایی که مصرف میکنید، نیست. انواع مختلفی از قندخون وجود دارند که هرکدام از آنها علل خاصی دارد، اما همه آنها در وجود بیش از حد گلوکز در جریان خون مشترک هستند.
روشهای درمانی قندخون شامل استفاده از دارو یا انسولین است. با داشتن یک سبک زندگی سالم میتوان از بروز برخی از انواع دیابتها پیشگیری کرد. دیابت کنترل نشده میتواند منجر به بروز عواقب جدی و وارد شدن آسیب به تعددا زیادی از اندامها و بافتهای بدن، از جمله قلب، کلیهها، چشمها و اعصاب شود.
انواع دیابت
انواع قندخون عبارتاند از:
دیابت نوع 1
این اختلال یک بیماری خود ایمنی است، به این معنی که بدن شما به بافتهای خود حمله میکند. در این حالت سلولهای تولید کننده انسولین در لوزالمعده شما از بین میروند. تا 10 درصد از افراد مبتلا به قندخون، به اختلال نوع 1 مبتلا هستند. این بیماری معمولاً در کودکان و جوانان مشاهده میشود، اما میتواند در هر سنی ایجاد شود. این اختلال گاهی اوقات به عنوان دیابت “جوانان” شناخته میشود. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 باید هر روز انسولین مصرف کنند. به همین علت است که به آن دیابت وابسته به انسولین نیز میگویند.
دیابت نوع 2
در این نوع از بیماری، بدن یا انسولین کافی تولید نمیکند یا سلولهای بدن به طور طبیعی به انسولین پاسخ نمیدهند. این اختلال شایعترین نوع قندخون است. تا 95 درصد از افراد به دیابت نوع 2 مبتلا هستند. این نوع از بیماری معمولاً در افراد میانسال و سالمند رخ میدهد. سایر نامهای دیابت نوع 2 شامل دیابت بزرگسالان و دیابت مقاوم به انسولین است.
پیش دیابت
این نوع اختلال، مرحله قبل از دیابت نوع 2 است. در این وضعیت سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی است اما به اندازهای بالا نیست که به طور رسمی دیابت نوع 2 در نظر گرفته شود.
دیابت بارداری
این نوع از قندخون در برخی از زنان و در دوران بارداری ایجاد میشود. دیابت بارداری معمولا بعد از بارداری رفع میشود. با این حال، اگر به دیابت بارداری مبتلا شدهاید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی قرار دارید.
انواع کمتر شایع قندخون، عبارتاند از:
دیابت شروع بلوغ جوانان (MODY)
MODY شکل نادری از قندخون است که با دیابت نوع 1 و نوع 2 متفاوت است.MODY توسط یک جهش (یا تغییر) در یک ژن ایجاد می شود. اگر والدینی این جهش ژنی را داشته باشند، هر فرزندی که داشته باشد، 50 درصد احتمال دارد که آن را از آنها به ارث ببرد.
دیابت نوزادی
دیابت نوزادی نوعی قندخون است که در سنین زیر شش ماه تشخیص داده میشود و متفاوت از دیابت نوع 1 معمولی است زیرا یک بیماری خودایمنی نیست (که در آن بدن سلول های تولید کننده انسولین خود را از بین برده است).
حدود 50 درصد از افراد مبتلا به دیابت نوزادی به انسولین نیاز ندارند و به جای آن میتوان با قرصی به نام گلی بن کلامید درمان کرد. گلی بن کلامید علاوه بر کنترل سطح گلوکز خون، میتواند علائم تاخیر رشد را نیز بهبود بخشد. مهم است که بدانید آیا مبتلا به دیابت نوزادی هستید یا نه تا مطمئن شوید که درمان و توصیه درست را دریافت میکنید (مثلاً قطع انسولین).
دیابت نوزادی در اثر تغییر ژنی ایجاد میشود که بر تولید انسولین تأثیر میگذارد. این بدان معناست که سطح گلوکز خون (قند) در بدن بسیار بالا میرود.
