شایعترین علت خارش چشم چیست؟

از شایعترین علت خارش چشم می توان به حساسیت های فصلی و خشکی چشم اشاره کرد. به طور کلی همه افراد ممکن است خارش و قرمزی چشم را تجربه کنند؛ اما رفع و درمان خارش چشم به تشخیص علت اصلی آن بستگی دارد. تشخیص علت اصلی آن می توانند در درمان بهتر این وضعیت موثر باشد. از طرفی هم خارش چشم گاهی در هنگام چکاپ نادیده گرفته می شود، اما می تواند منبع ناراحتی و اضطراب دائمی برای فرد مبتلا باشد. کنترل بیماری بسیار حیاتی است، زیرا خارش بیش از حد و بدون درمان می تواند به چشم های حساس آسیب برساند و منجر به عوارض جدی شود و بینایی را به خطر بیندازد.

 از شایعترین علت های خارش چشمی می تواند به موارد زیر اشاره کرد:

آلرژی های فصلی

اگر هر سال تقریباً در یک زمان یکسان دچار خارش چشم شوید، ممکن است نسبت به گل محمدی یا محرک های فصلی دیگر حساسیت فصلی داشته باشید. یک روش تشخیص آلرژی ناشی از عفونت چشمی، بررسی علائم دیگر است. آلرژی ممکن است منجر به عطسه و گرفتگی بینی هم شود.

علائم آلرژیک توسط هیستامین، ترکیبی که سلول ها برای دفاع در برابر مواد حساسیت زا آزاد می کنند، ایجاد می شوند. هیستامین پاسخ التهابی را در بدن ایجاد می کند. خارش چشم از علائم رایج هیستامین در بدن است. یکی از راه های کاهش خارش چشم ناشی از آلرژی های فصلی، جلوگیری از تماس با مواد حساسیت زا فصلی است.

برای پیشگیری از بروز خارش چشم ناشی از آلرژی های فصلی می توانید:

• هنگام خروج از منزل از ماسک استفاده کنید.
• در فصل گرده افشانی گل ها، شیشه های خانه و ماشین را بسته نگه دارید.
• به گزارش های هواشناسی محلی توجه کنید و وقتی تعداد گرده زیاد است در خانه بمانید.
• دوش بگیرید و مرتباً لباس های خودتان را بشویید تا از ورود گرده به مجاری تنفسی خود پیشگیری کنید.
• داروهای آنتی هیستامین بدون نسخه می توانند در کنترل علائم مفید باشند.

اگر علائم شما به ویژه هر ساله جدی تر می شود، بهتر است از داروهای تجویز شده آلرژی استفاده کنید. از آنجا که موثر بودن این داروها ممکن است مدتی طول بکشد، با مشورت از پزشک خود می توانید مصرف دارو ها را چند هفته قبل از شروع فصل آلرژی شروع کنید.

 آلرژی چند ساله یا دائمی

برخلاف آلرژی های فصلی، آلرژی های چند ساله ممکن است در طول سال ادامه داشته باشند. مواردی مانند کپک، گرد و غبار و شوره حیوانات خانگی از جمله آلرژی های چشم چند ساله هستند. علاوه بر آن، احتمال دارد به برخی محصولات در خانه خود حساسیت داشته باشید. محلول لنز تماسی، صابون یا شامپویی که استفاده می کنید ممکن است باعث تحریک چشم شود.

 برای تشخیص نوع آلرژی خود می توانید از متخصص آلرژی کمک بگیرید. متخصص آلرژی می تواند آزمایش پوستی را برای آلرژن های خاص انجام دهد. در این آزمایش مقادیر اندکی از مواد آلرژی زا، مانند گل محمدی یا شوره حیوانات خانگی، دقیقاً در زیر پوست تجویز می شوند تا ببینند آیا پوست اطراف محل تزریق نوعی واکنش نشان می دهد یا خیر. این آزمایشات برای اکثر کودکان و بزرگسالان بی خطر است.

علاوه بر تلاش برای کاهش قرار گرفتن در معرض ماده حساسیت زا، می توانید از داروهایی مانند آنتی هیستامین ها یا کورتیکواستروئیدها برای کمک به کاهش التهاب استفاده کنید.

مواد محرک موجود در هوا

بعضی از افراد به دود، اگزوز دیزل یا حتی برخی از عطرها حساسیت خاصی دارند. جلوگیری از قرار گرفتن در معرض این مواد تحریک کننده ساده ترین راه پیشگیری از بروز خارش چشم باشد. قطره چشمی تسکین دهنده یا پارچه مرطوب و خنک روی چشمان بسته ممکن است در رفع خارش چشم موثر باشد.

خشکی چشم

اشک که ترکیبی از آب، روغن و موکوس است، چشم را مرطوب و با طراوت نگه می دارد اما برخی از شرایط ممکن است منجر به کاهش تولید اشک چشمی شوند. این وضعیت می تواند منجر به خشکی چشم هم گردد. یکی از دلایل مهم خشکی چشم کهولت سن و پیری است. با افزایش سن، تولید اشک کاهش می یابد.

