شب ادراری بیشتر به عنوان مرطوب کردن رختخواب یا بی اختیاری ادرار شناخته می شود. شب ادراری به طور کلی، تا قبل از 7 سالگی نگران کننده نیست. تا این سن، ممکن است کودک شما هنوز بطور کامل کنترل کردن مثانه در شب را یاد نگرفته باشد.اگر بعد از هفت سالگی شب ادراری ادامه پیدا کرد، با صبر و حوصله آن را درمان کنید. تغییر سبک زندگی، آموزش مثانه، آلارم رطوبت و بعضی اوقات مصرف داروها ممکن است به کاهش شب ادراری کمک کند.
شیوع شب ادراری
شب ادراری یک مشکل شایع در دوران کودکی است. تخمین ها نشان می دهد که 7٪ پسران و 3٪ دختران 5 ساله دچار شب ادراری هستند. این تعداد تا 10 سالگی به 3٪ پسران و 2٪ دختران کاهش می یابد. بیشتر کودکان در زمان نوجوانی این مشکل را پشت سر می گذارند که تنها در حدود 1٪ از مردان و کمتر از 1٪ از زنان در 18 سالگی دچار این اختلال هستند.
علائم شب ادراری
علائم اصلی شب ادراری شامل موارد زیر است:
- مکرر خیس کردن تخت
- مرطوب کردن لباس
- خیس کردن تخت، حداقل دو بار در هفته به مدت تقریباً سه ماه
بیشتر بچه ها بعد از سن 5 سالگی کاملاً یاد می گیرند مثانه خود را کنترل کنند. اما با این حال شب ادراری در برخی از کودکان 5 تا 7 ساله دیده می شود. حتی پس از هفت سال، تعداد کمی از آنها هنوز هم تخت خودشان را خیس می کنند. شب ادراری بعد از هفت سالگی ممکن است نشانه بیماری زمینه ای باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد.
مراجعه به پزشک
اگر فرزند شما شرایط زیر را دارد حتما به پزشک مراجعه کنید:
- فرزند شما بعد از 7 سالگی هنوز هم تخت خودش را خیس می کند.
- کودک بعد از مدت ها کنترل ادرار به طور ناگهانی، شروع به خیس کردن رختخواب خودش می کند.
- خیس کردن تخت با ادرار دردناک، تشنگی غیرطبیعی، ادرار صورتی یا قرمز، مدفوع سخت یا خروپف همراه است.
علت شب ادرای
علت اصلی شب ادراری به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی می توانند در بروز آن نقش داشته باشند:
مثانه کوچک
مثانه فرد ممکن است ظرفیت کافی برای نگه داشتن ادرار در طول شب را نداشته باشد.
عدم توانایی تشخیص مثانه پر
اگر اعصاب کنترل کننده مثانه، به درستی رشد نکرده باشد، ممکن است در هنگام پر شدن مثانه، کودک را از خواب بیدار نکند.
عدم تعادل هورمون ADH
در دوران کودکی، برخی از کودکان به اندازه کافی هورمون ضد دیورتیک (ADH) تولید نمی کنند. هورمون ضد دیورتیک باعث کاهش تولید ادرار در شب می شود. در صورت عدم تعادل این هورمون در دوران کودکی می تواند باعث شب ادراری شود.
عفونت مجاری ادراری
عفونت مجاری ادراری، می تواند کنترل ادرار را دشوار کند. علائم ممکن است شامل شب ادراری، تکرر ادرار، ادرار قرمز یا صورتی و درد هنگام ادرار باشد.
آپنه خواب
گاهی اوقات خیس کردن رختخواب علائم توقف نفس در خواب است. در آپنه خواب، نفس کودک در خواب قطع می شود و غالباً به دلیل لوزه های ملتهب یا بزرگ شده یا آدنوئید ها اتفاق می افتد.
دیابت
مرطوب کردن بستر ممکن است اولین علامت دیابت باشد. علائم دیگر ابتلا به دیابت شامل تکرر ادرار به همراه افزایش تشنگی، خستگی و کاهش وزن می باشد.
یبوست مزمن
یبوست مزمن، می توانند باعث اختلال در عضلات کنترل کننده ادرار و مدفوع و شب ادراری شود.
مشکل ساختاری در دستگاه ادراری یا سیستم عصبی
به ندرت، خیس کردن بستر مربوط به نقص سیستم عصبی یا سیستم ادراری کودک است.
