ویتامین D

ویتامین D به عنوان ویتامین خورشید هم شناخته می شود و توسط بدن به عنوان پاسخی در برابر آفتاب تولید می شود. همچنین می تواند در مواد غذایی یا مکمل ها مصرف شود. مقدار کافی ویتامین D به دلایل مختلف از جمله حفظ استخوان ها و دندان های سالم از اهمیت زیادی برخوردار است. ممکن است بدن را در برابر طیف وسیعی از بیماری ها مانند سرطان، دیابت نوع 1 و بیماری های مختلف اسکلروزی محافظت کند.

ویتامین D نقش های مختلفی در بدن دارد که به آن ها کمک می کند:

• حفاظت از سلامتی استخوان ها و دندان ها
• حمایت از سلامت سیستم ایمنی، مغز و سیستم عصبی
• تنظیم سطح انسولین و مدیریت دیابت
• پشتیبانی عملکرد ریه و سلامت قلب و عروق

ویتامین دی در واقع یک ویتامین نیست، بلکه یک هورمون پرطرفدار محسوب می شود. ویتامین ها مواد مغذی هستند که توسط بدن ایجاد نمی شوند بلکه باید از طریق رژیم غذایی مصرفی وارد بدن شوند.

اما ویتامین دی وقتی نور خورشید به پوست ما می تابد، می تواند توسط بدن ساخته شود.

تخمین زده می شود که قرار گرفتن در معرض آفتاب معقول در برابر پوست برهنه به مدت 5-10 دقیقه 2-3 بار در هفته به اکثر افراد امکان تولید ویتامین دی کافی را بدهد، اما ویتامین دی کاملاً سریع تجزیه می شود.

مطالعات اخیر حاکی از آن است که درصد قابل توجهی از جمعیت جهانی مبتلا به کمبود ویتامین دی است.

فواید سلامتی ویتامین D

مزایای سلامتی ویتامین دی، از کمک به سلامتی استخوان تا پیشگیری از سرطان می باشد.

1. ویتامین D و حفاظت از استخوان ها

ویتامین دی نقش مهمی در تنظیم کلسیم و حفظ سطح فسفر در خون دارد، که دو عامل بسیار مهم برای حفظ استخوان های سالم هستند. ما به ویتامین دی برای جذب کلسیم در روده و احیای کلسیم نیاز داریم که در غیر این صورت کلسیم از طریق کلیه ها دفع می شود. کمبود ویتامین دی در کودکان می تواند باعث ایجاد راشیتیسم شود، بیماری که به دلیل نرم شدن استخوان ها با ظاهری شبیه به کمان ایجاد می شود. در بزرگسالان، کمبود ویتامین دی به عنوان پوکی استخوان (نرم شدن استخوان ها) تجلی می یابد. پوکی استخوان منجر به ضعف عضلانی می شود. پوکی استخوان شایعترین بیماری استخوانی در بین زنان یائسه و مردان مسن است.

2. کاهش خطر ابتلا به آنفولانزا

چندین مطالعه نشان داده مصرف ویتامین دی در هر روز 1200 واحد ويتامين دی به مدت 4 ماه در زمستان خطر ابتلا به آنفلوانزا A را در کودکان تا 40 درصد كاهش یافت.

2. کاهش خطر دیابت

چندین مطالعه مشاهده ای رابطه معکوس بین غلظت خون ویتامین دی در بدن و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را نشان داده اند. در افراد مبتلا به دیابت نوع 2، میزان کافی ویتامین دی ممکن است بر ترشح انسولین و تحمل گلوکز تأثیر منفی بگذارد. در یک مطالعه خاص، نوزادانی که روزانه2000 واحد بین المللی ویتامین دی دریافت می کردند، در سن 32 سالگی 88 درصد از ابتلا به دیابت نوع 1 خطر کمتری نسبت به گروه شاهد داشتند.

2. سلامت نوزادان

كودكان با فشار خون طبيعي كه روزانه2000 واحد بين المللي (IU) ویتامین دی به آن ها داده مي شد، بعد از 16 هفته سفتي ديواره شرياني به طور معني داري كمتر از كودكاني بودند كه فقط 400 IU ویتامین دی در روز به آن ها داده مي شد. کمبود ویتامین دی همچنین با خطر بیشتر و شدت بیماری های کودکان و بیماری های آلرژیک از جمله آسم، درماتیت و اگزما همراه است. ویتامین دی ممکن است اثرات ضد التهابی گلوکوکورتیکوئیدها را تقویت کرده و یک درمان حمایتی برای مبتلایان به آسم مقاوم به استروئید باشد.

5. بارداری

به نظر می رسد خانم های باردار که کمبود ویتامین دی دارند در معرض خطر ابتلا به پره اکلامپسی( بیماری فشار خون حاملگی) و نیاز به سزارین قرار دارند. وضعیت کمبود ویتامین دی با دیابت حاملگی و واژینیت باکتریایی در زنان باردار همراه است. همچنین لازم به ذکر است که مقادیر بیش از حد ویتامین دی در دوران بارداری با افزایش خطر آلرژی غذایی در کودک در طی 2 سال اول زندگی همراه بوده است.

5. پیشگیری از سرطان

ویتامین دی برای تنظیم رشد سلول و ارتباط سلول با هم بسیار مهم است. برخی از مطالعات نشان داده اند که کلسیتریول (شکل فعال ویتامین دی از نظر هورمونی) می تواند با کاهش سرعت رشد و توسعه رگ های خونی جدید در بافت سرطانی، افزایش مرگ و میر سلول های سرطانی و کاهش تکثیر سلولی و متاستازها باعث کاهش پیشرفت سرطان شود. ویتامین دی بیش از 200 ژن انسانی را تحت تأثیر قرار می دهد، که در صورت کمبود ویتامین دی، ممکن است دچار اختلال شویم.

کمبود ویتامین دی همچنین با افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، اسکلروز متعدد، اوتیسم، بیماری آلزایمر، آرتریت روماتوئید، شدت آسم و آنفولانزای خوکی همراه بوده است، اما قبل از اثبات این ارتباط مطالعات معتبرتری لازم است. بسیاری از فواید از طریق تأثیر مثبت ویتامین دی بر روی سیستم ایمنی بدن اتفاق می افتد.

میزان ویتامین دی مورد نیاز شما به سن شما بستگی دارد.

کمبود ویتامین D

اگرچه بدن می تواند ویتامین دی تولید کند، دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است کمبود آن رخ دهد. به عنوان مثال، رنگ پوست تیره و استفاده از ضد آفتاب توانایی بدن در جذب اشعه ماوراء بنفش از نورخورشید را برای تولید ویتامین دی کاهش می دهد. ضد آفتاب با عامل محافظت در برابر آفتاب باSPF 30 می تواند توانایی بدن در سنتز ویتامین را 95 درصد کاهش دهد. برای شروع تولید ویتامین دی، پوست باید مستقیماً در معرض نور خورشید قرار داشته باشد. افرادی که در عرض جغرافیایی شمالی یا مناطقی از آلودگی زیاد زندگی می کنند، افرادی که شب ها کار می کنند و در طول روز در خانه می مانند. باید ویتامین دی اضافی را از منابع غذایی دریافت کنند.

نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می کنند به خصوص اگر پوست تیره دارند یا در معرض آفتاب کمی قرار می گیرند، نیاز به مصرف مکمل ویتامین دی دارند. آکادمی اطفال آمریکا توصیه می کند که همه شیرخواران با شیر مادر روزانه 400 IU از مکمل ویتامین دی خوراکی دریافت کنند. قطره هایی که به طور خاص برای نوزادان ساخته شده اند در دسترس هستند. اگرچه می توان از مکمل های ویتامین دی استفاده کرد. اما بهتر است تا جا که امکان داشته باشد، ویتامین یا مواد معدنی را از طریق منابع طبیعی دریافت کنید.

علائم کمبود ویتامین D

علائم کمبود ویتامین D ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• افسردگی
• ریزش مو
• درد عضلانی
• اختلال در بهبود زخم
• استخوان های دردناک
• سیستم ایمنی ضعیف

اگر کمبود ویتامین D برای مدت طولانی ادامه یابد، می تواند منجر به موارد زیر شود:

• چاقی
• دیابت
• فشار خون
• پوکی استخوان
• سندرم خستگی مزمن
• فیبرومیالژیا (درد شدید عضلانی)
• بیماری های عصبی مانند بیماری آلزایمر

کمبود ویتامین دی همچنین ممکن است در ایجاد برخی از سرطان ها به ویژه سرطان های پستان، پروستات و روده بزرگ نقش داشته باشد.

علت کمبود ویتامین D

کمبود ویتامین D به دلایل مختلف ممکن است رخ دهد:

مقادیر توصیه شده ویتامین را به مرور زمان مصرف نمی کنید.

