کم کاری تیروئید نقطه مقابل، پرکاری تیروئید است و در مواردی اتفاق می افتد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید مورد نیاز را بدن تولید نمی کند و غده به اصطلاح کم کار یا کم تحرک است. هورمون های تیروئید مسئول تنظیم سوخت و ساز بدن می باشد. اگر سطح تیروکسین کم باشد، بسیاری از عملکردهای بدن کند می شود.
علائم کم کاری تیروئید
هورمون های تیروئید روی سیستم های مختلف بدن تأثیر می گذارند، بنابراین علائم این نوع بیماری گسترده و متنوع است.
علائم این بیماری معمولاً شامل این موارد می شود:
- خستگی
- یبوست
- افزایش وزن
- ضربان قلب
- کاهش عرق
- پوست خشک
- عدم تحمل سرما
- مو و ناخن شکننده
- ضعف
- کم خونی
- بی خوابی
- افسردگی
- کلسترول بالا
- کاهش میل جنسی
- تورم صورت، پاها و دست
- مشکلات مربوط به حفظ تعادل
- درد مفاصل و عضلات، گرفتگی و ضعف
- عفونت های مکرر ادراری و دستگاه تنفسی
- دوره های سنگین عادات ماهیانه یا یائسگی
در صورت عدم درمان، علائم زیر می توانند بروز کنند:
- پف صورت
- کوفتگی بدن
- کاهش شنوایی
- ضربان قلب آهسته
اگر در کودکان یا نوجوانان بروز کند، علائم و نشانه ها به طور کلی مشابه بزرگسالان است.
با این حال، آن ها همچنین ممکن است علائم دیگری نشان داد شود:
- رشد ضعیف
- تاخیر در رشد دندان ها
- رشد ذهنی ضعیف
- بلوغ تاخیری
هیپوتیروئیدی به آرامی پیشرفت می کند و علائم ممکن است برای مدت طولانی مبهم باشد.
این بیماری، در افراد متفاوت، علائم زیاد و مختلفی بروز می دهد و با علائم بیماری های دیگر، شرایط یکسانی دارد. تنها راه برای به دست آوردن تشخیص آن از طریق آزمایش خون است.
علت هیپوتیروئیدی
اگر غده تیروئید نتواند به درستی کار کند یا اگر غده تیروئید توسط هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز درست تحریک نشود، ممکن است کم کاری تیروئید ایجاد شود.
بیماری هاشیموتو
شایع ترین علت این بیماری در ایالات متحده بیماری هاشیموتو است که به تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن یا تیروئیدیت خود ایمنی نیز معروف است. بیماری هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی و باعث می شود سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله کند و منجر به التهاب و اختلال در توانایی آن در تولید هورمون های تیروئید شود.
تیروئیدیت
تیروئیدیت التهاب غده تیروئید است. این باعث می شود هورمون های تیروئید به خون نشت کرده، سطح کلی آن ها را بالا برده و منجر به پرکاری تیروئید شود. پس از 1 تا 2 ماه، این ممکن است به کم کاری تیروئید مبتلا شود.
تیروئیدیت می تواند در اثر عفونت ویروسی یا باکتریایی، یک بیماری خود ایمنی یا در پی بارداری ایجاد شود.
کم کاری تیروئید مادرزادی
در موارد کم کاری تیروئید مادرزادی، غده تیروئید از بدو تولد به درستی کار نمی کند که می تواند به مشکل رشد جسمی و روانی منجر شود.
جراحی و بیماری
کم کاری تیروئید بعد از برداشتن بخشی از تیروئید در حین عمل ممکن است ایجاد شود.
چندین بیماری مانند پرکاری تیروئید، گواتر، ندول تیروئید و سرطان تیروئید با از بین بردن جزئی یا کامل غده تیروئید قابل درمان است. این ممکن است منجر به کم کاری تیروئید شود.
پرتودرمانی تیروئید همچنین می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود. ید رادیواکتیو یک درمان شایع برای پرکاری تیروئید است. با از بین بردن سلول های غده تیروئید و کاهش تولید T4 کار می کند.
همچنین از پرتودرمانی برای درمان مبتلایان به سرطان های سر و گردن، بیماری هوچکین و سایر لنفوم ها استفاده می شود که می تواند منجر به آسیب غده تیروئید شود.
تعدادی از داروها می توانند در تولید هورمون تیروئید اختلال ایجاد کنند.
ناهنجاری های غده هیپوفیز
در صورت قطع عملکرد غده هیپوفیز، غده تیروئید ممکن است مقدار صحیحی از هورمون تیروئید تولید نکند.
تومورهای هیپوفیز یا عمل جراحی هیپوفیز می تواند بر عملکرد غده هیپوفیز تأثیر بگذارد و این می تواند بر روی غده تیروئید تأثیر منفی بگذارد.
اگر زنی خون زیادی را از دست دهد یا فشار خون شدید در حین زایمان یا بعد از آن داشته باشد، ممکن است این غده آسیب ببیند و باعث عدم تولید هورمون های هیپوفیز شود.
عدم تعادل ید
ید برای تولید هورمون های تیروئید مورد نیاز است، اما سطح باید متعادل باشد. ید زیاد یا خیلی کم می تواند منجر به کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید شود.
داروهای طبیعی
برخی از داروهای طبیعی برای این بیماری پیشنهاد شده است، اما مهم است که ابتدا با پزشک مشورت کنید، زیرا درمان مشکلات تیروئید باید با دقت متعادل باشد.
ویتامین D
کمبود این ویتامین با شدت بیماری هاشیموتو ارتباط دارد. مکمل آن ممکن است برای رسیدن به سطح خون مفید ویتامین D بالای 50 نانوگرم در دسی لیتر لازم باشد. علاوه بر این، برای مبتلایان به خود ایمنی و التهابی تیروئید، مکمل هایی مانند زردچوبه (حاوی حداقل 500 میلی گرم کورکومین) و امگا 3 ممکن است به بهبود التهاب کمک کند.
تشخیص کم کاری تیروئید
پزشکان معمولاً معاینه جسمی را انجام می دهند، سابقه پزشکی می گیرند و آزمایش خون را در دستورکار قرار می دهد.
متداول ترین آزمایش خون برای تشخیص این بیماری آزمایش TSH است. این مقدار TSH در خون را تشخیص می دهد.
اگر میزان TSH بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است بیمار دچار کم کاری تیروئید شود. اگر میزان TSH زیر حد طبیعی باشد، ممکن است بیمار دچار پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید باشد.
تست های اتوآنتی بادی T3 ،T4 و تیروئید، آزمایش خون اضافی است که برای تأیید تشخیص یا تعیین علت آن استفاده می شود.
پزشک ممکن است یک آرمایش کلی تیروئید را ترجیح دهد، سطح آنتی بادی های T3 و T4 ،TSH و تیروئید را آزمایش کند تا سلامت و فعالیت غده تیروئید را به طور کامل مشخص کند.
همچنین ممکن است تست هایی برای بررسی سطح کلسترول، آنزیم های کبدی، پرولاکتین و سدیم انجام شود.
عوامل خطر کم کاری تیروئید
جدا از برخی اختلالات و داروها، عوامل خطر دیگر عبارتند از:
افراد در معرض سندرم ترنر یا بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس یا روماتیسم، در معرض خطر ابتلا به اختلال تیروئید هستند.
خطر این نوع بیماری در افرادی که سابقه خانوادگی بیماری تیروئید و افراد بالای 60 سال دارند بیشتر است.
این بیماری معمولاً از سنین میانسالی به بعد روی زنان تأثیر می گذارد، اما ممکن است در هر سنی بروز کند.
بارداری می تواند دلیل کم کاری تیروئید باشد.
افزایش نیاز به متابولیسم در دوران بارداری منجر به افزایش نیاز تیروئید می شود.
در یک مطالعه، 85 درصد از زنانی که باردار هستند و جایگزین هورمون تیروئید می شوند، به طور متوسط در طی بارداری 47 درصد نیاز به مصرف اضافی دارند.
کم کاری تیروئید کنترل نشده باعث افزایش خطر سقط جنین، زایمان زودرس می شود. همچنین می تواند بر رشد و سرعت رشد مغز تأثیر بگذارد.
زنانی که طی 6 ماه گذشته حامله شده اند، خطر بیشتری از تیروئیدیت و کم کاری تیروئید دارند.
پیشگیری کم کاری تیروئید
هیچ راهی برای جلوگیری از کم کاری تیروئید وجود ندارد، اما افرادی که احتمالاً بیشتر در معرض مشکلات تیروئید هستند، به عنوان مثال زنان در دوران بارداری، باید در مورد نیاز به ید اضافی با پزشک خود مشورت کنند.
غربالگری برای افرادی که علائم ندارند، توصیه نمی شود، مگر اینکه فاکتورهای خطر زیر را داشته باشند:
- گواتر
- سابقه بیماری خود ایمنی
- پرتودرمانی قبلی به سر یا گردن
- سابقه خانوادگی مشکلات تیروئیدی
- استفاده از داروهای شناخته شده برای تأثیر عملکرد تیروئید
این افراد می توانند از نظر علائم اولیه این بیماری مورد بررسی و آزمایش تشخیصی قرار گیرند. اگر آزمایشات مثبت باشد، می توانند اقدامات لازم را برای پیشگیری از پیشرفت بیماری انجام دهند.
هیچ راهی مبنی بر پیشگیری از کم کاری تیروئید وجود ندارد.
هیچ رژیم غذایی خاصی برای این بیماری توصیه نمی شود، اما افراد باید از رژیم غذایی متنوع و متعادل پیروی کنند ولی مصرف چربی یا نمک زیاد خودداری نمایند.
برخی غذاها و مواد مغذی ممکن است، اگر در مقادیر زیادی مصرف شود برای این نوع بیماری مضر باشند.
مصرف موادی مثل:
- ید و مکمل ها از جمله برخی مولتی ویتامین ها
- سویا، زیرا می تواند در جذب تیروکسین تأثیر بگذارد.
- مکمل های آهن، زیرا می توانند بر جذب تیروکسین تأثیر بگذارند.
- سبزیجات صلیبی مانند گل کلم و کلم در مقادیر بسیار زیاد ممکن است به گواتر منجر شود.
درمان کم کاری تیروئید
درمان کم کاری تیروئید بر مکمل هورمون تیروئید متمرکز است.
تیروکسین مصنوعی
برای درمان تیروئید کم کار، پزشکان معمولاً تیروکسین مصنوعی را تجویز می کنند، دارویی که مشابه هورمون T4 است.
مقدار مصرف با توجه به سابقه بیمار، علائم و سطح فعلی TSH تعیین می شود. پزشکان به طور مرتب وضعیت خون بیمار را بررسی می کنند تا تشخیص دهند که آیا میزان مصرف مصنوعی T4 باید تنظیم شود یا خیر. بررسی منظم خون بیمار مورد نیاز است، اما به مرورزمان تعداد ودوره های آزمایش خون کاهش می یابد.
ید و تغذیه
ید یک ماده معدنی اساسی برای عملکرد تیروئید است.
کمبود ید یکی از شایع ترین دلایل بروز گواتر یا بزرگ شدن غیر طبیعی غده تیروئید است.
حفظ مقدار کافی ید برای اکثر افراد بسیار مهم است، اما افراد مبتلا به بیماری خود ایمنی تیروئید می توانند به ویژه در مورد اثرات ید حساس باشند، به این معنی که می تواند باعث کم کاری تیروئید شود.
رژیم غذایی می تواند بر نحوه جذب بدن داروهای تیروئید تأثیر بگذارد.
در دوران بارداری، میزان نیاز ید افزایش می یابد. استفاده از نمک یددار در رژیم غذایی و مصرف ویتامین های دوران بارداری می تواند سطح موردنیاز ید را حفظ کند.
این بیماری با پیروی از رژیم غذایی مناسب می تواند تا حدودی مدیریت شود و با درمان مناسب، سطح هورمون تیروئید باید به حالت عادی برگردد.
در بیشتر موارد، مصرف داروهایی برای کم کاری تیروئید برای بقیه عمر بیمار لازم است.
آخرین دیدگاه‌ها