عفونت های باکتریایی در نوزادان اکثرا توسط باکتری ها و سایر عفونت ها توسط ویروس ها ایجاد می شود. علائم عفونت باکتریایی و ویروس اغلب مشابه هم هستند اما آنها به درمان های مختلفی نیاز دارند. باکتری های خوب و بد وجود دارند. باکتری های خوب مانند لاکتوباسیلوس به حفظ روده سالم و بهبود هضم غذا کمک می کنند. باکتری های بد که باکتری های بیماری زا نیز نامیده می شوند، از طریق عفونت به بدن آسیب می رسانند.
عفونت های باکتریایی می تواند در نوزادان نیز رخ دهد. ما در این مقاله عفونت های باکتریایی رایج، علائم، علل و درمان آنها در نوزادان بررسی می کنیم.
علائم عفونت های باکتریایی در نوزادان
نوزادان آلوده به عفونت های باکتریایی ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- اسهال
- بی حالی
- گریه بلند
- تنفس سخت
- خواب آلودگی
- بثورات پوستی
- بوی بد دهان
- اشتها و تغذیه ضعیف
- استفراغ در نوزادان
- تب، سرفه، رینیت یا آبریزش بینی
- فونتانل متورم یا برآمده (لک نرم سر)، تب، رفلکس های غیرطبیعی و تغذیه نامناسب از علائم منحصر به فرد مننژیت است.
اگر کودک شما حال خوبی ندارد و به عفونت مشکوک است به پزشک مراجعه کنید.
شایع ترین عفونت های باکتریایی در نوزادان
چندین عفونت باکتریایی وجود دارد که می تواند نوزادان را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از آنها، عبارتند از:
- مننژیت
- سپسیس
- ذات الریه
- لیستریوز
- التهاب ملتحمه
- عفونت های دستگاه ادراری
- عفونت های دستگاه گوارش
- بیماری های استرپتوکوکی گروه B
این عفونت های باکتریایی در نوزادان می تواند دلایل خاصی داشته باشند.
علل عفونت باکتریایی در نوزادان
بیماری های استرپتوکوکی گروه B
باکتری های استرپتوکوک گروهB معمولاً در دستگاه گوارش، دستگاه ادرار و نواحی دستگاه تناسلی بزرگسالان یافت می شوند.
تقریباً از هر چهار زن باردار یک GBS در روده راست یا واژن خود دارند. کودک می تواند آن را از مادر هنگام زایمان واژینال دریافت کند. بیشتر نوزادان علائم GBS را پس از چند ساعت یا چند روز پس از تولد بروز می دهند.
مننژیت
مننژیت التهاب غشایی است که مغز و نخاع را احاطه کرده و از آن محافظت می کند. علائم و نشانه های اولیه آن می توانند شبیه علائم آنفلوانزا یا معده باشند. نوزادان تازه متولد شده می توانند یکی از این عوامل بیماری زا را از مادر هنگام تولد یا از محیط اطراف خود بگیرند. نوزادان مبتلا به مننژیت معمولاً برای نظارت و مراقبت های ویژه در بیمارستان بستری می شوند.
سپسیس
سپتی سمی عفونتی است که احتمال دارد از طریق جریان خون به اندام های مختلف بدن سرایت کند. این عفونت یک وضعیت اضطراری است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. سپسیس نوزادی در اوایل شروع، بین زمان تولد و شش روز زندگی ظاهر می شود. این بیماری معمولاً طی 24 ساعت پس از تولد دیده می شود. نوزادان در دوران بارداری یا هنگام زایمان ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. نوزادانی که نارس به دنیا می آیند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عفونت قرار دارند.
ذات الریه
ذات الریه عفونت ریه ها است. کیسه های هوا در ریه ها ممکن است پر از مایع، مخاط یا چرک شده، که باعث تنفس سخت در نوزادان می شود. ذات الریه معمولاً در كودكان كمتر از پنج سال شایع است.
لیستریوز
لیستریوز یک عفونت نادر اما جدی است که به دلیل مصرف مواد غذایی آلوده ایجاد می شود. این عفونت توسط باکتری لیستریا مونوسیتوژنز ایجاد می شود. اگرچه نادر است، اما می تواند نوزادان را تحت تأثیر قرار دهد.
ورم ملتحمه
ورم ملتحمه نوعی التهاب ملتحمه است که به عنوان یک پوشش داخلی قسمت سفید چشم و داخل پلک ها را پوشانده است. این عفونت معمولاً به عنوان ” چشم صورتی ” شناخته می شود زیرا باعث تغییر رنگ قسمت سفید چشم به قرمز یا صورتی تیره می شود.
استافیلوکوکوس اورئوس، هموفیلوس آنفلوانزا و استرپتوکوک پنومونی از جمله باکتری های رایج هستند که می توانند باعث ایجاد التهاب ملتحمه شوند.
