دررفتگی کشکک یا کاسه زانو

دررفتگی کشکک زمانی رخ می دهد که کلاهک زانو از شیار عمودی خود در مفصل زانو خارج شود.این دررفتگی معمولاً در اثر زور، برخورد، سقوط یا گام بد ایجاد می شود. کشکک دررفته دردناک است و فرد را از راه رفتن باز می دارد، اما اصلاح آن آسان و گاهی اوقات خود به خود خوب می شود.

دررفتگی کشکک (کشکک زانو) چیست؟

دررفتگی کشکک در واقع دررفتگی کلاهک زانو از شیار آن در مفصل است. مفصل زانو از سه استخوان  ران، ساق پا و کاسه زانو در وسط تشکیل شده است. به طور معمول، هنگامی که پای خود را خم  و صاف می کنید، کاسه زانو در داخل یک شیار عمودی بین انتهای پایین استخوان ران و انتهای بالایی استخوان ساق پا (شیار تروکلر) به بالا و پایین می لغزد. شبکه ای از تاندون ها و رباط ها کاسه زانو را در داخل شیار محکم و در حین حرکت خم می شود.

هنگامی که کشکک دررفته می شود، به خارج از شیار تروکلئر منتقل و دیگر نمی تواند بالا و پایین حرکت کند. این کار زانو را قفل و رباط‌ها را از جای خود بیرون می‌کشد و اغلب آنها را پاره می‌کند. در بیشتر موارد (93 درصد مواقع)، کاسه زانو به سمت خارج و شیار بیرون می‌آید.

دررفتگی کشکک معمولاً یک آسیب حاد ناشی از ضربه یا چرخش و پیچش ناگهانی است و مانند هر دررفتگی، تا زمانی که اصلاح نشود دردناک و ناتوان کننده است. اما دررفتگی کلاهک زانو گاهی اوقات خود را اصلاح می کند.

آیا انواع مختلفی از دررفتگی کشکک وجود دارد؟

در بیشتر مواقع، دررفتگی کشکک یک آسیب حاد ناشی از زور است. به این حالت دررفتگی حاد کشکک می گویند. این یک آسیب نسبتاً شایع است، زیرا کاسه زانو نسبت به سایر مفاصل، نیروی کمتری برای دررفتگی دارد و بازگشت به داخل کشکک نیز نسبتاً آسان است.

به ندرت، دررفتگی کشکک می‌تواند به صورت رشدی و به دلیل وضعیتی به نام دررفتگی مادرزادی کشکک (یا دیسپلازی تروکله) رخ دهد. هنگامی که کشکک در خارج از شیار تروکلئر رشد می کند، نمی توان آن را به جای خود بازگرداند. این موارد برای اصلاح نیاز به جراحی دارند.

تفاوت بین دررفتگی کشکک و سابلوکساسیون چیست؟

برخی از افراد احتمال دارد فکر کنند که دچار دررفتگی کشکک شده اند، در حالی که واقعاً سابلوکساسیون کشکک دارند. سابلوکساسیون یک دررفتگی جزئی است.  بدان معنا که استخوان در مفصل ناپایدار بوده و ممکن است کمی از جای مناسب خود خارج شده باشد، اما تا آخر بیرون نیامده است.

هنگامی که فرد سابلوکساسیون کشکک دارد، کاسه زانو همچنان در شیار حرکت می کند و فرد همچنان می تواند راه برود، اما احتمال دارد احساس ناراحتی یا ناپایداری داشته باشد و شاید هنگام حرکت، صدای ترکیدن بشنوید. سابلوکساسیون کشکک می تواند در اثر آسیب یا شلی کلی در مفصل ( بی ثباتی کشکک ) ایجاد شود.

تفاوت بین دررفتگی کشکک و دررفتگی زانو چیست؟

دررفتگی کشکک به دررفتگی کلاهک زانو نیز گفته می شود. ولی “زانو دررفته” شامل دو استخوان دیگر تشکیل دهنده مفصل زانو می شود: استخوان ران و ساق پا (درشت نی). هنگامی که زانو دررفته است، استخوان ران و درشت نی دیگر در مفصل زانو به هم متصل نمی شوند.

