داروهای ضد تشنج در بارداری، عوارض و کاربرد آنها

در بررسی داروهای ضد تشنج در بارداری نشان می دهد که لاموتریژین (Lamictal) و لوتیراستام (Keppra) ایمن ‌ترین داروهایی هستند که در بارداری، ، زیاد بررسی می شوند. این بررسی در زمینه مضرات والپروات در بارداری آغاز شد، که تنها در صورت وجود یک برنامه پیشگیری از بارداری، باید برای زنان در سنین باروری، تجویز شود.

پزشکان باید از این اطلاعات هنگام بحث در مورد گزینه های درمانی مناسب برای زنان مبتلا به صرع، در شروع و در بررسی های معمول سالانه، توصیه شده و با زنانی که قصد بارداری دارند، در این زمینه، مشورت شود.

عوارض احتمالی داروهای ضد تشنج در بارداری

برخی از داده‌ های اخیر، این نگرانی را ایجاد می ‌کنند که استفاده از توپیرامات در بارداری ممکن است با پیامدهای رشدی ضعیف ‌تر همراه باشد، با این حال، جامعه آماری در مطالعات موجود، محدود هستند و برای رسیدن به نتایج قطعی به داده‌ های بیشتری نیاز است.

برای گاباپنتین، اکسکاربازپین، پره گابالین و زونیسامید، داده ها یا کم، بسیار محدود یا دارای محدودیت هستند. خطرات آن نامشخص است. متاآنالیزهای موجود و مطالعات اپیدمیولوژیک نیز داده هایی را در مورد خطر از دست دادن جنین، محدودیت رشد قبل از تولد، و زایمان زودرس مرتبط با مصرف داروهای ضد صرع در بارداری ارائه می دهند. این مطالعات تأیید می کنند که:

• استفاده از لاموتریژین یا لوتیراستام در بارداری با افزایش خطر از دست دادن جنین، محدودیت رشد قبل از تولد یا زایمان زودرس همراه نیست. استفاده از فنوباربیتال، توپیرامات و زونیسامید در بارداری، با افزایش خطر تاخیر رشد داخل رحمی همراه است.
• برای کاربامازپین، گاباپنتین، اکسکاربازپین و پره گابالین، خطرات مرتبط با مصرف در بارداری، نامشخص است.
• برای هر داروی ضد صرع که در بارداری توصیه می شود در صورت امکان از روش تک درمانی و کمترین دوز موثر، استفاده شود. تغییرات فیزیولوژیکی در بارداری (و پس از زایمان) می توانند بر غلظت داروهای ضد صرع، به ویژه لاموتریژین و فنی توئین، تأثیر بگذارند.

مصرف داروی لاموتریژین در بارداری

گزارش هایی از کاهش سطح پلاسمایی لاموتریژین در بارداری، با خطر بالقوه از دست دادن کنترل و بروز تشنج، مشاهده شده است. پس از تولد، سطح لاموتریژین ممکن است به سرعت به همراه خطر عوارض جانبی مرتبط با دوز، افزایش یابد.

بنابراین، غلظت سرمی لاموتریژین در زن باید قبل، در طول و بعد از بارداری، از جمله مدت کوتاهی پس از تولد، کنترل شود. در صورت لزوم، دوز باید برای حفظ غلظت سرمی لاموتریژین در همان سطح قبل از بارداری یا مطابق با پاسخ بالینی تنظیم شود. علاوه بر این، عوارض نامطلوب وابسته به دوز باید پس از تولد تحت نظر قرار گیرند.

مطالعاتی که بیش از 12000 بارداری همراه با استفاده از داروی لاموتریژین را شامل می شود. به طور کلی، نشان می دهد که لاموتریژین، در دوزهای مناسب و تجویز شده توسط پزشک، با افزایش خطر بروز ناهنجاری های مادرزادی عمده، همراه و مرتبط نیست.

اطلاعات زیادی در مورد لاموتریژین (بیش از 12000 حاملگی در معرض استفاده از این دارو) و لوتیراستام (بیش از 1800 حاملگی در معرض مصرف این دارو) وجود دارد. این داده ها نشان می دهد خطر بروز ناهنجاری های مادرزادی در هنگام استفاده از این داروهای ضد صرع در دوزهای معمول، زیاد نیست.

