تبخال تناسلی

تبخال دستگاه تناسلی یک نوع عفونت شایع جنسی است که در اثر ویروس تبخال سیمپلکس (HSV) به وجود می آید. تماس جنسی اصلی ترین راه انتقال و ابتلا به این ویروس است. بعد از بروز عفونت اولیه، ویروس در بدن فرد به صورت خفته پنهان شده و تنها سالی چند بار مجدداً فعال شده و خود را با تبخال های جدید نشان می دهد.

تبخال دستگاه تناسلی می تواند باعث درد، خارش و زخم در ناحیه تناسلی فرد مبتلا شود. البته ممکن است فرد بعد از بروز تبخال دستگاه تناسلی هیچ علامت یا نشانه ای مبنی بر بروز تبخال دستگاه تناسلی نداشته باشد. به خاطر داشته باشید که این نوع از تبخال مسری بوده و حتی در حالت پنهان خود نیز می تواند از طریق تماس جنسی از فردی به فرد دیگر انتقال یابد.

در حال حاضر هیچ درمان به خصوصی برای تبخال دستگاه تناسلی وجود ندارد، اما داروها می توانند علائم و نشانه های این عارضه را کمتر کرده و خطر انتقال آن از فردی به فرد دیگر را تا حد قابل توجهی کاهش دهند. استفاده کاندوم نیز یکی از مواردی است که می تواند به جلوگیری از شیوع عفونت تبخال دستگاه تناسلی کمک کند.

علت تبخال دستگاه تناسلی

به طور کلی دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارد می تواند باعث تبخال دستگاه تناسلی شود:

نوع HSV-1: HSV-1 نوعی از هرپس سیمپلکس است که معمولاً باعث ایجاد سرماخوردگی، تاول و تب در اطراف دهان فرد مبتلا می شود. HSV-1 اغلب از طریق تماس پوست فرد بیمار با پوست  فرد سالم گسترس می یابد. البته این ویروس ممکن است در طول رابطه جنسی دهانی به ناحیه تناسلی شما انتقال یابد. احتمال عود و بازگشت این نوع از ویروس هرپس سیمپلکس نسبت به نوع HSV-2 بسیار کمتر است.

HSV-2 نوعی از هرپس سیمپلکس است که معمولاً خود را با بروز تبخال در دستگاه تناسلی فرد نشان می دهد. ویروس از طریق تماس جنسی و تماس پوست فرد مبتلا با پوست فرد سالم گسترش گسترش می یابد. HSV-2 نسبت به HSV-1 شیوع بیشتری داشته و بسیار مسری است. به خاطر داشته باشید که فرد ممکن است بدون هیچ علائم ظاهری مثل تبخال یا زخم های ناحیه تناسلی، ناقل این بیماری بوده و آن را به افراد سالم دیگر منتقل کند.

از آنجا که ویروس به سرعت در خارج از بدن می میرد، در نتیجه احتمال انتقال آن از طریق استفاده از توالت، حوله یا دیگر اشیاء آلوده شده توسط فرد دیگر تقریباً غیر ممکن است.

علائم و نشانه های تبخال تناسلی

نکته بسیار مهم این است که بیشتر مبتلایان به تبخال تناسلی از ابتلا به آن هیچ اطلاعی ندارند. زیرا هنوز هیچ علامت و نشانه ای از این بیماری بر روی ناحیه تناسلی و پوست شان به وجود نیامده یا به دلایلی علائم و نشانه های آنها به قدری خفیف و جزئی است که متوجه آن نمی شوند.

در صورت ابتلا فرد به تبخال تناسلی، علائم ممکن است حدود 2 تا 12 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس خود را نشان دهد. علائم تبخال دستگاه تناسلی معمولاً شامل وارد زیر خواهد بود:

درد یا خارش. ممکن است تا زمانی که عفونت به کلی از روی پوست پاک شود، شاهد بروز درد و حساسیت در ناحیه تناسلی خود باشید.

برجستگی های قرمز کوچک یا تاول های ریز سفید رنگ. این موارد ممکن است چند روز تا چند هفته پس از ابتلای فرد به عفونت ظاهر شود.

زخم ها. این مورد ممکن است در نتیجه ترکیدن تبخال ها یا بعد از بروز خونریزی بر روی پوست فرد به وجود آید.