عفونت های دستگاه ادراری (UTI)
UTI عفونت های باکتریایی است که کلیه ها، مثانه ادرار، مجرای ادرار یا حالب را تحت تأثیر قرار می دهد. نوزادان تب می کنند. از آنجا که آنها نمی توانند شکایات رایج UTI مانند سوزش یا درد هنگام دفع ادرار را بیان کنند، ممکن است هنگام ادرار گریه های توجیهی از خود نشان دهند.
عفونت های دستگاه گوارش
عفونت های دستگاه گوارش از جمله عفونت های باکتریایی شایع در دوران نوزادی است. اسهال به طور کشنده حدود 52000 کودک زیر پنج سال را تحت تأثیر قرار می دهد. (بیشتر مرگ و میرها به دلیل کم آبی بدن رخ می دهند، نه خود عفونت). اشریشیا کلی، کمپیلوباکتر و سالمونلا از شایع ترین علل باکتریایی ورم معده و روده هستند.
نوزادان زیر شش ماه ممکن است به دلیل عفونت های دستگاه گوارش به سرعت دچار کم آبی بدن شوند. در این وضعیت مصرف محلول ORS توصیه می شود و در موارد شدید تر بیمار ممکن است به تزریق مایعات داخل وریدی نیاز داشته باشد.
زرد زخم
این یک عفونت مسری پوستی است که معمولاً توسط باکتری هایی مانند استافیلوکوکوس اورئوس یا استرپتوکوکوس پیوژنز ایجاد می شود. مشخصه آن وزیکول های کوچک (تاول یا زخم) است که در سطح پوست دیده می شود.
این عفونت به طور کلی به دو نوع طبقه بندی می شود:
زرد زخم غیرتاولی
در این وضعیت قطر وزیکول ها کمتر از 0.5 سانتی متر است و در طی دو تا سه هفته بدون درمان خود به خود برطرف می شوند. عفونت معمولاً به سایر قسمت های بدن انتشار می یابد، در حالی که التهاب موضعی غدد لنفاوی نیز مشاهده می شود.
زرد زخم تاولی
در این وضعیت وزیکول ها تا دو سانتی متر رشد کرده و پر از چرک می شوند. آنها چندین روز ادامه می یابند. بزرگ شدن غدد لنفاوی معمولاً دیده نمی شود.
اگر مشکوک به هرگونه عفونت باکتریایی در نوزادان هستید، در اولین فرصت همیشه با پزشک مشورت کنید زیرا ممکن است عفونت های باکتریایی به سرعت انتشار یابد و وضعیت را بدتر کند.
تشخیص عفونت باکتریایی
عفونت های باکتریایی اغلب از طریق بررسی علائم تشخیص داده می شوند. موارد زیر برخی از آزمایش های تشخیصی رایج هستند که برای تعیین نوع عفونت باکتریایی استفاده می شود.
معاینه جسمی. در برخی از بیماری ها، پزشک معمولاً بیماری را بر اساس ظاهر بثورات شناسایی می کند.
آزمایش خون. شمارش گلبول های سفید خون و شمارش پلاکت می تواند در تشخیص عفونت در کودکان موثر باشند.
کشت خون. در این آزمایش نمونه های خون برای رشد باکتری کشت داده می شوند. این روش می تواند به شناسایی باکتری دقیق کمک کند.
آزمایش ادرار. نمونه های ادرار زیر میکروسکوپ بررسی و یا برای تأیید وجود باکتری کشت داده می شوند.
شعه ایکس. در صورت مشکوک بودن کودک به ذات الریه ممکن است اشعه ایکس قفسه سینه توصیه شود.
سی تی اسکن یا ام آر آی. این اسکن ها به نشان دادن التهاب غشای پوشاننده مغز و نخاع کمک می کند.
شیر نخاعی یا پنچری کمر
مقدار کمی مایع مغزی نخاعی از طریق سوزنی وارد ستون نخاع می شود. روش تهاجمی معمولاً به عنوان آخرین چاره انجام می شود. این یک روش دقیق برای تشخیص مننژیت و سپسیس است. در همین حال، ممکن است درمان نوزادان با آنتی بیوتیک (ترجیحاً پس از گرفتن نمونه خون برای کشت و سن) شروع شوند، که به معنای آنتی بیوتیک در برابر مشکوک ترین باکتری عامل است.
درمان عفونت های باکتریایی
برخی معیارهای درمانی خاص برای عفونت های باکتریایی وجود دارد. شناسایی باکتری های عامل عفونت و برنامه ریزی درمان بر اساس آن ضروری است. موارد زیر روش های درمانی متداولی است که در درمان عفونت های باکتریایی در نوزادان استفاده می شود.
آنتی بیوتیک
این دارو شامل آنتی بیوتیک های خوراکی و وریدی است. نوع دقیق آنتی بیوتیک و نحوه تجویز آن به نوع باکتری تشخیص داده شده، سن کودک و شدت بیماری بستگی دارد.
