همی پارزی، ضعف در یک طرف بدن در اثر سکته مغزی است. این وضعیت می تواند بر هر بخش از زندگی از پیاده روی گرفته تا غذا خوردن و لباس پوشیدن تأثیر بگذارد. بهبودی و زندگی با ضعف یک طرفه به یک تیم چند رشته ای و همچنین مقداری صبر و شکیبایی نیاز دارد.
علائم همی پارزی چیست؟
علائم می تواند از یک ضعف جزئی تا یک ضعف شدید یا فلج در یک طرف بدن متغیر باشد که منجر به موارد زیر می شود:
- مشکل در ایستادن
- مشکل در راه رفتن
- احساسات غیر معمول در قسمت آسیب دیده بدن
- فشار روی سمت سالم بدن ناشی از جبران بیش از حد
گاهی اوقات می‌توان همی‌پارزی را با همی‌پلژی اشتباه گرفت. زیرا هر دو حالت ممکن است پس از سکته ایجاد شود. با این حال، همی پلژی فلج در یک طرف بدن است که حرکت سمت آسیب دیده را دشوار می کند. که در این صورت ممکن است کنترل مثانه را از دست بدهید و در صحبت کردن، بلع و حتی تنفس مشکل داشته باشید. در حالی که، همی پارزی به جای فلج، ضعف را شامل می شود.
چگونه سکته مغزی باعث همی پارزی می شود؟
بیشتر سکته‌ها زمانی اتفاق می‌افتند که اکسیژن تازه به بخشی از مغز قطع می‌شود و باعث مرگ سلول‌های مغز می‌شود. هنگامی که نواحی از مغز که مسئول حرکت و قدرت هستند آسیب ببینند، می تواند منجر به همی پارزی شود.
قسمتی از بدن که در اثر سکته ضعیف شده است توسط قسمت آسیب دیده مغز شما تعیین می شود. به عنوان مثال، اگر سکته مغزی شما در سمت چپ مغز شما بوده است، ممکن است در سمت چپ بدن خود دچار ضعف عضلانی شده باشید. که به عنوان همان طرف یا در همان سمت آسیب شناخته می شود. اگرچه در برخی موارد، ضعف ممکن است در طرف مقابل آسیب باشد.
بنابراین می توان گفت که بیشتر موارد همی پارزی و همی پلژی ناشی از سکته مغزی است. اما علل دیگر عبارتند از:
- فلج مغزی
- فلج اطفال
- سرطان مغز
- اسپینا بیفیدا
- اسکلروز چندگانه
- دیستروفی عضلانی
- آسیب نخاعی (SCI)
- آسیب مغزی تروماتیک (TBI)
- عفونت مغزی (آنسفالیت، مننژیت)
راه های تشخیص همی پارزی و همی پلژی
برای تشخیص همی پارزی و همی پلژی، پزشک به احتمال زیاد از تعدادی روش های تشخیصی و آزمایش های تصویربرداری استفاده می کند.
اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- میلوگرافی
- اشعه ایکس
- الکترومیوگرافی (EMG)
- شمارش کامل خون (CBC)
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
عوارض همی پارزی و همی پلژی
ضعف یا فلج می تواند منجر به عوارض کوتاه مدت و بلند مدت سلامتی شود، مانند:
- بی اختیاری
- احتباس ادرار
- آتروفی عضلانی
- مشکلات تنفسی
- مشکلات کنترل روده
- اسپاستیسیته عضلانی
آیا درمانی برای همی پارزی وجود دارد؟
بله. درمان همی پارزی و بازیابی مقداری قدرت در قسمت ضعیف بدن شما امکان پذیر است. درمان همی پارزی جامع است و به یک تیم پزشکی کامل نیاز دارد. برنامه درمانی شما احتمالاً شامل ترکیبی از موارد زیر خواهد بود:
- فیزیوتراپی
- کار درمانی
- توانبخشی درمانی
- درمان سلامت روان
در زیر چند درمان وجود دارد که ممکن است به بهبودی شما کمک کند.