ویژگی اصلی دیابت نوزادی تشخیص قندخون در سنین زیر 6 ماه است و اینجاست که با نوع 1 متفاوت است، زیرا نوع 1 افراد زیر 6 ماه را تحت تاثیر قرار نمیدهد. علاوه بر این، حدود 20 درصد از افراد مبتلا به دیابت نوزادی نیز دارای تأخیر رشدی (مانند ضعف عضلانی، مشکلات یادگیری) و صرع هستند.
دیابت نوزادی بسیار نادر است، در حال حاضر کمتر از 100 نفر در بریتانیا به آن مبتلا هستند.
دو نوع دیابت نوزادی وجود دارد: گذرا و دائمی. همانطور که از نام آن پیداست، دیابت گذرا نوزاد برای همیشه باقی نمیماند و معمولاً قبل از 12 ماهگی برطرف میشود و مجدد در سال های نوجوانی عود میکند. این نوع بیماری 50 تا 60 درصد موارد را تشکیل میدهد. دیابت دائمی نوزادان برای همیشه باقی میماند و 40 تا 50 درصد از موارد را تشکیل میدهد.
سندرم ولفرام
سندرم ولفرام یک اختلال ژنتیکی نادر است که به دلیل چهار ویژگی شایع (دیابت بی مزه، دیابت شیرین، آتروفی بینایی و ناشنوایی) به سندرم DIDMOAD نیز معروف است.
درمانی برای سندرم ولفرام وجود ندارد، اما درمان هایی برای برخی از ویژگی ها وجود دارد. دیابت با انسولین و دیابت بی مزه با وازوپرسین درمان میشود. در حالی که سمعک میتواند به کاهش شنوایی کمک کند، متاسفانه هیچ درمانی برای کاهش بینایی وجود ندارد. مشکلات کلیوی ممکن است با کاتتریزاسیون (گذراندن یک لوله نازک و انعطاف پذیر به داخل مثانه برای تخلیه ادرار) درمان شوند و برخی از علائم عصبی را میتوان با دارو درمان کرد.
سندرم آلستروم
سندرم آلستروم یک سندرم ژنتیکی نادر است که دارای تعدادی ویژگی مشترک است.
هیچ درمانی برای سندرم آلستروم وجود ندارد، اما درمان هایی برای برخی از ویژگی ها وجود دارد:
- حساسیت به نور روشن را با استفاده از عینک های تیره
- مدیریت کم شنوایی با استفاده از سمعک
- استفاده از داروها برای درمان کاردیومیوپاتی
پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و کم انرژی و انجام فعالیت بدنی منظم برای کنترل وزن مهم است و معمولا اولین درمان برای دیابت نوع 2 خواهد بود.
اگر مدیریت وزن و فعالیت بدنی ناموفق باشد، میتوان از داروهایی مانند متفورمین، سولفونیل اوره و انسولین برای درمان دیابت نوع 2 استفاده کرد.
دیابت خودایمنی نهفته در بزرگسالان (LADA)
LADA نوعی قندخون است که به نظر میرسد دیابت نوع 1 و 2 را در بر میگیرد. تکههای آن بیشتر شبیه نوع 1 است و سایر بیتها بیشتر شبیه نوع 2 هستند. به همین دلیل است که برخی افراد آن را دیابت نوع 1.5 یا دیابت نوع 1 ½ مینامند.
در واقع در حال حاضر به عنوان یک نوع دیابت جداگانه طبقه بندی نمیشود، اما برخی تحقیقات پزشکی در حال انجام است تا دقیقا مشخص شود که چه چیزی آن را از دیابت نوع 1 و نوع 2 متفاوت میکند.
دیابت نوع 3c
دیابت نوع 3c نوعی قندخون است که زمانی ایجاد میشود که بیماری دیگری باعث آسیب به پانکراس شود. شرایط مربوط به نوع 3c شامل سرطان پانکراس، پانکراتیت، فیبروز کیستیک یا هموکروماتوز هستند.
