اضافه بار مایعات یا هیپرولمی وضعیتی است که در آن مایعات بیش از حد در خون وجود دارد. اگرچه بدن برای سالم ماندن به مایعات زیادی نیاز دارد، اما مصرف بیش از حد آن می تواند باعث عدم تعادل خطرناک شود. هیپرولمی معمولاً نتیجه یک بیماری زمینه ای است. با این حال، هیپرولمی خفیف می تواند پس از خوردن غذاهای حاوی سدیم زیاد یا در طی تغییرات هورمونی رخ دهد. هیپرولمی خفیف معمولاً در صورت عدم وجود مشکلات سلامتی یا بیماری زمینه ای، خود به خود برطرف می شود. هایپرولمی اغلب در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان است، اما علت اصلی هیپرولمی باید برای جلوگیری از عود آن بررسی شود.
علل اضافه بار مایعات در بدن
هیپرولمی خفیف می تواند ناشی از خوردن نمک زیاد یا تغییرات هورمونی باشد. هیپرولمی معمولاً به دلیل سدیم (نمک) بیش از حد در بدن ایجاد می شود. وقتی نمک بیش از حد وجود داشته باشد، بدن آب را برای متعادل کردن آن حفظ می کند.
معمولا هیپرولمی به این دلیل رخ می دهد که بدن در تنظیم سدیم و آب مشکل دارد، اما علل دیگر شامل برخی داروها یا شرایط پزشکی است.
نارسایی احتقانی قلب
نارسایی احتقانی قلب وضعیتی است که در آن قلب نمی تواند خون کافی برای رفع نیازهای بدن پمپاژ کند. هنگامی که توانایی پمپاژ خون قلب کاهش می یابد، کلیه ها نمی توانند آنطور که باید کار کنند، که منجر به افزایش مایعات در بدن می شود. بررسی ها نشان می دهد که هایپرولمی در افراد مبتلا به نارسایی مزمن قلبی شایع است و برای برخی افراد، هیپرولمی هرگز به طور کامل حتی با درمان از بین نمی رود.
نارسایی کلیه
کلیه ها به تنظیم میزان سدیم و مایعات در بدن کمک می کنند، بنابراین افراد مبتلا به مشکلات کلیوی در معرض خطر هیپرولمی هستند. بررسی ها نشان می دهد که هایپرولمی در افرادی که مشکلات کلیوی شدید دارند و در بخش مراقبت های ویژه در بیمارستان هستند نسبتاً گسترده است. نویسندگان این بررسی پیشنهاد می‌کنند که متخصصان مراقبت‌های بهداشتی سطح مایعات این افراد را با دقت کنترل کنند. زیرا هیپرولمی می‌تواند منجر به نارسایی احتقانی قلب، مشکلات در بهبود زخم و مشکلات گوارشی شود.
مقاله دیگری نشان می دهد که هیپرولمی ناشی از نارسایی قلبی یا بیماری کلیوی در مرحله نهایی ممکن است منجر به آپنه خواب شود.
سیروز کبدی
هیپرولمی ممکن است زمانی رخ دهد که کبد نتواند به درستی مواد مغذی را ذخیره و پردازش کند و سموم را فیلتر کند. مشکلات کبدی باعث احتباس مایعات در ناحیه شکم و اندام ها می شود. تجمع مایع در شکم شایع ترین عارضه سیروز کبدی است. این تجمع خاص در ناحیه شکم به عنوان آسیت شناخته می شود.
مایعات IV
مایعات داخل وریدی (IV) زمانی نجات بخش هستند که فردی دچار کم آبی شده یا نتواند مایعات کافی بنوشد، مانند بعد از جراحی. آنها معمولاً حاوی سدیم (نمک) و آب هستند تا مایعات بدن را دوباره پر کنند و سطح سدیم را متعادل کنند. با این حال، مایعات بیش از حد IV می تواند منجر به هیپرولمی شود، به خصوص اگر سایر شرایط سلامتی وجود داشته باشد.