عوامل خطر شب ادراری
شب ادراری می تواند روی هر فردی تأثیر بگذارد، اما شیوع آن در پسران دو برابر دختران می باشد. عوامل مختلفی خطر شب ادراری را افزایش می دهند، از جمله:
- استرس و اضطراب
- سابقه خانوادگی
- اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD)
- خیس کردن تخت در کودکانی که دارای ADHD هستند متداول تر است.
عوارض شب ادراری
اما شب ادراری بدون دلیل جسمی هیچ خطری برای سلامتی ندارد. با این حال، می تواند برخی عوارض را برای کودک ایجاد کند، از جمله:
- احساس گناه و خجالت و در پی آن کاهش عزت نفس
- از دست دادن فرصت ها برای شرکت در فعالیت های اجتماعی
- بثورات ناحیه تحتانی و تناسلی کودک (به خصوص اگر کودک با لباس مرطوب بخوابد.)
تشخیص شب ادراری
بسته به شرایط، پزشک ممکن است موارد زیر را برای شناسایی علت اصلی بیماری و تعیین گزینه های درمانی توصیه کند:
- بررسی و پرسیدن سوالات در مورد علائم جسمی، میزان مصرف مایعات، سابقه خانوادگی، عادات روده و مثانه و مشکلات مرتبط با شب ادراری کودک
- تجویز آزمایشات ادرار برای بررسی علائم عفونت یا دیابت
- اشعه ایکس یا سایر آزمایشات تصویربرداری از کلیه ها یا مثانه برای بررسی ساختار دستگاه ادراری
درمان شب ادراری
شب ادراری در بیشتر کودکان به خودی خود خوب می شود.در صورت نیاز به درمان، پزشک بر اساس تشخیص می تواند گزینه های درمانی بهتری پیشنهاد کند.
اگر شب ادراری در کودک شما موقتی و گاه به گاه اتفاق می افتد، تغییر در شیوه زندگی مانند جلوگیری از مصرف کافئین و محدود کردن مصرف مایعات در عصر می تواند به درمان آن کمک کند.
اما اگر شب ادراری با تغییر در شیوه زندگی درمان نشود، ممکن است کودک شما به درمان های جانبی نیاز داشته باشد.
اگر بیماری زمینه ای مانند یبوست یا آپنه خواب علت شب ادراری باشد باید قبل از درمان آن، بیماری زمینه ای مورد بررسی و درمان قرار گیرد.گزینه های درمانی برای شب ادراری ممکن است شامل استفاده از آلارم رطوبت و مصرف دارو باشد.
هشدارهای دهنده های رطوبت
آلارم رطوبت ،دستگاه های کوچک بدون نسخه هستند که در اکثر داروخانه ها وجود دارند.آلارم رطوبت، با یک پد حساس به رطوبت روی لباس خواب یا ملافه کودک متصل می شوند. وقتی پد رطوبت را حس کرد، زنگ هشدار روشن می شود.
دارو
بعنوان آخرین راه حل، پزشک فرزند شما ممکن است برای مدت کوتاهی دارو را برای جلوگیری از شب ادراری تجویز کند. انواع خاصی از داروها می توانند تجویز شوند.
دارو کاهش تولید ادرار در شب
این دارو میزان تولید ادرار را در شب کاهش می دهد. اما مصرف بیش از حد مایع با دارو می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.
اگر کودک علائمی مانند تب، اسهال یا حالت تهوع را بروز داد، باید از مصرف آن خود داری کرد. این دارو باید طبق تجویز پزشک مصرف شود.دارو به صورت خوراکی به صورت قرص و فقط مخصوص کودکان بالای 5 سال است. طبق گفته سازمان غذا و دارو، فرمولاسیون اسپری بینی دارو کاهش تولید ادرار، به دلیل خطر عوارض جانبی برای درمان این اختلال توصیه نمی شود.
دارو آرام کننده مثانه
اگر فرزند شما مثانه کوچکی دارد، یک داروی آنتی کولینرژیک ممکن است به کاهش انقباض مثانه و افزایش ظرفیت آن کمک کند.
این دارو معمولاً همراه با سایر داروها استفاده شده و در صورت عدم موفقیت سایر درمان ها توصیه می شود.بعضی اوقات ترکیبی از داروها برای درمان شب ادراری مؤثر است. با این وجود هیچ تضمینی وجود ندارد و دارو مشکل را درمان نمی کند. خیس کردن تخت به طور معمول با قطع دارو از سر گرفته می شود.
درمان های خانگی شب ادراری
برخی تغییرات را می توانید در خانه برای کاهش این اختلال انجام دهید، عبارتند از:
مصرف مایعات در عصر را محدود کنید.
مصرف مایعات در عصر مهم است .کودک خود را تشویق کنید مایعات را در صبح و ظهر مصرف کند.
