تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:
زمانی که باکتری ها یا ویروس های مضر در غدد بزاقی جمع شوند، عفونت غدد بزاقی ممکن است ایجاد شود. این غدد در سر و گردن قرار دارند و بزاق تولید می کنند. عفونت غدد بزاقی بیشتر در دو غده اصلی به نام غده پاروتید که در جلوی گوش قرار دارد و غده زیر فکی که زیر چانه قرار دارد، ایجاد می شود. عفونت غدد بزاقی یا سیالادنیت می تواند ناشی از انسداد مجرای بزاق باشد که باعث التهاب، درد، حساسیت و تورم می شود.
عملکرد غدد بزاقی چگونه است؟
غدد بزاقی با ساخت مایعی به نام بزاق دهان شما را مرطوب و به تجزیه غذا کمک می کند. بزاق همچنین حاوی آنتی بادی هایی است که به تمیز نگه داشتن دهان و عاری از عفونت بودن آن کمک می کند.
انواع غدد بزاقی
هر فرد دارای سه جفت غدد بزاقی اصلی است که یکی از هر جفت در دو طرف صورت قرار دارد. هر یک از این شش غده ممکن است دچار عفونت شوند.
غدد بزاقی اصلی عبارتند از:
- غدد پاروتید. این غدد در داخل گونه ها قرار گرفته و از بالای گوش تا فک امتداد دارند. اینها بزرگترین غدد بزاقی هستند.
- غدد زیر فکی. این غدد در پشت فک پایین، زیر زبان و چانه قرار دارند. اینها دومین غدد بزاقی بزرگ هستند.
- غدد زیر زبانی. این غدد در دو طرف زبان و در عمق زیر کف دهان قرار دارند. اینها کوچکترین غدد بزاقی اصلی هستند.
غدد پاروتید و زیر فکی بیشتر تمایل دارند که عفونی شوند. اگر عفونت غدد بزاقی خیلی سریع ایجاد شود، پزشک ممکن است آن را «حاد» بنامد. لازم به ذکر است که عفونت های مربوط به انسداد یا باریک شدن لوله ها ممکن است به تدریج ایجاد شوند.
علل عفونت غدد بزاقی چیست؟
عفونت غدد بزاقی ممکن است باکتریایی یا ویروسی باشد. استافیلوکوکوس اورئوس شایع ترین علت باکتریایی بودن عفونت غدد بزاقی است. سایر باکتری ها و ویروس هایی که می توانند وارد این غدد شده و باعث عفونت شوند عبارتند از:
- اچ‌آی‌وی
- ویروس تبخال
- ویروس اوریون
- ویروسهای کوکساکی
- باکتری های کلیفرم
- ویروس آنفولانزای A
- باکتری استرپتوکوک
- پاراآنفلوآنزا انواع 1 و 2
عفونت غدد بزاقی معمولاً به دلیل کاهش جریان بزاق یا انسداد غده ایجاد می شود. انسداد می تواند باعث التهاب شود و غدد را در برابر عفونت آسیب پذیرتر کند. اگر غدد بزاقی ملتهب باشند، تمایل به تولید بزاق کمتری دارند. گاهی اوقات بزاق در غدد تجمع می یابد و باعث می شود غلظت باکتری ها یا ویروس ها در بزاق افزایش یابد.
انسداد غدد بزاقی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تومورها
- سنگ های غدد بزاقی
- پیچ خوردگی مجرای بزاقی
- تشکیل غیر طبیعی غدد بزاقی
عوامل خطر عفونت غدد بزاقی
هر فردی ممکن است به عفونت غدد بزاقی مبتلا شود، اما این عفونت در افراد مسن شایع تر است. کاهش جریان بزاق ممکن است در افرادی رخ دهد که شرایط زیر را دارا می باشند:
- سابقه بیماری زمینه ای
- کم آبی بدن
- نارسایی کلیه
- خشکی دهان
- سوء تغذیه
- سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
- افرادی که پرتودرمانی در دهان داشته اند.
- مبتلایان به بیماری شوگرن هستند.
- بیمارنی که در حال نقاهت پس از عمل جراحی هستند.
- افرادی که دارای یک اختلال خوردن، مانند پرخوری عصبی یا بی اشتهایی هستند.
