برفک واژن که از نظر پزشکی به نام کاندیدیازیس واژن شناخته می شود، از عفونت های مخمر واژینال بسیار شایع است که به دلیل رشد بیش از حد گونه های کاندیدا رخ می دهد. برفک واژن، مونولیازیس  یا ولووواژینیت کاندیدا نیز نامیده می شود. برفک واژن ممکن است منجر به بروز علائمی مانند خارش، التهاب و درد دهانه واژن شود.

عفونت برفک به شرایطی گفته می شود که یک زن بیشتر از 4 بار در سال در طول دوره های غیر متوالی به این عفونت مبتلا شود. ابتلا به برفک مکرر واژن باعث احساس سوزش، التهاب، قرمزی، درد و تحریک پذیری در دهانه واژن می شود. با انتشار عفونت پوست اطراف دهانه واژن زخم شده و ترک می خورد. این مساله معمولا با احساس درد و ناراحتی شدید در هنگام رابطه جنسی همراه است.

چه عواملی منجر به برفک واژن می شود؟

علت اصلی برفک واژن رشد بیش از حد گونه های کاندیدا است که به سلول های سطحی واژن نفوذ می کنند. این مخمر، همراه با گونه های خاصی از باکتری ها، بخشی از میکرو فلورای طبیعی روده و واژن را تشکیل می دهد. به طور کلی، یک واژن سالم دارای محیط اسیدی است. عدم تعادل در باکتری های مفید می تواند منجر به بروز عفونت قارچی یا برفک شود.

چه عواملی خطر بروز برفک را افزایش می دهند؟

• آنتی بیوتیک ها. مصرف زیاد داروهای آنتی بیوتیک باعث از بین رفتن برخی باکتری های مفید می شود.
• پیشگیری از بارداری. استفاده از اسفنج های ضد بارداری و دستگاه های داخل رحمی (IUD) در بیشتر موارد باعث ایجاد برفک واژن می شوند.
• برقراری جنسی. زماني كه زنان فعاليت جنسي منظی دارند، بیشتر به عفونت های قارچی مبتلا می شوند.
• ضعیف شدن سیستم ایمنی. ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن به دلیل ابتلا به بیماری HIV و یا مصرف داروها (استروئیدها و شیمی درمانی)، باعث می شود که بدن قادر به مقابله با عفونت ناشی ازرشد بیش از حد کاندیدا نباشد.
• هورمون ها. زنان در طی سنین باروری (20 الی 40 سالگی)، به ویژه در دوران بلوغ، تخمک گذاری یا قاعدگی، در برابر شیوع برفک آسیب پذیر هستند. دوران بارداری و استروژن درمانی بعد از یائسگی نیز به دلیل افزایش هوزمون استروژن از عوامل خطر ابتلا به عفونت های قارچی واژن می باشد.
• دیابت. باعث افزایش سطح قند خون می شود، بنابراین خطر عفونت های مخمری را افزایش می دهد. کمبود آهن نیز می تواند باعث ابتلا به برفک واژن شود.

علائم برفک واژن چیست؟

علائم برفک واژن در خانم ها بسیار متفاوت است. برخی از زنان هیچ علائمی را تجربه نمی کنند، در حالی که برخی دیگر از آنها ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• التهاب در واژن یا ولوو
• احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• قرمزی و التهاب در پوست خارجی واژن
• درد و ناراحتی در هنگام رابطه جنسی
• ترشحات زرد یا سفید با ظاهری پنیری رنگ
• خارش یا تحریک در اطراف ناحیه واژن و دهانه واژن

ابتلا به برفک واژن چه خطراتی دارد؟

ابتلا طولانی مدت به عفونت برفکی واژن می تواند باعث ایجاد عوارض زیر در بدن شود:

• عفونت های ثانویه
• ایجاد مشکل در روند بارداری
• عفونت های دستگاه ادراری به دلیل گسترش عفونت
• درماتوز مزمن و سایر بیماری های پوستی به دلیل عفونت و خارش طولانی مدت پوست

چگونه از برفک واژن پیشگیری کنیم؟

• لباس زیر نخی و گشاد بپوشید.
• فقط در صورت لزوم از آنتی بیوتیک ها استفاده کنید.
• از مصرف زیاد قند و غذاهای فرآوری شده خودداری کنید.
• مدت زمان طولانی را با لباس های خیس یا لباس شنا سپری نکنید؛ زیرا قارچ های بیماری زا در محیط های گرم و مرطوب رشد می کنند.
• از مصرف اسپری های خوشبو کننده و لوسیون های معطر واژن پرهیز کنید؛ زیرا مصرف این محصولات باعث عدم تعادل در باکتری های مفید واژن می شود.