بافت زخم. به منظور بهبود زخم ها، ممکن است بعد از مدتی روی زخم ها بافت زخم تشکیل شود.

در مراحل اولیه و روزهای اولیه ابتلا به تبخال تناسلی ممکن است شاهد بروز علائم و نشانه هایی مثل آنفلوانزا یا تورم گره های لنفاوی در کشاله ران، سردرد ، درد های عضلانی یا تب باشید.

تفاوت در محل علائم

زخم ها معمولاً در قسمتی از بدن به وجود می آیند که عفونت از آن قسمت وارد بدن شده باشد. شخص مبتلا ممکن است با لمس زخم و سپس مالیدن یا خراشیدن نواحی دیگر بدن مثل چشم ها این ویروس را به قسمت های دیگر بدن انتقال داده و باعث گسترش بیماری شود.

در مردان و زنان، زخم ها ممکن است در نواحی زیر به وجود بیاید:

• باسن و ران ها
• مقعد
• دهان
• پیش آب راه (لوله ای که اجازه تخلیه ادرار از مثانه را می دهد.)

در زنان این زخم ها ممکن است در نواحی زیر به وجود بیایند:

• نواحی تناسلی واژن
• دستگاه تناسلی خارجی
• دهانه رحم

در مردان نیز این زخم ها ممکن است در نواحی زیر به وجود بیاید:

• آلت تناسلی
• اسکروتوم

تبخال دستگاه تناسلی برای هر فردی متفاوت است. به عنوان مثال علائم و نشانه های این بیماری ممکن است تا سال ها پنهان بوده و بعد از سال ها مجدداً عود کند. به عنوان مثال برخی از افراد هر سال چندین بار دچار این حملات تبخالی می شوند در حالی که بعضی دیگر تنها سالی یک بار شاهد بروز تبخال ها و علائم بیماری هستند.

کمی قبل از بروز مجدد تبخال ها و عود بیماری، ممکن است علائم زیر را احساس کنید:

• سوزش، مور مور شدن یا خارش در محلی که برای اولین بار عفونت وارد بدن شده است.
• احساس درد در کمر، باسن و پاها

با این حال معمولاً عود مجدد و بازگشت بیماری درد کمتری نسبت به اولین بروز تبخال ها دارد. در موارد بعدی تبخال ها با سرعت بهتری بهبود خواهند یافت.

زمان مراجعه به پزشک

اگر احساس می کنید دچار تبخال تناسلی یا دیگر عفونت های انتقال یافته از طریق جنسی شده اید بهتر است سریعاً برای معاینه و تشخیص به پزشک مراجعه کنید.

عوامل خطر تبخال تناسلی

احتمال بروز عفونت تبخال دستگاه تناسلی به واسطه موارد زیر افزایش خواهد یافت:

مؤنث بودن، زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی قرار دارند. زیرا انتقال این ویروس ها به زنان بسیار ساده تر از مردان است.

دارای چندین شریک جنسی باشید. هر شریک جنسی اضافی خطر ابتلا به ویروس که باعث تبخال دستگاه تناسلی می شود را تا حد قابل توجهی افزایش می دهد.

عوارض جانبی

عوارض جانبی مرتبط با تبخال دستگاه تناسلی ممکن است شامل موارد زیر شود:

سایر عفونتهای مقاربتی. ابتلا به زخم های دستگاه تناسلی خطر انتقال و ابتلا به سایر عفونت های مقاربتی از جمله ایدز را افزایش خواهد داد.

عفونت نوزادان متولد شده. نوزادان تازه به دنیا آمده از مادران آلوده می توانند در طی فرآیند زایمان در معرض این ویروس قرار گرفته و به آن آلوده شوند. ابتلا به این ویروس در کودکی می تواند منجر به بروز آسیب مغزی، نابینایی یا مرگ نوزاد شود.

مشکلات مثانه. در بعضی موارد، زخم های مرتبط با تبخال دستگاه تناسلی می تواند باعث ایجاد التهاب در اطراف مجرای ادرار فرد مبتلا شود. این تورم به وجود آمده می تواند به سادگی به مدت چند روز مجرای ادرار را بسته نگه داشته و فرد برای تخلیه ادرار خود به سوند نیاز پیدا کند.