افرادی که دارو های خاصی مصرف می کنند ممکن است در خطر ابتلا به این نوع عفونت قرار گیرند. داروهایی از جمله:
- دیورتیک ها
- باربیتورات ها
- آنتی هیستامین ها
- مسدود کننده های بتا
- داروهای ضد افسردگی، ضد روان پریشی و سایر داروها برای شرایط سلامت روان
انجمن بهداشت ملی بریتانیا (NHS) خاطرنشان می کند که خشکی دهان نیز می تواند در نتیجه موارد زیر رخ دهد:
- دیابت
- اضطراب
- برفک دهان
- تنفس بیش از حد از طریق دهان، به ویژه در هنگام خواب
علائم عفونت غدد بزاقی
فردی که دچار عفونت غدد بزاقی است ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- تب
- لرز
- چرک در دهان
- طعم بد در دهان
- درد و تورم در اطراف ناحیه آسیب دیده
- مشکل در باز کردن دهان، جویدن یا بلعیدن
اگر تومور باعث انسدادی شده باشد که منجر به عفونت شده است، ممکن است توده ای سفت و بی حرکت را در ناحیه آسیب دیده احساس کند.
عفونت غدد بزاقی چه مدت طول می کشد؟
عفونت غدد بزاقی ممکن است حدود یک هفته طول بکشد، اگرچه برخی تورم های جزئی ممکن است برای چند هفته باقی بمانند. نوع عفونت حاد غدد بزاقی به ندرت باعث ایجاد عوارض اضافی می شود.
تشخیص عفونت غدد بزاقی
در صورت بروز ورم در نواحی غدد بزاقی باید به یک متخصص غدد مراجعه کرد. اگر پزشک مشکوک باشد که یک تومور در ایجاد عفونت نقش دارد، ممکن است از منبع معتبر بیوپسی سوزنی ظریف درخواست کند که شامل نمونه برداری از بافت و ارسال آن به آزمایشگاه برای تجزیه و تحلیل است.
همچنین ممکن است پزشک برای بررسی برخی شرایط خودایمنی از جمله بیماری شوگرن به بیوپسی نیاز داشته باشد. اگر فردی انسداد غده بزاقی داشته باشد، پزشک آزمایش های تصویربرداری را نیز تجویز می کند، مانند:
- یک سونوگرافی
- یک اسکن MRI
- یک سی تی اسکن
آندوسکوپی بزاق، که سیالواندوسکوپی نیز نامیده می شود، شامل استفاده از یک ابزار نازک و لوله مانند با دوربین است. در حالی که سیالوگرافی، شامل تزریق رنگی است که در اشعه ایکس نشان داده می شود.
درمان عفونت غدد بزاقی
عفونت غدد بزاقی ممکن است خود به خود و بدون استفاده از دارو برطرف شود. یک متخصص باید وضعیت را ارزیابی کرده و بهترین روش را توصیه کند.
دارو
هنگامی که یک عفونت باکتریایی منبع تورم باشد، پزشک شما احتمال دارد آنتی بیوتیک تجویز کند. آنها همچنین ممکن است بخواهند علت اصلی عفونت را کشف کنند. اگر انسداد غدد بزاقی علت بروز بیماری باشد احتمال دارد برای رفع انسداد به جراحی نیاز باشد.
اگر تورم غدد بزاقی شما مربوط به یک بیماری سیستمیک (در سراسر بدن) مانند سندرم شوگرن (بیماری خودایمنی مزمن) یا بیماری ویروسی اوریون باشد، برای جلوگیری از عود بیماری باید این شرایط نیز درمان شود.
عمل جراحی
خارج کردن مایع از بدن (آسپیراسیون) ممکن است تورم غدد بزاقی را تسکین دهد. در طی این روش، یک سوزن کوچک به غده یا مجرای بزاقی وارد می شود تا تجمع بزاق یا چرک خارج شود. انسداد ناشی از سنگ (تجمع مواد معدنی)، بافت اسکار یا مواد دیگر ممکن است به یک تکنیک کم تهاجمی به نام سیالندوسکوپی نیاز داشته باشد. در طی این روش، یک دوربین کوچک و ابزار جراحی برای رفع گرفتگی غده وارد غده می شود. اگر عفونت غدد بزاقی ناشی از یک بیماری خودایمنی باشد، فرد احتمالا به درمان جانبی نیاز دارد.