اگر نوع 3c دارید، ممکن است لوزالمعده نتواند آنچه را که برای هضم غذا نیاز دارید به شما بدهد. این نارسایی برون ریز پانکراس (PEI) است و به این معنی است که پانکراس شما به درستی کار نمیکند.
نشانه هایی که باید به آنها توجه کرد میتواند شامل موارد زیر باشد:
- اسهال
- دل درد
- مدفوع چرب یا روغنی
- کاهش وزن بدون علت
- احساس خستگی بیشتر از حد معمول
- هیپوگلیسمی که قند خون پایین نیز نامیده میشود.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم یا هر گونه نگرانی، باید با پزشک خود صحبت کنید.
دیابت ناشی از استروئید
برخی از افرادی که استروئید مصرف میکنند ممکن است به قندخون مبتلا شوند. این به عنوان دیابت ناشی از استروئید شناخته میشود و در افرادی که در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند، شایع تر است.
درمان با استروئید به وضعیت فردی شما بستگی دارد. اگر فقط برای مدت کوتاهی استروئید مصرف میکنید، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. این به این دلیل است که پس از اتمام دوره مصرف استروئید، سطح قند خون شما باید به محدوده سالم بازگردد.
اگر برای این بیماری نیاز به درمان دارید، گزینههای شما ممکن است شامل تزریق انسولین، مصرف دارو یا ایجاد تغییرات در سبک زندگی مانند خوب غذا خوردن و حرکت بیشتر باشد.
اگر سطح قند خون شما فقط کمی بالاتر از حد معمول باشد، ممکن است هیچ یک از علائم دیابت ناشی از استروئید را نداشته باشید. اما با افزایش سطح قند خون، علائم و نشانهها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- زیاد توالت رفتن مخصوصا در شب
- احساس تشنگی واقعی
- احساس خستگی بیشتر از حد معمول
- کاهش وزن بدون تلاش
اگر متوجه هر یک از این علائم بالا شدید، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید.
دیابت فیبروز کیستیک
دیابت فیبروز کیستیک شایع ترین نوع قندخون در افراد مبتلا به فیبروز کیستیک است. اگرچه دارای ویژگی های هر دو نوع 1 و نوع 2 است، اما شرایط متفاوتی است. دیابت فیبروز کیستیک نوعی دیابت است که در افراد مبتلا به فیبروز کیستیک شایعتر است.
اگرچه افراد مبتلا به فیبروز کیستیک ممکن است به دیابت نوع 1 یا نوع 2 مبتلا شوند، دیابت فیبروز کیستیک وضعیت متفاوتی است. این شایع ترین نوع دیابت در افراد مبتلا به فیبروز کیستیک است. این بیماری دارای ویژگی های نوع 1 و نوع 2 است، اما تفاوت هایی در نحوه ایجاد و درمان آن وجود دارد.
افراد مبتلا به فیبروز کیستیک، مخاط ضخیم و چسبناکی تولید میکنند که میتواند در ریه ها، پانکراس و سایر اندام ها ایجاد شود. این میتواند منجر به طیف وسیعی از علائم، از جمله مشکلات تنفسی، عفونت های ریوی و مشکلات مربوط به هضم غذا شود.
چه کسانی به دیابت مبتلا میشوند؟
عواملی که خطر ابتلا به دیابت را افزایش میدهند، بسته به نوع دیابتی که در نهایت به آن مبتلا میشوند، متفاوت است. عوامل مستعد کننده ابتلا به دیابت نوع 1، عبارتاند از:
- استرس فیزیکی (مانند جراحی یا بیماری)
- قرار گرفتن در معرض بیماریهای ناشی از ویروسها
- سابقه خانوادگی (والدین یا خواهر و برادر) ابتلا به دیابت نوع 1
- وجود آسیب در پانکراس (مانند عفونت، تومور، جراحی یا ضربه)
- وجود اتوآنتیبادیها (آنتیبادیهایی که به اشتباه به بافتها یا اندامهای خودی حمله میکنند).
