درد استخوان از علل تا درمان

استخوان‌ ها بافت‌ های زنده پیچیده‌ ای هستند که از یک استخوان «اسفنجی» درونی تشکیل شده‌اند که توسط استخوان «فشرده» جامد احاطه شده است. مغز نرم که استخوان و سلول های خونی را تولید می کند، در مرکز بسیاری از استخوان ها قرار دارد. دلایل زیادی برای درد استخوان از کبودی یا شکستگی استخوان گرفته تا علل کمتر شایع (البته بسیار جدی) مانند سرطان استخوان یا عفونت وجود دارد. علائم مرتبط و کیفیت درد شما (مثلاً تیز و ضربان دار در مقابل کسل کننده و دردناک) می تواند سرنخ هایی را در مورد شایع ترین علل درد استخوان شما ارائه دهد، اغلب برای تعیین تشخیص دقیق، تصویربرداری و یا آزمایش خون مورد نیاز است.

علل شایع درد استخوان چیست؟

برای درک علل بالقوه درد استخوان، بهتر است با شناخت دو علت رایج (کبودی استخوان و شکستگی استخوان) شروع کنید.

کوفتگی استخوان

کوفتگی استخوان معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان با سطح سخت مانند سقوط از ارتفاع زیاد برخورد می‌کند. این ضربه علاوه بر خونریزی در زیر پریوستوم (لایه نازکی از بافت که استخوان را می پوشاند) شکاف های کوچکی در لایه بیرونی استخوان ایجاد می کند. در این شرایط امکان دارد علاوه بر درد استخوانی قابل توجه همراه با حساسیت شدید در لمس، تورم و تغییر رنگ نیز اغلب رخ دهد. به خاطر داشته باشید، به غیر از تروما یا جراحت، استئوآرتریت یک عامل شایع برای کوفتگی استخوان است. این به این دلیل است که با از بین رفتن یا تحلیل رفتن غضروف بین استخوان‌ها، استخوان‌ها شروع به مالیدن روی یکدیگر می‌کنند ضربه‌ای که در نهایت می‌تواند به کوفتگی تبدیل شود.

شکستگی استخوان

شکستگی به شکستن استخوان اطلاق می شود که ممکن است در نتیجه ضربه، ضعیف شدن استخوان در اثر پوکی استخوان یا فشارهای مکرر روی استخوان رخ دهد. علاوه بر درد تیز و کوبنده که با حرکت یا هنگام اعمال فشار بدتر می شود، ممکن است تورم و کبودی در اطراف شکستگی ایجاد شود. در برخی موارد، ناحیه درگیر شکستگی دچار تغییر شکل می شود.

شکستگی های فشاری مهره ها که شکستگی ستون فقرات نیز نامیده می شود باعث کمردرد خواهد شد که در افراد مبتلا به پوکی استخوان شایع تر است. این شکستگی ها ممکن است ناشی از کارهای ساده ای مانند انجام کارهای منزل، عطسه یا سرفه باشد.

علل کمتر رایج درد استخوان

در اینجا برخی از علل کمتر شایع درد استخوان، که بسیاری از آنها جدی هستند و نیاز به مراقبت بیش از یک متخصص (به عنوان مثال، یک جراح ارتوپد و یک متخصص انکولوژی) دارند، آورده شده است.

استئومالاسی

استئومالاسی به کاهش معدنی شدن استخوان و متعاقب آن نرم شدن استخوان اشاره دارد. این وضعیت استخوانی بیشتر در نتیجه کمبود ویتامین D رخ می دهد. اگرچه همیشه وجود ندارد، درد استخوانی کسل کننده و دردناک استئومالاسی با فعالیت و تحمل وزن بدتر می شود. علاوه بر درد و حساسیت عمومی استخوان، فرد مبتلا به استئومالاسی ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کند:

• شکستگی
• ضعف عضلانی
• اسپاسم و گرفتگی عضلات
• مشکل در راه رفتن و راه رفتن قایق‌رانی
• شکستگی های ناشی از ضعیف شدن بیش از حد استخوان

بیماری پاژه

بیماری پاژه یک بیماری مزمن استخوانی است که افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد. در این بیماری، فرآیند بازسازی استخوان (که در آن استخوان قدیمی برداشته و استخوان جدید تشکیل می‌شود) دچار مشکل خواهد شد. این وضعیت منجر به تشکیل استخوان اضافی شکننده همراه با  شکل غیر طبیعی می شود.