مننژیت. در موارد نادر، عفونت HSV می تواند منجر به التهاب غشاو مایع مغزی نخاعی اطراف مغز و نخاع فرد مبتلا شود.

التهاب رکتال (پروکتیت). تبخال دستگاه تناسلی می تواند منجر به التهاب آستر راست روده شود. این عارضه بیشتر در مردانی اتفاق میفتد که با مردان رابطه جنسی داشته و هم جنس باز هستند.

 جلوگیری از بروز تبخال تناسلی

اقدامات مورد نیاز برای پیشگیری از تبخال دستگاه تناسلی مشابه همان مواردی است که برای جلوگیری از سایر عفونت های مقاربتی انجام می شود.

از فعالیت جنسی خودداری کنید یا تماس جنسی را فقط به شخصی که عاری از عفونت است محدود کنید. به طور خلاصه می توانید:

• در طول هر تماس جنسی خودتان یا شریک جنسی خود از کاندوم لاتکس برای رابطه برقرار کردن استفاده کنید.
• اگر هر یک از طرفین رابطه جنسی مبتلا به تبخال یا هر یک از علائم تبخال تناسلی بود، بهتر است از رابطه جنسی بپرهیزید.

 اقدامات احتیاطی در دوران بارداری

اگر باردار هستید و از ابتلای خود به تبخال دستگاه تناسلی مطلعید، بهتر است حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. حتی در صورتی که احتمال ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی می دهید، بهتر است از پزشک خود تا برایتان آزمایش های مورد نیاز برای تشخیص تبخال تناسلی را تجویز کند.

پزشک ممکن است توصیه کند تا در ماه های آخر بارداری مصرف داروهای ضد ویروسی تبخال را شروع کنید. تا بتوان از شیوع آن در زمان زایمان جلوگیری کرد. همچنین اگر در حین وضع حمل، دچار تبخال های تناسلی بودید، احتمالاً پزشک برای کاهش احتمال انتقال این ویروس به نوزاد، سزارین را پیشنهاد خواهد کرد.

تشخیص تبخال تناسلی

پزشک معمولاً براساس معاینه فیزیکی و نتایج آزمایشات می تواند تبخال دستگاه تناسلی را تشخیص دهد:

کشت ویروس، این آزمایش شامل نمونه برداری از بافت عفونی یا خراشیدن زخمها برای انجام آزمایشات بیشتر در آزمایشگاه می شود.

آزمایش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR). از PCR برای کپی کردن DNA از نمونه خون استفاده می شود. سپس می توان DNA را برای اطمینان از نبود HSV را مورد آزمایش قرار داد و با استفاده از این آزمایش نوع دقیق HSV را مشخص نمود.

آزمایش خون، در طی این آزمایش نمونه ای از خون فرد را به منظور بررسی وجود آنتی بادی های HSV و تشخیص عفونت تبخال در گذشته مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهند داد.

درمان تبخال تناسلی

هیچ درمان قطعی برای تبخال تناسلی وجود ندارد. درمان با داروهای ضد ویروسی نیز ممکن است مزایای زیر را به همراه داشته باشد:

• کمک به بهبود سریع تر زخم ها در مرحله اولیه ابتلای فرد
• می تواند دفعات عود و بازگشت تبخال های تناسلی را کاهش دهد.
• مدت زمان عود مجدد و شدت بروز علائم را تا حد قابل توجهی کاهش خواهد داد.
• احتمال انتقال ویروس هرپس از شخص مبتلا به افراد سالم را به حداقل خواهد رساند.

پزشک ممکن است توصیه کند تا داروهای تجویز شده را تنها در هنگام بروز علائم و نشانه های تبخال تناسلی مصرف کنید. یا در صورتی که هیچ علائمی نداشتید روزانه از یک داروی خاص استفاده کنید. این داروها معمولاً به خوبی تحمل شده  و عوارض جانبی کمی به دنبال دارند.

حمایت و سازگاری با تبخال تناسلی

آگاهی از اینکه مبتلا تبخال تناسلی شده و ناقل این بیماری هستید می تواند باعث بروز نگرانی، احساس خجالت و عصبانیت شما شود. ممکن است به خاطر ابتلا به این بیماری به شریک جنسی خود مشکوک شده و از دست او عصبی باشید زیرا او را مقصر ابتلا به این عفونت می دانید. در بعضی موارد نیز فرد ممکن است از ترد شدن توسط شریک جنسی آینده خود ترس داشته باشد و دچار نگرانی به خاطر این مسئله شود.

