خانه » سلامت جسم » سلامت زنان » پره اکلامپسی

بدون نظر

پره اکلامپسی

پره اکلامپسی، یک عارضه حاملگی است که با فشار خون بالا و آسیب اندام های دیگر به خصوص کبد و کلیه مشخص می شود. پره اکلامپسی معمولاً بعد از هفته 20 بارداری در زنانی که فشار خون آن ها طبیعی بوده، رخ می دهد. این عارضه در صورت عدم درمان، می تواند عوارض جدی و حتی کشنده ای را هم برای مادر و هم برای جنین به دنبال داشته باشد. اگر زنی مبتلا به این نوع عارضه باشد، موثرترین درمان، زایمان نوزاد است. به ندرت، این عارضه، بعد از زایمان ایجاد می شود.

علت پره اکلامپسی

علت دقیق پره اکلامپسی عوامل مختلفی را شامل می شود.

محققان معتقدند که این بیماری از جفت آغاز می شود. در اوایل بارداری، رگ های خونی جدید رشد و تکامل می یابند تا بتوانند به طور موثر خون را به جفت منتقل کنند. در زنان مبتلا به این نوع عارضه، به نظر می رسد که این رگ های خونی عملکرد مناسبی نداشته باشند.

علت آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

ژن های خاص
آسیب به رگ های خونی
مشکل در سیستم دفاعی
عدم جریان خون کافی در رحم

این عارضه به عنوان یکی از چهار اختلال فشار خون بالا که در دوران بارداری ممکن است رخ دهد طبقه بندی می شود.

عوامل خطر پره اکلامپسی

پره اکلامپسی فقط به عنوان یک عارضه بارداری ایجاد می شود. عوامل خطر آن شامل موارد زیر است:

فشارخون مزمن

فشارخون مزمن، احتمال ابتلای بیمار را به این عارضه افزایش می دهد.

بارداری اول

خطر ابتلا به پره اکلامپسی در اولین بارداری بیشتر است.

سن

خطر ابتلا به پره اکلامپسی در زنان باردار بسیار جوان و همچنین زنان باردار بیش از 40 سال بیشتر است.

نژاد

پره اکلامپسی در بین زنان سیاه پوست نسبت به زنان نژادهای دیگر شیوع بیشتری دارد.

چاقی

افزایش وزن خطر ابتلا به پره اکلامپسی را افزایش می دهد.

چند قلو زایی

پره اكلامپسی در خانم هایی كه زایمان های دوقلو یا چندقلو دارند، شایع تر است.

فاصله بین بارداری

داشتن نوزادانی که کمتر از دو سال یا بیشتر از 10 سال از هم فاصله دارند خطر ابتلا به پره اکلامپسی را در مادر بیشتر می کند.

تاریخچه شرایط خاص

داشتن شرایط خاص قبل از بارداری از جمله فشار خون مزمن، میگرن، دیابت نوع 1 یا نوع 2، بیماری کلیوی، تمایل به لخته شدن خون یا لوپوس خطر ابتلا به پره اکلامپسی را افزایش می دهد.

لقاح مصنوعی

اگر جنین با لقاح مصنوعی تشکیل شده باشد، خطر ابتلا مادر به پره اکلامپسی بیشتر خواهد بود.

سابقه ابتلا به پره اکلامپسی

سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به پره اکلامپسی به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به آن را بالا می برد.

علاوه بر این، بارداری با شریک زندگی جدید نسبت به بارداری دوم و سوم با شریک قبلی خطر ابتلا به این نوع عارضه را افزایش می دهد.

علائم پره اکلامپسی

پره اکلامپسی گاهی بدون علائم بروز می کند. فشار خون بالا ممکن است به تدریج و یا ناگهانی ایجاد شود.

کنترل فشار خون بخش مهمی از مراقبت های دوران بارداری است زیرا اولین نشانه این عارضه معمولاً افزایش فشار خون است. فشار خونی که در دو نوبت با حداقل چهار ساعت فاصله از هم اندازه گیری و بیش از 140/90 میلی متر جیوه یا بیشتر باشد، غیر طبیعی است.

علائم و نشانه های دیگر این عارضه می تواند شامل موارد زیر باشد:

سردردهای شدید
حالت تهوع یا استفراغ
اختلال در عملکرد کبد
کاهش میزان تولید ادرار
تنگی نفس، ناشی از مایع موجود در ریه
کاهش سطح پلاکت ها در خون (ترومبوسیتوپنی)
درد فوقانی شکم، معمولاً زیر دنده های بیمار در سمت راست
پروتئین بیش از حد در ادرار (پروتئینوری) یا علائم دیگر از مشکلات کلیوی
تغییر در بینایی، از جمله از بین رفتن موقت بینایی، تاری دید یا حساسیت به نور

افزایش ناگهانی و تورم (التهاب) به ویژه در صورت و دستان ممکن است همزمان با این عارضه رخ دهد. اما این موارد در بسیاری از حاملگی های طبیعی هم اتفاق میفتد، بنابراین علائم قابل توجهی از پره اکلامپسی در نظر گرفته نمی شوند.

