اختلالات گلبول های سفید خون

اختلالات گلبول های سفید در صورت افزایش و یا کاهش بیش از حد  گلبول های سفید خون  (WBC یا لکوسیت ها بروز پیدا می کنند. این سلول ها در مغز استخوان تولید می شوند، در پاسخ های التهابی نقش موثری ایفاء می کنند و در توانایی سیستم ایمنی بدن  در مبارزه با عفونت ها نقش دارند.

برخی از اختلالات گلبول های سفید خون (مانند نوتروپنی خود ایمنی) خوش خیم هستند، در حالی که برخی دیگر (مانند لوسمی) بدخیم محسوب می شوند. این شرایط می تواند بزرگسالان و کودکان را تحت تأثیر قرار دهد.

گرچه تعداد WBC زیاد نگران کننده است، اما وقتی بیماری، عفونت یا التهاب در بدن وجود داشته باشد این وضعیت، می تواند در بدن رخ دهد. در صورت بروز هرگونه اختلالات مربوط به افزایش و یا کاهش گلبول های سفید خون، پزشک شما به احتمال زیاد آزمایشات دیگری را برای تعیین علت سطح غیر طبیعی WBC انجام می دهد.

انواع گلبول های سفید خون

انواع عمده سلول های سفید خون در انسان عبارتند از:

بازوفیل ها: در واکنش های التهابی نقش دارند.

نوتروفیل ها: عمدتا با عفونت های باکتریایی مبارزه می کنند.

ائوزینوفیل ها: عمدتا با عفونت های انگلی مبارزه می کنند و در واکنش های آلرژیک نقش دارند.

مونوسیت ها: در پاک سازی سلول های مرده و کار با لنفوسیت ها برای شناسایی مهاجمان نقش موثری دارند.

لنفوسیت ها: سلول های سیستم ایمنی بدن که عملکرد آنها شامل تولید آنتی بادی و مبارزه با مهاجمان از جمله باکتری ها، ویروس ها و سلول های سرطانی است.

مطالعه بیشتر: نوتروفیل بالا و لنفوسیت کم نشانه چیست؟

علائم اختلالات گلبول های سفید خون

علائم اختلالات گلبول سفید بر اساس نوع بیماری متفاوت است، اگرچه برخی از افراد هیچ علائمی ندارند. علائم عمدتا با عفونت مربوط بوده و عبارتند از:

• تب
• ذات الریه
• خستگی
• زخم های دهان
• آبسه های پوستی
• کاهش وزن بدون دلیل
• عفونت های مکرر یا طولانی مدت

در صورت داشتن چنین علائمی بهتر است با متخصص داخلی آنلاین در پزشکت تلفنی مشورت کنید.

مطالعه بیشتر: چگونه گلبول سفید خون را افزایش دهیم؟

علت های اختلالات گلبول های سفید خون

اختلالات WBC به دو دسته عمده تقسیم می شوند: اختلالات پرولیفراتیو، به معنی افزایش WBC ها و لکوپنی ها که شامل کاهش WBC ها می شود.

این موارد می توانند در صورت تغییر در تولید گلبول های سفید خون، نقص در عملکرد سلول ها یا مسئله دیگری در مورد نوع خاصی از گلبول های سفید رخ دهند. دلیل اصلی این حوادث بسته به نوع اختلال می تواند متفاوت باشد.

اختلالات شایع گلبول های سفید و دلایل آن، عبارتند از:

لکوسیتوز

در این وضعیت تعداد سلولهای سفید خون افزایش یافته است. علل احتمالی آن شامل عفونت های باکتریایی یا ویروسی، داروهای خاص، آلرژی، استعمال دخانیات، بیماری های التهابی، اختلالات خود ایمنی، بیماری ژنتیکی و سرطان است.

مطالعه بیشتر: شمارش گلبول های سفید خون

سرطان خون

سرطان خون، سرطان سلول هایی است که سلولهای سفید خون را در مغز استخوان تولید می کنند. علل احتمالی شامل استعداد ژنتیکی، استعمال دخانیات و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا تابش است.

علائم لوسمی بسته به نوع آن، متفاوت است. علائم سرطان خون مشترک شامل موارد زیر است:

لخته شدن ضعیف خون. لوسمی باعث کبودی یا خون ریزی می شود و روی پوست بدن لکه های کوچک قرمز و بنفش رنگی ایجاد می کند. این علائم نشان می دهد که خون به درستی لخته نمی شود.

عفونت های مکرر. گلبول های سفید خون برای مقابله با عفونت بسیار مهم هستند. اگر گلبول های سفید به درستی کار نکنند، ممکن است فرد به عفونت های مکرر مبتلا شود. سیستم ایمنی بدن می تواند به سلول های بدن خود حمله کند.