تمامی این احساسات طبیعی است. در این قسمت به بهترین شیوه ها برای سازگاری با تبخال تناسلی اشاره خواهیم کرد:

با شریک زندگی خود ارتباط برقرار کنید. در مورد احساسات خود راحت و صادق باشید. به شریک زندگی خود اعتماد کرده و آنچه را که او به شما می گوید را باور کنید. به هیچ وجه او را سرزنش نکنید. تبخال دستگاه تناسلی ممکن است سال ها در بدن شما نهفته بوده و بعد از سال ها خود را نشان بدهد. در نتیجه علت انتقال و زمان دقیق آن کار بسیار دشواری خواهد بود، در نتیجه بهتر است کسی را مقصر این مسئله ندانید.

یاد بگیرید. با پزشک یا مشاور خود صحبت کنید تا یاد بگیرید چگونه با وجود شرایط به وجود آمده زندگی کرده و احتمال انتقال آن به دیگران را به حداقل برسانید. در مورد گزینه های درمانی خود و نحوه مدیریت شیوع بیماری اطلاعات کافی جمع آوری کنید.

به گروه مبتلایان به این بیماری بپیوندید. به دنبال گروه های مبتلا به تبخال تناسلی باشید. سعی کنید با آن ها ارتباط گرفته و از مشکلات خود با آن ها صحبت کنید. با این کار می توانید از تجربیات آن ها استفاده کرده و ساده تر با این مشکل کنار بیایید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

اگر فکر می کنید تبخال دستگاه تناسلی یا سایر عفونت های مقاربتی دارید، برای مراجعه به پزشک یا متخصص زنان و زایمان خود قرار ملاقاتی ترتیب دهید. از آن جایی که مدت زمان معاینه و ملاقات با پزشک کوتاه است، بهتر است قبل از حضور در مطب سؤالاتی که قصد پرسیدن آن ها را دارید را آماده کنید.

بهتر است لیستی از موارد زیر آماده کرده و آن ها را به پزشک بگویید:

• آیا مرتباً از کاندوم استفاده می کنید؟
• آیا تاکنون به ی عفونت مقاربتی مبتلا شده اید؟
• علائم شما چیست؟ از کی شاهد بروز علائم بودید؟
• آیا شریک جنسی جدید یا چند شریک جنسی دارید؟
• به طور مرتب چه داروها یا مکمل هایی مصرف می کنید؟

بعضی از سؤالاتی که بهتر است در مورد تبخال تناسلی از پزشک بپرسید:

• به انجام چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
• آیا شریک جنسی ام نیز باید آزمایش بدهد؟
• آیا در طول درمان باید از فعالیت جنسی خودداری کنم؟
• چگونه می توانم از آلوده شدن شریک جنسی خود جلوگیری کنم؟
• آیا باید از نظر ابتلا به سایر عفونت های مقاربتی مورد آزمایش قرار گیرم؟

توقع و انتظارات از پزشک معالج

پزشک در حین معاینه و تشخیص ممکن است سؤالات زیر را مطرح کند:

• درد لگنی دارید؟
• آیا در هنگام ادرار کردن احساس درد دارید؟
• آیا دچار زخم بوده یا ترشحات غیر عادی دارید؟

نتیجه گیری

تبخال دستگاه تناسلی یک نوع عفونت شایع جنسی است که در اثر ویروس تبخال سیمپلکس (HSV) به وجود می آید. تماس جنسی اصلی ترین راه انتقال و ابتلا به این ویروس است. بعد از بروز عفونت اولیه، ویروس در بدن فرد به صورت خفته پنهان شده و تنها سالی چند بار مجدداً فعال شده و خود را با تبخال های جدید نشان می دهد. از جمله علائم اولیه تبخال دستگاه تناسلی بروز درد، خارش و زخم در ناحیه تناسلی فرد است.

هیچ درمانی برای تبخال دستگاه تناسلی وجود نداشته اما می توان با استفاده از داروهای ضد ویروسی شدت تبخال ها و طول مدت درمان آن ها را کاهش داده و احتمال انتقال آن به شریک جنسی را به حداقل رساند.