راهکار های خانگی برای عفونت غدد بزاقی
درمان های خانگی می توانند به تسکین تورم غدد بزاقی و درد ناشی از عفونت کمک کنند. برخی از درمان های موثری که می توانید در خانه امتحان کنید عبارتند از:
- ترک سیگار
- ماساژ غده متورم
- نوشیدن مایعات زیاد
- غرغره کردن با آب نمک گرم
- قرار دادن کمپرس گرم روی ناحیه آسیب دیده
- دهان خود را تمیز کنید و دندان های خود را مرتب مسواک بزنید.
- خوردن آب نبات سفت یا نوشیدن آب لیمو برای افزایش جریان بزاق
- همچنین می توانید داروهای بدون نسخه (OTC) را برای درمان درد و التهاب امتحان کنید.
همچنین رعایت موارد زیر ممکن است موثر باشد:
- خوردن غذا با لقمه های کوچک و جویدن کامل
- اجتناب از مصرف غذاهایی که به سقف دهان می چسبند.
- اجتناب از نوشیدنی های الکلی یا اسیدی و دهان شویه های تجاری
چگونه می توان از عفونت غدد بزاقی جلوگیری کرد؟
پزشک ممکن است مصرف کمتر الکل یا ترک سیگار را توصیه کند. همچنین رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند خطر عفونت غدد بزاقی را کاهش دهد. برای جلوگیری از بروز عفونت غدد بزاقی لازم است موارد زیر را رعایت کنید:
- روزانه نخ دندان بکشید.
- دندان ها را دو بار در روز مسواک بزنید.
- پس از خوردن یا نوشیدن نوشیدنی ها، غذاهای شیرین یا گازدار، دهان را با آب بشویید.
همچنین فرد باید از کم آبی بدن خودداری کند. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ترک الکل
- جویدن آدامس بدون قند
- اجتناب از محصولات تنباکو
- نوشیدن منظم مایعات در طول روز
- مکیدن آب نبات های سفت بدون قند
عفونت غددبزاقی ممکن است بدون درمان برطرف شود، اگرچه داروها و تکنیک های مراقبت خانگی می توانند کمک کنند. عفونت شدید یا مزمن غدد بزاقی نیاز به مراقبت های پزشکی مداوم دارد، به خصوص اگر عفونت ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد.
سوالات متداول
این اختلال چه مدت پس از شروع درمان برطرف می شود؟ آنتی بیوتیک ها معمولاً می توانند علائم عفونت را پس از چند روز از بین ببرند، اما این می تواند به شدت عفونت و هر گونه عارضه ای که ممکن است داشته باشید بستگی داشته باشد. اگر علاوه بر درمان عفونت، به آسپیراسیون یا جراحی برای رفع انسداد نیاز داشه باشید، بهبودی شما ممکن است بیشتر طول بکشد.
مسدود شدن غده بزاقی چه احساسی دارد؟ مسدود شدن غده بزاقی می تواند متورم و دردناک باشد، اما نه همیشه. علائم دیگر می تواند شامل مشکل در باز کردن دهان یا بوی بد دهان باشد.
آیا می توانید از عفونت غدد بزاقی جلوگیری کنید؟ شما نمی توانید از همه انواع عفونت های بزاقی پیشگیری کنید، اما بهداشت دهان و دندان، نوشیدن آب کافی و اجتناب از سیگار می تواند کمک کننده باشد. در صورت داشتن خشکی مزمن دهان یا سایر شرایطی که شما را در معرض افزایش خطر ابتلا به عفونت غدد بزاقی قرار می دهد، با پزشک خود در مورد استراتژی های پیشگیری صحبت کنید.
سخن آخر
عفونت غدد بزاقی زمانی رخ می دهد که باکتری ها یا ویروس ها در این غدد به دلیل کاهش جریان بزاق ایجاد شوند که ممکن است از انسداد ناشی شود. در این صورت فرد ممکن است تب و لرز و همچنین درد و تورم در ناحیه آسیب دیده را تجربه کند. درمان این نوع عفونت بستگی به علت دارد و ممکن است شامل دارو باشد. نوشیدن مایعات زیاد، مکیدن آب نبات های سفت بدون قند و استفاده از کمپرس گرم می تواند کمک کننده باشد.
آخرین دیدگاه‌ها