مایعات بیش از حد IV چه در حین و چه پس از عمل جراحی با هیپرولمی و خطر بالاتر مرگ پس از جراحی مرتبط است. این مطالعه افرادی را که برای سرطان مری تحت عمل جراحی قرار می‌گرفتند مورد بررسی قرار داد.
هورمون ها
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و بارداری می تواند باعث شود بدن سدیم و آب بیشتری را حفظ کند. این اغلب باعث تورم خفیف، نفخ و ناراحتی می شود. زنان بارداری که متوجه تورم یا نفخ بیش از حد می شوند باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشند، زیرا ممکن است نشانه فشار خون بالا باشد.
داروها
داروهایی که باعث تغییرات هورمونی می شوند نیز می توانند باعث هیپرولمی شوند. قرص های پیشگیری از بارداری، درمان جایگزینی هورمون و داروهای هورمونی مشابه می تواند باعث حفظ بیش از حد نمک و مایعات شوند. همچنین، برخی از داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون، و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می‌توانند باعث هیپرولمی خفیف شوند.
خوردن نمک زیاد
انجمن قلب آمریکا می گوید یک آمریکایی به طور متوسط 3400 میلی گرم سدیم در روز مصرف می کند که بسیار بالاتر از حد توصیه شده 2300 میلی گرم است. مصرف بیش از حد سدیم باعث حفظ آب در بدن می شود. این می تواند منجر به هیپرولمی خفیف و نفخ شود.
بعید است که یک وعده غذایی شور برای افراد سالم مشکل ایجاد کند. با این حال، مصرف بیش از حد نمک می تواند خطرناک و جدی باشد، به خصوص برای کودکان خردسال، بزرگسالان مسن و کسانی که بیماری زمینه ای دارند.
ممکن است به بسیاری از افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب، بیماری کلیوی یا مشکلات کبدی توصیه شود که از رژیم غذایی کم نمک برای جلوگیری یا به حداقل رساندن هیپرولمی استفاده کنند.
هیپرولمی باعث بروز چه علائمی می شود؟
یکی از علائم هیپرولمی افزایش وزن غیرقابل توضیح و سریع است. علائم هایپرولمی ممکن است بسته به محل تجمع مایع و سایر مشکلات سلامتی متفاوت باشد.
شایع ترین علائم عبارتند از:
- تورم در بازوها و پاها
- تنگی نفس ناشی از مایع در ریه ها
- افزایش وزن غیر قابل توضیح و سریع
- تورم شکم، که با مشکلات کبدی رایج است.
هیپرولمی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک ممکن است با انجام یک معاینه فیزیکی برای بررسی تورم، هیپرولمی را تشخیص دهد. پزشک همچنین ممکن است به ریه های فرد برای علائم مایع گوش دهد. همچنین ممکن است پزشک آزمایش هایی را برای بررسی سدیم در خون و ادرار توصیه کند. از آنجایی که هیپرولمی اغلب به دلیل سایر مشکلات سلامتی ایجاد می‌شود، پزشک ممکن است برای بررسی شرایط زمینه‌ای مانند نارسایی قلبی، مشکلات کلیوی و بیماری کبد، یک معاینه جامع انجام دهد.
درمان هیپرولمی چیست؟
دیورتیک ها اغلب برای درمان هیپرولمی تجویز می شوند. چندین روش برای درمان هیپرولمی وجود دارد. یکی از رایج ترین درمان های هیپرولمی دیورتیک ها هستند. دیورتیک ها داروهایی هستند که میزان ادرار تولیدی بدن را افزایش می دهند.
با این حال، هر گونه بیماری زمینه ای نیز باید مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال، فردی که نارسایی قلبی دارد، ممکن است علاوه بر مصرف دیورتیک ها، اقدامات لازم را برای مدیریت وضعیت خود انجام دهد.