در مورد لاموتریژین، مطالعات بررسی اثر دوز، نتایج متناقضی را نشان می دهد. یک مطالعه با استفاده از داده‌ های EURAP افزایش معنی ‌دار آماری را در میزان ناهنجاری‌ های مادرزادی عمده، در زمانی که دوزهای لاموتریژین بالاتر از 325 میلی ‌گرم در روز، با دوزهای لاموتریژین 325 میلی ‌گرم در روز یا کمتر، ترکیب شده بودند، نشان داد.

مصرف داروی کاربامازپین در بارداری

داده های مربوط به کاربامازپین (حدود 9000 حاملگی در معرض مصرف دارو)، فنوباربیتال (حدود 1800 حاملگی در معرض مصرف دارو)، فنی توئین (حدود 2000 حاملگی در معرض مصرف دارو) و توپیرامات (حدود 1000 حاملگی در معرض مصرف دارو) نشان می دهند که آن ها، با افزایش خطر ابتلا به ناهنجاری های مختلف، مرتبط هستند.

خطر ناهنجاری های مادرزادی عمده ناشی از مصرف کاربامازپین، فنوباربیتال و توپیرامات، به دوز آن بستگی دارد. داده های موجود برای پره گابالین نشان می دهند که ممکن است با افزایش اندک خطر بروز ناهنجاری های مادرزادی عمده همراه باشد. اما این داده ها شامل یافته های نوظهور است که در حال حاضر در دست بررسی هستند. برای رسیدن به نتایج قطعی به ارزیابی بیشتری نیاز است.

به دلیل محدودیت داده ‌ها برای گاباپنتین، اکسکاربازپین و زونیسامید، خطر بروز مشکل، هنوز نامشخص است. احتمال افزایش خطر ناهنجاری های مادرزادی عمده را نه می توان تایید و نه رد کرد.

در مورد کاربامازپین، لاموتریژین و لوتیراستام، داده ها افزایش خطر اختلالات رشد عصبی یا تاخیر را نشان نمی دهد. با این حال، به دلیل محدودیت های این داده ها، احتمال افزایش خطر را نمی توان به طور قطعی رد کرد. برای فنوباربیتال و فنی توئین، اگرچه مطالعات بالینی، یافته‌ های متناقض را گزارش می‌ کنند. کل داده‌ ها احتمال بروز اثرات نامطلوب در رشد عصبی را نشان می ‌دهند.

داروی اکسکاربازپین در بارداری

داده های تعداد محدودی از زنان، نشان می دهد که سطح پلاسمایی متابولیت فعال اکسکاربازپین، مشتق 10-مونوهیدروکسی (MHD)، ممکن است به تدریج در طول بارداری کاهش یابد. توصیه می شود که پاسخ بالینی در زنانی که در بارداری اکسکاربازپین دریافت می کنند، به دقت بررسی شود تا از کنترل کافی تشنج اطمینان حاصل شود.

اندازه گیری غلظت MHD پلاسما باید در نظر گرفته شود. اگر دوزها در بارداری افزایش یافته باشند. سطح پلاسمایی MHD پس از زایمان نیز ممکن است برای نظارت، در نظر گرفته شود.

داروی فنی توئین در بارداری

به دلیل تغییر فارماکوکینتیک فنی توئین، ممکن است در بارداری افزایش دفعات تشنج رخ دهد. اندازه گیری دوره ای غلظت فنی توئین پلاسما ممکن است در مدیریت زنان باردار، به عنوان راهنمای تنظیم مناسب دوز، مفید باشد. همچنین، شما باید عوارض جانبی دارویی در بارداری را گزارش دهید.

مطالعاتی که بیش از 1800 بارداری همراه با مصرف داروی لوتیراستام را شامل می شود، افزایش خطر بروز ناهنجاری های مادرزادی عمده را نشان نمی دهد. به طور کلی، در مورد داروهای لاموتریژین و لوتیراستام، داده ‌های مربوط به پیامدهای رشد عصبی محدودتر از ناهنجاری ‌های مادرزادی است.

مطالعات موجود، افزایش خطر بروز اختلالات عصبی یا اختلالات مرتبط با مواجهه درون رحمی با لاموتریژین یا لوتیراستام را نشان نمی دهند. با این حال، این داده ها، برای رد قطعی احتمال افزایش خطر، کافی نیستند.

مصرف داروی والپروات در بارداری

به طور خاص، داروی والپروات (Epilim)، بسیار تراتوژن است و شواهد از نرخ ناهنجاری های مادرزادی 10٪ در نوزادانی که مادران آن ها در بارداری والپروات مصرف کرده اند، حکایت می کنند. همچنین، بروز اختلالات رشد عصبی در حدود 30٪ تا 40٪ کودکان، گزارش شده است.