عوامل مستعد کننده ابتلا به پیش دیابت و دیابت نوع 2، عبارتاند از:
- اضافه وزن
- فشار خون بالا
- استعمال سیگار
- عدم تحرک بدنی
- سن 45 سال یا بیشتر
- سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی
- ابتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک
- کلسترول HDL پایین ( کلسترول خوب) و سطح تری گلیسیرید بالا
- ابتلا به دیابت بارداری یا به دنیا آوردن نوزادی با وزن بیش از حد استاندارد
- سابقه خانوادگی (والدین یا خواهر و برادر) ابتلا به پیش دیابت یا دیابت نوع 2
عوامل مستعد کننده ابتلا به دیابت بارداری، عبارتاند از:
- داشتن سن بالای 25 سال
- داشتن اضافه وزن قبل از بارداری
- سابقه خانوادگی (والدین یا خواهر و برادر) ابتلا به پیش دیابت یا دیابت نوع 2
اگر درباره این موارد سوالی دارید، با یک پزشک تماس بگیرید و با او مشورت کنید.
چه عللی باعث بروز انواع دیابت میشوند؟
به طور کلی، علل بروز دیابت، صرف نظر از نوع آن، شامل گردش بیش از حد گلوکز در جریان خون است. با این حال، علت بالا بودن سطح گلوکز خون بسته به نوع دیابت متفاوت است.
علل بروز دیابت نوع 1
دیابت نوع ۱ یک بیماری مرتبط با سیستم ایمنی است. در این اختلال، بدن شما به سلولهای تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله میکند و آنها را از بین میبرد. بدون وجود انسولین که به گلوکز اجازه ورود را به سلولها بدهد، گلوکز در جریان خون انباشته میشود. عوامل ژنتیکی نیز ممکن است در بروز اختلال در برخی از بیماران نقش داشته باشند.علاوه براین، اختلالات ویروسی نیز میتوانند به سیستم ایمنی حمله کنند.
علل بروز دیابت نوع 2 و پیش دیابت
در این اختلال، سلولهای بدن شما اجازه نمیدهند انسولین آنطور که باید کار کند تا گلوکز وارد سلولها شود. به عبارت دیگر، سلولهای بدن شما نسبت به انسولین مقاوم شدهاند. در این حالت، لوزالمعده شما نمیتواند وضعیت سلامتی خود را حفظ کند و انسولین کافی برای غلبه بر این مقاومت تولید کند. به این ترتیب سطح گلوکز در جریان خون شما افزایش مییابد.
علل بروز دیابت بارداری
هورمونهایی که در طول بارداری توسط جفت تولید میشوند، سلولهای بدن شما را در برابر انسولین مقاوم میکنند. پانکراس شما نمیتواند انسولین کافی برای غلبه بر این مقاومت تولید کند. به این ترتیب گلوکز بیش از حد در جریان خون شما باقی میماند.
علائم دیابت کداماند؟
انواع قندخون علائم های متفاوتی با یکدیگر دارند.
دیابت نوع 1
علائم در کودکی، نوجوانی یا جوانی، زمانی که سن پایینی دارید، طی چند هفته تا چند ماه شروع میشود. علائم این اختلال، عبارتاند از:
- تهوع
- استفراغ یا درد معده
- عفونتهای قارچی یا عفونتهای دستگاه ادراری
در صورتی که درباره این علائم سوالی دارید، با یک پزشک تماس بگیرید و با او مشورت کنید.
دیابت نوع 2 و پیش دیابت
در صورت ابتلا به این اختلال، ممکن است شما اصلاً علائمی نداشته باشید یا متوجه آن نشوید، زیرا این علائم در طی چندین سال و به کندی ایجاد میشوند. علائم این اختلال معمولاً در بزرگسالی شروع میشود، اما پیش دیابت و دیابت نوع 2 در همه گروههای سنی در حال افزایش است.