یکی از استخوان ها نسبت به استخوان دیگر به عقب یا جلو کشیده شده است. دررفتگی زانو (دررفتگی تیبیوفمورال) نادرتر و جدی‌تر از کاسه زانو دررفته است، زیرا نیروی مورد نیاز برای ناهماهنگی استخوان‌های پا و آسیبی که به رباط‌ها وارد می‌کند.

چه چیزی باعث دررفتگی کشکک می شود؟

دررفتگی حاد کشکک به دلیل زور، در اثر ضربه مستقیم یا یک گام بد که وزن بدن را علیه شما استفاده می کند، ایجاد می شود. سقوط یا برخورد شدید می تواند کاسه زانو را از جای خود خارج کند. با این حال، همیشه آنقدر طول نمی کشد. احتمال دارد ناشی از چیزی به سادگی یک چرخش ناگهانی باشد که زانو می‌پیچد در حالی که ساق پا هنوز محکم است.

ورزشکاران و رقصندگان، مستعد پیوت های سریع، قربانیان این امر هستند. برخی از افراد دچار ناپایداری کشکک هستند، به این معنی که تاندون ها و رباط هایی که کاسه زانو را در جای خود نگه می دارند، شل و ناپایدار هستند. این احتمال دارد ناشی از یک آسیب یا یک بیماری آناتومیکی قبلی باشد.

کاسه زانو ناپایدار راحت تر ناپایدار می شود. افراد مبتلا به دررفتگی مادرزادی کشکک (دیسپلازی تروکلر) با این بیماری متولد می شوند. اغلب، اما نه همیشه، با سایر ناهنجاری های رشدی مرتبط است.

علت دررفتگی زانو در کودکان

راه های مختلفی وجود دارد که کاسه زانو می تواند ناپایدار شود یا دررفته شود. در بسیاری از موارد، کشکک به دلیل ناهنجاری در ساختار زانوی کودک با نیروی بسیار کمی دررفته می شود.

• یک شیار کم عمق یا ناهموار در استخوان ران می تواند احتمال دررفتگی را افزایش دهد.
• رباط‌های برخی از کودکان شل‌تر هستند و مفاصل آن‌ها را بسیار انعطاف‌پذیر و مستعد دررفتگی کشکک می‌کند. این بیشتر در دختران رخ می دهد و این مشکل ممکن است هر دو زانو را تحت تاثیر قرار دهد.
• کودکان مبتلا به فلج مغزی و سندرم داون ممکن است کاسه زانو داشته باشند که به دلیل عدم تعادل و ضعف عضلانی به طور مکرر دررفته می شود.
• به ندرت، کودکان با کاسه زانو ناپایدار به دنیا می آیند که باعث دررفتگی در سنین بسیار پایین و اغلب بدون درد می شود.
• در کودکان با ساختار طبیعی زانو، دررفتگی کشکک اغلب در نتیجه یک ضربه مستقیم یا افتادن به زانو است. این بروز بیشتر در ورزش های پرتحرک مانند فوتبال دیده می شود.

دررفتگی می تواند بدون تماس نیز رخ دهد. یک مثال معمول، بازیکن بیسبال راست دستی است که کشکک راست را در حین تاب دادن خفاش از جا در می آورد. هنگامی که پای راست روی زمین کاشته می شود و نیم تنه در حین چرخش می چرخد، کشکک عقب می ماند و در نتیجه دررفتگی ایجاد می شود.