فیزیوتراپی (PT)
در این تمرین هدفمند، فیزیوتراپیست می تواند از اسپاسم عضلانی و آتروفی جلوگیری کند و در عین حال مفاصل را انعطاف پذیر و شل نگه دارد.
کاردرمانی (OT)
OTمی تواند به جبران عدم استفاده از یک طرف بدن کمک کند. ممکن است روش ها و تکنیک هایی را برای مراقبت از فعالیت های رایج و عملی بیاموزید.
تجهیزات تطبیقی
کارهای عملی روزمره را می توان با دستگاه هایی برای تسهیل رانندگی، تمیز کردن، غذا خوردن و موارد دیگر آسان تر کرد. همچنین دستگاه های فعال‌شده با صدا مانند تلفن و رایانه می‌توانند به بهره‌وری خانه و محل کار کمک کنند.
حرکت درمانی با محدودیت های اصلاح شده (mCIMT)
در این درمان، طرف قوی‌تر شما کمی مهار می‌شود و طرف ضعیف‌تر شما را مجبور به جبران می‌کند. این کار می تواند به تقویت عضلات ضعیف کمک کند. در یک تحقیق صورت گرفته متشکل از 30 شرکت کننده نتایج بدست آمده حاکی از آن است، شرکت‌کنندگانی که از سکته مغزی بهبود می‌یابند، پس از 4 هفته از این درمان، در تحرک خود بهبود یافته اند.
همچنین مطالعه ای دیگر نشان داده است که mCIMT تنها منجر به بهبودهای جزئی در افراد مبتلا به همی پارزی می شود و زمانی که با سایر درمان ها ترکیب شود بهترین کار را دارد. بنابراین تحقیقات بیشتری در این خصوص مورد نیاز است.
تحریک الکتریکی
در طول تحریک الکتریکی، فیزیوتراپیست یا درمانگر شما پدهای الکتریکی کوچکی را به اندام‌های ضعیف‌تر شما می‌چسبد. آنها بارهای الکتریکی کوچکی را از طریق پدها ارسال می کنند تا ماهیچه های شما منقبض شوند. با گذشت زمان، این درمان می تواند عضلات شما را برای قوی تر شدن دوباره تمرین دهد.
نتایج یک مطالعه در سال 2012 نشان می دهد که تحریک الکتریکی ممکن است به بهبود راه رفتن در افراد مبتلا به همی پارزی کمک کند. همچنین بهبود در افرادی که علاوه بر تحریک الکتریکی، حرکت درمانی نیز انجام داده روند بهتری داشته است زیرا حرکت درمانی یک تکنیک توانبخشی است که از تمرینات برای بهبود قدرت، استقامت و تحرک استفاده می کند. علاوه بر این، حرکت درمانی به طور کلی زمانی موثرتر است که همراه با تحریک الکتریکی استفاده شود.
تصورات ذهنی
تخیل شما در واقع می تواند مغز شما را برای موفقیت آموزش دهد. به عنوان مثال، می توانید تصور کنید که در یک مسابقه برنده شده اید یا برای بهبود عملکرد خود، یک سخنرانی را تکان می دهید. شما می توانید همین کار را برای درمان همی پارزی انجام دهید. با تجسم خود در استفاده از سمت ضعیف‌تر، پیام‌های عصبی به مغزتان ارسال می‌کنید که طرف ضعیف‌تر شما دوباره قوی است.
مروری بر مطالعات روی تصویرسازی ذهنی برای همی‌پارزی نشان داد که این درمان برای بازیابی قدرت بازوها در صورت ترکیب با درمان معمولی مؤثر است. محققان خاطرنشان کردند که تصویرسازی ذهنی ممکن است برای بازیابی قدرت و تحرک مرتبط با راه رفتن کمتر موثر باشد. مطالعات بیشتری مورد نیاز است، اما تجسم یک درمان نسبتاً ایمن است که ممکن است در صورت استفاده با درمان‌های مرسوم‌تر موثر واقع شود.
