انحراف بینی

انحراف بینی که در پزشکی با نام انحراف تیغه بینی شناخته می شود باعث می شود تا یکی از سوراخ های بینی نسبت به سوراخ دیگر بزرگ تر بوده و سوراخ ها با یکدیگر برابری نداشته باشند. البته در حالت طبیعی تیغه بینی کاملاً در مجرای بینی قرار گرفته و هیچ عدم توازنی مشاهده نمی شود ولی در بعضی از موارد این عدم تقارن کاملاً مشهود بوده و آن را با نام انحراف تیغه بینی می شناسند.

در این مقاله به علل، علائم، تشخیص، درمان و مراقبت بعد از جراحی انحراف بینی خواهیم پرداخت.

تیغه بینی در اصل غضروفی است که ما بین دو سوراخ بینی قرار گرفته و آن ها را از یکدیگر جدا می سازد. در اکثر موارد این انحراف مشکل خاصی برای فرد ایجاد نکرده و شخص می تواند بدون هیچ مشکلی به زندگی خود ادامه دهد ولی در بعضی موارد حاد و خاص حتی ممکن است یکی از مجاری بینی بسته شده یا مشکل تنفسی برای فرد ایجاد شود.

برطبق آمار ارائه شده توسط مرکز جراحی های گوش و حلق و بینی آمریکا، حدود 80 درصد مردم مبتلا به انحراف تیغه بینی هستند ولی میزان درجه انحراف متفاوت بوده و تنها افرادی نیاز به جراحی و مراقبت دارند که میزان انحراف بینی شان بیشتر از حد طبیعی بوده و زندگی عادی شان را با مشکل روبرو نموده است.

علت انحراف بینی

در اکثر موارد شخص نقشی در بروز انحراف بینی نداشته و این انحراف می تواند کاملاً مادرزادی باشد.

بدین معنی که شخص با انحراف تیغه بینی به دنیا آمده و با همان عارضه بزرگ می شود.

البته همیشه این مشکل مادرزادی نبوده و گاهی اوقات یک حادثه درکودکی یا بزرگسالی می تواند منجر به انحراف شود.

ورزشهای تماسی و مبارزه ای مثل بوکس و جودو یا یک حادثه رانندگی می تواند منجربه بروز انحراف بینی شود.

ناگفته نماند که با بزرگ تر شدن فرد و با بالا رفتن سن ممکن است انحراف بینی شدت گرفته و زاویه این انحراف تا حد قابل توجهی افزایش یابد.

علائم انحراف بینی

میزان انحراف بینی دربیشتر افراد چندان جدی نبوده ولی با این حال ممکن است یکی ازعلائم زیر را داشته باشند:

• خون ریزی بینی
• گرفتگی یا فشار بینی
• عفونت های سینوسی
• خر خر یا تنفس با صدای بلند در حین خواب
• مشکل در تنفس خصوصاً زمان تنفس از بینی
• خشکی بیش از حد در یکی از سوراخ های بینی
• با یکی از سوراخ های بینی می توانند راحت تر نفس بکشند.

در مواردی که انحراف بینی شدیدتر باشد ممکن است فرد احساس درد در ناحیه صورت را تجربه کند.

اگر بیش از حد شاهد علائمی مثل خون ریزی بینی و عفونت های سینوسی هستید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

همچنین هرگاه احساس کردید که کیفیت تنفس خوبی ندارید و این مشکل تنفسی کیفیت زندگی تان را با مشکل روبرو کرده حتماً توسط پزشک گوش و حلق و بینی ویزیت شوید.

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده هرکدام از موارد زیر بهتر است حتماً به دکتر گوش، حلق و بینی مراجعه کنید:

• خون ریزی های مکرر بینی
• عفونت های سینوسی تکرار شونده
• گرفتگی مجرای تنفسی که با هیچ درمان دارویی ای بهبود نیابد.

تشخیص انحراف بینی

پزشک گوش، حلق و بینی برای تشخیص انحراف تیغه بینی ابتدا با استفاده از اسپکولوم (وسیله ای برای کنار زدن بافت حفره ها و معاینه دقیق تر مجاری تنفسی) سوراخ های بینی را بررسی کرده و سپس وضعیت قرار گیری تیغه و سایز سوراخ های بینی را چک می کند.

احتمالاً بعد از این مرحله پزشک سؤالاتی در مورد کیفیت خواب، خروپف ، مشکلات سینوسی یا تنفس دشوار از شما خواهد پرسید تا معاینه با دقت بیشتری صورت بگیرد.

پیشگیری از انحراف بینی

برای جلوگیری از بروز انحراف تیغه بینی بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:

• کمربند ایمنی خود را ببندید؛ در زمان رانندگی حتماً پیش از حرکت، کمربند ایمنی خود را ببندید.
• کلاه ایمنی استفاده کنید؛ زمانی که از موتور سیکلت یا دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه استفاده می کنید حتماً از کلاه ایمنی استفاده کنید. ورزش های تماسی، رزمی و اسکیت نیز جزء ورزش های با ریسک بالا بوده و بهتر است حتماً از کلاه ایمنی استفاده کنید.

درمان انحراف بینی

همانطور که در قسمت های قبلی مقاله هم اشاره کردیم، در بسیاری از موارد انحراف تیغه بینی نیازی به درمان نداشته و هیچ مشکلی برای فرد مبتلا ایجاد نخواهد کرد. اما در بعضی از موارد که این انحراف شدیدتر است، رایج ترین شیوه درمان استفاده از جراحی است.