به همین ترتیب، شرایطی مانند دیابت و آرتریت روماتوئید نیز می تواند منجر به کاهش اشک شود. برخی از داروها خشکی چشم را به عنوان یک عارضه جانبی احتمالی بروز می دهند، از جمله:

• مواد ضد احتقان
• داروهای ضد افسردگی
• قرص های پیشگیری از بارداری
• داروهایی کاهش دهنده فشار خون

کاهش رطوبت هوا و یا قرار گرفتن درمعرض باد می تواند منجر به خشکی چشم شود. گاهی اوقات انسداد مجرای اشک یا غده اشکی منجر به خشکی و خارش چشم می شود. خشکی چشم ممکن است با استفاده از اشک مصنوعی بدون نسخه به راحتی برطرف شود؛ اما در شرایطی که خشکی چشم مزمن دارید بهتر است از یک چشم پزشک مشورت بگیرید. در برخی شرایط ممکن است نیاز به قطره های تجویزی داشته باشید.

داروهای چشم پزشکی

واکنش نامطلوب به داروها مانند آنتی بیوتیک ها و آنالوگ های پروستاگلاندین و اجزای تشکیل دهنده آنها مانند مواد نگهدارنده نیز می تواند باعث خارش چشم شود.

خستگی چشم

خیره شدن طولانی مدت به صفحه رایانه یا تلاش برای خواندن در منطقه ای که نور کمی دارد، می تواند چشمان شما را خسته کند و باعث احساس خارش و خستگی شود. رانندگی به مدت طولانی، به خصوص در شب یا در یک روز روشن و آفتابی، می تواند چشمان شما را نیز خسته کند. برای برخی از افراد، گرمای داخل منزل یا تهویه نامناسب هوا می تواند منجر به خستگی، خارش و تحریک چشم شود. بهترین درمان برای رفع خستگی چشم این است که به چشم خود استراحت بدهید.

عفونت های ویروسی و میکروبی و قارچی در چشم

چشمان شما در برابر عفونت های ویروسی، باکتریایی و قارچی آسیب پذیر است. از طرفی هم همه این عوامل باعث خارش چشم می شوند. یکی از شایع ترین عفونت های چشم، التهاب ملتحمه است که به آن چشم صورتی نیز گفته می شود؛ زیرا قسمت سفید چشم آلوده صورتی می شود. این عفونت بسیار مسری است و اغلب با آبریزش چشم آسیب دیده همراه است.

عفونت احتمالی چشم دیگر یووئیت یا همان التهاب عنبیه است. یوویت ممکن است باعث درد چشم و حساسیت شدید به نور شود. هر دو نوع عفونت باید توسط پزشک ارزیابی و درمان شود. از آنتی بیوتیک ها ممکن است برای درمان التهاب ملتحمه استفاده شود. احتمال دارد قطره ضد التهاب چشمی برای درمان یووئیت کافی باشد. در موارد شدیدتر بیمار شاید به مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیاز داشته باشد. اگر التهاب عفونت درمان نشود، می تواند منجر به کاهش شدید بینایی و عوارضی مانند گلوکوم و آب مروارید گردد. در صورت بروز هر گونه ناراحتی در چشم های خود بهتر است از یک چشم پزشک مشورت بگیرید.

استفاده از لنزهای چشمی

استفاده طولانی مدت از لنزهای چشمی و یا عدم تعویض منظم آنها باعث تحریک و خارش و قرمز شدن چشم ها می شود. اگر از لنز در چشم های خود استفاده می کنید، حتما آنها را شب بیرون آورده و سایر مراحل اساسی مراقبت از لنز را رعایت کنید. به توصیه های پزشک در مورد نحوه مراقبت از لنزها و تعداد دفعاتی که باید لنزها جایگزین شوند، دقت کنید.

بلفاریت

قرمزی و خارش چشم می تواند در اثر التهاب پلک ها یا بلفاریت باشد. بلفاریت زمانی رخ می دهد که غدد چربی در قاعده مژه ها مسدود شوند. گاهی اوقات فقط تمیز نگه داشتن پلک ها برای رفع علائم بلفاریت کافی است. بلفاریت معمولاً باعث کاهش بینایی نمی شود، اما می تواند به یک مشکل مزمن و التهاب ملتحمه تبدیل شود. آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد التهاب برای تسکین و پیشگیری از بروز مشکلات بعدی مفید هستند.

علت خارش گوشه های چشمی چیست؟

اکثر شرایطی که باعث خارش گوشه چشم می شود، آنقدر جدی نیستند که بتواند بینایی یا سلامت چشم شما را تحت تأثیر قرار دهد. اما برخی از دلایل خارش چشم، مانند التهاب چشم به نام بلفاریت، می تواند مشکل ساز باشد. در بعضی موارد، خارش در گوشه های داخلی چشم نزدیک مجاری اشک یا گوشه های خارجی چشم، دورتر از مجرای اشکی، احساس می شوند.