دیابت بارداری
معمولاً افراد مبتلا به این نوع از قندخون متوجه بروز علائم آن نمیشوند. متخصص زنان و زایمان ابتلا به دیابت بارداری را بین هفتههای 24 تا 28 بارداری بررسی خواهد کرد.
دیابت چگونه تشخیص داده میشود؟
بیماری با بررسی سطح گلوکز در آزمایش خون تشخیص داده میشود. سه آزمایش وجود دارد که میتوانند سطح گلوکز خون شما را اندازه گیری کنند:
- تست A1c
- آزمایش گلوکز ناشتا
- تست قند تصادفی
تست دیابت بارداری
اگر باردار هستید دو آزمایش قند خون برای شما وجود خواهد داشت. در یک تست، شما مقداری مایع شیرین مینوشید و یک ساعت بعد سطح گلوکز شما بررسی میشود. لازم نیست قبل از این آزمایش ناشتا باشید. اگر این آزمایش سطح گلوکز بالاتر از حد طبیعی (بیش از 140 میلی لیتر در دسی لیتر) را نشان دهد، آزمایش تحمل گلوکز خوراکی انجام خواهد شد.
تست دیابت نوع 1
اگر پزشک به ابتلا شما به دیابت نوع 1 مشکوک باشد، نمونه خون و ادرار جمع آوری و آزمایش میشود. خون از نظر وجود اتوآنتیبادیها بررسی میشود. ادرار نیز از نظر وجود کتون بررسی میشود (وجود کتون نشان دهنده این است که بدن شما در حال سوزاندن چربی به عنوان منبع انرژی است). این علائم نشان دهنده ابتلا به دیابت نوع 1 است.
هرچه دیابت زودتر تشخیص داده شود، درمان زودتر شروع خواهد شد. به این ترتیب میتوان عوارض را کاهش داد یا از بروز آنها پیشگیری کرد. اگر آزمایش خون نشان دهد که شما مبتلا به پیش دیابت هستید، میتوانید برای ایجاد تغییراتی در سبک زندگی (مانند کاهش وزن، ورزش، رژیم غذایی مناسب) برای پیشگیری یا به تاخیر انداختن ابتلا به دیابت نوع 2 اقدام کنید.
توصیههای خاص تستهای تشخیصی انواع دیابت
اگر قصد انجام تست ابتلا به قندخون دارید، نکات زیر را در نظر بگیرید.
آزمایش دیابت نوع 1
این آزمایش در کودکان و جوانانی که سابقه خانوادگی ابتلا با قندخون دارند، انجام میشود. به طور معمول، افراد سالمند ممکن است به دیابت نوع 1 نیز مبتلا شوند. بنابراین، انجام آزمایش در بزرگسالانی که به بیمارستان مراجعه میکنند و مشخص میشود که مبتلا به کتواسیدوز مرتبط با دیابت هستند، مهم است. کتواسیدوز یک عارضه خطرناک است که میتواند در افراد مبتلا به قندخون نوع 1 رخ دهد.
آزمایش دیابت نوع 2
بزرگسالان 45 ساله یا سالمندتر، افراد بین 19 تا 44 ساله که دارای اضافه وزن هستند و با یک یا چند عامل مستعد کننده روبهرو هستند، زنانی که مبتلا به دیابت بارداری بودهاند، کودکان بین 10 تا 18 ساله که دارای اضافه وزن هستند و حداقل با دو عامل مستعد کننده روبهرو هستند، باید تست شوند.
دیابت بارداری
تمام زنان بارداری که مبتلا به قندخون تشخیص داده شدهاند، باید آزمایش شونود. همه زنان باردار بین هفتههای 24 تا 28 بارداری آزمایش میشوند. اگر عوامل مستعد کننده دیگری برای ابتلا به دیابت بارداری وجود دارد، ممکن است پزشک زنان و زایمان زودتر آزمایش انجام دهد.