در بیماری برفک واژن چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

زنان بهتر است در شرایط زیر برای درمان وضعیت خود حتما با پزشک تماس بگیرند:

• علائم برفک واژن را تجربه می کنید.
• درمان بدون نسخه پزشک ممکن نیست.
• عفونت بیش از دو بار در 6 ماه عود می کند.
• ابتلا به برفک واژن در شیردهی و یا بارداری
• ابتلا به HIV، دیابت یا شیمی درمانی، سیستم ایمنی بدن شما کاهش پیدا کرده است.

آیا برفک واژن نیاز به درمان دارد؟

برای درمان برفک واژن باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک در موارد خفیف برفک واژن داروهای ضد قارچ را تجویز می کند. مصرف این داروها در طی 1 الی 2 هفته به کاهش علائم برفک کمک می کند. این داروها به اشکال مختلف از جمله کپسول های داخل واژینال، کرم های داخل واژن و قرص های خوراکی در داروخانه ها وجود دارند.

علاوه بر روش های بالا استفاده از برخی روش های خانگی نیز در درمان برفک واژن موثر هستند. اگر از گیاهان، مکمل ها یا روغن های اساسی استفاده می کنید، توجه داشته باشید که آنها را از یک منبع معتبر تهیه کنید. اثر بخشی درمان های خانگی معمولا به شدت عفونت بستگی دارد.

از آنجایی که پوست واژن بسیار حساس است، استفاده از هر محصولی، طبیعی یا غیر ممکن است باعث تحریک پوست واژن شود. بنابراین در صورت بروز هرگونه التهاب یا ناراحتی، مصرف دارو را متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید.

درمان های خانگی برای برفک واژن کدامند؟

ماست یونانی

پروبیوتیک ها در درمان عفونت های قارچی بسیار موثرند. ماست یکی از مهمترین منابع باکتری های پروبیوتیک می باشد، زیرا حاوی مقدار زیادی باکتری های زنده مانند لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس است. این باکتری ها برای حفظ تعادل در میکروارگانیسم های طبیعی واژن بسیار ضروری هستند.

همچنین مصرف روزانه و منظم ماست به افزایش میکروبیوم روده کمک می کند. این مساله علاوه بر بهبود گوارش می تواند از رشد بیش از حد قارچ ها در بدن پیشگیری کند.  پروبیوتیک ها بهتر است همراه با غذا مصرف شوند. ماست ساده یونانی بهترین انواع ماست ها برای درمان عفونت قارچی است. پیش ازخرید دقت کنید که ماست حاوی قند اضافه نباشد زیرا باعث رشد قارچ کاندیدا می شود.

اسید بوریک

اسید بوریک یک ضد عفونی کننده قوی است. مصرف آن برای درمان عفونت های مخمری مقاوم در برابر سایر داروهای درمانی مفید است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا (CDC)شیاف اسید بوریک را به عنوان یکی از روش های درمانی در درمان عفونت های واژن معرفی کرده است.

مصرف اسید بوریک در مقادیر زیاد سمی است.  جذب شدن زیاد اسید بوریک در بدن می تواند منجر به آسیب کلیه، نارسایی سیستم گردش خون یا حتی مرگ شود. برای جلوگیری از این مشکل از اسید بوریک روی پوست دارای زخم استفاده نکرده و هرگز آن را به صورت خوراکی به کار نبرید. همچنین کسانی که پوست حساسی دارند بهتر است از اسید بوریک استفاده نکنند. در صورت احساس هرگونه ناراحتی بلافاصله مصرف اسید بوریک را قطع کنید.

مصرف اسید بوریک در دوران بارداری باید حتما زیر نظر پزشک باشد.

روغن پونه کوهی

پونه کوهی یا مرزنجوش یک داروی گیاهی است که با نام علمی اوریگانوم ولگار شناخته می شود. روغنی که از این گیاه تهیه می شود دارای خواص آنتی بیوتیک است. به همین علت از این روغن برای درمان بسیاری از عفونت های بدن استفاده می شود.

روغن پونه کوهی یک رقیق کننده خون طبیعی است، بنابراین در صورت استفاده از داروهای رقیق کننده خون نباید از این روغن استفاده شود. همچنین کسانی که به بیماری کمبود ویتامین K و عدم انعقاد خون مبتلا هستند باید از به کار بردن این روغن خودداری کنند.

روغن های اساسی را نباید به صورت خوراکی مصرف کرد. این روغن ها معمولا به صورت رایحه درمانی استنشاق می شوند. همچنین بهتر است روغن پونه را قبل از استفاده با یک روغن دیگر مانند روغن زیتون یا بادام شیرین رقیق کنید.