تشخیص پره اکلامپسی

برای تشخیص پره اکلامپسی، بیمار باید فشار خون بالا و یک یا چند مورد از عوارض زیر را بعد از هفته بیستم بارداری داشته باشد:

کاهش تعداد پلاکت
اختلال در عملکرد کبد
تجمع مایعات در ریه ها (ادم ریوی)
پروتئین موجود در ادرار (پروتئینوری)
سردردهای تازه شروع شده یا اختلالات بینایی
علائم مشکلات کلیوی به غیر از پروتئین در ادرار

پیش از این، پره اكلامپسی فقط در صورت وجود فشار خون بالا و پروتئین در ادرار تشخیص داده می شد. اما در حال حاضر، متخصصان تشخیص داده اند که احتمال ابتلا به پره اکلامپسی بدون پروتئین در ادرار هم وجود دارد.

فشار خون بیش از 140/90 میلی متر جیوه در بارداری غیر طبیعی است.

زنان دو بار فشار خون خود را با فاصله چهار ساعت از هم اندازه گیری کردند و فشار خون غیرطبیعی داشتند باید به پزشک مراجعه کنند.

پزشک ممکن است برای بیمار آزمایش خون و ادرار تجویز کند.

اگر پزشک مشکوک به پره اکلامپسی باشد، می تواند آزمایشات زیر را توصیه کند:

آنالیز ادرار

برای اندازه گیری میزان پروتئین در ادرار، پزشک آزمایش ادرار 24 ساعته را تجویز می کند.

سونوگرافی جنین

پزشک برای نظارت دقیق بر رشد کودک، به طور معمول از سونوگرافی استفاده می کند.

آزمایش خون

پزشک آزمایش خون را برای بررسی عملکرد کبد، کلیه و همچنین بیماررش پلاکت های بیمار توصیه می کند.

تست بیوفیزیکال پروفایل

پزشک در این روش با استفاده از سونوگرافی تنفس کودک، میزان عضله، حرکت و حجم مایعات آمنیوتیک در رحم بیمار را اندازه گیری می کند.

عوارض پره اکلامپسی

هرچه پره این عارضه شدیدتر باشد و در دوران بارداری زودتر رخ دهد، احتمال بروز عوارض برای بیمار بیشتر خواهد بود.

در صورت شرایط اورژانسی در پره اکلامپسی شدید ممکن است بیمار به زایمان سریع نیاز داشته باشد که در این صورت پزشک زایمان با سزارین را پیشنهاد می کند.

غیر این صورت، پزشک می تواند یک زایمان واژینال برنامه ریزی شده را توصیه کند.

عوارض این اختلال احتمال دارد شامل موارد زیر باشد:

محدودیت رشد جنین

این عارضه در شريان هايی که خون را به جفت منتقل می کنند، تاثير مي گذارد.

اگر به جفت خون کافی نرسد، ممکن است کودک خون و اکسیژن ناکافی و مواد مغذی کمتری دریافت کند و این می تواند منجر به کندی رشد یا محدودیت رشد جنین شود.

زایمان زودرس

زنان باردار در صورتی که مبتلا به پره اكلامپسی شديد شدند، ممكن است نياز به زايمان زودرس داشته باشند تا بتوانند جان خود و كودك را نجات دهند.

افتادگی جفت

پره اکلامپسی خطر ابتلا به افتادگی جفت را افزایش می دهد.

سندرم HELLP

HELLP که به معنای همولیز (از بین رفتن گلبول های قرمز)، افزایش آنزیم های کبدی و کاهش پلاکت خون است. این سندرم می تواند هم برای بیمار و هم کودک خطرناک باشد. زیرا باعث آسیب به چندین سیستم بدن می شود.

علائم سندرم HELLP شامل تهوع و استفراغ، سردرد و درد فوقانی شکم می باشد. در بعضی مواقع، ممکن است به طور ناگهانی، حتی قبل از اینکه فشار خون بالا تشخیص داده شود یا بدون هیچ علائمی بروز کند.

اکلامپسی

هنگامی که پره اکلامپسی کنترل نشود، اکلامپسی که همان پره اکلامپسی همراه با تشنج است می تواند ایجاد شود.

غالباً هیچ علائم هشدار دهنده برای پیش بینی اکلامپسی وجود ندارد.

آسیب به سایر اندام ها

پره اکلامپسی ممکن است به کلیه ها، کبد، ریه، قلب یا چشم آسیب رسانده و منجر به سکته یا آسیب مغزی شود. میزان صدمه به اندام های دیگر بستگی به شدت پره اکلامپسی دارد.