در حالی که بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پاژه هیچ علامتی ندارند، این عارضه اغلب به طور اتفاقی در عکسبرداری با اشعه ایکس که  برای هدف دیگری صورت می گیرد، تشخیص داده می شود، درد استخوان برجسته ترین علائم بیماری پاژه است.

به خاطر داشته باشید که در حالی که بیماری پاژه می تواند هر استخوانی در بدن را تحت تاثیر قرار دهد، اما اغلب ستون فقرات، لگن، استخوان ران، بازو (استخوان بازو) و جمجمه را مورد هدف قرار می دهد.

سرطان اولیه استخوان

درد استخوان، شایع ترین علامت سرطان استخوان است. درد معمولا به صورت گاه به گاه بروز می کند و سپس ثابت می شود. علاوه بر درد شدید یا مبهم که در شب و در حین فعالیت بدتر می شود، تورم اطراف استخوان، کاهش وزن و خستگی ممکن است در سرطان استخوان رخ دهد. انواع سرطان های اولیه استخوان، از رایج ترین تا نادرترین، عبارتند از:

• استئوسارکوم
• سارکوم یوئینگ
• کندروسارکوم

هر دو استئوسارکوم و سارکوم یوینگ در کودکان و نوجوانان شایع تر هستند. اما کندروسارکوم در بزرگسالان بالای 40 سال شایع است.

سرطان استخوان متاستاتیک

سرطان استخوان متاستاتیک به سرطانی اطلاق می‌شود که از اندام دیگری (معمولاً سینه، ریه، تیروئید، کلیه و پروستات) شروع می‌شود و به استخوان گسترش می‌یابد (متاستاز می‌کند). سرطانی که به استخوان سرایت می‌کند، آن را ضعیف کرده و باعث درد می‌شود و استخوان را مستعد شکستن می‌کند.

مولتیپل میلوما

مولتیپل میلوما، سرطان سلول های پلاسما است، نوعی سلول سیستم ایمنی که به طور معمول آنتی بادی تولید می کند. این سلول‌ها به‌طور غیرعادی و غیرقابل کنترل در مغز استخوان رشد می‌کنند و در نهایت باعث ایجاد علائم متعددی می‌شوند از جمله:

• عفونت
• کم خونی
• شکستگی
• مشکلات کلیوی
• مشکلات عصبی
• درد استخوان (بیشتر در پشت یا قفسه سینه احساس و با حرکت ایجاد می شود)و

سرطان خون یکی از علل درد استخوان

با لوسمی، سلول های خونی غیر طبیعی به طور غیرقابل کنترلی در مغز استخوان فرد رشد می کنند. این رشد بیش از حد سلول های سرطانی منجر به ازدحام بیش از حد در مغز استخوان و در نهایت درد استخوان و مفاصل می شود. درد استخوانی که بیشتر در لوسمی لنفوبلاستیک حاد شایع است، اما ممکن است در لوسمی میلوئید حاد یا سندرم میلودیسپلاستیک نیز رخ دهد، معمولاً در استخوان‌های بلند دست‌ها و پاها و همچنین دنده‌ها احساس می‌شود.

عفونت، یکی دیگر از علل درد استخوان

عفونت استخوان به نام استئومیلیت باعث درد مبهم استخوان، همراه با تورم، گرما، قرمزی و حساسیت در اطراف ناحیه آسیب‌دیده می‌شود. البته تب نیز ممکن است وجود داشته باشد. استئومیلیت ممکن است در نتیجه باکتری‌های موجود در جریان خون که استخوان را بذر می‌آورند یا از عفونتی که از بافت نرم یا مفصل مجاور به استخوان سرایت می‌کند، رخ دهد.

استئونکروز

استئونکروز زمانی رخ می دهد که خون رسانی استخوان به خطر بیفتد و منجر به مرگ سلول های استخوان و مغز استخوان و متعاقب آن فروپاشی استخوان شود. علاوه بر درد، استفاده محدود از ناحیه آسیب دیده رایج است. به عنوان مثال، با استئونکروز مفصل ران، فرد ممکن است لنگ بزند و نیاز به استفاده از عصا یا واکر داشته باشد.

علاوه بر آسیب جدی یا تروما، شایع ترین عوامل خطر برای ایجاد استئونکروز عبارتند از:

• مصرف بیش از حد الکل
• مصرف کورتیکواستروئید، به ویژه با استفاده طولانی مدت و دوزهای بالا
• داشتن برخی شرایط پزشکی زمینه‌ای، مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)

کم خونی سلول داسی شکل، یکی دیگر از علل درد استخوان

کم خونی داسی شکل یک بیماری ارثی است که به دلیل جهش در ژن کد کننده هموگلوبین ایجاد می شود، پروتئینی که اکسیژن را در گلبول های قرمز به اندام ها و بافت ها می رساند. هموگلوبین غیر طبیعی در افراد مبتلا به کم خونی داسی شکل (به نام هموگلوبین S) منجر به گلبول های قرمز هلالی شکل می شود که چسبنده و سفت هستند.

متأسفانه، این سلول‌های چسبنده و سفت به دیواره رگ‌های خونی کوچک می‌چسبند و در نهایت جریان خون و اکسیژن رسانی را مسدود می‌کنند، پدیده‌ای که بحران انسداد عروق (VOC) نامیده می‌شود. درد استخوان ناشی از VOC می تواند شدید باشد و در پاها، بازوها و پشت احساس شود. محرک ها متغیر و اغلب ناشناخته هستند، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فشار
• عفونت
• کم آبی بدن
• شرایط آب و هوایی یا هوا مانند سرما، باد یا رطوبت کم

از آنجایی که کم خونی داسی شکل یک بیماری ژنتیکی است، بحران های انسداد عروق ممکن است در نوزادان از سن 6 ماهگی شروع شود و تا پایان عمر ادامه یابد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

بسیار مهم است که برای هر نوع درد استخوانی به دنبال مراقبت های پزشکی باشید، به خصوص (و خیلی فوری) اگر درد شما شدید، مداوم، با گذشت زمان بدتر شود، یا همراه با تورم، قرمزی، گرما، تب، کاهش وزن ناخواسته یا قابل لمس باشد.

علت درد استخوان	سایر علائم مرتبط
جراحت	تورم، شکستگی ها یا بدشکلی های قابل مشاهده، صدای ضربه ناگهانی یا ساییدن به هنگام آسیب دیدگی
کمبود مواد معدنی	درد عضلانی و بافتی، اختلالات خواب، گرفتگی عضلات، خستگی، ضعف
پوکی استخوان	کمردرد، حالت خمیده، از دست دادن قد در طول زمان
سرطان متاستاتیک	طیف وسیعی از علائم بسته به محل گسترش سرطان که ممکن است شامل سردرد، درد قفسه سینه، شکستگی استخوان، تشنج، سرگیجه، یرقان، تنگی نفس، تورم شکم باشد.
سرطان استخوان	افزایش شکستگی استخوان، توده یا توده زیر پوست، بی حسی یا سوزن سوزن شدن (از زمانی که تومور به عصب فشار می آورد)
اختلال در خون رسانی به استخوان ها	درد مفاصل، از دست دادن عملکرد مفصل و ضعف
عفونت	قرمزی، رگه هایی از محل عفونت، تورم، گرمی در محل عفونت، کاهش دامنه حرکتی، حالت تهوع، از دست دادن اشتها
سرطان خون	خستگی، رنگ پریدگی پوست، تنگی نفس، تعریق شبانه، کاهش وزن بی دلیل

درد استخوان در بارداری

درد استخوان لگن یک اتفاق رایج برای بسیاری از زنان باردار است. این درد گاهی اوقات به عنوان درد کمربند لگنی مرتبط با بارداری (PPGP) نامیده می شود. علائم شامل درد در استخوان شرمگاهی و سفتی و درد در مفاصل لگن است.