مکمل های پروبیوتیک

پروبیوتیک ها به تعادل باکتری های مفید و در نتیجه بهبود سلامت واژن کمک می کنند. مصرف این مکمل ها در درمان عفونت های واژن بسیار موثر است. باکتری های مفید موجود در این مکمل ها باعث حفظ اسیدیته واژن و کاهش قارچ های بیماری زا می شود. اثر مصرف مکمل های خوراکی پروبیوتیک تقریبا 10 روز پس از مصرف در بدن ظاهر می شود؛ بنابراین برخی از زنان برای رسیدن به نتایج سریع تر از پروبیوتیک هایی که به شکل شیاف وجود دارند برای درمان عفونت های واژن استفاده می کنند.

روغن نارگیل

روغن نارگیل یکی از روغن های اساسی است که از میوه نارگیل گرفته می شود. این روغن به دلیل داشتن خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد. مصرف روغن نارگیل در درمان عفونت های قارچی موثر است. برای درمان عفونت واژن سعی کنید تا حد امکان از روغن نارگیل های خالص و ارگانیک استفاده کنید. این روغن را می توانید مستقیماً به ناحیه آسیب دیده بمالید.

روغن درخت چای

روغن درخت چای یکی از روغن اساسی است که برای از بین بردن قارچ ها، باکتری ها و ویروس ها از آن استفاده می شود. این روغن دارای خاصیت ضد قارچی و ضد میکروبی است. استفاده از شیاف واژن حاوی روغن درخت چای می تواند به درمان عفونت های واژن کمک کند.

در صورت استفاده مستقیم بر روی پوست روغن چای را با یک روغن دیگر مانند روغن جوجوبا یا نارگیل رقیق کنید. از زیاده روی در مصرف روغن درخت چای خودداری کنید و هرگز آن را به شکل خوراکی به کار نبرید. اگر پوست حساسی دارید از روغن درخت چای استفاده نکنید و  در صورت بروز هرگونه ناراحتی بلافاصله مصرف آن را قطع کنید.

سرکه سیب

سرکه به دلیل داشتن خواص ضد قارچی، ضد میکروبی و ضد ویروسی کاربردهای دارویی زیادی دارد. یکی از بهترین درمان ها برای رفع عفونت های قارچی واژن حمام سرکه سیب است. برای درمان برفک واژن نیم پیمانه سرکه سیب را به آب ولرم وان اضافه کنید. سپس به مدت 20 دقیقه در این آب بنشینید. ترکیب اسیدی سرکه باعث از بین رفتن میکروارگانیسم های مضر از جمله قارچ های بیماری زا می شود.

همچنین از دوش گرفتن با سرکه سیب رقیق شده خودداری کنید. دوش گرفتن با سرکه سیب باعث می شود که تمام باکتری ها (مفید و مضر) از واژن شما دفع شوند. در نتیجه با این کار بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های قارچی می شوید. سرکه قبل از تماس با پوست باید حتما در آب رقیق شود. همچنین می توانید سرکه سیب را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

سیر

سیر خواص ضد قارچی زیادی دارد. به همین علت مصرف آن یکی از بهترین درمان های برفک واژن است. از قرار دادن مستقیم سیر در واژن خودداری کنید. انجام این کار می تواند باعث سوختگی و درد قابل توجهی در این ناحیه شود. برای استفاده از خواص مفید سیر می توانید آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

پراکسید هیدروژن

پراکسید هیدروژن یا آب اکسیژنه یک ضد عفونی کننده قوی است.  این محلول که دارای خواص درمانی زیادی است، از ترکیب آب و اکسیژن تشکیل می شود. اگرچه مصرف آب اکسیژنه روی همه انواع قارچ ها موثر نیست، اما بعضی از زنان برای درمان عفونت های قارچی خود از آن استفاده می کنند.

قبل از استفاده از آب اکسیژنه آن را حتما با آب رقیق کنید. این درمان برای دوره کوتاه توصیه می شود؛ بنابراین از به کار بردن آن برای مدت زمان طولانی خودداری کنید.

ویتامین C

ویتامین C که اسید اسکوربیک نیز نامیده می شود دارای خواص ضد میکروبی و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است. مصرف روزانه این ویتامین در مقابله با بیماری ها به بدن کمک می کند. به همین علت برخی از زنان برای درمان  عفونت های قارچی آن را به رژیم غذایی خود اضافه می کنند. از ویتامین C به دلیل دارا بودن خواص اسیدی روی بافت حساس واژن استفاده نکنید.