کم خونی. اگر در بدن فرد تعداد گلبول های قرمز کاهش یابند، فرد ممکن است مبتلا به کم خونی شود. این افراد هموگلوبین کافی در خون خود ندارند. هموگلوبین آهن را به بدن منتقل می کند. کمبود آهن می تواند منجر به تنفس دشوار و کمرنگ شدن پوست شود.

علائم دیگری که ممکن است نشان دهنده لوسمی باشند، عبارتند از:

• تب یا لرز
• درد استخوان
• خون دماغ های مکرر
• خستگی مداوم، ضعف
• گره های لنفاوی متورم
• بزرگ شدن کبد یا طحال
• کاهش وزن بدون علت مشخص
• تعریق بیش از حد، به خصوص در شب
• لکه های قرمز ریز در پوست (petechiae)

در صورت بروز علائم مداوم که باعث نگرانی شما می شوند، به پزشک خود مراجعه کنید.

علائم لوسمی اغلب مبهم و خاص نیستند. ممکن است علائم ابتلا به سرطان خون در مراحل اولیه نادیده گرفته شوند زیرا شبیه علائم آنفولانزا و سایر بیماری های شایع می باشد. به ندرت لوسمی در طی آزمایش خون تشخیص داده می شود.

مطالعه بیشتر: گلبول سفید خون بالا نشانه چیست؟

نوتروپنی اتوایمیون

این وضعیت هنگامی مشاهده می شود که بدن آنتی بادی تولید می کند که به نوتروفیل ها حمله کرده و آنها را از بین می برد. این بیماری با بیماری های مختلفی از جمله بیماری کرون و آرتریت روماتوئید همراه است.

نوتروپنی خودایمن اطفال را ممکن است نوتروپنی خوش خیم مزمن کودکی نیز بنامند. این وضعیت شبیه ترومبوسیتوپنی ایمنی (ITP) و کم خونی همولیتیک خودایمن (AIHA) است. علیرغم این واقعیت که مغز استخوان نوتروفیل ها را به طور طبیعی تولید می کند، بدن به طور نادرستی آنتی بادی هایی را برای نوتروفیل ها درست می کند که آنها را برای تخریب مشخص می کند و منجر به نوتروپنی می شود.

نوتروپنی خود ایمنی کودکان به طور معمول در نوزادان 6 تا 15 ماهه ظاهر می شود اما می تواند در هر سنی، حتی در بزرگسالی رخ دهد. نوتروپنی خود ایمنی در ترکیب با ITP یا AIHA سندرم ایوانز نامیده می شود.

اکثر کودکان مبتلا به نوتروپنی خود ایمنی هیچ علائمی ندارند. این بدان دلیل است که، با وجود تعداد بسیار کم نوتروفیل ها، عفونت های جدی نادر است. نوتروپنی ممکن است  بعد از گوش یا عفونت تنفسی کشف شود. برخی از کودکان ممکن است دچار زخم های دهان یا عفونت های پوستی شوند.

نوتروپنی مادرزادی شدید

این حالت ثانویه بعد از جهش ژنتیکی اتفاق میفتد. افراد مبتلا به نوتروپنی مادرزادی شدید، عفونت های باکتریایی دارند. نوتروپنی مادرزادی شدید وضعیتی را توصیف می کند که در آن فردی با نوتروپنی شدید متولد می شود (به عنوان تعداد نوتروفیل <500 سلول در میکرولیتر، اغلب <200). یک فرم خاص سندرم کوستمن نام دارد. این یک بیماری نادر است که به ازای هر یک میلیون نفر 2-3 نفر را درگیر می کند.

علائم به طور کلی اندکی پس از تولد شروع می شود. نوتروفیل نوعی گلبول سفید است که با عفونت های باکتریایی مقابله می کند. تعداد نوتروفیل به شدت کم خطر ابتلا به عفونت های باکتریایی را افزایش می دهد. تب نیز یک علامت شایع است، اما این به دلیل عفونت است نه نوتروپنی. نقص هنگام تولد به طور کلی دیده نمی شود. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• التهاب لثه
• زخم های دهان
• سلولیت (عفونت پوستی)
• اوتیت میانی (عفونت گوش)

نوتروپنی حلقوی

نوتروپتی حلقوی نیز به دلیل جهش ژنتیکی است. نوتروپنی در چرخه های حدود 21 روزه اتفاق میفتد. نوتروپنی حلقوی یک حالت ارثی است که در هر چرخه تقریباً هر 21 روز، تعداد نوتروفیل ها (گلبول های سفید خون که با عفونت های باکتریایی مبارزه می کند) به شدت کم می شود (معمولاً کمتر از 500 سلول در میلی لیتر). این معمولاً در اولین سال زندگی خود را نشان می دهد. این چرخه ها با افزایش سن کاهش می یابد و می تواند در برخی از بیماران بزرگسال ناپدید شود.

