کراتوز سبورئیک یک بیماری شایع است که باعث رشد غیر سرطانی پوست فرد مبتلا می شود. هر چقدر سن افراد افزایش یابد، احتمال ابتلای آن ها به این بیماری نیز افزایش خواهد یافت. کراتوز سبورئیک معمولاً لکه های پوستی به رنگ برنزه قهوه ای، سیاه یا قهوه ای روشن هستند. این لکه ها نسبتاً برآمده بوده و حالت پوسته پوسته دارند. لکه های کراتوز سبکورئیک بیشتر در نواحی مثل سر، گردن، سینه یا کمر فرد ظاهر خواهد شد. لکه های به وجود آمده در اثر بیماری معمولاً بی ضرر بوده و مسری نیستند. در بیشتر موارد نیز افراد مبتلا به این عارضه پوستی نیازی به درمان نداشته ولی فرد در صورت عدم رضایت از ظاهر خود می تواند اقداماتی جهت درمان و برداشتن این لکه ها انجام دهد.
کراتوز سبورئیک عارضه پوستی است که خود را با رشد غیر طبیعی پوست نشان می دهد. این رشد پوستی و بروز لکه ها مشکلی برای سلامتی فرد به وجود نمی آورد اما در بعضی موارد با توجه به علائم مشابه، تشخیص سرطان ملانوما از بیماری کراتوز سبورئیک کار دشواری خواهد بود. در صورتی که پوست فرد مبتلا به طور غیر منتظره ای دچار تغییر شود، فرد باید حتماً برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کند.
علت بروز کراتوز سبورئیک
پزشکان علت اصلی بروز بیماری کراتوز سبورئیک را نمی دانند. اما این رشد پوست معمولاً افراد یک خانواده را درگیر خواهد کرد، در نتیجه می توان گفت که ژن ها نقش مهمی در ابتلا به کراتوز سبورئیک بازی می کنند.
عوامل خطر کراتوز سبورئیک
احتمال بروز این بیماری با افزایش سن نیز افزایش یافته و این بیماری بیشتر در افراد بالای 50 سال شایع است. همچنین اگر سابقه خانوادگی این بیماری را داشته باشید، احتمال ابتلای شما به این بیماری تا حد قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
علائم و نشانه های کراتوز سبورئیک
کراتوز سبورئیک معمولاً شبیه زگیل یا یک تکه موم روی پوست ظاهر شده و بیشتر صورت، قفسه سینه، شانه ها و کمر فرد را درگیر خواهد کرد. فرد مبتلا احتمالاً دچار یکی از این زائده های پوستی خواهد شد اما این زائده ها ممکن است بیش از یکی باشند.
نشانه های ظاهری کراتوز سبورئیک:
- به صورت گرد یا بیضی شکل است.
- کمی حالت برجستگی داشته و پوسته پوسته است.
- دامنه های رنگ از برنزه روشن تا قهوه ای یا حتی به رنگ سیاه
- در بعضی موارد فرد در ناحیه زائده پوستی، احساس خارش خواهد داشت.
- از نظر اندازه ممکن است بسیار کوچک یا نهایتاً 2.5 سانتیمتر طول داشته باشد.
- ظاهری شبیه این دارد که جسمی خارجی را روی سطح پوست چسبانده باشند.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت بروز موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- در مدت زمانی کوتاه، چندین زائده پوستی بر روی بدن شما به وجود آمده باشد.
- زائده ها به خاطر لباس یا کشیده شدن اجسام دیگر به آن ها، دچار خون ریزی یا التهاب شوند. در این صورت ممکن است مجبور به برداشتن زائده ها باشید.
- شاهد بروز تغییرات مشکوک بر روی پوست خود هستید. به عنوان مثال ممکن است به یکباره زائده بزرگ تر شده یا دچار خونریزی شود که بند نمی آید. این علائم می تواند نشان دهنده بروز سرطان پوست باشد.
تشخیص کراتوز سبورئیک
معمولاً پزشک تنها با نگاه کردن به زائده و لکه های پوستی به وجود آمده می تواند بیماری را تشخیص دهد. اما در بعضی از موارد برای تشخیص دقیق تر ممکن است به نمونه برداری و بررسی آن زیر میکروسکوپ نیاز باشد.
درمان کراتوز سبورئیک
معمولاً نیازی به درمان این بیماری نیست. اما در صورت عدم درمان باید مراقب ساییده، خراشیده یا کنده شدن زائده های پوستی خود نباشید. این کار باعث احساس خارش، درد و حتی خونریزی خواهد شد. در صورت خون ریزی، تحریک بیش از حد زائده یا ظاهر نه چندان خوشایند آن می توانید تصمیم به برداشتن زائده ها یا لکه های پوستی بگیرید.
برای برداشتن این زائده ها چندین راه وجود دارد که می توانید از آن ها استفاده کنید:
- انجماد با نیتروژن مایع (کرایو جراحی)، جراحی کرایو می تواند یک روش مؤثر برای از بین بردن کراتوز سبورئیک باشد. البته این مورد همیشه روی زائده های بزرگ و ضخیم مؤثر نبوده و می تواند منجر به به تغییر رنگ پوست درمان شده شود.
- خراشیدن سطح پوست (کورتاژ)، ابتدا پزشک ناحیه مورد نظر را بی حس کرده و سپس از تیغ برای برداشتن زائده پوستی استفاده خواهد کرد. در بعضی موارد برای درمان زائده های نازک و تخت از خراشیدن پوست همراه با جراحی کرایو استفاده خواهد شد.
- سوزاندن با جریان الکتریکی (برق)، ابتدا پزشک ناحیه مورد نظر را بی حس کرده و سپس زائده را با استفاده از برق تخریب خواهد کرد. از این روش می توان به تنهایی یا همراه با خراشیدن پوست استفاده کرد. این شیوه ترکیبی برای درمان زائده های ضخیم و بزرگ مؤثر و کاربردی تر از دیگر شیوه ها خواهد بود. در صورتی که این شیوه درمانی به درستی انجام نشود، ممکن است بعد از برداشتن زائده یا لکه پوستی، جای زخم روی پوست فرد باقی بماند.
- درمان با لیزر (فرسایش)، درمان های لیزر متنوعی برای برداشتن زائده های کراتوز سبورئیک وجود دارد که با توجه به تشخیص پزشک می توانید از آن ها برای از بین بردن زائده های پوستی استفاده کنید.
- استفاده از محلول پراکسید هیدروژن، اگر زائده برجسته باشد، پزشک ممکن است محلول 40٪ پراکسید هیدروژن (اسکاتا) را برای از بین بردن زائده، تجویز کند. تحقیقات نشان داده است که این دارو برای از بین بردن کراتوزهای سبورئیک موثر و کاربردی است اما ممکن است باعث تحریک پوست شود. استفاده از این محلول باید با احتیاط صورت پذیرد زیرا می تواند باعث آسیب چشمی شود.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
احتمالاً برای تشخیص و معاینه اولیه به پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد. بعد از تشخیص، پزشک عمومی ممکن است برای درمان یا تشخیص دقیق تر شما را به متخصصین پوست یا بیماری های پوستی (درماتولوژیست) ارجاع دهد. از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت. در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید.
بهتر است قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:
- لیستی از تمامی علائم و نشانه های بیماری را تهیه کنید. همه نشانه های مربوط و غیر مربوط به بیماری خود را یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
- اطلاعات مهم شخصی را یادداشت کنید. بهتر است استرس ها و تغییرات اخیری که در زندگی تان افتاده است را یادداشت کنید.
- لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کنید. نام تمامی داروها، مکمل ها و ویتامین های که مصرف می کنید را همراه با میزان مصرف خود یادداشت کنید.
- دوست یا یکی از اعضای خانواده خود را همراه ببرید. گاهی اوقاتت به خاطر سپردن تمامی موارد و اطلاعاتی که پزشک در اختیارتان قرار می دهد، کار دشواری است. در نتیجه بردن همراه به یادآوری اطلاعات مهم و نکات کمک زیادی خواهد کرد.
- سؤالات خود را یادداشت کنید. تمامی سؤالات مربوط و غیر مربوطی که به ذهنتان رسیده و قصد پرسیدن آن ها از پزشک را دارید را یادداشت کرده و همراه خود به مطب ببرید.
می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری در حین ویزیت، سؤالات زیر را مطرح کنید:
- بهترین شیوه و اقدام درمانی چیست؟
- چه تغییرات پوستی نگران کننده خواهد بود؟
- آیا خود به خود این زخم ها بهبود خواهد یافت؟
- آیا برای تأیید تشخیص نیاز به انجام آزمایشات بیشتری هست؟
توقع و انتظارات از پزشک
پزشک ممکن است سؤالات زیر را مطرح کند:
- آیا تغییری در زائده ها مشاهده کرده اید؟
- آیا بروز زائده ها برای شما مشکل ساز شده است؟
- چه زمانی متوجه بروز زائده و لکه های پوستی شدید؟
- آیا یک قسمت یا چندین قسمت از پوست بدن شما درگیر شده است؟
- آیا تاکنون هیچ یک از اعضای خانواده شما دچار این بیماری شده است؟