PPGP معمولاً تا پس از تحویل برطرف نمی شود. با این حال، درمان زودهنگام می تواند علائم را کاهش دهد. گزینه های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فیزیوتراپی
• تمرینات آب
• تمریناتی برای تقویت کف لگن
• درمان دستی برای حرکت صحیح مفاصل

در حالی که رایج است، PPGP هنوز غیر طبیعی است. اگر درد لگنی را تجربه کردید باید برای درمان با پزشک خود تماس بگیرید.

چگونه می توان درد ناشی از استخوان را تشخیص داد؟

تشخیص درد استخوان معمولاً شامل شرح حال دقیق پزشکی، معاینه فیزیکی و یک یا چند آزمایش تصویربرداری است. بسته به شک زمینه ای پزشک ممکن است انجام آزمایش خون یا بیوپسی را ضروری بداند.

تاریخچه پزشکی

در طول قرار ملاقات خود، می توانید انتظار داشته باشید که پزشک از شما چندین سوال در رابطه با درد استخوان بپرسد. نمونه هایی از سوالات احتمالی، عبارتند از:

• درد شما از کجا شروع می شود؟
• آیا درد شما را در شب بیدار می کند؟
• چیزی درد شما را بدتر یا بهتر می کند؟
• آیا اخیراً تروما یا جراحتی را تجربه کرده اید؟
• درد استخوان شما برای اولین بار از چه زمانی مشخص شد؟
• درد شما ثابت است یا به صورت گاه به گاه بروز می کند؟
• آیا علائم دیگری (مانند تب، کاهش وزن یا ضعف عضلانی) را تجربه می کنید؟

معاینه ی جسمی

در طول معاینه فیزیکی، پزشک محل درد شما را بررسی کرده و فشار می‌دهد تا حساسیت، تورم، تغییر رنگ، گرمی، توده‌ها و تغییر شکل را ارزیابی کند. پزشک شما همچنین عضلات و مفاصل اطراف را بررسی می کند و توانایی شما در تحمل وزن و حرکت استخوان آسیب دیده را ارزیابی می کند.

آزمایشات خون

برای بسیاری از تشخیص های درد استخوان، آزمایش خون ضروری است. به عنوان مثال، به منظور تأیید تشخیص بیماری پاژه، پزشک شما سطح آلکالین فسفاتاز خون را تجویز می‌کند (که به دلیل سرعت بالای چرخش استخوان در حال افزایش است). برای تشخیص مشکوک به سرطان استخوان، چندین آزمایش خون توسط انکولوژیست تجویز می شود، به خصوص اگر سرطان متاستاتیک باشد و محل سرطان اولیه ناشناخته باشد.

برخی از این آزمایش‌های خونی که ممکن است پزشک شما تجویز کند، عبارتند از:

• شمارش کامل خون
• پانل متابولیک پایه
• یک یا چند نشانگر تومور (مانند آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA )، آنتی ژن کارسینومبرونیک (CEA) و غیره)

در نهایت، برای تشخیص مولتیپل میلوما، پزشک شما الکتروفورز پروتئین خون و ادرار را درخواست می کند. این آزمایش ها به دنبال پروتئین غیر طبیعی تولید شده توسط سلول های پلاسما به نام پروتئین مونوکلونال (M) هستند.

بیوپسی

اگر مشکوک به شرایط خاصی مانند سرطان استخوان، عفونت یا بیماری پاژه باشید، ممکن است نیاز به بیوپسی از استخوان داشته باشید. بیوپسی شامل برداشتن یک قطعه کوچک از استخوان آسیب دیده و فرستادن آن به آزمایشگاه برای بررسی زیر میکروسکوپ است. برای تشخیص سرطان مغز استخوان، مانند لوسمی یا مولتیپل میلوما، پزشک شما آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی را انجام می دهد.