اگر رژیم غذایی گیاهخواری را دنبال کنید، احتمال دارد دچار کمبود ویتامین دی شوید. زیرا بیشتر منابع طبیعی ویتامین دی دارای منابع حیوانی از جمله ماهی و روغن ماهی، زرده تخم مرغ، شیر غنی شده و جگر و گوشت گاو هستند.

مدت زمان قرار گرفتن شما در معرض نور خورشید محدود است.

از آنجا که بدن وقتی پوست شما در معرض نور آفتاب قرار می گیرد ویتامین دی تولید می کند، ممکن است در صورتی که از قرار گرفتن در معرض آفتاب جلوگیری کنید، دچار کمبود ویتامین دی شوید.

شما پوست تیره دارید.

ملانین رنگدانه در پاسخ به نور خورشید توانایی پوست در ساخت ویتامین دی را کاهش می دهد. برخی از مطالعات نشان می دهد بزرگسالان با پوست تیره در معرض خطر کمبود ویتامین دی هستند. کلیه ها نمی توانند ویتامین دی را به شکل فعال خود تبدیل کنند. با افزایش سن، کلیه ها قادر به تبدیل ویتامین دی به شکل فعال آن نیستند. بنابراین خطر کمبود ویتامین دی را افزایش می دهد.

دستگاه گوارش نمی تواند به اندازه لازم ویتامین D را به طور کافی جذب کند.

برخی از مشکلات پزشکی از جمله بیماری کرون، فیبروز کیستیک و بیماری سلیاک می توانند بر توانایی روده در جذب ویتامین دی از مواد غذایی که می خورید تأثیر بگذارد.

اضافه وزن دارید.

ویتامین دی توسط سلول های چربی از خون خارج می شود و باعث آزاد شدن آن در گردش می شود.

افرادی که دارای شاخص توده بدنی 30 یا بیشتر و چاق هستند. اغلب ویتامین دی خون کم دارند.

آزمایش کمبود ویتامین D

دقیق ترین روش برای اندازه گیری میزان ویتامین D در بدن شما، آزمایش خون 25 ویتامین D است. سطح 20 نانوگرم/میلی لیتر تا 50 نانوگرم در میلی لیتر برای افراد سالم در نظر گرفته شده است. سطحی کمتر از 12 نانوگرم در میلی لیتر نشان دهنده کمبود ویتامین D است.

درمان کمبود ویتامین D

درمان کمبود ویتامین D شامل دریافت ویتامین D بیشتر از طریق رژیم و مکمل ها است. اگرچه در مورد ویتامین D مورد نیاز برای سلامتی مطلوب نظر واحدی وجود ندارد. احتمالاً بسته به سن و شرایط سلامتی شما متفاوت است غلظت کمتر از 20 نانوگرم در میلی لیتر عموماً کمبود شناخته می شود و نیاز به درمان دارد. اگر زمان زیادی را در آفتاب نمی گذرانید یا همیشه پوست خود را می پوشانید. به خصوص اگر شما عوامل خطر کمبود ویتامین D را دارید، باید در مورد مصرف مکمل ویتامین D با پزشک خود مشورت کنید.

منابع غذایی ویتامین D

نور خورشید رایج ترین و کارآمدترین منبع ویتامین D است. منابع ویتامین D به طور طبیعی در برخی غذاها از جمله برخی از ماهی ها، روغن های کبد ماهی و زرده تخم مرغ و در محصولات لبنی و غلات غنی شده مشاهده می شود.

عوارض ویتامین D

مصرف بیش از حد ویتامین D (هایپر ویتامینوز D) می تواند منجر به بیش از حد کلسیفیه (رسوب بیش از حد کلیسم در استخوان ها و رگ های خونی) استخوان ها و در نتیجه باعث سخت شدن رگ های خونی، کلیه ها، ریه ها و قلب می شود. شایع ترین علائم هیپر ویتامینوز D سردرد و حالت تهوع است اما می تواند شامل از دست دادن اشتها، خشکی دهان، هحساس طعم فلز در دهان، استفراغ، یبوست و اسهال باشد.

بهتر است ویتامین D مورد نیاز خود را از اول از منابع طبیعی و سپس از مکمل ها دریافت کنید.

منابع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/161618.php

https://www.webmd.com/diet/guide/vitamin-d-deficiency#1

[advisers limit=3 online =true skill=”20″]