دررفتگی کشکک چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

در رفتگی کشکک در هر کسی می تواند از طریق آسیب رخ دهد. با این حال، افراد خاصی بیشتر در معرض خطر هستند، از جمله:

• رقصندگانی که مستعد چرخش سریع هستند.
• ورزشکاران ، به ویژه در ورزش های پرتحرک
• نوجوانانی که مفاصل و رباط‌هایشان در اثر رشد مداوم شل شده است.
• مردان قد بلند و درشت جثه ای که مفاصلشان بیشتر تحت فشار است.
• افراد مبتلا به ناپایداری کشکک ، به خصوص اگر قبلا کشکک آنها دررفته باشد.
• زنانی که باسن پهن‌تر و رباط‌های شل‌ترشان فشار جانبی بیشتری به زانو وارد می‌کند.

پزشکان نمی‌دانند که چه چیزی باعث دررفتگی مادرزادی کشکک می‌شود، اما بروز بیشتر در بین اعضای خانواده نشان‌دهنده ارتباط ژنتیکی است. برخی از بیماری های مادرزادی دیگر نیز با آن مرتبط هستند، از جمله:

• آرتروگریپوز
• سندرم داون
• یا سندرم لارسون
• دیسپلازی دیاستروفیک
• یا سندرم الیس وان کرولد

علائم و نشانه های دررفتگی کشکک زانو چیست؟

علائم و نشانه های در رفتگی زانو شامل:

• درد زانو
• کمانش زانو
• کبودی در زانو
• قفل شدن زانو
• التهاب ناگهانی
• ناتوانی در راه رفتن
• کاسه زانو از نظر ظاهری از جای خود خارج شده است.

کشکک ناپایدار چقدر دردناک است؟

دررفتگی ها اغلب بسیار دردناک هستند، اما دامنه ای برای آنها وجود دارد. شدت درد به این بستگی دارد که استخوان چقدر از مفصل خارج و عضلات و رباط‌های اطراف، رگ‌های خونی و اعصاب چقدر آسیب میبینند. حرکت دادن مفصل دررفته یا تحمل وزن روی آن همیشه دردناک خواهد بود. تا زمانی که مفصل اصلاح نشود، نمی توانید از اندام به طور معمول استفاده کنید.

اگر کشکک دررفته خودش را اصلاح کند، احتمال دارد درد و تحرک بهبود یابد. اما همچنان باید به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مراجعه کنید. آنها آسیب های ثانویه رباط ها را بررسی و شما را در طول روند توانبخشی طولانی تر راهنمایی می کنند.

آیا می توان با کشکک ناپایدار راه رفت؟

در در رفتگی، کشکک زانو قفل می شود و نمی‌تواند صاف یا خم شود، یا وقتی می‌خواهید آن را خم کنید، گیر می‌کند و می‌پرد. در این حالت وقتی می خواهید وزن را روی آن تحمل کنید، مفصل ناپایدار و کمانش می شود. حرکت آن نیز دردناک خواهد بود. اگر بتوانید راه بروید، ممکن است فقط سابلوکساسیون کشکک داشته باشید.

اگر کشکک دررفته به جای خود بازگردد، احتمال دارد بتوانید پس از آن راه بروید. اما زانو همچنان در اثر ضربه متورم و دردناک خواهد بود. اگر خیلی دردناک است، نباید سعی کنید راه بروید. در هر حال، همیشه به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مراجعه تا آسیب های ثانویه را بررسی کنید. وقتی دوباره راه رفتن را شروع کردید، احتمالاً عصا و بریس را توصیه می‌کنند.

دررفتگی کشکک چگونه تشخیص داده می شود؟

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً می توانند با معاینه فیزیکی و پرسیدن سؤالاتی در مورد آسیب دیدگی کاسه زانو در رفتگی را تشخیص دهند. با این حال، آنها آزمایش های تصویربرداری رادیوگرافی را برای بررسی هر گونه آسیب مرتبط، مانند پارگی رباط، آسیب غضروف یا شکستگی درخواست می کنند. با دررفتگی کشکک، می توان ابتدا مفصل را اصلاح کرد و بعد از آن عکس گرفت.