ضد تب
داروهایی مانند استامینوفن / پاراستومول ممکن است برای کاهش تب ناشی از عفونت های باکتریایی به نوزادان داده شود.
لوله های نازوگاستریک یا لوله گاواژ
برای نوزادانی که به اندازه کافی تغذیه نمی کنند، ممکن است لوله ای از طریق دهان یا بینی وارد شود به طوری که شیر به شکم آنها منتقل و یا داده شود. این لوله ها از سوتغذیه پیشگیری کرده و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
کورتیکواستروئیدها
این داروها به کاهش تورم کمک می کنند و فشاری را که ممکن است به دلیل مننژیت در مغز ایجاد شود کاهش می دهند.
تزریق خون و پلاسما
تزریق خون ممکن است در نوزادانی که دچار سپسیس شدید شده اند مورد نیاز و موثر باشد.
متخصص اطفال، بهترین روش درمانی را با توجه به پیشرفت و شدت عفونت انجام می دهد. مهم است که کل دوره آنتی بیوتیک را همانطور که پزشک کودک شما پیشنهاد داده است، انجام دهید.
پیشگیری از عفونت باکتریایی در نوزادان
بیشتر عفونت های باکتریایی مسری هستند. اگرچه نمی توان از همه عفونت های باکتریایی پیشگیری کرد، اما ممکن است رعایت برخی اقدامات احتیاطی خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهد. این اقدامات عبارتند از:
حفظ بهداشت در اطراف نوزاد. دستان آنها را پس از بازگشت به خانه بشویید. اگر شما یا بعضی از اعضای خانواده تان سرماخوردگی یا عفونت دیگری دارید، قبل از در آغوش گرفتن کودک و یا دست زدن به وسایل او، دستان خود را بشویید. استفاده از ماسک هنگام دست زدن به کودک برای پیشگیری از انتقال باکتری از طریق سرفه یا عطسه توصیه می شود.
همیشه پوشک های آلوده را درون سطل زباله یا سطل پوشک بیندازید تا از انتقال باکتری به اطراف پیشگیری شود.
هرگونه زخم باز را به سرعت با ضد عفونی کننده بی خطر برای نوزاد تمیز کرده و برای پانسمان بیشتر زخم و دارو به پزشک مراجعه کنید.
کودک خود را در برابر بیماری های شایع کودکی واکسینه کنید. با واکسن می توان از برخی انواع ذات الریه جلوگیری کرد.
از قرار گرفتن کودک در معرض دود تنباکو خودداری شود. قرار گرفتن در معرض دود دست دوم خطر ابتلا به ذات الریه در کودک را افزایش می دهد.
فقط غذای پخته یا غذای آماده و شیرین مخصوص شیر مادر (غذای خانگی) را برای کودک در نظر بگیرید. هرگز به کودک غذا خام ندهید زیرا کودک ممکن است در معرض باکتری قرار گیرد.
برای پیشگیری از التهاب ملتحمه نوزادی، بیشتر بیمارستان ها قطره های چشمی آنتی بیوتیکی حاوی اریترومایسین را پس از تولد به کودک تزریق می کنند.
تغذیه مناسب برای بهبود سیستم ایمنی نوزاد ضروری است. متخصصان توصیه می کنند شیردهی پستانی را برای شش ماه اول زندگی کودک در نظر بگیرید.
آیا درمان خانگی برای عفونت باکتریایی در نوزادان وجود دارد؟
هیچ مدرکی مبتنی بر تحقیق در مورد درمان های خانگی موثر برای عفونت های باکتریایی در نوزادان وجود ندارد. عفونت های باکتریایی به سرعت انتشار می یابند و در صورت عدم مراقبت ممکن است منجر به عوارضی شوند. اگر مشکوک به عفونت در کودک خود هستید، باید به پزشک مراجعه کنید.
عفونت باکتریایی در نوزادان چه مدت طول می کشد؟
طول عمر بیماری به عوامل مختلفی از جمله سن، وزن، شدت بیماری و سلامت عمومی و ایمنی کودک بستگی دارد.
عفونت های ویروسی و باکتریایی چندین علائم مشابه از خود نشان می دهند. بنابراین، تشخیص علت فقط از طریق علائم، ممکن است دشوار باشد. اما به طور کلی، در عفونت ویروسی به نظر نمی رسد کودک بیمار باشد و درجه حرارت نیز درجه پایینی است در حالی که در عفونت باکتریایی کودک بیمار و سمی با تب درجه بالا به نظر می رسد. برای تشخیص صحیح باید کودک خود را نزد متخصص اطفال ببرید. آزمایش خون و ادرار می تواند به تعیین دقیق پاتوژن عامل ایجاد عفونت کمک کند.