دیابت چگونه درمان میشود؟
درمان به نوع بیماری، میزان کنترل سطح گلوکز خون و سایر شرایط سلامتی بستگی دارد.
دیابت نوع 1
اگر به این نوع قندخون مبتلا هستید، باید هر روز انسولین مصرف کنید. زیرا پانکراس شما دیگر انسولین تولید نمیکند.
دیابت نوع 2
اگر به این نوع از قندخون مبتلا هستید، درمان شما میتواند شامل مصرف داروها، انسولین و تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن، انتخاب غذای مناسب و فعالیت بدنی بیشتر باشد.
پیش دیابت
اگر به پیش دیابت مبتلا هستید، هدف درمان پیشگیری از پیشرفت اختلال به قندخون خواهد بود. درمان بر روی عوامل مستعد کننده قابل درمان متمرکز خواهد بود. مواردی مانند کاهش وزن و مصرف یک رژیم غذایی مناسب (مانند رژیم غذایی مدیترانهای) و ورزش (حداقل پنج روز در هفته به مدت 30 دقیقه) از جمله این موارداند.
دیابت بارداری
اگر به این نوع از قندخون مبتلا هستید و سطح گلوکز خون شما خیلی بالا نیست، درمان اولیه ممکن است شامل اصلاح رژیم غذایی و ورزش منظم باشد. اگر هنوز هدف مورد نظر محقق نشده یا سطح گلوکز شما بسیار بالا باشد، تیم پزشکی شما ممکن است مصرف دارو یا انسولین را تجویز کند.
آیا دیابت نوع 1 قابل پیشگیری است؟
دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است، به این معنی که بدن شما به بافتهای خودی حمله میکند. دانشمندان مطمئن نیستند که چرا بدن شخص به بافتهای خودی حمله میکند. عوامل دیگری مانند تغییرات ژنتیکی نیز ممکن است در این امر دخیل باشند.
آیا دیابت قابل درمان یا معکوسشدن است؟
بسته به نوع بیماری و علت خاص آن، معکوس کردن دیابت ممکن است عملی باشد یا نباشد. معکوس کردن موفقیت آمیز قندخون معمولاً دستیابی به “بهبود” نامیده میشود.
دیابت نوع 1 یک بیماری سیستم ایمنی همراه با مسائل ژنتیکی است. این نوع قندخون با روشهای درمانی سنتی قابل برگشت نیست. بیمار برای زنده ماندن به مصرف مادام العمر انسولین نیاز دارد.
نزدیکترین مورد به درمان دیابت نوع 1 پیوند پانکراس یا پیوند جزایر پانکراس است. این روش یک گزینه درمانی برای همه نیست و نیاز به مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی (مادام العمر) و مقابله با عوارض جانبی این داروها دارد.
معکوس کردن پیش دیابت و دیابت نوع 2 با تلاش و انگیزه زیاد امکان پذیر است. شما باید همه عوامل خطر بیماری را معکوس کنید. روش انجام این کار شامل ترکیبی از کاهش وزن، ورزش منظم و تغذیه مناسب (به عنوان مثال، رژیم غذایی گیاهی، کم کربوهیدرات، کم قند و چربیهای مفید) است.
علاوه براین، میزان کلسترول و فشار خون شما را باید تا محدوده طبیعی کاهش دهند.
اگر به دیابت بارداری مبتلا شدهاید، این نوع دیابت با تولد نوزاد پایان می یابد. با این حال، داشتن ابتلا به بارداری یک عامل خطر برای ابتلا به دیابت نوع 2 می باشد.
1 دیدگاه
من مبتلا به پيش ديابت هستم و گفتن به دليل چاقي شكمي هست ازون وقت مدام ورزش ميكنم و خداروشكر تست قندم هميشه خوبه