اگر کشکک دررفته خودش را اصلاح کند، احتمال دارد متوجه دررفتگی آن نشوید. دررفتگی که خود را اصلاح می کند “گذرا” نامیده می شود. پس از آن، زانو همچنان دردناک و متورم خواهد بود، اما می تواند مانند بسیاری از آسیب‌های رایج زانو به نظر برسد. در این مورد، آزمایش‌های تصویربرداری می‌توانند شواهدی را پس از وجود دررفتگی همراه با آسیب‌های ثانویه نشان دهند.

آیا می توانم کشکک دررفته را خودم درست کنم؟

بررسی ها نشان داده که کاسه زانو زمانی که پا به دقت کشیده می شود، به خودی خود به حالت اولیه باز می گردد. اگر دراز کردن پا خیلی دردناک است، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند برای آسان‌تر کردن آن دارو بدهد. اگر خودتان آن را برطرف کردید، پس از آن به پزشک مراجعه کنید. آنها می خواهند شکستگی و آسیب وارده به غضروف و رباط ها را بررسی کنند.

درمان دررفتگی کشکک

مراقبت معمولی از دررفتگی کشکک زمانی که قطعه شل ایجاد نشده باشد، بی حرکتی زانو برای مدت کوتاهی (هفت تا 10 روز) است. در این مدت التهاب و ناراحتی حاد دررفتگی کاهش می یابد. روند بهبودی مستلزم تحرک آهسته زانو و مفصل کشکک رانی است و معمولاً طی یک دوره سه تا شش هفته‌ای می‌توان انتظار بهبودی کامل را داشت.

زمانی که دررفتگی کشکک مکرر باشد، این دوره زمانی به طور قابل توجهی طولانی می شود، که اغلب در شرایطی که شلی بیش از حد رباط ها وجود دارد، انتظار می رود. مدیریت محافظه کارانه این مشکلات با استراحت ، تقویت عضلات لگن و ران و شاید استفاده از بریس پشتی کشکک مناسب است.

درمان های جایگزین برای کشکک زانو ناپایدار

درمان های جایگزین می تواند شامل گلوکزامین، اسید هیالورونیک و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) باشد.

برخی از موقعیت‌های دررفتگی کشکک، مانند زمانی که دررفتگی‌های مکرر رخ می دهد، می‌توانند با جراحی درمان شوند. در این شرایط، برای محدود کردن زمان از دست رفته در رقابت و کاهش شانس ضایعات غضروفی در سطح زیرین کشکک – که اغلب غیر قابل ترمیم هستند – روش های تثبیت کشکک مناسب است. این روش‌ها می‌توانند شامل فرآیندهای بافت نرم و استخوان یا ترکیبی از آنها باشند.

در بررسی های گذشته مشخص شده که بروز دررفتگی مکرر پس از اولین دررفتگی می تواند تا 40 درصد باشد. درمان جراحی آن دررفتگی ها، با کاهش کشش جانبی و سفت کردن مهار داخلی احتمال دارد این میزان عود را به زیر 10 درصد کاهش دهد.

عمل های جراحی روی کشکک معمولاً به صورت سرپایی انجام می شود. اقدامات محدود به تغییر تنش بافت نرم، توانبخشی را در عرض یک هفته آغاز می کند و می توان انتظار بازگشت به فعالیت را در اوایل شش هفته داشت. روش هایی که احتیاج به کار استخوانی دارند (استئوتومی) به یک دوره بی حرکتی نسبی و به 10 تا 12 هفته استراحت نیاز دارند تا بازگشت به فعالیت ورزشی مجاز باشد.

کاهش

تا زمانی که تشخیص واضح باشد، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی آگاه به صورت دستی کاسه زانو را در اسرع وقت جابجا می کند. این کاهش نامیده می شود. آسیب دررفتگی کشکک که در زمین بازی رخ می دهد می تواند بلافاصله توسط یک پزشک در صورت وجود در محل کاهش یابد. اگر به اورژانس مراجعه کنید، احتمال دارد  به شما مسکن بدهند. آنها معمولاً ابتدا مفصل را تصحیح و سپس با اشعه ایکس به آن نگاه می کنند.