به همین علت است که داروی والپروات، نباید در دختران و زنان در سنین باروری استفاده شود. مگر اینکه روش های درمانی دیگر، طبق تشخیص یک پزشک متخصص با تجربه، بی ‌اثر بوده و یا قابل تحمل نباشند. مصرف والپروات در زنان در سنین باروری، منع مصرف دارد. مگر اینکه یک برنامه پیشگیری از بارداری تجویز شده باشد.

همه پزشکان متخصص، باید به شناسایی و بررسی همه بیماران زن تحت درمان با والپروات، از جمله زمانی که خارج از اندیکاسیون های مجاز استفاده می شوند، ادامه دهند و اطلاعات مربوط به بیمار را هر بار که در قرار ویزیت، حضور یافته و یا داروهای خود را دریافت می کنند (از جمله بروشور اطلاعات بیمار) در اختیار آن ها قرار دهند.

در زمینه مضرات شناخته شده مصرف داروی والپروات، کمیسیون داروهای انسانی (CHM) داده های ایمنی موجود مربوط به استفاده از سایر داروهای ضد صرع کلیدی در بارداری را، در مورد احتمال بروز ناهنجاری های مادرزادی عمده، اختلالات رشد عصبی و تأخیر و سایر اثرات  بررسی کرده است.

بر این اساس، داده های مربوط به استفاده از کاربامازپین، گاباپنتین، لاموتریژین، اکسکاربازپین، فنوباربیتال، فنی توئین، پره گابالین، توپیرامات و زونیسامید در بارداری، بررسی شد. داده ‌ها و نتایج یک بررسی اروپایی در سال 2018 درباره لوتیراستام که بریتانیا در آن شرکت داشت نیز در نظر گرفته شد.

نکات ضروری در مورد زنان مبتلا به صرع

بدون مشورت با پزشک، مصرف داروهای روانپزشکی در بارداری را قطع نکنید. اگر داروی ضد صرع مصرف کرده و در عین حال، فکر می کنید ممکن است باردار باشید، به دنبال مشاوره فوری پزشکی، از جمله ارجاع فوری به یک پزشک متخصص یا روانپزشک، باشید. می توانید سوالات خود را، از یک پزشک بپرسید.

مصرف داروهای ضد صرع، برای کنترل تشنج و سایر علائم صرع، بسیار مهم هستند. همچنین، صرع درمان نشده، می تواند به مادر و جنین آسیب برساند. با این حال، استفاده از این داروهای ضد تشنج در بارداری، با طیف وسیعی از اثرات مضر برای جنین و نوزاد، همراه بوده است.

سخن آخر

در مورد داروهای کلیدی ضد صرع در بارداری، داده ها نشان می دهند که:

• افزایش خطر محدودیت رشد جنین مرتبط با استفاده از فنوباربیتال، توپیرامات و زونیسامید در بارداری، وجود دارد.
• احتمال اثرات نامطلوب و بروز عوارض بر رشد عصبی کودکانی که در معرض فنوباربیتال و فنی توئین در رحم بوده اند، وجود دارد.
• افزایش احتمال خطر بروز ناهنجاری های مادرزادی عمده مرتبط با مصرف کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین و توپیرامات در بارداری، وجود دارد.

در آغاز و به عنوان بخشی از بررسی سالانه توصیه شده برای بیماران مبتلا به صرع، متخصصان باید با زنان در مورد خطرات مرتبط با مصرف داروهای ضد صرع و صرع درمان نشده در بارداری، صحبت کرده و مسیر درمانی آن ها را با توجه به شرایط بالینی شان، بررسی کنند.

زنانی که قصد باردار شدن دارند، فوراً برای مشاوره تخصصی در مورد برنامه درمانی ضد تشنج خود، باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنند. تمام زنانی که از داروهای ضد صرع استفاده می کنند و در عین حال، قصد باردار شدن دارند، باید قبل از بارداری، روزانه 5 میلی گرم اسید فولیک دریافت کنند.

در مورد لاموتریژین، لوتیراستام یا هر داروی ضد صرع که می توانند در بارداری استفاده شوند، توصیه می شود که در صورت امکان، از مونوتراپی استفاده شود. همچنین، با تجویز پزشک، از کمترین دوز مؤثر استفاده کنید. هر گونه عوارض جانبی مشکوک را که مادر یا نوزاد تجربه کرده است، به پزشک خود اطلاع دهید.