تصویربرداری

ممکن است برای تشخیص عامل پشت درد استخوانی، آزمایش‌های تصویربرداری مختلفی تجویز شود. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اشعه ایکس
• اسکن استخوان
• توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• توموگرافی انتشار پوزیترون ترکیبی (PET) / سی تی اسکن

تشخیص های افتراقی

در موارد خاص، تشخیص درد استخوان از درد مفاصل یا درد عضلانی، که دلایل زیادی برای آن وجود دارد، می‌تواند دشوار باشد. خبر خوب این است که همراه با معاینه توسط یک پزشک، آزمایش‌های تصویربرداری (اغلب، اشعه ایکس یا MRI) می‌تواند به طور قطعی مشخص کند که آیا استخوان یا بافت نرم باعث درد شما می‌شود یا خیر.

چگونه می توان درد استخوان را درمان کرد؟

رژیم درمانی به تشخیص اساسی شما بستگی دارد. به خاطر داشته باشید، برای بسیاری از تشخیص های مرتبط با استخوان، برنامه درمانی ممکن است کاملاً پیچیده باشد و شامل بیش از یک مداخله باشد.

استراتژی های خود مراقبتی

در حالی که بیشتر تشخیص‌های درد استخوان نیاز به درمان‌های پیشرفته‌تری دارند، کبودی استخوان را می‌توان با استراتژی‌های خود مراقبتی ساده (پس از رد شکستگی) درمان کرد، برخی از این استراتژی ها عبارتند از:

• استراحت. به منظور امکان بهبودی مطلوب، استراحت دادن به استخوان آسیب دیده بسیار مهم است.
• جوراب واریس. اگر استخوان کبود شده نزدیک یک مفصل باشد (مثلاً زانوی شما)، استفاده از آنمی‌تواند حمایت و ثبات را ایجاد کند.
• یخ. قرار دادن کمپرس سرد، کیسه یخ یا کیسه نخود فرنگی منجمد روی استخوان کبود شده می تواند تورم، سفتی و درد را کاهش دهد.

داروها

علاوه بر کاهش درد استخوان، پزشک شما ممکن است از داروهای مختلفی برای رفع علت اصلی استفاده کند. برخی از این دارو ها عبارتند از:

داروهای مسکن

برای کاهش درد استخوان، پزشک شما ممکن است تیلنول (استامینوفن) یا یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) مانند ادویل (ایبوپروفن) را توصیه کند. برای دردهای شدیدتر، مانند دردهای مرتبط با سرطان، شکستگی، یا بحران انسداد عروق، پزشک شما ممکن است مواد افیونی را تجویز کند که داروهای مسکن بسیار قوی‌تری هستند.

بیس فسفونات ها

نوعی دارو به نام بیس فسفونات برای درمان پوکی استخوان، بیماری پاژه و آسیب های استخوانی ناشی از سرطان استفاده می شود. بیس فسفونات ها با مسدود کردن جذب استخوان عمل می کنند.

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها که از طریق ورید (داخل وریدی) داده می شوند، برای درمان عفونت استخوان ضروری هستند.

ویتامین دی

درمان استئومالاسی به علت زمینه‌ای بستگی دارد، اما اگر به دلیل کمبود ویتامین D (شایع‌ترین آن) باشد، مکمل‌های تهاجمی ویتامین D تحت مراقبت پزشک ضروری است. خوشبختانه، با تکمیل ویتامین D، بهبود درد استخوان می تواند قابل توجه باشد و در عرض چند هفته اتفاق بیفتد.

درمان های سرطان

شیمی درمانی، درمان اصلی لوسمی های حاد است و در درمان سرطان استخوان نیز استفاده می شود. بسته به نوع سرطان، ممکن است از روش های درمانی دیگری نیز استفاده شود. به عنوان مثال، درمان مولتیپل میلوما پیچیده است و اغلب مستلزم یک رژیم از چندین دارو است از جمله:

• یک استروئید
• یک داروی تعدیل کننده ایمنی دارویی که از سیستم ایمنی بدن شما برای هدف قرار دادن سرطان استفاده می کند.
• یک مهارکننده پروتئازوم دارویی که سلول‌ها را هدف قرار می‌دهد، مانند سلول‌های پلاسما، که پروتئین زیادی می‌سازند.
• در نهایت، پیوند سلول های بنیادی ممکن است در درمان لوسمی یا مولتیپل میلوما در نظر گرفته شود.