دستگاه های کمکی
پزشک ممکن است استفاده از یک وسیله کمکی مانند عصا یا واکر را برای کمک به فعال ماندن با همی پارزی توصیه کند. همچنین می توانید با برخی تنظیمات کوچک تردد در خانه را آسان تر کنید. برای کاهش خطر می توانید وسایل زیر را در خانه نصب کنید، وسایلی نظیر:
- رمپ ها
- میله های بلند حفاظتی
- صندلی توالت بلند
سایر درمان های جایگزین ممکن است شامل تغییرات رژیم غذایی یا طب سوزنی باشد.
آیا امکان بهبودی از همی پارزی وجود دارد؟
بهبودی از همی پارزی ممکن است، اما امکان دارد سطح قدرت کامل و قبل از سکته مغزی خود را به دست نیاورید. دکتر سیندی کوک، رئیس انجمن پرستاران آمریکا، می‌گوید: بهبودی کامل می‌تواند هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد، اما تمرین‌های توانبخشی و درمان منظم می‌تواند به تسریع بهبودی کمک کند.
برای بهبود دیدگاه خود، توانبخشی را در اسرع وقت شروع کنید. حتماً برنامه درمانی پزشک خود را دنبال کنید و تیم پزشکی را از هرگونه تغییر در وضعیت خود مطلع کنید. تلاش برای رسیدن به اهداف کوتاه‌مدت و کوچک‌تر ممکن است به شما کمک کند احساس کنید که درمان شما نیز قابل دسترس‌تر است.
آیا می توان با همی پارزی به زندگی عادی ادامه داد؟
بله در واقع شما می توانید همانطور که برای درمان خود کار می کنید، با انجام اقدامات کوچک در طول روز، زندگی خود را آسان تر کنید، اقداماتی نظیر اینکه:
- کفش های تخت بپوشید.
- برای درگیر نگه داشتن عضلات خود فعال باشید.
- طبق دستور از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر استفاده کنید.
- حمام خود را با قرار دادن پدهای ضد لغزش زیر دوش ایمن نگه دارید.
- تغییراتی در خانه خود ایجاد کنید تا مدیریت کارهای روزانه راحت تر و ایمن تر باشد. به عنوان مثال، می توانید نرده های دستی، میله های دستگیره و رمپ نصب کنید.
ممکن است لازم باشد راه های جدیدی را برای انجام برخی کارها بیاموزید. در مورد هر چالشی با پزشکت مشورت کنید و او را در مورد فعالیت هایی که می خواهید برای بازگرداندن آنها به زندگی خود انجام دهید مطلع کنید. تعیین اولویت ها می تواند به شما و تیم پزشکی شما کمک کند تا یک برنامه درمانی برای حفظ یا بهبود کیفیت زندگی خود ایجاد کنید.
چرا در همی پارزی فقط یک طرف بدن تحت تاثیر قرار می گیرد؟
نخاع و مغز شما یک سمت چپ و یک سمت راست دارند. نیمه ها یکسان هستند. هر نیمه حرکات یک طرف بدن را کنترل می کند. آسیب به یک طرف نخاع یا مغز می تواند منجر به ضعف یا فلج در یک طرف بدن (همی پارزی یا همی پلژی) شود.
تفاوت همی پارزی و همی پلژی در چیست؟
همی پارزی یک ضعف خفیف یا جزئی یا از دست دادن قدرت در یک طرف بدن است. اما همی پلژی از دست دادن شدید یا کامل قدرت یا فلج در یک طرف بدن است. تفاوت بین این دو وضعیت در درجه اول در شدت نهفته است. آنها می توانند هر دو:
- نتیجه یک علل باشند.
- به یک شکل تشخیص داده شوند.
- به طور مشابه درمان شوند.
در واقع همی پارزی و همی پلژی می تواند ناشی از صدمات یا بیماری هایی باشد که بر مغز و نخاع تاثیر می گذارد. بنابراین پس از تشخیص، پزشک شما می تواند یک برنامه درمانی که ممکن است شامل درمان های فیزیکی و شغلی باشد، تنظیم کند.
آخرین دیدگاه‌ها