با این حال، تحقیقات بیان می کند ممکن است دیورتیک ها برای افرادی که مشکلات کلیوی شدید دارند کارایی نداشته باشند. برخی از افراد به درمان های جایگزین کلیه مانند دیالیز یا هموفیلتراسیون نیاز دارند.
افراد مبتلا به بیماری های قلبی، کلیوی یا کبدی نیز ممکن است نیاز به پیروی از رژیم غذایی کم نمک داشته باشند. این به حفظ سطح سدیم در محدوده طبیعی کمک می کند، که به جلوگیری از هیپرولمی کمک می کند.
افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب ممکن است نیاز به محدود کردن مقدار مایعات روزانه خود داشته باشند. پزشک می تواند مقادیر مناسب مایعات و نمک مصرفی را بر اساس سابقه سلامتی فرد توصیه کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
مقداری نفخ خفیف بعد از خوردن یک وعده غذایی نمکی یا در مرحله قبل از قاعدگی چرخه یک زن طبیعی است. همچنین ممکن است پاها و پاها پس از یک روز طولانی ایستادن یا راه رفتن و در پروازهای طولانی دچار تورم جزئی شوند. این معمولاً برای افرادی که از سلامت خوبی برخوردار هستند مشکلی ایجاد نمی کند و در عرض چند ساعت برطرف می شود.
هر فردی که بدون دلیل ظاهری ورم بیش از حد، افزایش وزن یا احتباس آب را تجربه می کند باید به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کند، به خصوص اگر فرد سابقه خانوادگی مشکلات قلبی، کلیوی یا کبدی داشته باشد.
پیش آگهی هیپرولمی برای مبتلایان چگونه است؟
در حالی که از هیپرولمی بهبود می‌یابید، ضروری است که روزانه خود را وزن کنید تا مطمئن شوید که مایع اضافی بدن خود را دفع می‌کنید. اکثر افرادی که به برنامه های درمانی پزشک خود پایبند هستند، بهبودی کامل و سریع پیدا می کنند. این مهم برای جلوگیری از عوارضی است که می تواند به سلامت شما آسیب برساند.
علاوه بر نظارت بر وزن خود، می توانید با موارد زیر از عود اضافه بار مایعات جلوگیری کنید:
- بررسی مصرف مایعات
- پیروی از دستورالعمل های مصرف مایعات توسط پزشک
- اطمینان حاصل کنید که سدیم بیش از حد مصرف نمی کنید.
- با آب نبات های بدون قند، چیپس یخ، انگور یخ زده و سایر غذاهای کم مایع و کاهش دهنده تشنگی، تشنگی خود را مدیریت کنید.
درمان هیپرولمی از فردی به فرد دیگر بسته به علت بیماری متفاوت است. به طور کلی، همه افراد مبتلا به هیپرولمی یک دور دیورتیک دریافت می کنند که داروهایی هستند که مایع اضافی را از بین می برند. در موارد شدید، پزشک دیالیز (حذف مایعات از طریق کلیه ها) و پاراسنتز (حذف مایعات از طریق شکم) را توصیه می کند. همچنین پزشک از شما می خواهد که مصرف سدیم را در رژیم غذایی خود محدود کنید.
سخن آخر
علت هیپرولمی معمولاً چشم انداز بلند مدت فرد را تعیین می کند. احتباس آب گاه به گاه و خفیف معمولاً برای کسانی که مشکلات سلامتی دیگری ندارند جدی نیست. هیپرولمی مرتبط با بیماری قلبی، کلیوی یا کبدی نیاز به مراقبت پزشکی و مدیریت دقیق دارد. پیروی از توصیه های پزشک در مورد رژیم غذایی، داروها یا سایر درمان ها می تواند به فرد کمک کند تا علائم ناراحت کننده را کاهش دهد و زندگی سالم تری داشته باشد.
آخرین دیدگاه‌ها