با این حال به خاطر عوارض، خطرات و بعضی عوامل دیگر بسیاری از افراد ترجیح می دهند با وجود مشکلاتی که دارند زیر تیغ جراحی نروند. خوشبختانه برای افرادی که موافق جراحی تیغه بینی نیستند گزینه های درمانی دیگری نیز وجود دارد که شاید این مشکل را برطرف نکند ولی می تواند علائم آن را تا حد زیادی کاهش دهد.

درمان های جایگزین جراحی که می تواند علائم این عارضه را کاهش دهد شامل موارد زیر می شود:

• نوارهای بینی
• آنتی هیستامین ها
• داروهای ضد گرفتگی بینی
• اسپری های استروئیدی بینی

جراحی

اگر به خاطر شدت بالای انحراف تیغه بینی هیچ کدام از داروها و درمان های دیگر پاسخگو نبود، به ناچار آخرین گزینه جراحی و اصلاح تیغه بینی است.

در این مرحله پزشک به عنوان گزینه نهایی، جراحی سپتوپلاستی را پیشنهاد خواهد کرد.

آمادگی قبل از عمل

برای آمادگی از 2 هفته قبل و بعد از عمل اجازه مصرف داروهایی مثل آسپزین یا ایبوپروفین را نخواهید داشت. زیرا مصرف این داروها باعث افزایش احتمال خونریزی شده و عمل جراحی را با مشکل روبرو خواهد کرد.

ناگفته نماند که اگر فرد مصرف کننده سیگار یا دخانیات است باید در تمام طول جراحی و درمان مصرف سیگار را کنار بگذارد، زیرا مصرف سیگار درمان را با مشکل روبرو خواهد کرد.

عمل جراحی

عمل سپتوپلاستی حدود 90 دقیقه به طول انجامیده و تحت بیهوشی انجام می شود. اما اینکه بیهوشی ناحیه ای یا عمومی باشد به نظر پزشک یا موارد خاص بیمار باز می گردد. در حین عمل جراحی، پزشک جراح تیغه بینی را بریده و غضروف و استخوان اضافه بینی را خارج می کند.

این کار باعث صاف شدن تیغه بینی و باز شدن مسیر هوایی بیمار می شود. همچنین پزشک ممکن است برای حمایت بیشتر تیغه از آتل های سیلیکونی استفاده کند. سپس پزشک برای بهبودی سریع تر بریدگی ها را با استفاده از نخ بخیه، بخیه می کند.

عوارض عمل جراحی انحراف بینی

بلافاصله بعد از عمل جراحی شخص برای کنترل عوارض تحت مراقبت قرار گرفته و در صورت نبود عوارض همان روز برای رفتن به خانه مرخص خواهید شد.

سپتوپلاستی شیوه امن جراحی برای افرادی است که می توانند تحت بیهوشی قرار بگیرند.

با این حال عوارض زیر ممکن است در نتیجه عمل جراحی تیغه بینی اتفاق بیفتد:

• کاهش حس بویایی
• خون ریزی بیش از حد
• تغییر شکل و ظاهر بینی
• ادامه عوارض تنفسی حتی بعد از عمل جراحی
• بی حسی موقت در قسمت بالایی لثه و دندان ها

قیمت جراحی تیغه بینی

این قیمت با توجه به هزینه و دستمزد پزشک جراح متفاوت بوده و تحت پوشش بیمه درمانی نیز قرار می گیرد.

دوره ریکاوری بعد از سپتوپلاستی

در طی دوره ریکاوری شما بعد از عمل جراحی، پزشک ممکن است داروهایی را برایتان تجویز کند تا احتمال بروز عفونت های بعد از عمل کم تر شده و یا درد و ناراحتی کمتری داشته باشید. نکته مهم در این مرحله مصرف به موقع داروها طبق دستور العمل و توصیه پزشک است.

یکی دیگر از نکات مراقبتی مهم پس از عمل انحراف تیغه بینی این است که در طول مدت درمان از دست کاری بینی به شدت بپرهیزید زیرا برای ثابت شدن تیغه بینی بعد از عمل، 3 تا 6 ماه زمان لازم است. البته تا یک سال تیغه بینی حساس بوده و بهتر است طی این مدت زمان یکساله از بینی خود مراقبت بیشتری کنید.

برای بهبود سریع تر بینی بعد از عمل می توانید از نکات زیر استفاده کنید:

• فین نکنید.
• زمانی که می خواهید بخوابید سرتان را بالاتر قرار دهید.
• از ورزش های شدتی مثل ورزشهای هوازی و کاردیو بپرهیزید.
• لباس های دکمه دار بپوشید تا نیازی نباشد از بالای سرتان لباس را در بیاورید.

عوارض عمل نکردن انحراف تیغه بینی

اگر انحراف تیغه بینی شدید را جدی نگرفته و آن را عمل نکنید در آینده ممکن است منجر به بروز مشکلات زیر شود:

• مشکلات و اختلالات خواب
• مشکلات جدی سینوس ها
• صدای تنفس بلند در حین خواب
• قادر باشید فقط به پهلو بخوابید.

دیگر عوارضی که ممکن است برایتان اتفاق بیفتد:

• خون ریزی بینی
• درد در ناحیه صورت
• خشکی غیر طبیعی دهان
• اختلال خواب و بی خوابی
• گرفتگی و انسداد مجاری تنفسی

نتیجه گیری

انحراف تیغه بینی همیشه مشکل حادی نبوده و نیاز به جراحی و درمان نخواهد داشت. اما در بعضی از موارد که عوارض بسیاری برای فرد بیمار به همراه داشته و فرد مشکلات تنفسی، خر و پف، عفونت و خون ریزی را تجربه می کند، پزشک گزینه عمل جراحی را پیشنهاد می کند. اگر شما نیز دچار مشکل انحراف تیغه هستید حتماً برای تشخیص و درمان با پزشک گوش، حلق و بینی صحبت کنید.