خارش پرینه

علت خارش پرینه از عفونت تا آسیب عصبی متفاوت بوده و گاهی اوقات علت آن ناشناخته است. احساس خارش یا سوزش در ناحیه پرینه می تواند باعث ناراحتی شدید شده و نشستن و خوابیدن را دشوار کند. خوشبختانه رویکردهای پیشگیرانه و درمانی بسیاری وجود دارد که می تواند به شما در کاهش خارش پرینه کمک کند.

انجام برخی از راهکارهای ساده در منزل به کاهش سوزش یا خارش پرینه کمک می کنند. ولی با این حال خانم های مبتلا به خارش پرینه حتما باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشند. پزشک می تواند علت را تشخیص داده و درمان هدفمندی را ارائه دهد. درمان های دارویی، شرایط زمینه ای را برطرف کرده و ناراحتی را کاهش می دهند.

پرینه چیست؟

پرینه ناحیه ای از پوست بین واژن و مقعد در زنان و کیسه بیضه و مقعد در مردان است.

• پرینه در زنان، پوششی محافظ برای عضلات پرینه است که با سایر عضلات و رباط های اصلی کار می کند تا اندام های لگن را در جای خود نگه دارد. اندام های لگن شامل مثانه، راست روده، واژن و رحم است. همچنین رگ های خونی در زیر پرینه وجود دارد.
• پرینه در مردان، از ماهیچه های زیرین لگن و رگ های خونی محافظت می کند. پرینه همچنین وظیفه پوشاندن اعصاب بدن مردان در هنگام دفع ادرار یا رسیدن به نعوظ را دارد. ناحیه پرینه به دلایل مختلفی از سوزش پوست تا بیماری های مختلف زمینه ای، ممکن است دچار خارش و سوزش شود. این مشکل بیشتر در زنان و در برخی موارد نیز در مردان رخ می دهد.

مهمترین علل سوزش یا خارش پرینه، عبارتند از:

خارش پوست یا پروریتوس

خارش پوست یا پروریتوس بیماری است که می تواند در هر دو جنس رخ دهد، اما بیشتر در مردان مشاهده می شود. این بیماری باعث احساس خارش در ناحیه مقعد شده و می تواند یک بیماری حاد یا مزمن باشد.

• خارش حاد ممکن است به دلیل درماتیت تماسی، یا ابتلا به عفونت های قارچی یا باکتریایی باشد. سوختگی با موم و آسیب های ناشی از اصلاح نیز می توانند باعث بروز این بیماری شوند. همچنین ابتلا به درماتیت تماسی و خارش های شدید در برخی افراد به دلیل مصرف شوینده ها یا صابون های جدید است.
• خارش مزمن در مردان می تواند دلایل زیادی داشته باشد. به عنوان مثال ابتلا به درماتیت آتوپیک، دیابت، کارسینوم سلول بازال و سایر دلایل می توانند باعث خارش مزمن شوند. اما در برخی موارد، علت ایدیوپاتیک است، به این معنی که پزشک نمی تواند علت اصلی را تشخیص دهد.

عفونت های مقاربتی

خارش در اطراف ناحیه مقعد و پرینه می تواند علامت عفونت مقاربتی (STI) باشد. بیماری هایی که می توانند این علائم را ایجاد کنند عبارتند از:

• سوزاک
• شپش عانه
• زگیل مقعدی
• تبخال مقعدی

این بیماری ها در برخی موارد هیچ گونه علائمی ندارند. به همین دلیل، بهتر است برای تشخیص و درمان به موقع در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. پزشک معمولا ناحیه مبتلا به خارش را معاینه می کند تا محتمل ترین علت خارش را تشخیص دهد. پزشک پس از تشخیص علت، داروهای لازم را تجویز می کند. درمان به موقع بیماری، شدت خارش و احتمال انتقال بیماری به شریک زندگی شما را کاهش می دهد.

آسیب به دستگاه تناسلی

ترومای دستگاه تناسلی خارجی، آسیبی است که از ضربه به نواحی بین ران، از جمله پرینه ایجاد می شود. این آسیب ممکن است در اثر سقوط از روی دوچرخه، دیوار، وسایل بدنسازی یا لبه وان رخ بدهد.

این نوع ضربه ها در صورت ملایم بودن فقط باعث تورم می شوند. ضربه های شدیدتر باعث آسیب های عصبی شده و متناسب با شدت آسیب، کم و بیش بر روی اعصاب پرینه تأثیر می گذارند. تورم و آسیب عصبی معمولا همراه با احساس سوزش در پرینه است. این آسیب و علائم آن معمولا پس از 2 تا 3 روز استراحت، استفاده از کمپرس سرد در نواحی آسیب دیده و مصرف مسکن های بدون نسخه برطرف می شود .