علاوه بر خشکی چشم و آلرژی های فصلی که در بالا به آنها اشاره کردیم، برخی عوامل دیگر می توانند منجر به خارش در گوشه های چشم شوند، از جمله:

اختلال عملکرد غده میبومیا

اختلال در عملکرد غده میبومیا (MGD) منجر به اختلال در عملکرد غده تولید کننده لایه چربی اشک می شود. این غدد در پلک های بالا و پایین چشم قرار دارند. وقتی این غدد، چربی کافی تولید نکنند، چشم ها خشک می شوند. این وضعیت می تواند با خارش، التهاب و زخم شدن چشم ها همراه باشد. همچنین ممکن است منجر به آبریزش چشم و تاری دید شود.

داكريوسيستيت

آلودگی سیستم تخلیه اشک ها به عنوان بیماری داکریوسیستیت شناخته می شود. در صورت ضربه به بینی یا ایجاد پولیپ بینی، سیستم تخلیه مسدود شده و می تواند منجر به خارش گوشه چشم ها شود.

نوزادانی که مجاری اشکی بسیار باریکی دارند، گاهی ممکن است دچار انسداد و عفونت شوند. این وضعیت به ندرت رخ می دهد. این شرایط منجر به خارش گوشه چشم، ترشح و گاهی اوقات تب می شود.

پاره شدن رگ های خونی چشم

پاره شدن رگ های خونی در چشم علاوه بر ایجاد لکه قرمز روشن در قسمت سفید چشم (اسکلرا)، ممکن است منجر به احساس خارش در گوشه چشم شود. این علائم در هر کجا که خونریزی رخ دهد، چه در گوشه و چه در سایر نقاط چشم، احساس خواهند شد.

شی ء خارجی در چشم

بعضی اوقات خارش چشم ناشی از بیماری نیست بلکه لکه های گرد و غبار یا ماسه یا مژه ای که در زیر پلک یا گوشه چشم گرفته منجر به خارش می شود. این وضعیت به طور موقت می تواند مجرای اشک را مسدود کند.

چگونه خارش چشم درمان می شود؟

روش درمان خارش چشم به علت اصلی بستگی دارد؛ بنابراین، برای راه حل مناسب، به خصوص اگر مشکلات شدید و مکرر دارید، با پزشک مشورت کنید.

قطره چشم و داروها

قطره های نمکی می توانند به تسکین خارش چشم کمک کنند. با این حال، بهتر است که قطره چشمی OTC را به درستی انتخاب کنید، زیرا قطره چشمی ضد احتقان می تواند وضعیت را بدتر کند. در صورت ادامه یافتن بیماری، برای تجویز قطره های چشمی مناسب با شرایط خود با پزشک مشورت کنید.

شستشو

شستشوی چشم با آب شیرین و پاک کردن مژه ها و پلک ها با دستمال مرطوب آلودگی و گرده را از چشمان شما برطرف می کند و بنابراین باعث تسکین می شود. استفاده از آب در دمای اتاق بسیار مهم است زیرا آب گرم می تواند شرایط را بدتر کند.

اشک مصنوعی

استفاده دوره ای از اشک مصنوعی می تواند در از بین بردن مواد حساسیت زا محیطی و سایر عواملی که باعث خارش چشم می شوند، موثر باشد. آنها به دو صورت قطره چشمی نسخه ای و OTC موجود هستند، اما شما باید به دنبال محصولاتی باشید که حاوی هیچ ماده حساسیت زا یا مواد شیمیایی بالقوه ای نیستند.

ساده ترین گزینه استفاده از محصولات OTC، غیر نگهدارنده است، زیرا مواد نگهدارنده باعث حساسیت یا آلرژی می شوند و بنابراین علائم را بدتر می کنند؛ اما اگر وضعیت شما بهبود پیدا نکرد، از پزشک خود بخواهید که مورد قویتر را برای شما تجویز کند.

تشخیص علت اصلی خارش چشم

از آنجا که خارش چشم می تواند نشانه بیماری های مختلف باشد، تشخیص مناسب و درمان به موقع می تواند تاثیر زیادی داشته باشد. برای این منظور، پزشک علائم شما را بررسی کرده و شرح حال کاملی از شروع، مدت زمان و دفعات علائم و عوامل تشدید کننده می پرسد.

گرچه خارش چشم معمولاً یک مشکل خفیف است و هیچ عارضه جدی ندارد، اما لازم است در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• درد چشم
• خارش همراه با قرمزی
• خارشی که بینایی را تحت تاثیر قرار داده
• مشکلی که بیش از یک یا دو روز طول می کشد.
• خارش بدون حضور عوامل تحریک کننده شناخته شده رخ می دهد.

اگر خارش در چشم شما با خارش تمام بدن همراه باشد، ممکن است علت آن سیستمیک باشد. در این شرایط شما به یک متخصص آلرژی معرفی می شوید.