بیماری قلب و عروقی

ابتلا به این عارضه می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی در آینده را افزایش دهد.

اگر زن بیش از یک بار پره اکلامپسی یا زایمان زودرس را تجربه کرده باشد، خطر بیماری قلبی و عروقی حتی بیشتر می شود.

بهتر است زنان به حداقل رساندن این خطر، پس از زایمان سعی کنند وزن ایده آل خود را حفظ و انواع میوه و سبزیجات را مصرف کرده، مرتباً ورزش کنند و سیگار نکشند.

درمان پره اکلامپسی

موثرترین درمان این عارضه، زایمان است. تا زمانی که فشار خون کاهش پیدا نکند، بیمار در معرض خطر حملات تشنج، قطع جفت، سکته مغزی و احتمالا خون ریزی شدید قرار دارد.

درمان احتمالی پره اکلامپسی می تواند شامل موارد زیر باشد:

داروها

در موارد شدید که فشارخون بالا تشخیص داده شود، پزشک داروهایی برای کاهش فشار خون بیمار تجویز خواهد کرد. فشار خون در 140/90 میلی متر جیوه به طور کلی نیازی به درمان ندارند.

اگرچه انواع مختلفی از داروهای ضد فشار خون وجود دارد، اما تعدادی از آن ها در دوران بارداری خطرناک هستند. پس از مصرف خودسرانه دارو خودداری شود.

در مبتلایان به پره اکلامپسی شدید یا سندرم HELLP، داروهای کورتیکواستروئید می توانند به طور موقت عملکرد کبد و تعداد پلاکت را بهبود ببخشند.

در شرایط پره کلامپسی شدید، پزشک ممکن است یک داروی ضد تشنج را برای جلوگیری از اولین تشنج تجویز کند.

استراحت

اگر چه استراحت در رختخواب معمولا برای زنان مبتلا به این نوع عارضه توصیه می شد. اما تحقیقات نشان داده این می توانند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. برای بیشتر خانم ها دیگر استراحت توصیه نمی شود. پره اکلامپسی شدید حتی احتمال دارد بیمار را در مجبور به بستری در بیمارستان کند.

زنان باردار اگر در اواخر بارداری به پره اکلامپسی مبتلا شده باشند، پزشک می تواند با توجه به علائم دهانه رحم بلافاصله القاء زایمان را توصیه کند. پس از زایمان ممکن است مدتی طول بکشد تا فشار خون کنترل و سایر علائم پره اکلامپسی برطرف شود.

پیشگیری پره اکلامپسی

محققان همچنان روش های جلوگیری از پره اکلامپسی را مورد مطالعه قرار می دهند، اما تاکنون هیچ راهکار مشخصی ارائه نداده اند.

با این حال، در موارد خاص، زنان باردار ممکن است بتوانند خطر ابتلا به این نوع عارضه را با راهکارهای زیر کاهش دهند:

در بعضی از زنانی که قبل از بارداری دچار کمبود کلسیم بوده اند و از طریق رژیم های غذایی کلسیم کافی دریافت نمی کنند ممکن است استفاده از مکمل های کلسیم برای جلوگیری از پره اکلامپسی مفید باشد.
اما بیمار بدون مشورت با پزشک نباید، هیچ دارویی، ویتامین یا مکملی را مصرف کند.
قبل از بارداری، به خصوص اگر قبلا پره اكلامپسی داشته اند بهتر است تا حد توان مراقب خود بوده و سلامت خود را حفظ کند.
پس از بارداری، از طریق معاینات اولیه و منظم دوران بارداری، از خود و کودک مراقبت کند.
اگر پره اکلامپسی زودهنگام تشخیص داده شود، بیمار و پزشک می توانند با همکاری هم از عوارض پیشگیری کرده و بهترین درمان و راهکارها را تشخیص دهند.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

احتمالاً پره اكلامپسی در طی یك معاینه معمول قبل از تولد تشخیص داده می شود. پس از آن بیمار به متخصص زنان و زایمان ارجاع داده خواهد شد.

برای آمادگی بیشتر بیمار بهتر است قبل از مراجعه به پزشک علائمی را که تجربه کرده اند و لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کند را بنویسد.

برای این عارضه، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک پرسیده شود، عبارتند از:

آیا به سزارین احتیاج دارم؟
آیا ادامه بارداری خطرناک است؟
سلامتی کودک من را چگونه کنترل می کنید؟
آیا شرایط من کودک را تحت تأثیر قرار داده است؟
چه روش های درمانی وجود دارد و کدام یک را پیشنهاد می کنید؟
شرایط سلامتی دیگری دارم. چگونه می توانم به بهترین شکل این شرایط را با هم مدیریت کنم؟

سوالاتی که پزشک شاید از بیمار بپرسد شامل موارد زیر است: