بروکسیسم دندان قروچه یا سایش دندان ها است که در آن شما دندان های خود را به شدت به هم می سابانید و بهم فشار می دهید. بروکسیسم یکی از شایع ترین اختلالات خواب و یک فعالیت عصبی و عضلانی ناخودآگاه است. چفت شدن دندان ها زمانی است که شما دندان های خود را محکم در کنار هم نگه داشته اید و عضلات را به شدت منقبض می شوند، اما دندان ها ثابت هستند وهیچ حرکتی ندارند. ممکن است در طول شبانه روز دندان های خود را آسیاب یا چفت کنید، اما بروکسیسم ناشی از خواب، چالش بزرگتری را ایجاد می کند زیرا کنترل آن سخت تر است.
افرادی که هنگام خواب دندان های خود را به هم می سابانند، احتمالاً اختلالات خواب دیگری از جمله بی خوابی، خروپف و قطع تنفس در زمان خواب (آپنه خواب) دارند. اگر دچار بروکسیسم هستید، ممکن است ناخودآگاه هنگام بیدار شدن از خواب و یا در هنگام خوابیدن دندان خود را فشار دهید.
بروکسیسم در هنگام بیداری (Awake bruxism)
ممکن است ناشی از احساساتی مانند اضطراب، استرس، عصبانیت، سرخوردگی یا تنش باشد یا ممکن است در زمان تمرکز عمیق یک استراتژی مقابله یا عادت شما باشد.
بروکسیسم زمان خواب (Sleep bruxism)
ممکن است یک فعالیت عصبی مرتبط با خواب باشد و خارج از کنترل فرد است.
بروکسيسم خفيف شاید نياز به درمان نداشته باشد.
در برخی از افراد، این اختلال می تواند شدید باشد تا جای که منجر به اختلالات در فک، سردرد و آسیب دندان ها شود. ارقام ذکر شده توسط بنیاد ملی خواب نشان می دهد که 8 درصد از بزرگسالان و بین 14 تا 20 درصد از کودکان زیر 11 سال شب ها دندان های خود را به هم می سابانند.
علائم بروکسیسم
بروکسیسم ممکن است دندان ها را کوتاه یا صاف کند و حتی باعث شکستگی دندان شود و به عضلات، بافت ها و سایر ساختارهای اطراف فک فشار می آورد.
نشانه های بروکسیسم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اختلال خواب
- سردرد کسل کننده
- درد فک، گردن یا صورت
- مشکل در هنگام جویدن در قسمت داخل گونه
- افزایش درد دندان ها یا حساسیت بیش از حد دندان ها
- دردی که مانند گوش درد احساس می شود، اما مشکل گوش نیست.
- عضلات فک خسته یا محکم یا فک قفل شده ای که کاملاً باز یا بسته نمی شود.
علت بروکسیسم
علت بروکسیسم هنوز ناشناخته است، اما ممکن است عوامل مختلفی در پیدایش بروکسیسم دخیل باشد.
دندان قروچه یا بروکسیسم اغلب در مواقع استرس، عصبانیت و اضطراب اتفاق می افتد.
تحقیقات نشان داده است که فعالیت مغز و ضربان قلب ممکن است قبل از یک شروع بروکسیسم افزایش یابد و نشان می دهد که سیستم عصبی مرکزی (CNS) در بروز بروکسیسم نقش دارد. ممکن است بروکسیسم مربوط به دندان های نیش غیر طبیعی باشد، به این معنی که هنگام بسته شدن فک، دندان ها به درستی بهم نمی رسند. اما آکادمی پزشکی دهان و دندان آمریکا یادآور می شود که تحقیقات علمی موضوع را اثبات نکرده است. بروکسیسم می تواند یک عارضه جانبی از برخی داروهای خاص از جمله داروهای ضد جنون ها، ضد افسردگی ها و آمفتامین ها باشد.
شرایط عصبی مانند بیماری هانتینگتون و پارکینسون نیز می تواند باعث بروز آن شود.
عوامل دیگری که ممکن است مرتبط باشد شامل خستگی، مصرف الکل، سیگار کشیدن، آپنه خواب و خروپف است.
كودكان مبتلا به اختلال بیش فعالی ممكن است دچار بروکسیسم شوند.
پزشکان به طور کامل نمی دانند چه عواملی باعث ایجاد بروکسیسم می شود، اما ممکن است به دلیل ترکیبی از عوامل جسمی، روانی و ژنتیکی وحتی سابقه خانوادگی باشد.
عوامل خطر بروکسیسم
عوامل خطری که ابتلا به بروکسیسم شما را افزایش می دهد، عبارتند از:
فشار عصبی: افزایش اضطراب یا استرس می تواند منجر به ساییده شدن دندان شود.
سن: بروکسیسم در کودکان خردسال رایج است، اما معمولاً در بزرگسالی از بین می رود.
نوع شخصیت: داشتن یک نوع شخصیت پرخاشگر، رقابتی یا بیش فعالی می تواند خطر ابتلا به بروکسیسم را افزایش دهد.
داروها و مواد دیگر: بروکسيسم ممکن است از عوارض غير معمول برخي از داروهاي روانپزشکي مانند داروهای ضد افسردگی خاص و ضد سایکوز ها باشد. استعمال دخانیات، نوشیدن نوشیدنی های کافئین دار یا الکل یا استفاده از مواد مخدر و محرک ها ممکن است خطر ابتلا به بروکسیسم را افزایش دهد.
عوارض بروکسیسم
در اکثر موارد، بروکسیسم عوارض جدی ایجاد نمی کند. اما نوع شدید ممکن است منجر به عوارض زیر شوند:
- درد شدید صورت یا فک
- سردردهایی از نوع تنشی
- آسیب به دندان، پوسیدگی در ناحیه تاج دندان یا آسیب به فک پایینی و بالایی
- اختلالی که در مفاصل گیجگاهی فکی (TMJs)، درست در جلوی گوش شما اتفاق می افتد.
تشخیص بروکسیسم
در طی معاینات منظم دندان پزشکی، احتمالاً دندانپزشک علائم بروکسیسم را بررسی می کند.
مطمئن ترین روش برای تشخیص بروکسیسم از طریق اندازه گیری الکترومیوگرافی (EMG) است، با الکترومیوگرافی می توان به اختلال های عصبی اعصاب هر ناحیه پی برد. اگر دندان پزشک شما مشکوک شود که شما دچار بروکسیسم هستید، وی با طرح سؤالاتی در مورد سلامت عمومی دندان پزشکی، داروها، کارهای روزمره و عادات خواب سعی در تعیین علت آن دارد.
برای ارزیابی میزان بروکسیسم، دندان پزشک شما ممکن است موارد زیر را بررسی کند:
- حساسیت عضلات فک
- ناهنجاری های آشکار دندان مانند دندان های شکسته
- سایر آسیب های مربوط به دندان های شما، استخوان زیرین و قسمت داخلی گونه های شما، معمولاً به کمک اشعه X است
معاینه دندان پزشکی ممکن است سایر اختلالات را که می تواند باعث ایجاد درد مشابه فک یا گوش شود، از جمله اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، سایر مشکلات دندان پزشکی یا شرایط سلامتی را تشخیص دهد.
پیشگیری دندون قروچه
مدیریت استرس و اضطراب ممکن است به کاهش یا جلوگیری از بروز بروکسیسم در افرادی که مستعد ابتلا به آن هستند کمک کند. بنیاد ملی خواب، بهداشت خواب خوب، از جمله اتاق خنک، تاریک و آرام بدون تلویزیون، رایانه و سایر موارد مرتبط با کار را برای خوابیدن خوب توصیه می کند. اگر به نظر می رسد اضطراب یا سایر موارد روان شناختی مربوط به بروکسیسم دندان های شما است، ممکن است شما به یک روان پزشک یا مشاور ارجاع داده شوید.
درمان بروکسیسم
در بسیاری موارد، درمان لازم نیست. اما اگر مشکل شدید باشد، گزینه های درمان شامل رویکردهای خاص دندان پزشکی، روش های درمانی و داروها برای جلوگیری از آسیب بیشتر دندان ها و تسکین درد فک می باشند.
رویکردهای دندان پزشکی
اگر شما یا فرزندتان دچار بروکسیسم هستید، پزشک ممکن است راه هایی را برای حفظ یا بهبود وضعیت دندان ها پیشنهاد دهد.
اسپلیت ها و نگهبانان دهان
اسپلیت ها و نگهبانان دهان به گونه ای طراحی شده اند که دندان ها را از هم جدا نگه می دارد. تا از آسیب های ناشی از چفت شدن و بروکسیسم جلوگیری شود. اسپیلت ها می توانند از مواد سخت آکریلیک یا نرم ساخته شوند. آنها روی دندان های فوقانی یا تحتانی شما قرار گیرند.
تصحیح دندان
در موارد شدید هنگامی که سایش دندان منجر به حساسیت یا عدم توانایی جویدن مناسب شده است ممکن است دندان پزشک شما نیاز به تغییر شکل مجدد سطوح جویدگی دندان های شما داشته باشد. یا از تاج برای ترمیم آسیب استفاده کند.
داروها
به طور کلی، داروها برای درمان بروکسیسم بسیار مؤثر نیستند. برای تعیین اثربخشی آنها تحقیقات بیشتری لازم است.
نمونه هایی از داروهایی که ممکن است برای بروکسیسم استفاده شوند عبارتند از:
- شل کننده های عضلانی: در بعضی موارد، پزشک شما ممکن است قبل از خواب، برای مدت زمانی کوتاه، یک دارو شل کننده عضله را پیشنهاد دهد.
- دارو های ضد اضطراب و دارو های ضد استرس: پزشک ممکن است استفاده کوتاه مدت از داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب را برای کمک به شما در مقابله با استرس یا سایر مسائل عاطفی که ممکن است باعث بروز مشکل شما شوند، توصیه کند.
درمان اختلالات همراه
درمان اختلالات همراه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروها
اگر شما به عنوان یک عارضه جانبی دارویی دچار بروکسیسم شوید، پزشک ممکن است داروی شما را تغییر داده یا یک داروی متفاوت را تجویز کند.
اختلالات مربوط به خواب
پرداختن به اختلالات مربوط به خواب، مانند آپنه خواب یا قطع تنفس ممکن است باعث دندان قروچه در خواب شود.
شرایط پزشکی
اگر یک بیماری پزشکی زمینه ای، مانند بیماری ریفلاکس معده به دستگاه گوارش (GERD) به عنوان علت شناخته شود. درمان بیماری ها ممکن است باعث بهبود بروکسیسم شود.
مدیریت استرس یا اضطراب
اگر دندان های خود را به دلیل استرس خرد می کنید، ممکن است با یادگیری راهکارهای تقویت آرامش مانند مدیتیشن، بتوانید از بروز مشکل جلوگیری کنید. اگر رابطه جنسی یا اضطراب با علت بروکسیسم مرتبط است. مشاوره با یک روان شناس می تواند به بهبود شما کمک کند.
تغییر رفتار
پس از آنکه متوجه شدید دچار بروکسیسم هستید، ممکن است بتوانید با تمرین صحیح موقعیت دهان و فک، رفتار خود را تغییر دهید.
از دندان پزشک خود بخواهید که بهترین وضعیت را برای دهان و فک شما نشان دهد.
اجتناب از غذاها و نوشیدنی هایی که حاوی مقادیر زیادی کافئین یا الکل هستند ممکن است مفید باشد. زیرا باعث افزایش دندان قروچه می شود.
ماهیچه های فک را با یک کیسه آب گرم یا یک پد گرمایش حداقل یک بار در روز شل کنید. تا تنش آنها کم شود.
آخرین دیدگاه‌ها