تصویربرداری

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی آزمایش های تصویربرداری را انجام می دهند تا ببینند که کاسه زانو به درستی تعویض شده و هر گونه درمان دیگری را برنامه ریزی می کنند. اشعه ایکس و سی تی اسکن به آشکارسازی هر گونه شرایط آناتومیکی موجود که می تواند در دررفتگی نقش داشته باشد و همچنین هرگونه آسیب دیگر کمک می کند.

در صورت نیاز، ام آر آی اطلاعات دقیق تری در مورد غضروف و رباط ها ارائه می دهد. گاهی اوقات MRI یک دررفتگی گذرا قبلی را نشان می دهد که مشکوک نبوده است.

جراحی

 اگر آسیب قابل توجهی به استخوان یا غضروف و تاندون‌های زانو وارد شود، احتمال دارد پزشک جراحی را برای ترمیم آن توصیه کند. در صورت داشتن دررفتگی های مکرر کشکک یا ناپایداری مزمن کشکک، ممکن است جراحی نیز توصیه شود. ترمیم و تقویت غضروف و رباط ها یک اقدام پیشگیرانه برای تثبیت مجدد زانو است. زمانی که دررفتگی کشکک مادرزادی باشد، مفصل تنها از طریق جراحی قابل ترمیم است.

توانبخشی

چند روز اول با داروهای مسکن و آتل به خانه فرستاده می شوید. بالا بردن و یخ زدن دوره ای مفصل می تواند به کاهش التهاب کمک کند. راه رفتن را دوباره به تدریج با عصا و یک بریس برای نگه داشتن مفصل در جای خود شروع خواهید کرد.

فیزیوتراپی برای تقویت مجدد عضلات و در عین حال محدود کردن دامنه حرکت تا زمانی که مفصل تثبیت شود بسیار مهم است. حدود شش هفته تا سه ماه طول می کشد تا به طور کامل از کشکک دررفته بهبود یابد.

اگر کشکک کودک شما چندین بار دچار دررفتگی شود، یا علیرغم درمان و بریس زدن همچنان ناپایدار است، ممکن است برای اصلاح مشکل جراحی توصیه شود. نوع جراحی به علت ناپایداری کاسه زانو بستگی دارد.

درمان های جراحی اغلب شامل بازسازی رباط هایی است که کشکک را در جای خود نگه می دارد. این جراحی گاهی اوقات به صورت آرتروسکوپی انجام می شود – با استفاده از یک دوربین کوچک و ابزار جراحی مینیاتوری که از طریق برش های کوچک وارد می شود.

دررفتگی مکرر ناشی از ناهنجاری های مادرزادی یا سایر ناهنجاری های استخوانی ممکن است به درمان جراحی پیچیده تری نیاز داشته باشد.

چگونه از عود دررفتگی کشکک پیشگیری کنم؟

تمام دررفتگی ها تا حدودی باعث کشیده شدن رباط ها و تخریب غضروف مفصل می شود. هنگامی که کشکک دررفته شود، اگر به همین ترتیب آسیب دیده باشد، احتمال وقوع مجدد آن بیشتر است. پیشگیری از تصادفات سخت است، اما گاهی اوقات عواملی وجود دارند که می‌توانیم سعی کنیم آنها را کاهش دهیم. بسته به اینکه در وهله اول چه چیزی باعث دررفتگی کشکک شده است، احتمال دارد بخواهید یک یا چند مورد از این اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید:

توانبخشی 

مهمترین کاری که می توانید برای پیشگیری از دررفتگی مکرر کشکک انجام دهید و اینکه از دررفتگی اول خود به طور کامل بهبود پیدا کنید. این بدان معناست که فیزیوتراپی را طبق تجویز انجام دهید و سعی نکنید خیلی زود از پا استفاده نکنید. به آن زمان و توجهی که برای بهبودی لازم است، بدهید.