علل تأثیرگذار بر زنان

برخی از خارش ها و درد های پرینه به طور خاص فقط در زنان وجود دارد. برخی از این موارد عبارتند از:

• درد پس از اپیزیوتومی: اپی زیاتومی یک برش جراحی در ناحیه پرینه است که برای تسهیل زایمان انجام می شود. این برش جراحی به خروج نوزاد از رحم در هنگام زایمان طبیعی کمک می کند. برش اپیزیتومی در برخی از زنان باعث آسیب عصبی، اختلالات کف لگن و مشکلات دفع مدفوع، به ویژه در دوران پس از زایمان می شود. اپیزیتومی دارای درجات و شدت های مختلفی است. اپیزیتومی در برخی از زنان بر پرینه تأثیر گذاشته و منجر به خارش یا سوزش در طی روند بهبودی می شود.
• عفونت های قارچی: زنان به ویژه در برابر عفونت های قارچی، که به دلیل رشد بیش از حد قارچ کاندیدا رخ می دهد، بسیار آسیب پذیر هستند. علائم شامل خارش واژن است که می تواند به درد در هنگام رابطه جنسی و احساس سوزش در هنگام دفع ادرار گسترش پیدا کند. این بیماری قارچی معمولا با تجویز داروهای خوراکی یا موضعی ضد قارچ، به راحتی درمان می شود.
• نازک شدن بافت پرینه: با ورود یک زن به دوران یائسگی، کاهش طبیعی استروژن می تواند منجر به نازک شدن بافت پوست در ناحیه واژن و پرینه شود. به طور کلی نازک شدن بافت پرینه در اثر عوامل هورمونی رخ می دهد. این وضعیت می تواند پرینه را در برابر خارش های احتمالی، آسیب پذیرتر کند.

موارد بالا فقط برخی از علل خارش و سوزش پرینه در زنان است. بنابراین در صورت ابتلا به خارش پرینه حتما باید با پزشک متخصص زنان مشورت کنید تا پزشک بتواند علت دقیق را تشخیص دهد.

عوارض خارش پرینه در زنان

• خارش شدید پرینه در زنان ناشی از بیماری های مقاربتی مانند سوزاک می تواند به تدریج باعث بیماری التهاب لگن (PID) شود.
• اگر خارش ناشی از واژینوز باکتریایی باشد، باعث افزایش التهاب شده و می تواند خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی را افزایش دهد.
• خارش واژن ناشی از واژینوز باکتریایی در دوران بارداری با زایمان زودرس و وزن کم نوزاد در هنگام تولد ارتباط دارد.

علل موثر بر مردان

برخی از دلایل سوزش و خارش پرینه ممکن است به طور خاص مردان را تحت تأثیر قرار دهد. این موارد عبارتند از:

• جراحی تنگی مجرای ادرار: برخی از مردان تحت عمل جراحی برای برداشتن پروستات یا ترمیم تنگی مجرای ادرار قرار می گیرند. جراح معمولا در طول عمل برای دسترسی راحت تر به نواحی مورد نظر، پرینه را برش می دهد. در برخی موارد ممکن است جراحی باعث آسیب به اعصاب ناحیه پرینه شود. این آسیب عصبی معمولا با خارش و سوزش پرینه همراه است.
• گانگرن فورنیر: گانگرن فورنیر یک نوع بیماری نادر است که بیشتر در مردان سالمندان رخ می دهد. این بیماری در واقع نوعی عفونت شدید است که نواحی تناسلی مردان، را درگیر می کند. گانگرن فورنیر می تواند در اثر ضربه، سابقه جراحی یا بعد از ابتلا به یک عفونت دیگر مانند عفونت ادراری ایجاد شود.

علاوه بر ابتلا به بیماری های بالا مواردی مانند دوچرخه، موتور سیکلت یا اسب سواری مزمن نیز می توانند باعث آسیب مزمن به اعصاب پرینه در مردان شوند.