از نوشیدنی ها و غذاهای کافئین دار خودداری کند.
نوشیدنی های حاوی کافئین در هر ساعت از روز ممکن است مثانه را تحریک کند.
قبل از خواب کودک را تشویق کنید دوباره ادرار کنند.
به فرزند خود آموزش دهید همگام شب در صورت لزوم از توالت استفاده کند. از چراغ های کوچک شب استفاده کنید، تا کودک به راحتی بتواند راه بین اتاق خواب و حمام را پیدا کند.کودک را تشویق کنید در طول روز به طور منظم از توالت استفاده کند. در طول روز و عصر، به کودک خود پیشنهاد دهید هر دو ساعت یک بار ادرار کند .جلوی ضایعات پوستی را بگیرید. برای جلوگیری از ضایعات ناشی از لباس زیر خیس شده، به کودک خود کمک کنید هر روز صبح ناحیه تحتانی و دستگاه تناسلیش را بشویید. همچنین می توانید به ناحیه آسیب دیده پماد یا کرم بمالید.
مقابله و پشتیبانی
کودکان عمدا برای تحریک والدین خود تختش را خیس نمی کنند. سعی کنید صبور باشید و با همکاری فرزندتان این مشکل را حل کنید. درمان مؤثر ممکن است چندین استراتژی را شامل شود که عبارتند از:
نسبت به احساسات فرزندتان، حساس باشید.
اگر فرزند شما استرس یا اضطراب دارد، او را تشویق کنید تا احساسات خودش را ابراز کند. فرزندتان را حمایت و تشویق کنید. هنگامی که کودک شما احساس آرامش و امنیت کند، ممکن است این اختلال کمتر مشکل ساز شود. در صورت لزوم، در مورد راهکارهای جانبی برای مقابله با استرس با پزشک متخصص اطفال خود مشورت کنید.
برای تمیز کردن آسان تخت خیس شده، برنامه ریزی کنید. تشک کودک خود را با یک پوشش پلاستیکی بپوشانید. از لباس زیر ضخیم و جاذب در شب استفاده کنید تا به جذب ادرار کمک کند. با این حال، از استفاده طولانی مدت پوشک یا لباس زیر یکبار مصرف خودداری کنید.
از فرزندتان کمک بخواهید.
در صورت سن مناسب، از کودک بخواهید لباس زیر و لباس خواب مرطوب خودش را بشوید یا این وسایل را در یک ظرف مخصوص برای شستشو قرار دهد. مسئولیت شستشوی تختخواب ممکن است به کودک کمک کند که کنترل بیشتری بر اوضاع خود داشته باشد.
کودک را تنبیه و مجازات نکنید.
خیس کردن تخت غیر ارادی است، بنابراین درست نیست که کودک را برای خیس کردن تخت مجازات یا اذیت کنید. همچنین اجازه ندهید خواهران و برادران کودک را بابت این موضوع اذیت و مسخره کنند. درعوض، فرزند خود را بخاطر پیروی از روال خواب و حرف های شما تشویق کنید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
قبل از قرار ملاقات، لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
- هرگونه علائم و نشانه هایی از جمله عمده مواردی که ممکن است به نظر برسد با خیس کردن رختخواب بی ارتباط است.
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله هرگونه فشارهای اساسی یا تغییرات اخیر زندگی.
- هرگونه سابقه خانوادگی در مورد مرطوب کردن در تختخواب، از جمله خواهر و برادر یا والدین.
- تمام داروها، ویتامین ها، گیاهان و سایر مکمل هایی مصرفی کودک تان.
برخی از سؤالات اساسی برای پرسیدن از پزشک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- چه عواملی باعث شده است که کودک من شب ادراری داشته باشد ؟
- چه درمانی وجود دارد و کدام یک را توصیه می کنید؟ آیا عوارض جانبی دارد؟
- آیا فرزند من باید از محدودیت های غذایی خاصی پیروی کند؟
پزشک ممکن است برای تشخیص بهتر سوالات زیر را بپرسد:
- آیا در مورد خیس کردن تختخواب سابقه خانوادگی دارید؟
- آیا فرزند شما همیشه تختخواب را خیس می کند یا اخیراً بیماری شروع شده است؟
- کودک شما چند بار تخت خودش را خیس می کند؟
- آیا کودک شما در طول روز خودش را خیس می کند؟
- آیا فرزند شما دچار بی اختیاری مدفوع می باشد؟
- آیا کودک شما هنگام ادرار کردن درد یا علائم دیگری دارد؟
- واکنش شما به خیس کردن تخت فرزندتان چیست؟
آخرین دیدگاه‌ها