آماده سازی عضلات پا

تقویت سیستماتیک هر یک از گروه‌های عضلانی مختلف که زانو را تثبیت می‌کنند، می‌تواند به اطمینان حاصل شود که هیچ یک از گروه‌های عضلانی استرس زیادی را تحمل نمی‌کنند. حرکات کششی نیز مهم است، تا مطمئن شوید که هر گروه عضلانی طیف کاملی از تحرک را که باید ارائه می دهد. یک فیزیوتراپ یا مربی شخصی می تواند  کمک کند تا در مسیر درستی برای تمرین مادام العمر قرار بگیرید.

فرم ورزشی مناسب

اگر یک ورزشکار هستید، از یک متخصص بخواهید که روش انجام برخی حرکات و تمرینات را تجزیه و تحلیل کند و مطمئن شوید که فرم شما درست است. تمرین با فرم نادرست می تواند فشار مکرر بر عضلات و مفاصل وارد کند.

عمل جراحی

اگر فاکتورهای آناتومیکی دارید که در بی ثباتی کشکک نقش دارند، احتمال دارد برای کمک به تقویت زانو، جراحی را در نظر بگیرید. با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید تا دریابید که آیا کاندید مناسبی برای جراحی ترمیمی هستید یا خیر.

پیش آگهی بعد از دررفتگی کشکک چگونه است؟

 عوارض طولانی مدت احتمال دارد شامل ثبات کمتر مفصل زانو و تحلیل رفتن غضروف باشد که می تواند به آرتروز در مراحل بعدی زندگی کمک کند.

اگر دچار ناپایداری مزمن کشکک یا دررفتگی مکرر هستید، ممکن است کاندیدای خوبی برای جراحی و کمک به تثبیت مفصل باشید. جراحی میزان موفقیت خوبی برای تثبیت دارد، اما در ادامه با آرتروز همراه است.

کشکک دررفته می تواند ترسناک و دردناک باشد، اما به اندازه سایر آسیب های دررفتگی جدی نیست. برای دررفتگی کشکک نسبت به سایر استخوان ها نیروی کمتری لازم است، به این معنی که احتمال آسیب جانبی به رگ های خونی یا اعصاب کمتر است. همچنین به راحتی و گاهی اوقات به تنهایی جابجا می شود.

در غیر این صورت، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی می تواند این کار را با دارو انجام دهد تا درد کمتری داشته باشد. پس از آن، استراحت و توانبخشی باید در حدود شش هفته بر روی زانوی خود بازگرداند.

سخن آخر

دررفتگی کشکک (کاسه زانو) بیشتر در ورزشکاران جوانتر و اغلب دررفتگی ها به صورت جانبی (خارج) رخ میدهد.  این در رفتگی، با درد و التهاب قابل توجهی همراه است. پس از دررفتگی کشکک، اولین قدم باید جابجایی کاسه زانو در شیار تروکلئر باشد. مشکلات مرتبط به طور معمول با دررفتگی کشکک رخ می دهد که واضح ترین آنها پارگی رباط هایی است که خود کشکک زانو را تثبیت می کند. مانند همه مفاصل دیگر، پارگی رباط رخ می دهد تا به مفصل اجازه دررفتگی بدهد.

دردررفتگی کشکک زانو، رباط‌های داخل زانو بیشترین آسیب را می بینند زیرا کشکک زانو به سمت خارج می‌لغزد. در حالی که پارگی این رباط ها باعث ناراحتی است، اما پتانسیل بهبود دارند. بخش‌های کوچک غضروف و استخوان که اغلب از کاسه زانو یا کندیل جانبی فمورال در حین جابجایی کاسه زانو جدا می‌شوند، بسیار نگران‌کننده‌تر هستند.

این قطعات به بدن شل تبدیل می شوند و معمولاً در طی یک روش آرتروسکوپی نیاز به برداشتن دارند. دررفتگی کشکک نیز می‌تواند باعث آسیب‌ های قابل توجه عضله چهار سر ران شود که به دلیل ترشح در داخل زانو یا شروع زودهنگام تمرینات و بازگشت زودهنگام به بازی بدتر می شود.