درمان خارش پرینه چیست؟

پزشک معمولا پس از معاینه بدنی، علت اصلی خارش در پرینه را تشخیص می دهد. پس از تشخیص علت درمان های دارویی لازم تجویز می شود. با این حال، در برخی موارد علت خارش پرینه بسیار پیچیده بوده و پزشک نمی تواند دلیل اصلی آن را تشخیص دهد. در این صورت، برخی از درمان های عمومی شامل موارد زیر است:

• مصرف آنتی هیستامین: برای درمان خارش می توانید از انواع آنتی هیستامین های بدون نسخه مانند بنادریل استفاده کنید. استعمال آنتی هیستامین به خصوص در هنگام شب که خارش بیشتر می شود به کاهش مشکل کمک می کند.
• کمپرس سرد: گذاشتن گمپرس سرد بر روی ناحیه پرینه باعث تسکین سوزش می شود.
• پماد زینک اکساید: برای محافظت در برابر تحریکات ناشی از مدفوع یا ادرار، از کرم های نرم کننده در ناحیه مقعد استفاده کنید. به عنوان مثال می توان به پماد زینک اکساید اشاره کرد. مصرف پماد زینک اکساید باعث کاهش التهاب و در نتیجه تسکین خارش و سوزش در پرینه می شود.
• پوشیدن لباس نخی: تا حد امکان از لباس زیر های تمیز و نخی استفاده کنید. لباس نخی باعث تنفس راحت پوست می شود. لباس های زیر را با صابون های ملایم شستشو دهید.
• پرهیز از مواد محرک: از مصرف صابون های معطر و شوینده هایی که باعث تحرک پوست می شوند پرهیز کنید. علاوه بر آن مصرف قهوه، نوشابه و غذاهای تند نیز می توانند باعث تحریک و خارش پوست شوند.

گاهی اوقات شدت خارش طوری است که باعث بیدار شدن های پیاپی فرد در طول شب می شود. در این موارد ممکن است پزشک علاوه بر آنتی هیستامین ها داروهای دیگری را نیز برای تسکین خارش تجویز کند. داروهایی مانند گاباپنتین و مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI) در کنار مصرف آنتی هیستامین باعث رفع سریع تر خارش می شوند.

استروئیدهای موضعی

وقتی خارش پرینه دارید، طبیعی است که بخواهید خارش را با کورتیکواستروئیدهای موضعی درمان کنید. این کرم های ضد خارش می توانند روی سایر قسمت های بدن به خوبی تاثیر بگذارند، اما استفاده از آن ها روی پرینه انتخاب مناسبی نیست. کرم های استروئیدی می توانند باعث نازک شدن پوست پرینه شوند. نازک شدن بافت پرینه علائم خارش را شدیدتر کرده و یا حتی می تواند علائم جدیدی را ایجاد کند. به همین علت، کرم های استروئیدی را در ناحیه پرینه مصرف نکنید، مگر اینکه پزشک آن را تجویز کند.

پیشگیری از خارش پرینه

در حالی که پیشگیری از خارش پرینه همیشه ممکن نیست، اما راهکارهایی وجود دارد که می توانید احتمال بروز خارش را کاهش دهید. این راهکارها عبارتند از:

• پرینه را با خارش های شدید خراش ندهید.
• از رابطه جنسی محافظت نشده پرهیز کنید.
• ناحیه تناسلی خود را تمیز و خشک نگه دارید.
• تا حد امکان با آب سرد استحمام کرده و یا دوش بگیرید.
• در صورت ابتلا به دیابت هر روز سطح قند خون خود را کنترل کنید.
• برای تمیز کردن ناحیه تناسلی پاک کننده های ملایم و بدون عطر را به کار ببرید.
• در هنگام پاکسازی ناحیه مقعد پس از دفع مدفوع، از مالش شدید مقعد و پرینه خودداری کنید.
• مواد غذایی با فیبر بالا بخورید. روزانه 8 لیوان آب بنوشید تا احتمال یبوست در شما کمتر شود.
• لباس های زیر خود را بلافاصله پس از ورزش تعویض کنید تا عرق باعث جوش زدن و تحریک ناحیه پرینه نشود.
• از دوش گرفتن های زیاد خودداری کنید، زیرا استحمام زیاد باکتری های سالم که در مبارزه با عفونت ها به بدن کمک می کنند را از بین می برند.

احتمالا روش های پیشگیری دیگری نیز وجود دارد که می توانید با توجه به علت اصلی خارش پرینه از پزشک خود سوال کنید. اگر روش های پیشگیری یا درمان های خانگی کمکی به رفع خارش نکرد و یا نگران ابتلا به عفونت هستید حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. پزشک علل احتمالی را تشخیص داده و به شما کمک می کند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشید.

ویزیت تلفنی و تصویری با متخصص زنان

ارتباط تلفنی با برترین متخصص کودکان

مشاوره روانشناسی با کمترین هزینه