سلول درمانی داسی شکل

کم خونی داسی شکل نیاز به درمان مادام العمر دارد. علاوه بر داروهای مسکن، بیماران اغلب از آنتی بیوتیک ها برای پیشگیری و درمان عفونت ها و Hydrea (هیدروکسی اوره) برای کمک به کاهش تعداد بحران های انسداد عروق استفاده می کنند.

تابش، تشعشع

پرتو درمانی کلیدی برای درمان سرطان استخوان اولیه و متاستاتیک است. اشعه سلول های سرطانی را از بین می برد، در نتیجه درد را کاهش می دهد و از آسیب بیشتر به استخوان جلوگیری می کند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی اغلب بخش مهمی از درمان پس از بهبودی یک شکستگی (به ویژه شکستگی بزرگ، مانند لگن) است. هدف از فیزیوتراپی تقویت و بهبود انعطاف پذیری و تحرک عضلات اطراف است. فیزیوتراپی برای بهبود استحکام و سلامت استخوان در افرادی که به پوکی استخوان مبتلا هستند نیز مفید است.

علاوه بر تمرینات مختلف، فیزیوتراپ شما ممکن است از گرما، یخ، ماساژ یا اولتراسوند استفاده کند و یک وسیله کمکی را برای کاهش درد و جلوگیری از افتادن توصیه کند (مثلاً اگر استخوان لگن یا پا تحت تأثیر قرار گرفته باشد، عصا).

عمل جراحی

جراحی ممکن است برای شرایط مختلف درد استخوان استفاده شود، مانند:

• ترمیم شکستگی استخوان
• برداشتن استخوان و بافت آسیب دیده از عفونت
• تثبیت استخوان ناشی از سرطانی که آن را ضعیف یا شکسته است.
• برداشتن بخشی از استخوان برای بهبود جریان خون در استئونکروز

چگونه می توان از علل درد استخوان جلوگیری کرد؟

برخی از تشخیص های درد استخوان قابل پیشگیری هستند، به ویژه شکستگی های استخوانی که در نتیجه پوکی استخوان رخ می دهد. در اینجا چند استراتژی برای بهینه سازی سلامت و استحکام استخوان ها آورده شده است که عبارتند از:

• مصرف الکل را ترک کنید.
• از سیگار کشیدن خودداری کنید.
• از رژیم غذایی سرشار از کلسیم استفاده کنید.
• روزانه 30 دقیقه تمرینات تحمل وزن را انجام دهید (مثلاً پیاده روی با قدرت، رقصیدن، یا وزنه برداری).
• برای جلوگیری از کوفتگی استخوان، در حین ورزش های تماسی از لباس های محافظ استفاده کنید (مثلاً محافظ ساق پا و زانو یا آرنج) و هنگام سوار شدن در وسیله نقلیه، از کمربند ایمنی استفاده کنید.
• از مصرف مناسب ویتامین D اطمینان حاصل کنید (ممکن است نیاز به مکمل باشد). موسسه پزشکی مصرف روزانه 600 واحد بین‌المللی ویتامین D را برای بزرگسالان تا سن 70 سالگی و 800 واحد بین‌المللی را برای بزرگسالان بالای 70 سال توصیه می‌کند.

سخن آخر

درد استخوان اغلب به عنوان درد عمیق یا نافذ توصیف می شود. اغلب در شب و زمانی که اندام آسیب دیده را حرکت می دهید بدتر می شود.

درد، حساسیت یا درد استخوان یک مشکل رایج است، به ویژه در میان افراد میانسال یا مسن. با افزایش سن، بدن شما دستخوش تغییرات زیادی می شود. اندازه عضله و تراکم استخوان به طور کلی با کاهش تحرک کاهش می یابد. این شما را مستعد آسیب دیدگی بیش از حد و شکستگی استخوان می کند.

در حالی که درد استخوان به احتمال زیاد به دلیل کاهش تراکم استخوان یا آسیب به استخوان شما است، همچنین می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی زمینه ای باشد. درد یا حساسیت استخوان می‌تواند نتیجه عفونت، وقفه در جریان خون یا سرطان باشد.

این شرایط نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. اگر درد استخوانی غیرقابل توضیحی دارید، آن را نادیده نگیرید. با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید تا علت آن را بیابید.