بیماری گرانولوماتوز مزمن

بیماری گرانولوماتوز مزمن نوعی اختلال است که در آن چندین نوع WBC (نوتروفیل، مونوسیت، ماکروفاژ) قادر به عملکرد صحیح نیستند. این یک بیماری ارثی است و منجر به عفونت های متعدد، به ویژه ذات الریه و آبسه می شود.

بی نظمی های مربوط به بیش از حد یک نوع WBC با پسوند philia نشان داده می شود، در حالی که موارد مربوط به تعداد بسیار کمی WBC به پنیا ختم می شود.

مطالعه بیشتر: سطح مونوسیت بالا نشانه چیست؟

تشخیص اختلالات گلبول های سفید خون

مانند سایر اختلالات خونی، اولین آزمایش معمولاً شمارش کامل خون (CBC) است. این آزمایش ممکن است به طور خاص تجویز شود زیرا شما به عفونت های مکرر یا غیرمعمول مبتلا هستید و پزشک مشکوک به اختلال گلبول سفید است. اما از آنجا که CBC به عنوان بخشی از یک آزمایش سالانه نیز انجام می شود، ممکن است چنین شرایطی به طور اتفاقی  تشخیص داده شود.

در بررسی نتایج، پزشک به دنبال تغییر در تعداد کل WBC یا تعداد نوع خاصی از WBC خواهد بود. نتایج شما با محدوده مرجع مناسب برای شمارش WBC مقایسه می شود. این موارد از آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر متفاوت است، اما به طور متوسط به شرح زیر است:

مردان: 5000 تا 10000 WBC در هر میکرولیتر خون

زنان: 4500 تا 11000 WBC در هر میکرولیتر خون

کودکان (از نوزادی تا نوجوانی): 5000 تا 10000 WBC در هر میکرولیتر خون

نوزادان تازه متولد شده (زیر 2 هفته): 9000 تا 30000 WBC در هر میکرولیتر خون

پایه WBC در سیاه پوستان به سفیدپوستان کمتر است.

چرا تعداد WBC عادی متفاوت است؟

گاهی اوقات علت اصلی افزایش و یا کاهش گلبول های سفید کاملا موقتی است. در این شرایط ،پزشک به طور مکرر CBC را تکرار می کند تا مطمئن شود که اوضاع به حالت عادی برگشته است.

پزشک همچنین ممکن است اسمیر خون را تحویز کند. در این آزمایش مقدار کمی خون روی لام شیشه ای قرار می گیرد تا متخصصین آزمایشگاه بتوانند سلول های خونی شما را در زیر میکروسکوپ بررسی کنند و ناهنجاری های اصلی را تشخیص دهند.

در شرایطی که نیاز به ارزیابی بیشتری داشته باشید، ممکن است به یک متخصص ارجاع داده شوید. درمان اختلالات WBC معمولا توسط  هماتولوژیست که در اختلالات خون ایمنولوژیست که در اختلالات سیستم ایمنی تخصص دارد، صورت می گیرد.

از آنجا که سلولهای سفید خون در مغز استخوان تولید می شوند، ممکن است برای تکمیل آزمایش، بیوپسی مغز استخوان لازم باشد.

درمان اختلالات گلبول های سفید خون

درمان اختلالات WBC بستگی زیادی به نوع اختلال و علل اصلی دارد. افراد مبتلا به اختلالات WBC باید به طور منظم تحت نظر قرار گیرند تا مطمئن شوند که رژیم درمانی آنها موثر است.

درمان های احتمالی برای اختلالات گلبول های سفید خون، عبارتند از:

آنتی بیوتیک: آنتی بیوتیک، برای درمان و پیشگیری از عفونت های مربوطه استفاده می شود.

عوامل محرک کلنی (CSF) یا عوامل رشد: این عوامل داروهایی هستند که می توانند تولید گلبول های سفید خون را در مغز استخوان تحریک کنند.

پیوند سلول های بنیادی: پیوند سلول های بنیادی در برخی موارد می تواند برای درمان درمانی استفاده شود.

از تزریق و انتقال سلول های سفید خون به ندرت استفاده می شود زیرا تحقیقات نشان نمی دهد که خطر مرگ یا عفونت را در افراد مبتلا به اختلالات WBC کاهش می دهد.

حرف آخر

طیف وسیعی از اختلالات WBC وجود دارد. بسیاری از این اختلالات مربوط به بیماری های مزمن است و مدیرین آنها به  همکاری بیمار و پزشک بستگی دارد.

خستگی می تواند یکی از نگرانی های معمول افراد مبتلا به اختلالات WBC باشد، بنابراین در صورت لزوم به بدن خود گوش فرا دهید و استراحت کنید. همچنین  راهکارهای پیشگیری برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های واگیر مانند آنفلوانزا و سایر سرماخوردگی ها و ویروس ها نیز برای مبتلایان به این بیماری مفید است.